Feyza KOÇ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

... konulu sunumlar: "Feyza KOÇ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları"— Sunum transkripti:

1 Feyza KOÇ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
ÇOCUK ve BESLENME Feyza KOÇ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

2 İlk sözler…. Yaşamın her döneminde beslenme çok önemli
Çocukluk çağı daha önemli Neden???? Hızlı büyüme (motor-mental) Beslenme alışkanlıkları bu dönemde kazanılıyor!!!

3 Çocukluk çağında beslenme
Süt Çocukluğu döneminde (1 ay-1 yaş) beslenme Okul öncesi (1-6 yaş-oyun çocukluğu) dönemde beslenme Okul çocukluğu (6-12 yaş) döneminde beslenme Adölesan dönemde beslenme 3

4 Okul öncesi dönemde beslenme
(1-6 yaş-oyun çocukluğu)

5 Oyun çocukluğunda beslenmenin temel özellikleri
Beslenme problemleri sık olarak yaşanır (malnutrisyon, obesite) Çocuğun büyüme hızı ilk bir yaşa göre yavaşlar, yeme ihtiyacı azalır (yemek seçme, tabağını bitirmeme, annelerin az kilo alıyor düşüncesi) Gelecekteki beslenme alışkanlıklarının belirlendiği dönem Beslenme alışkanlıklarının belirlenmesinde ailenin davranışları ve aile mutfağı çok önemli

6 1-3 YAŞ BESLENMESİ Karışık beslenme Aile sofrasına geçiş BAĞIMSIZLAŞIR
Büyüme hızı yavaşlar Fizyolojik iştahsızlık dönemi Bu dönemdeki beslenme alışkanlıkları yaşam boyu devam eder..

7 4-6 Yaşta BESLENME 1-3 yaşta kazanılan alışkanlıklar önemli
Kreş, anaokulu yemek düzeni oluşmasında oldukça faydalıdır… Ara öğün beslenmenin arttığı dönem Şeker, tuz, yağdan zengin, besin değeri düşük yiyeceklerin tüketimi artar.... ABUR CUBURLARA DİKKAT... Yazılı ve görsel basının etkilerine DİKKAT... Diş çürükleri ve OBEZİTE için riskli dönem

8 Dikkat edilmesi gerekenler..
Yemek istenmeyen çocuk asla zorlanmamalı Besin asla ödül-ceza olmamalı (abur-cubur gıdalara dikkat!!!). Anneler kendi istedikleri gıdayı kendi istedikleri kadar yedirmeye zorlamamalı Çocuğun seçimleri önemlidir… Ebeveynler beslenme alışkanlıklarına dikkat etmelidir.

9 Dikkat edilmesi gerekenler..
Demir eksikliği anemisi çok görülür (Demir içeriği yüksek gıdalar) Aşırı süt tüketimi (Kansızlık, iştahsızlık vb) Gece sütü, uykuda beslenme yanlış!!! (reflü, diş çürükleri) Çerezler önerilmez (Aspirasyon riski!!!)

10 Eğitim şart !!!! Düşük eğitim/gelir düzeyi Genç yaş Tek ebeveyn
Aileler, bakıcılar ve öğretmenler çocuklara beslenme konusunda örnek Düşük eğitim/gelir düzeyi Genç yaş Tek ebeveyn Anneler beslenme konusunda eğitilmeli Hendricks K, et al. J Am Diet Assoc 2006;106:S

11 Okul çocuklarında beslenme
6-12 yaş

12 Artık ev dışında (ev-bilgisayar-TV dikkat)
Günün yarısı veya tamamı dışarda OKUL 2. ADRESLERİ Yeni bir mekan, yeni arkadaşlar OKUL KANTİNİ – HURDA GIDALAR Arkadaşlar ve basın en önemli bilgi kaynağı

13 Dikkat edilmesi gerekenler…
KAHVALTI alışkanlığı yerleştirilmeli Kahvaltısız günün ilk dersleri boşa gider Hızlı etkili rafine şekerden kaçınılmalı (şekerli tahıllar, meşrubatlar, beyaz undan mamüller) Hızlı sindirilir Birkaç saat sonra açlık, yorgunluk hissi ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ

14 Dikkat edilmesi gerekenler…
OKUL YEMEKLERİNE DİKKAT !!! Yağ oranı DÜŞÜK Tuz oranı DÜŞÜK Liften ZENGİN OLMALI... ARA ÖĞÜNLERDE ŞEKERLİ YİYECEK ve İÇECEKLER TÜKETİLMEMELİ

15 Adölesan döneminde beslenme

16 Biyolojik yapıda hızlı değişim dönemi
Yaşamın 2. büyüme atak süreci Boy hızlı uzar Kas ve iskelet kitlesi artar Organ ve salgı bezleri büyür Ağırlık artışı

17 Öğün arası yemek yeme (abur-cubur gıda)
Ayak üstü gıda (Fast-food alışkanlığı) Öğünlerden sapma (genelde kahvaltı atlanıyor) Bağımsızlık (dışarıda-evde arkadaşlarıyla vakit geçirme) Yağ, şeker, sodyum alımı fazla 13 yaştaki tartı çok önemli (obesite….)

18 Beslenme bozuklukları sonuçları

19

20 20

21

22 ADÖLESAN DÖNEMDE YEME SORUNLARI
OBEZİTE ANOREKSİA NERVOSA İdealize edilmiş vücut ölçüleri İnce görünme uğruna AÇ KALMA BULİMİA NERVOZA Aynı nedenlerle Aşırı ve hızlı yeme (bir öğünde kalori gibi) ardından kusma

23 Vitamin ve mineral eksiklikleri
Demir (kansızlık) İyot (Guatr) Çinko (iştahsızlık, ishal) Folik asit (Kansızlık) A ve D vitamini (Körlük, kemik sorunları vb)

24 Dünyada Tahmini Demir Eksikliği Anemisi Prevalansı (DSÖ)
24

25 Türkiye’de guatr sıklığı (%)
Erdoğan J. Endocrinol Invest,2002 25

26 Dünyada 5 yaş altı çocuklarda A vitamini eksikliği (%), DSÖ
Bölge Subklinik Klinik Afrika 46 1.0 Amerika 22 0.1 Güney-Doğu Asya 70 0.7 Avrupa - Doğu Akdeniz 32 0.3 Batı Pasifik 30 26

27 Kronik hastalıklar Bağışıklık sistemi bozuklukları
Kronik enfeksiyonlar Büyümede duraklama Cinsel gelişimde yetersizlik Kalp hastalığı Hipertansiyon Hiperkolesterolemi Tip 2 diyabet Felç Safra kesesi hastalığı Uyku bozukluğu; solunum problemleri Kanser (endometriyal, meme, prostat, kolon) Osteoporoz

28

29

30

31 Okul ve adölesan dönemde beslenme durumları
Ankara’da 6-17 yaş, 1510 çocuk değerlendirilmiş… Tüm çocukların %4.8’i obezite..

32

33

34 Diyarbakır ve çevresi 23 okul, 9-17 yaş, 3040 çocuk değerlendirilmiş
%21.7 düşük ağırlık %2.1 fazla kilolu %0.9 obez (kız=erkek) %9.9 boy kısalığı (kız>erkek)

35 Son sözler… Sağlıklı ve dengeli beslenme anne sütü ile başlar…
İlk 6 ay sadece anne sütü Beslenme için zorlama olmamalı Abur-cubur gıdalardan uzak durun Fiziksel aktivite, spor yapın

36