EĞİTİM ARAŞTIRMALARINDA BİLGİSAYAR KULLANIMI

... konulu sunumlar: "EĞİTİM ARAŞTIRMALARINDA BİLGİSAYAR KULLANIMI"— Sunum transkripti:

1 EĞİTİM ARAŞTIRMALARINDA BİLGİSAYAR KULLANIMI

2 DERSİN AMACI

3 İlgili kaynaklar Earl Babbie, The Practice of Social Research. 9th ed. Belmont, CA: Wadsworth, (ISBN ) Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 7. bs. Ankara: 3A Araştırma Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti., 1995. Saim Kaptan, Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. 10. bs. Ankara: Tekışık, 1995. Halil Seyidoğlu, Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı.. 8. bs. (Güzem Yayınları, No. 15) İstanbul: Güzem, 2000. Kate L. Turabian, A Manual for Writers of Term Papers, Theses, and Dissertations. 5th ed. Chicago: University of Chicago, 1987. Rauf Arıkan, Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma . 3. bs. Ankara: Gazi Kitabevi, Ali Yıldırım ve Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. bs. Ankara: Seçkin, 2000.

4 İlgili kaynaklar Nilgün Köklü ve Şener Büyüköztürk, Sosyal Bilimler İçin İstatistiğe Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2000. Arthur W. Hafner, Descriptive Statistical Techniques for Librarians. 2d ed. Chicago: ALA, 1998. William Strunk, Jr. and E.B. White, The Elements of Style. 3d ed. New York: MacMillan, 1979. Wayne Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, The Craft of Research. Chicago: University of Chicago, Charles H. Busha and Stephen P. Harter, Research Methods in Librarianship: Techniques and Interpretation. New York: Academic Press, 1980. John Martyn and F. Wilfrid Lancaster, Investigative Methods in Library and Information Science: An Introduction. Arlington, VA: Information Resources Press, 1981. A. Aziz, Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletişim. Gnşl. 2. bs. Ankara: Turhan Kitabevi, 1994.

5 TEMEL KAVRAMLAR

6 BİLİM - TANIMI Bilim; geçerliliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünüdür

7 BİLİMİN İŞLEVLERİ Anlama Açıklama Kontrol

8 BİLİMİN TÜRLERİ Toplum Bilimleri Doğa Bilimleri Matematik

9 BİLİMİN TEMEL NİTELİKLERİ
Olgusaldır Sistemlidir Akılcıdır Genelleyicidir Evrenseldir Birikimlidir Kayıtlıdır Sağlam fakat görelidir

10 BİLİMSEL YÖNTEM - TANIMI
Bilime katkı getirmiş ve getireceğine güvenilen süreçler Kanıtlanmış bilgi üretmek için izlenen yol Ya da genel bir anlatımla; Problem çözmek için izlenen düzenli yol

11 BİLİMSEL YÖNTEMİN - ÖZELLİKLERİ
Bilimin süreç yönüdür Tümevarım ve Tümdengelim yaklaşımlarının sentezidir

12 BİLİMSEL YÖNTEMİN - AŞAMALARI
ı. Güçlüğün sezilmesi II. Problemin tanımlanması III. Çözümün tahmin edilmesi IV. Gözlenebilir doğrulayıcıların belirlenmesi V. Deneme ve değerlendirmelerin yapılması VI. Raporlaştırma

13 BİLİMSEL YÖNTEMİN TEMEL NİTELİKLERİ
Açık seçiktir, Denetlenebilir, Yansızdır, Önceden belirlenen tahminleri ve doğrulayıcıları kullanır, Yani seçicidir, Genelden özele, özelden genele akıl yürütmeler yapılır, Ölçme ve istatistik bilimlerinden yararlanılır.

14 BİLİMSEL YÖNTEMİN SAYILTILARI
Olaylar arasında sistemli neden-sonuç ilişkileri vardır, Olaylar eşya gibi incelenebilir, Tümevarım ve tümdengelim sentezi ile geçerli ve güvenilir bilgiler toplanabilir, Olaylar metafizik görüşlere dayalı olmaksızın açıklanabilir.

15 ARAŞTIRMA - TANIMI Araştırma, problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak; verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve raporlaştırılması sürecidir.

16 ARAŞTIRMA - TÜRLERİ Temel Araştırma Uygulamalı Araştırma

17 TEMEL ARAŞTIRMALAR Var olan bilgiye yeni bilgi katmak amacıyla yapılan araştırmalardır. Açıklamak, neden sonuç ilişkisi ortaya koymak, kuram geliştirmek amaçları taşıyabilir.

18 UYGULAMALI ARAŞTIRMALAR
Üretilen bilgilerin dememeli uygulamasıdır. Var olan uygulamaları iyileştirmek-aksiyon- ya da teknoloji üretmek-AR GE araştırmaları gibi.. Genellemeden daha çok yerel nitelik taşır

19 VERİ - TANIMI Bir problemin çözümüne hizmet edecek her türlü; ölçüm, değer, olgu ve bilgiye veri denir. Veri, araştırma sürecinde anlam çıkarmak veya sonuca varmak için kullanılan nicelikler, olaylar, kayıtlar veya sayı kümeleri olarak da ifade edilebilir.

20 Verilerin incelenen probleme ya da
durumlara uygun olması gerekir

21 ÖRNEĞİN BİR KİŞİNİN ZEKİ OLUP OLMADIĞI ARAŞTIRILIYORSA;
Onu yakından tanıyan birisine sorulabilir. Sorulan kişi zeka konusunda uzman değilse elde edilecek veri uygun veri olmayacaktır Zeka testi uygulanarak veri toplanabilir. Bununla birlikte zeka testleri dil ve kültüre duyarlıdır. Kişiye farklı bir kültüre yönelik test uygulanırsa bu durumda uygun veri olmayacaktır. Zeka’sını yaptığı davranışları gözlemek suretiyle veri toplanabilir. Uzun süreli gözlem ve bir çok davranışın gözlenmesi gerekir. Az sayıda davranışa kısa sürede bakmak ya da gözleyenin uzmanlık bilgisi olmama durumunda gözlem uygun veri olmayacaktır. Belge taraması ile veri toplanabilir. Kişinin okul karne notları, aldıkları ödüller, ortaya koyduğu ürünler yoluyla zekasını gösteren kanıtlar incelenebilir. Kişiyle görüşme yaparak zekası hakkında veri toplanabilir. Yine, uzmanlık, görüşme süresi, zekayı ortaya koyacak uygun sorular vb. durumlarda eksiklikler varsa uygun veri olmayabilir.

22 olmak üzere iki grupta toplanabilir.
VERİ - TÜRLERİ VERİLER; olgusal ve yargısal olmak üzere iki grupta toplanabilir.

23 OLGUSAL VERİLER OLGUSAL VERİLER; kişisel yargılardan bağımsız, herkesin üzerinde anlaşabildiği türden gözlenebilir ölçütleri olan gerçeklerdir. ÖRNEK Yaşınız nedir? Eğitim düzeyiniz nedir? gibi sorulara verilecek cevaplar olgusal verileri toplamaya yöneliktir.

24 YARGISAL VERİLER YARGISAL VERİLER; olgusal olmayan diğer verilerdir. Bu veriler öznel olup, ayrıca yorum gerektirir. ÖRNEK Başarı, Genel Yetenek, kişilik, İlgi, görüş, tutum vb. Örneğin; Öğretmenlerin eğitimin kalitesi ve sorunlarına ilişkin görüşleri yargısal veridir.

25 VERİLER VE TOPLANMASI Veriler doğrudan ve dolaylı ölçümlerle toplanır.
Doğrudan ölçmelerde; ölçülmek istenen kavram ile onu temsil eden değişken ilgili hatta özdeştir. Doğrudan ölçmelerde herkes tarafından üzerinde anlaşılan standart ölçümler yapılır. Örneğin boy ölçülecekse metre, kilo ölçülecekse kg kullanılır. Fizik ve tabiat bilimlerinde ölçmeler daha çok doğrudan ölçmelerdir. Dolaylı ölçmeler; herkes tarafından üzerinde anlaşılmış standart birimleri olan ölçümleri içermez. Ölçümler dolaylı olarak belirtiler üzerinden yapılır. Örneğin genel yetenek bir problemin çözülmesi yoluyla ölçülür. Toplumsal statü ise eğitim, gelir gibi dolaylı değişkenlerle ölçülür. Başarı, ilgi, görüş, tutum vb. değişkenler dolaylı ölçümlerle belirlenmeye çalışılır

26 DEĞİŞKEN - TANIMI Gözlemden gözleme değişik ve farklı değerler alabilen objelere, özelliklere ya da durumlara değişken denir. Araştırmacılara göre değişken, davranışların herhangi bir görünüşü, değişebilen şartlar ve özelliklerdir.

27 DEĞİŞKEN Gözlemden gözleme değişik ve farklı değerler alabilen objelere, özelliklere ya da durumlara değişken denir.

28 DEĞİŞKEN ÖRNEK Cinsiyet (kız/erkek), Yaş (1,2,3..),
iyileşme şekilleri (ilaç, psikolojik yardım), okul (resmi, özel; genel, mesleki vb.) Beslenme Alışkanlıkları (kötü, orta, iyi)

29 DEĞİŞKENLER ALDIKLARI DEĞERLERE GÖRE 2 ŞEKİLDE SINIFLANABİLİR
DEĞİŞKEN TÜRLERİ DEĞİŞKENLER ALDIKLARI DEĞERLERE GÖRE 2 ŞEKİLDE SINIFLANABİLİR (1) sürekli-nicel, (2) süreksiz-nitel

30 SÜREKLİ-NİCEL DEĞİŞKEN
Sürekli-nicel değişkenler teorik olarak sonsuz sayıda değer alabilir ve sayılarla ifade edilir. ÖRNEK yaş (3,4, 21, 44.3, 63.77), boy uzunluğu (1.60, ), gelir ( TL, 1000 $ vb.), test puanları (60, 65, 100)

31 SÜREKSİZ-NİTEL DEĞİŞKEN
Süreksiz-nitel değişkenler kalite ve çeşitlilik açısından değişirler. Daha çok sıfat ve özellik olarak ifade edilirler. ÖRNEK Cinsiyet (kız/erkek), Medeni durum (evli/ bekar/dul), Renk (beyaz/sarı/siyah), Milliyet (Türk, ingiliz, fransız vb.)

32 SÜREKSİZ-NİTEL DEĞİŞKEN
Nitel değişkenler sayıya dönüştürülebilecek ölçme araçlarıyla farklı farklı derece ve numaralar verilmek suretiyle nicel olarak ifade edilebilirler. Aslında zeka, kişilik, güdü, ilgi vb. değişkenler niteldir. Test, envanter vb. araçlarla dolaylı olarak ölçülmekte ve sayısallaştırılabilmektedir.

33 DEĞİŞKENLER KONTROL ŞEKİLLERİNE GÖRE 3 ŞEKİLDE SINIFLANABİLİR
DEĞİŞKEN TÜRLERİ DEĞİŞKENLER KONTROL ŞEKİLLERİNE GÖRE 3 ŞEKİLDE SINIFLANABİLİR (1) Bağımlı (2) Bağımsız (3) Kontrol

34 BAĞIMLI DEĞİŞKEN Hakkında bilgi toplanacak değişkendir. Problemi-sorunu ifade eder. ÖRNEK “Öğrenci başarısına etki eden faktörler” araştırılıyorsa, burada bağımlı değişken “öğrenci başarısı’dır. Çeşitli faktörlerden etkilenmesi beklenen, açıklanmaya çalışılan değişken yani sorunun kaynağı olan değişken, bağımlı değişkendir.

35 BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN ÖRNEK
Bağımlı değişken üzerindeki etkisi öğrenilmek istenen uyarıcı değişkendir ÖRNEK “Öğrenci başarısı” bağımlı değişken olarak ele alınıyorsa, buna etki etmesi düşünülen değişkenler/faktörler tahmin edilmeye, kestirilmeye çalışılır. Yani bağımsız değişkenler belirlenmelidir. Bunun için araştırmacı, zekanın, (2) çalışma alışkanlıklarının, (3) ortamın, (4) aile yapısının bağımlı değişkeni etkileyeceğini düşünüp, bağımsız değişkenler olarak ele alabilir. Bu durumda farklı zekalarda, farklı çalışma alışkanlıklarında, farklı ortamlarda ve farklı aile yapılarında olan öğrencileri gruplandırarak karşılaştırabilir ve etki etme derecelerini bulabilir.

36 KONTROL DEĞİŞKENLERİ Ele alınan bağımsız değişkenlerin dışında, bağımlı değişkeni etkileme olasılığı bulunan değişkenlerdir ÖRNEK (1) Evrene ait kontrol değişkenleri (zeka, yaş, cinsiyet, deneyim gibi bireylerde mevcutta bulunan bireysel farklılıklardır), (2) Araştırma sürecine ait kontrol değişkenleri (ölçme, zaman, işlem farklılıkları), (3) Araştırmanın yapıldığı yere ait kontrol değişkenleri (ısı, ışık, nem, gürültü). Araştırmacı bağımlı değişkeni, bağımsız değişkenlerin nasıl etkilediğini bulabilmek için kontrol değişkenlerini sabit tutmak, etkisiz hale getirmek, dengelemek çabası içerisindedir.

37 ARAŞTIRMALARDA KULLANILAN 4 ÖLÇEK TÜRÜ VARDIR
ÖLÇEK TÜRLERİ ARAŞTIRMALARDA KULLANILAN 4 ÖLÇEK TÜRÜ VARDIR (1) Sınıflama ölçeği (yaş, cinsiyet vb.) (2) Sıralama ölçeği (boy sırası, puan sırası) (3) Eşit aralıklı ölçek (sıcaklık vb.) (4) Oranlı ölçek (boy, süre vb.)

38 ARAŞTIRMALARDA KULLANILAN 4 ÖLÇEK TÜRÜ VARDIR
ÖLÇEK TÜRLERİ ARAŞTIRMALARDA KULLANILAN 4 ÖLÇEK TÜRÜ VARDIR (1) Sınıflama ölçeği (yaş, cinsiyet vb.) (2) Sıralama ölçeği (boy sırası, puan sırası) (3) Eşit aralıklı ölçek (sıcaklık vb.) (4) Oranlı ölçek (boy, süre vb.)

39 VERİ TOPLAMA ARAÇLARI (1) Anket (2) Görüşme Formu (3) Gözlem Formu
(4) Yazışma (5) Belge Tarama

40 ANKET Ankette geniş kitlelere ulaşmak mümkündür. Örneklemin temsil düzeyini yükseltir. Cevaplarda bir standart sağlar, ancak soru sayısı sınırlıdır Hem olgusal (yaş, medeni durum vb.) hem de yargısal veriler (derse ilgi, programın yeterliliği vb.) toplanabilir Veri kaynağı ile araştırmacı arasındaki iletişim yazıyla yapılır Sosyal bilimlerde en çok kullanılan veri toplama araçlarından birisidir. Konular arasındaki geçiş ve soruların sırası önemlidir Anket diğer veri toplama araçlarına göre daha ekonomiktir. Anketi dolduran kimsenin etkisi altında değildir Anketi cevaplayanlar, seçenekleri geri dönüp tekrar tekrar inceleme şansına sahiptir. Anketi cevaplayanların soruları anlaması en önemli husustur Sorular basit ve kısa olmalıdır, her soru tek bir bilgi içermelidir

41 ANKET ÖRNEĞİ Değerli Öğretmen
Bu anket ilköğretim okulları birinci kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin etkililikleri konusunda yapılan araştırmaya veri toplamak üzere geliştirilmiştir. Öğretmen etkililiği, öğretmenin öğrencilerin gelişimine maksimum düzeyde katkıda bulunarak eğitimin amaçlarını gerçekleştirmesini, böylece öğrenci, veli, yönetici, müfettiş gibi okul katılımcılarının hoşnutluğunu kazanmasını sağlayan bir öğretmen özelliğidir. Ankette yer alan ifadelerin sizin için ne ölçüde uygun olduğunu belirtmeniz istenmektedir. Eğer bir ifadeye hiç katılmıyorsanız (1); katılmıyorsanız (2); az katılıyorsanız (3); katılıyorsanız (4); tamamen katılıyorsanız (5) rakamını daire içine almanız gerekmektedir. Sınıf öğretmenlerinin etkililik düzeylerinin belirlenmesi için hazırlanan bu anket bir kişisel değerlendirme formu değildir. Elde edilecek veriler yalnızca bilimsel amaçlar için kullanılacak başka bir kişi ya da kuruma verilmeyecektir. Veriler toplu olarak değerlendirileceğinden isminizi yazmanız beklenmemektedir. Araştırmanın sağlıklı sonuçlara ulaşması anketi titizlikle ve samimiyetle doldurmanıza bağlıdır. Yardımlarınız için şimdiden teşekkür eder saygılar sunarım. Ankara Ünv. Eğitim Bilimleri Fakültesi Arş. Gör. Mustafa Tatar Eğitim Programları ve Öğretim (E.S.T.T.) Anabilim Dalı Cebeci /Ankara Tel: /235 (iş)

42 ANKET ÖRNEĞİ KİŞİSEL BİLGİLER Açıklama: Aşağıda kişisel bilgilere yönelik sorular yer almaktadır. Lütfen ilgili bölümleri doldurunuz. 1-Okulunuzun adı: 2-Kaç yıllık öğretmensiniz: 3-Mezun olduğunuz fakülte ve bölüm: 4.Cinsiyetiniz: Bayan ( ) Erkek ( ) Sınıf Öğretmenlerinin Etkililiği Anketi Açıklama: Aşağıda dört boyutta etkililik düzeyinizi belirlemeye yönelik ifadeler yer almaktadır. Lütfen sizin için en uygun seçeneği, ilgili rakamı daire içine alarak belirtiniz.

43 ANKET ÖRNEĞİ ALAN BİLGİSİ Hiç Katılmıyorum Katılmıyorum Az katılıyorum
Tamamen katılıyorum 1-Alanımla ilgili temel ilke, kuram, kavram ve modelleri bilirim. 1 2 3 4 5 2-Öğrencilerin sorduğu sorulara doyurucu cevaplar verebilirim. 3-Alanımla ilgili kitapları, dergileri ve yayınlanmış araştırmaları takip ederim. 4-Ders kitabının ihtiyacı karşılamadığı durumlarda ders notu hazırlarım. 5-Gelişimime katkıda bulunacak her fırsatı (panel, konferans, seminer vb.) değerlendiririm 6-Öğrencilerimde önemli değişiklikler meydana getirebileceğime inanırım. 7-Çocukların bilişsel, sosyal ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunacak öğrenme ortamları oluştururum. ANKET ÖRNEĞİ

44 TUTUM ÖLÇEĞİ ÖRNEĞİ Sayın Yönetici / Öğretmen,
Lisansüstü öğretime ilişkin görüşlerinizi belirlemek amacıyla bir araştırma yapılmaktadır. Araştırma için sizlerin görüşlerinin alınmasına gerek duyulmaktadır. Birinci bölümde kişisel bilgiler, ikinci bölümde öğretmenlerin lisansüstü öğretimi konusunda ifadeler bulunmaktadır. Görüşünüzü yansıtan bir seçeneğe ait kutu içine (x) işaretini koyunuz. Hiçbir ifadeyi boş bırakmayınız. Göstermiş olduğunuz ilgi ve ayıracağınız zaman için teşekkür eder, saygılar sunarım. Feride DOĞUSAN Öğretmen Kırıkkale Üniv. Sos. Bil. Ens Eğitim Yönetimi ve Denetimi Programı Yüksek Lisans Tez Öğrencisi

45 TUTUM ÖLÇEĞİ ÖRNEĞİ KİŞİSEL BİLGİLER Cinsiyetiniz:
1 ( ) Kadın ( ) Erkek Kurumdaki Göreviniz: 1 ( ) Yönetici ( ) Sınıf Öğretmeni 3 ( ) Genel bilgi ve meslek dersi öğretmenliği Mezun olduğunuz yüksek öğretim kurumu: 1 ( ) Eğitim Enstitüsü 2 ( ) Eğitim Fakültesi 3( ) Eğitim Yüksek Okulu 4( ) Fen-Edebiyat Fakültesi ( ) Diğer (yazınız) …………. Meslekteki Kıdeminiz: 1 ( ) 0-5 yıl 2 ( ) 6-10 yıl ( ) yıl ( ) yıl 5( ) 21+

46 TUTUM ÖLÇEĞİ ÖRNEĞİ ÖĞRETMENLERİN LİSANSÜSTÜ ÖĞRENİMİ
5Kesinlikle Katılmıyorum 4 Katılmıyorum 3.kararsızım 2 Katılıyorum 1.Tamamen Katılıyorum 1. Bakanlıkça lisansüstü öğretime gereken önem verilmemektedir. X 2. Öğretmenlerin lisansüstü öğretimi konusunda Bakanlık mevzuatı yeterli değildir. 3. Lisansüstü öğretim kazanan öğretmenin tayininin üniversitenin bulunduğu ilde uzak bir okula yapılması öğretmenin lisansüstü öğrenimini engellemektedir. 4. Lisansüstü öğrenimi yapanların ilgili kadrolara atanmamaları, öğretmenleri lisansüstü öğretim konusunda olumsuz etkilemektedir. 5. Lisansüstü öğrenimle birlikte öğretmenlik görevinin sürdürülmesi, öğretmenin lisansüstü eğitimdeki başarısını olumsuz etkilemektedir. 6. Yöneticilerce lisansüstü öğrenime devam eden öğretmenlere gerekli kolaylık (tayin, izin, ders programı) sağlanmamaktadır. 7. Lisansüstü öğretimin önemini öğretmenler yeterince anlayamamıştır. 8. Lisansüstü öğretim, öğretmenlerin mesleki formasyonuna katkı sağlamamaktadır.

47 GÖZLEM FORMU Gözlem olay, durum ve nesnelere yönelik belirli hedeflere yönelik bir bakış, bir dinleyiştir. Verilerin bir başkasının raporundan değil, doğrudan elde edilmesini sağlar, birincil kaynaktır Sözle olmayan davranışlara ilişkin verilerin toplanmasında önemlidir. Duyu organlarının yetersiz kaldığı durumlarda gözlem araçları kullanılmalıdır Süre ve para yönünden pahalıdır. Gözlenenlerden doğru anlam çıkarılması güçtür. Gözlemcilerin eğitilmesi gerekir

48 GÖZLEM FORMU ÖRNEĞİ DAVRANIŞ HİÇ (1) ORTA (2) TAM (3)
Derse hazırlıklı gelme  İşlenecek konu ve dersin amacını açıkca belirtme Dersin başlama ve bitiş saatlerine uyma Ders konusuna hakim olma Ses tonunu, dil ve ifadelerini uygun olarak kullanma Dersi ilgi çekici ve zevkli hale getirme Öğretim araçlarını yerinde ve etkin kullanma Etkin bir şekilde sınıfı yönetebilme Demokratik ortam yaratarak, soru sorma ve görüş belirtmelerine fırsat verme Etkili iletişim kurabilme Öğrencilere eşit davranma Görünüş ve davranışlarıyla model oluşturma Ders sırasında dönüt (geribildirim) verme Dersin sonunda konuyu özetleme ve önemli noktaları vurgulama Hata ve eksiklikler konusunda uyarma

49 GÖRÜŞME FORMU Sözlü iletişimle veri toplama tekniğidir
Bireysel ya da grup görüşmeleri yapılabilir Soruların önceden ayrıntılı bir şekilde hazırlanma durumuna göre yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış görüşmeler vardır. Görüşmede fiziki ve psikolojik ortamın çok iyi oluşturulması gerekir Esneklik olması, önemli bir avantajıdır Pahalı ve zaman alıcıdır Soruların dikkatli ve önceden düşünülmesi ve amaçlar doğrultusunda oluşturulması gerekir Verilerin kaydedilmesi gerekir

50 Kararlar Sahibi Bitiş Tarihi Açıklama
görev herkes temel kavramları araştırmış ve bilgilenmiş olarak gelecek ders yeri nolu bilgisayar laboratuvarı bir sonraki der ders saati cuma-sabah