Çoklu Zeka SİBEL USTAEL PSİKOLOG.

... konulu sunumlar: "Çoklu Zeka SİBEL USTAEL PSİKOLOG."— Sunum transkripti:

1 Çoklu Zeka SİBEL USTAEL PSİKOLOG

2 ÇOKLU ZEKA KURAMI

3 Bir adam, bir fotoğrafı göstererek,” bu fotoğraftaki adamın babası, benim babamın tek oğludur” diyor. Fotoğraftaki adam kimdir? x derece Zeka alanı eylem SD GU MM K BK İ Problemi birkaç kez okudum Kafamda problemi resimleştirdim. Kağıda çizerek şekille yapmaya çalıştım. Mantıksal işlemler yürüttüm. İhtimalleri sıralayıp onları tek tek sıraladım. Yanımdakiyle konuşarak anlamaya çalıştım. Yardım aradım. Vücudumu yada başkasının vücudunu örnekleyerek yaptım. Adamı ve fotoğrafı somutlaştırarak anlamaya çalıştım. Kendi içimden konuşarak yaptım. İşleme başlamadan önce zihnimde hazırlık yaptım.. Diğer… BİRİNCİ SÜTÜNA SİZİN İÇİN UYGUNSA X İŞARETİ KOYUN. İKİNCİ SÜTÜNA BU MADDEYİ KAÇINCI DERECEDE SEÇTİĞİNİZİ RAKAMLA BELİRTİN.

4 KİŞİNİN ZEKASI PARMAK İZİ KADAR EŞSİZDİR.
NEDEN ÇOKLU ZEKA? ÇÜNKÜ Biz biliyoruz ki; KİŞİNİN ZEKASI PARMAK İZİ KADAR EŞSİZDİR.

5 Her insanın kolaylıkla öğrenebildiği bir yol vardır ve yine her insan, ne kadar öğrenme güçlüğü çekse de, mutlaka yetenekli olduğu bir beceri alanı vardır. Önemli olan eğitimciler ve aileler olarak, çocukların ilgi ve yeteneklerini dikkatle gözlemleyerek, onların kendilerini güçlü hissettikleri alanları keşfedebilmektir.

6 Zekaya ilişkin eski anlayış Zekaya ilişkin yeni anlayış
1. Bir bireyin genetiksel olarak kalıtımla getirdiği zeka kapasitesi iyileştirilebilir, geliştirilebilir ve değiştirilebilir. 1. Zeka, doğuştan kazanılır, sabittir ve değişmez. 2. Zeka, herhangi bir performansta, üründe veya problem çözme sürecinde sergilendiğinden sayısal olarak hesaplanamaz. 2. Zeka, niceliksel olarak ölçülebilir ve tek bir sayıya indirgenebilir.

7 Zekaya ilişkin eski anlayış Zekaya ilişkin yeni anlayış
3. Zeka, çoğuldur ve çeşitli yollarla sergilenebilir. 3. Zeka, tekildir. 4. Zeka, gerçek hayattan soyutlanarak (yani belli zeka testleri ile) ölçülür. 4. Zeka, gerçek hayat durumlarından soyutlanamaz. 5. Zeka, öğrencilerin sahip oldukları gizil güçlerini veya doğal potansiyellerini anlamak ve onları başarmak için uygulayabilecekleri farklı yolları keşfetmek için kullanılır. 5. Zeka, öğrencileri belli seviyelere göre sınıflandırmak ve onların gelecekteki başarılarını tahmin etmek için kullanılır.

8 ÇOKLU ZEKA TEORİSİ İLKELERİ
Her insan aktif olarak kullandığı zekaları ile; özel bir karışıma sahiptir. Her insanın kendine özgü bir zeka profili vardır. Zekaların her biri insanda, farklı bir gelişim sürecine sahiptir. Bütün zekalar dinamiktir. İnsandaki zeka türleri tanımlanabilir ve geliştirilebilir. Her insan kendi zekasını tanımak ve geliştirmek fırsatına sahiptir. Her bir zekanın gelişimi kendi içinde değerlendirilmelidir.

9 ÇOKLU ZEKA TEORİSİ İLKELERİ
Her bir zeka türü hafıza, dikkat, algı ve problem çözümü açısından farklı bir sisteme sahiptir. Bir zekanın kullanımı esnasında, diğer zekalardan da yararlanılabilir. Bütün zeka türleri insanın kendini gerçekleştirmesi yolunda farklı ve özel kaynaklardır. İnsan gelişimini değerlendiren tüm bilimsel teoriler Çoklu Zeka Teorisi’ni desteklemektedir.

10 ZEKA, NE YAPACAĞIMIZI BİLMEDİĞİMİZ ANDA KULLANDIĞIMIZ ŞEYDİR. J. PIAGET

11 Gardner Bireylerde birbirinden farklı sekiz yetenek vardır: Sözel/Dilsel Mantıksal/Matematiksel Görsel/Uzamsal Müziksel/Ritmik Bedensel/Kinestetik Doğa/Varoluşçu Kişiler arası/Sosyal İçsel/Kişisel

12 EŞİT OLMAYAN İNSANLARA EŞİT DAVRANMAKTAN
DAHA BÜYÜK BİR HAKSIZLIK OLAMAZ Önemli olan ne kadar zeki oldukları değil, hangi konuda zeki olduklarıdır.

13 (Okuma, yazma ve konuşma zekası.)
SÖZEL – DİLSEL İNSAN (Okuma, yazma ve konuşma zekası.) Sözel olarak iyi iletişim kurar. Etkili dinleme becerilerine sahiptir. Farklı kelimeleri, sesleri, ritimleri dinler ve tepkide bulunur. Diğer insanların seslerini, dil üslubunu, okumasını ve yazmasını taklit edebilir. Farklı zamanlarda, farklı amaçlar için, farklı gruplara etkili bir biçimde hitap edebilir. “Yazma”ktan hoşlanır. Hikaye, şiir, mizah yazma, okuma, anlatma gibi etkinliklerden zevk alır. Mecazi anlatım, benzetme, soyut ve simgesel düşünme, kavram oluşturma ve yazma gibi karmaşık olayları içeren dili üretme ve etkili kullanma becerisine sahiptir. Kafiyeli kelimeleri bulup bunları kullanmaktan ve tekerlemeleri hızla söylemekten hoşlanır. Cümleleri dinler, yorumlar, farklı bir tarzda ifade eder. İyi bir fıkra, masal, hikaye anlatıcısıdır. Küçük çocuklar kendilerine kitap okunmasından ya da hikaye anlatılmasından hoşlanır. Kitaplarla iç içedir. İyi bir kelime hazinesi vardır. Farklı dilleri öğrenme becerisine sahiptir. Gramer bilgisi iyidir. İyi bir hafızası vardır. Bulmaca çözmeyi ve kelime oyunlarını çok sever.

14 Dinleyerek ve okuyarak.
ÖĞRENME YOLU Kelimelerle oynayarak, yazarak, okuyarak, konuşarak, mizahı kullanarak, ikna ederek. Dinleyerek ve okuyarak. Kitap, teyp, yazma materyali kullanarak. Görüşme ve tartışmalar yaparak. MESLEK Öğretmen Gazeteci Yazar Şair Çevirmen Edebiyatçı Oyun yazarı Yayıncı Hatip Eğitim bilimci Komedyen Arşivcilik Dil Bilimci Hukukçu Siyasetçi Politikacı EYLEM Tanımla Listele Görüş Formüle et Yeniden ifade et Tartış Şiir, makale yaz Sunu yap Slogan bul Röportaj yap Mektup yaz Talk-show sun DERS Türkçe Yabancı dil Dilbilgisi Sosyal bilgiler DERS DIŞI Dil kulübü Okul gazetesi Yıllık Kütüphane Hikayeler Dergiler Çizgi roman Kelime oyunları Senaryo yazma

15 HER GÜN BİR YERDEN GÖÇMEK NE İYİ HER GÜN BİR YERE KONMAK NE GÜZEL. BULANMADAN DONMADAN AKMAK NE HOŞ. DÜNLE BERABER GİTTİ CANCAĞZIM, NE KADAR SÖZ VARSA DÜNE AİT. ŞİMDİ YENİ ŞEYLER SÖYLEMEK LAZIM. MEVLANA

16 MANTIKSAL-MATEMATİKSEL İNSAN (Sayı, anlama ve mantık zekası.)
Bilimsel düşünme, objektif gözlem yapma, verilerden sonuç çıkarma, yargıya varma, hipotez kurma yetenekleri vardır. Deney yapma, sınama, sorgulama ve araştırmalardan zevk alır. Benzer şeyleri eşleştirme, karışık şekillerden resimler çıkarmada başarılıdır. Problem çözer, eleştirel düşünür. Geometrik şekiller gibi soyut sembollerle kavramsal düşünebilir. Sayılarla düşünür. Numaraları akıllıca kullanır ve sebep sonuç ilişkisi kurabilir. Bilginin parçaları ve bilgiler arasında ilişkiler kurar. Güçlü bir muhakemesi vardır. Kategorileri, ilişkileri fark eder, açıklar. Zihinden işlemleri kolayca yapar. Rakamlarla ilgili işlemleri yapmaktan hoşlanır. Her şeyin nasıl çalıştığını merak eder ve sorular sorar. Matematik oyunlarından zevk alır. Bilgisayar programları hazırlar. Zeka oyunlarında ve bulmaca çözmede başarılıdır. Mantığa dayalı yap-boz ya da matematik yetenek soruları çözmek çok hoşlarına gider. Dama, satranç, strateji oyunlarını, mantık bulmacaları gibi düşündüren oyunları oynamayı sever.

17 Soyut modelleri tasarlayarak. Sayılarla düşünerek.
ÖĞRENME YOLU Akıl yürüterek. Soyut modelleri tasarlayarak. Sayılarla düşünerek. İlişkileri ve bağlantıları kurgulatarak. Mantığa dayalı, sebep sonuç ilişkileri kurarak. Keşifler, düşünme, tümevarım ve problem çözmeden yararlanarak. Neden-sonuç ilişkileriyle. Somut cisimleri soyut sembolik ifadelere dönüştürerek. Mantıksal problem çözerek. Hipotezler kurup onları sınayarak. Miktar tahminlerinde bulunarak. Grafikler ya da şekiller halinde verilen (görsel) bilgileri yorumlayarak. MESLEK Bilim adamı Mühendis Bilgisayar programcısı İstatikçi Yargıç Mucit Matema- tikçi Muhasebeci Polisiye roman yazarı Eleştirmen Ekonomist Satın alma görevlisi Fen bilimci EYLEM Tahmin et Uygula Karışlaştır Hipotez kur Problem yaz Şifrele Sınıfla Çözümle Hesapla Keşfet Dene Sor Akıl yürüt DERS Matematik Hayat bilgisi Fen bilgisi Dilbilgisi DERS DIŞI Bilgisayar kulübü Ölçme birimi Legolar Hesap makineleri Bilmeceler Oyun kartları Bulmacalar Strateji oyunları Deney yapma Yap-boz

18 GÖRSEL-UZAMSAL İNSANA EN İYİ ÖRNEK
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

19 GÖRSEL – UZAMSAL (MEKANSAL) İNSAN (Resim, renk ve şekil zekası.)
Arkadaşlarına oranla daha çok hayal kurar, etrafındaki objeleri hayalinde canlandırır. Yaşına oranla zihninde daha iyi şekiller tasarlar ve resimler yaratır. Renkleri iyi kullanır, resim, heykel, grafik etkinliklerinden hoşlanır. Resimler, imgeler, şekiller ve çizgilerle düşünür ve onlarla daha iyi öğrenir. Dinlediklerinden zihinsel objeler, hayaller, resimler üretir ve bunları öğrendiği bilgileri hatırlamada kullanır. Öğrendiği bilgileri somut ve görsel sunuşlara dönüştürür ve böyle sunumlar izlemeyi sever. Bir objenin farklı açılardan perspektifini anlayabilir, onu zihninde canlandırabilir. Harita, tablo ve diyagramları kolay okur. Kitap ve defterlerini çizer. Nesnelerin yerini bilir. Üç boyutlu nesneleri algılar ve muhakeme eder. Hayalinde gördüğü resimleri anlatır. Sanat ve proje aktivitelerini sever. Kolaylıkla yön bulma becerisine sahiptir. Satranç oynamaktan keyif alır. Bulmaca çözmekten hoşlanır. Yap-boz, labirent gibi görsel faaliyetlerden hoşlanır. Üç boyutlu ürünler hazırlamaktan hoşlanır. (Origami, maket vb.)

20 Resimlerle ve video filmlerle.
ÖĞRENME YOLU Resimlerle ve video filmlerle. İmgeleri düzenleyerek. Zihinsel resimler oluşturarak. Çizerek. Desen oluşturarak. Hayal ederek. Bulmacalardan ve haritalardan yararlanarak.. MESLEK Kaşif Mimar Mühendis Mekanik Gemici Satranç uzmanı Gezgin Topolojist Dekoratör Geometri uzmanı Ressam Artist Fotoğrafçı Kameraman Heykeltıraş Tasarımcı İzci Rehber EYLEM Çiz Hayal et Şekil ver İnşa et Resmini yap Poster yap Örnekle Boya Düzenle Görsel ayrıntı hatırla Rotasyon yap Dekore et Renklendir DERS Sanat Resim İş-teknik Fen bilgisi DERS DIŞI Satranç kulübü Fotoğrafçılık Resim kursu El sanatları Koleksiyonlar Legolar Bloklar Haritalar Renkli kalemler Kuklalar Bilgisayar oyunu Karikatür Model yapma

21 MÜZİKSEL – RİTMİK İNSAN (Ses, melodi ve ritim zekası.)
Kendisini müzikle ifade eder. İnsan sesi, çevreden gelen sesler gibi çok farklı seslere karşı duyarlıdır, dinler ve tepkide bulunur. Müziği yaşamında kullanmak için fırsatlar oluşturur. Okul dışında öğrendikleri şarkıları söylemekten çok hoşlanır. Müzik dinlemeyi sever. Farkında olmadan mırıldanır. Ritmik konuşur ya da hareket eder. Notasını görmediği müziği tanır. Koroda söyler. Şarkıların melodilerini hatırlar. Şarkıları kolaylıkla öğrenir. Pek çoğunun güzel sesi vardır ya da güzel şarkı söyler. Müziği hareketlerle birleştirerek farklı figürler ortaya çıkarabilir. Orijinal müzik kompozisyonları oluşturabilir. Müzik aletlerine karşı duyarlıdır.

22 Müzik, teyp-recorder, kasetlerle.
ÖĞRENME YOLU Müzik, teyp-recorder, kasetlerle. Melodi yaratarak. Tempo, ritim tutarak. Empati kurarak. Seslere duyarlı olarak. Enstrüman kullanarak. Müziğin yapısını kavrayarak. Müzik dinleyerek. MESLEK Müzisyen Müzik öğretmeni Besteci Bando elemanı Disk jokey Tiyatrocu Şarkıcı Söz yazarı Müzik aleti yapımcısı Udi, gitarist vb. Müzik market sahibi Orkestra şefi Müzik eleştirmeni EYLEM Bestele Kaydet Şarkı sözü yaz Ritim tut Mırıldan Şarkı söyle Nota yaz Islık çal Ayaklarını vur Melodi tanı Enstrüman tanı DERS Müzik Drama Fen bilgisi Beden eğitimi Matematik DERS DIŞI Orff programı Bando Orkestra Müzik kulübü Koro Gitar kulübü Müzik zamanı Aerobik Müzikal geziler Misafir şarkıcı

23 SEZEN AKSU, MÜZİKSEL-RİTMİK İNSANA ÖRNEK GÖSTERİLEBİLİR.
MÜZİK YAPMAK ÇOCUK YAPMANIN BİR BAŞKA YOLUDUR. NIETZSCHE

24 BEDENSEL – KİNESTETİK (DEVİNDUYUSAL) İNSAN
(Beden, hareket ve denge zekası.) Kendisini ve duygularını ifade etmede bedenini (dans, mimik, pantomim, vücut dili) kullanır. Bulundukları çevreye ve onu kapsayan sistemlere karşı duyarlıdır ve sorumlu davranır. Beyin ve vücut koordinasyonunu etkili bir biçimde kullanabilir. Ellerini ve bedenlerini kontrol etmekte son derece başarılıdır. Küçük kas gelişimi mükemmeldir. Otururken elleri ve ayaklarıyla oynar. Yerinde duramaz, çok hareketlidir. Mimik ve hareketleri çok iyi taklit eder. Sağlıklı yaşam konusunda vücuduna özen gösterir. Fiziksel işlerde, görevlerde denge, zarafet, maharet ve dakiklik gösterir. Çevresini, nesneleri, eşyaları dokunarak ve hareket ederek inceler. Dinleme, konuşma, dans, koşma, dokunma ve hareket etmeyi sever. Boya ve hamurla oynamayı sever. Nesneleri parçalayıp bütünleştirmeyi sever. Bir veya birden fazla sporla uğraşır. Koşmayı, zıplamayı, güreşmeyi çok sever. Fiziksel maharet isteyen alanlarda (dans, spor...) yenilikler keşfeder ve farklılıklar ortaya çıkarır. Gezi-inceleme-model/maket yapma gibi fiziksel aktivitelere katılımdan zevk alır. Organizasyon yapma özellikleri gelişmiştir.

25 Dokunarak, deneyerek ve uygulayarak.
ÖĞRENME YOLU Dokunarak, deneyerek ve uygulayarak. Zihinle bedeni birleştirerek. Mimiklerle. Vücudu geliştirerek. Dans ederek. Üç boyutlu tasarımlar oluşturarak. Rol oynayarak, drama/tiyatro yaparak ve hareket ederek. Söylenenden daha çok yapılanı hatırlayarak. MESLEK Atlet Dansçı Aktör Balerin Heykeltıraş Pantomimci Balet Mim sanatçısı Cerrah Koreograf Sihirbaz Sporcu Teknik direktör Oyuncu Sanatçı Dikiş-nakış, örgü, tahta oyma gibi el becerileri isteyen işler EYLEM Göster Öğret Ayarla Parçalara ayır Dene Rol oyna Yapı oluştur Alan gezisi yap Modelini yap DERS Jimnastik Beden eğitimi Yüzme DERS DIŞI Tiyatro Drama Spor takımı Kukla oyunu Aerobik Kil çalışmaları Mim sanatı Beden dili Vücut geliştirme El sanatları

26 DOĞACI – VAROLUŞÇU İNSAN (Doğa, çevre ve canlı zekası.)
Hayvanlara karşı çok meraklıdır. Bahçe işlerini sever. Çevre kirliliğine duyarlıdır. Doğa/gezi dergilerini inceler ve belgeselleri izler. Doğa olaylarına meraklıdır. Araştırmalar yapmayı sever. Doğadaki canlıları incelemekten hoşlanır. Farklı canlı türlerinin isimlerine karşı dikkatlidir. Bitki ve hayvan türleri onun için çok çekicidir. Açık havada olmaktan hoşlanır. Varlıkları sınıflandırmaya meraklıdır. Doğayla baş başa kalmayı sever. İnsanın varoluşunun nedenlerini ve kendi varoluşunu düşünür. Doğanın insanlar üzerindeki ya da insanın doğa üzerindeki etkisi ile ilgilenir. Seyahat etmeyi sever. Kendilerine özgü out-door etkinlikler düzenler, doğayla her şeyi paylaşır.

27 Meteoroloji mühendisi Arkeolog Tıp Fotoğrafçı Dağcı İzci EYLEM Gözle
MESLEK Ziraat mühendisi/ teknisyeni Çiçekçi Zoolog Bahçıvan Biyolog Pet-shop sahibi Jeolog Veteriner Çevre bilimci Peyzaj mimarı Astronom Hayvan terbiyecisi Botanikçi Organik kimyacı Meteoroloji mühendisi Arkeolog Tıp Fotoğrafçı Dağcı İzci EYLEM Gözle Tahmin et Sınıflandır Kategorize et Çözümle Fotoğraf çek Seyahat et İzle Bitki yetiştir Hayvan eğit Koleksiyon yap Araştır Keşfet ÖĞRENME YOLU Doğayı ve doğada olup bitenleri gözlemleyebilme yeteneği kazanarak. Kendisinin de bu dünyanın bir parçası olduğunun farkına vararak. DERS Hayat bilgisi Fen bilgisi Matematik Sağlık Türkçe DERS DIŞI Doğa gezisi Müze gezisi Piknik yapma Koleksiyon yapma İzcilik Dağcılık Kamp yapma Su altı inceleme Akvaryum bakımı Fotoğrafçılık

28 KİŞİLER ARASI – SOSYAL İNSAN (İnsan, ilişki ve uyum zekası.)
Doğal bir lider olarak görünür, organizasyonların baş elemanıdır. Grup içerisinde işbirlikçi çalışır, bir şeyler anlatmaktan hoşlanır. İki ya da daha fazla yakın arkadaşları vardır. Diğerleri onu arkadaşlık için ararlar. Farklı kültürler, farklı yaşam tarzları konusunda çok meraklıdır. Çok küçük yaşlarda bile toplumsal ve politik sorunlarla ilgilenebilir. Güçlü bir espri yeteneğine sahiptir. Farklı ortamlara, farklı insan topluluklarına girdiğinde kolaylıkla uyum sağlayabilir. Problemi olan arkadaşlarına öğütler verir. Başkalarını düşünür, başkalarına önem verir ve onlar için endişelenir. Sözel ve bedensel dili etkili bir biçimde kullanır. Dinlemeyi sever, empati kurar. İnsanların her tür davranışına karşı kabul edicidir. Yaşıtlar ile ya da farklı yaş grupları ile olmaktan zevk alır. Diğer insanları konuşmaları ile etkiler, ikna eder. Davranışlarının sonuçlarını değerlendirebilir. Sosyal faaliyetlere katılmaktan zevk alır. Kulüp, dernek ve komitelerde zevkle çalışır. Grup ve takım çalışmalarından, çok özel ve mükemmel ürünler ortaya çıkarmaktan zevk alır.

29 KİŞİLERARASI ZEKAYA ÖRNEK GÖSTERİLEBİLİR.
BARIŞ MANÇO KİŞİLERARASI ZEKAYA ÖRNEK GÖSTERİLEBİLİR.

30 Konuşup, iletişim kurarak.
ÖĞRENME YOLU Sinerji oluşturarak. Sempati kurarak. İşbirliği yaparak. Kaynaşarak. Konuşup, iletişim kurarak. MESLEK İş adamı Dini lider Öğretmen Organizatör Politikacı Satıcı Danışman Antropolog Sosyolog Doktor Parti lideri Talk showcu Pazarlamacı Hemşire Sosyal çalışmacı Yönetim İşletme Psikolog Rehberlik uzmanı Psikiyatrist EYLEM Gözle Paylaş Değiştir Tartış Katıl Görüş İşbirliği yap Yardım et Öğret Takım kur Yönlendir Arabulucu ol Empati kur Çatışma çöz İkna et DERS Hayat bilgisi Sosyal bilgiler Halk oyunları Beden eğitimi DERS DIŞI Öğrenci konseyi Kol çalışmaları Takım oyunları İzci kampları Grup projeleri Kukla gösterileri Tartışma grubu Mektup arkadaşı Gezi Yarışmaya katılma Tiyatro Ders çalıştırma Beyin fırtınası Klüp kurma

31 (Ben, karakter ve kişilik zekası)
KİŞİSEL – İÇSEL İNSAN (Ben, karakter ve kişilik zekası) Gardner bu zeka türünün çok özel olduğunu ve diğer zeka türlerinin tümünü kapsadığını savunmaktadır. Bağımsızlık duygusu güçlüdür, kendi başlarına buyruktur. Güçlü ve zayıf yönlerini tanır, kendini aşmaya çalışır. Yaşamdaki motivasyon kaynakları olan hedeflerine ulaşmak için gerçekçi amaçlar oluşturur. Hobileri vardır. Hatalarından ve başarısızlıklarından öğrenebilir. Kendi ilgi ve becerilerinin farkındadır. Kendini sever ve kendisiyle gurur duyar, öz saygısı yüksektir. Meditasyon yapmaktan hoşlanır. Hayallerden zevk alır. İlgi duydukları şeyler ya da hobiler hakkında pek fazla konuşmaz. Hislerini eksiksiz, abartmadan olduğu gibi söyler. Kendi içinde bir değer ve anlayış sistemi oluşturur. Her şeyde kendinden bir parça arar. Yaşam felsefesini oluşturmaya yönelik bir arayış içindedir. Genelde tek başına çalışmayı ve oynamayı tercih eder. Yalnız kalmaktan hoşlanır ve kendi iç dünyasını düşünür. Yaşadığı her olay veya deneyim üzerinde çok fazla düşünür.

32 HAYAL ETME, BİLGİDEN DAHA ÖNEMLİDİR.
EINSTEIN

33 Duygu ve düşüncelerinin farkına vararak.
ÖĞRENME YOLU Tek başına. Yoğunlaşarak. Duygu ve düşüncelerinin farkına vararak. Ruhsal gerçekliklerin farkına vararak. Düşünmeyi düşünerek. Benliğini geliştirerek. Özgün bireysel etkinlikler yaparak. MESLEK Psikolog Dini lider Araştırmacı Kuramcı Felsefeci Şair İlahiyatçı Politik lider Sanatçı Zanaatçı Yazar Psikoterapist Sosyal hizmet uzmanı İş adamı Ressam Heykeltıraş EYLEM Dinle Anla Ölç Değerlendir Eleştir İfade et Günlük yaz Amaç belirle Hayal et Bireysel çalış Düşün Duyumsa Planla Sessiz kal DERS Kompozisyon Matematik Türkçe Din bilgisi Resim DERS DIŞI İlgi grupları Bilgisayar Bulmacalar Filmler Okuma köşeleri Kişisel öğretim El sanatları

34 BİR ŞEY DAHA VAR BÜTÜN YAPTIKLARINDAN BAŞKA BİR IŞIK DAHA VAR BÜTÜN IŞIKLARDAN BAŞKA HİÇ BİR YAPTIĞINLA YETİNME, GEÇ ÖTEYE BiR ŞEY DAHA VAR MUTLAKA YAPTIKLARINDAN BAŞKA. ÖMER HAYYAM ONU KENDİNİZDE BULACAKSINIZ... BAŞKA NEREDE ARAYABİLİRSİNİZ Kİ? ZEN

35 Zeka alanlarını geliştirmeye yönelik etkinlikler.

36 SÖZEL-DİLSEL ETKİNLİKLER
Şiir (ezberden yada değil), deneme, kısa hikaye, oyun, okuma parçası şiir okumak. Bir kavramı “nesi var?” etkinliğiyle ele almak. Sessiz okuma, öykü yazma, hikaye, diyalog tamamlama çalışmaları yapmak. Karikatür, çizgi film çalışmaları yapmak. Konuşma, doğaçlama, çapraz bulmaca, yaratıcı yazma çalışması yapmak. Bilgisayarda yazmak, internet ( ) çalışmaları yapmak. Kukla tiyatrosu yapmak. Meslek atfı yapmak (işlenen konuyu çağrıştıran bir meslekle bağlantı kurmak). Akrostiş, Venn Şeması, konuşma baloncukları kullanmak. Konuyla ilgili bir fıkra anlatmak; sözcük oyunu oynamak. Konuda geçen başlıca terimleri içeren bir sözlük oluşturmak. Konuşma metni, gazete makalesi, ikna edici bir yazı yazmak. Otobiyografi, biyografi yazmak. Konuya ilişkin mektup yazmak. Komik yazılar yazmak; bir ses kaseti hazırlamak. Bu zeka alanında ünlü birisini (yazar) araştırarak rapor hazırlamak. Slogan veya reklam kampanyası yazmak; konuya ilişkin bir slogan yaratmak. Sınıfta dergi, magazin inceleyip tartışmak. Akran öğretiminden yararlanmak (okuma, yazma çalışmaları).

37 MANTIKSAL-MATEMATİKSEL ETKİNLİKLER
Beyin fırtınası yapmak; sınıflandırmak; kategorize etmek. Benzerlikler ve farklılıklar bulmak; olayları sıraya koymak. Deney yapmak; şifre çözmek; soyut semboller kullanmak. Hikaye, mantık problemleri çözmek; hipotezler test etmek. Tümdengelim/tümevarım düşünme tekniklerini kullanmak. Grafik düzenleyiciler, bilgisayar yazılımları kullanmak. Hesap makinesi, pusula, sayaç, abaküs kullanmak. Zaman çizelgesi yaratmak; web sayfası hazırlamak. Verilerden grafik oluşturmak; grafik kağıdına çizimler yapmak. Elektronik aletleri parçalarına ayırmak; Geometrik şekillerle kesme yapıştırma yapmak. Oyuncak paralar yapmak; bir sınıf bankası kurmak. Bir bütçe oluşturmak; gelecekle ilgili tahminler yapmak. Zamanlı yarışlar düzenlemek. Matematik bulmacaları yapmak; soru bankası oluşturmak. Herhangi bir nesnenin modelini yapmak. Futbolcuların isabetli şut ortalamalarını tahmin etmek. Venn şeması oluşturmak; bir kod sistemi geliştirmek. Makale analizi yapmak; tartışma ekipleri oluşturmak. Cevaplara soru oluşturmak.

38 GÖRSEL-UZAMSAL ETKİNLİKLER
Kolaj yapmak; broşür, logo, elbise tasarımı yapmak. Hikaye/matematik problemi resimlendirmek. Hareketli bir nesne, poster; kukla yapmak. Perspektif, gölgelendirme, renklendirme uygulamaları yapmak. Fotoğraf çekmek; video kaydı yapmak. Bilgisayar yazılımları kullanmak; kitap/CD kapağı tasarlamak. Gözünde canlandırmak; hayali egzersiz yapmak. Diyagram/akış haritası, plan yapmak; kavram haritası çıkarmak. Üç boyutlu nesneler çizmek; çizgi film/karikatür yapmak. Resim çizmek/boyamak; duvar resmi yapmak. Slayt gösterisi yapmak. Sanat galerilerine gezi düzenlemek. Pandomim yapmak. Kum boyama yapmak. Flaş kartlar yapmak. Misafir konuşmacılar getirmek. Bir harita yapmak veya okumak. Mesafe tahmininde bulunmak.

39 MÜZİKSEL-RİTMİK ETKİNLİKLER
Sesler ve melodiler kopyalamak; müzikle ilgili bilgisayar yazılımı kullanmak. Video gösterisi yapmak; ses efektleri kullanmak. Müzikal bir kolaj oluşturmak; şarkı yazmak. Sınıfça müzik aleti çalmak; dans etmeyi/ritim tutmayı öğretmek. Matematikle ilgili şarkılar söylemek. Sese, ritmik kalıplara duyarlılık geliştirmek; sesler, titreşimler keşfetmek. Farklı kültürlerin müziğini dinleyerek onları tanımak. Bir müzisyen, bir enstrüman veya bir müzik akımı hakkında bir rapor yazmak. Sözcükleri cıngıllara dönüştürmek. Duyguları müzikle anlatmak. Enstrümantal bir gösteri sunmak. Fon müziği kullanmak; müzikle bütünlük sağlamak. Çalışırken müzik dinlemek. Geçmiş dönemlere, çağlara ait müzikleri dinlemek. Kulaklıkla müzik dinlemek. Hyper-stüdyo ve slayt gösterileri izlemek. Müzikallere gitmek. Misafir konuşmacılar, şarkıcılar, besteciler getirmek.

40 BEDENSEL-KİNESTETİK ETKİNLİKLER
Kostümler hazırlamak, drama oynamak; kelime, kavram canlandırmak. Dans, hareket sırası üretmek, koreografi yapmak. Öğrencilere aktif olarak katılabilecekleri deneyimler sunmak. Kavramları hareketlerle veya oluşumlarla betimlemek. Konuşmaksızın bir görev yapmak; pantomim sergilemek. İşaret dili öğretmek; sessiz sinema oyunu oynatmak. Bitkileri, hayvanları dikkatlice incelemek. Tek ayak üzerinde sekmek, atlamak, zıplamak. (İp atlamak.) Açık mekanda çalışmak; alan gezileri düzenlemek. Okul çevresinde fotoğraf safarisi yapmak. Somut nesnelerle matematik yapmak; öğrenme materyalleri keşfetmek. Bu zeka alanında ünlü birisi hakkında bir rapor yazmak. Küçük motor becerisi öğretmek; yap-boz yapmak. Öğrencilerin hareketlerini işe dahil etmek; jest ve beden dili kullanmak. Sırada otururken egzersizler yapmak; manipülatifler kullanmak. İnteraktif okuma yapmak; rol canlandırmak. Enstrümanlarla eşleme yapmak. Büyük bloklardan grafikler oluşturmak. Davullar/ıslıklarla halk oyunları oynamak. Vücut heykelleri yapmak.

41 Küçük bir doğa gezisi, nehir, göl, doğal park ziyareti, kamp yapmak.
DOĞA ETKİNLİKLERİ Küçük bir doğa gezisi, nehir, göl, doğal park ziyareti, kamp yapmak. Doğayla ilgili videolar seyretmek; bir doğa videosu yapmak. Taş, yaprak koleksiyonu yapmak. Sınıflandırma sistemi oluşturarak renk, boyut, form, işlev özelliklerine göre sınıflandırmalar yapmak. Doğal nesneleri kategorize etmek (yapraklar, hayvanlar, bitkiler, çiçekler, böcekler, taşlar, mineraller). Doğal olmayan nesneleri sıraya koymak, kategorize etmek (düğmeler, civatalar). Doğadan fotoğraflar çekmek; bahçe düzenlemek. Bir doğal olgu hakkında rapor yazmak. (hayvan, bitki, flora, fauna) Bu zeka alanında ünlü birisi hakkında rapor yazmak. İşlenilen konuyu doğayla ilişkilendirmek. Meteorolojik aletler göstermek. Karınca çiftliği göstermek. Mercekleri, büyüteçleri, ağaç kabuklarını, meyve-sebze çekirdeklerini incelemek. Bir doğa olayındaki değişimleri kaydetmek; seyir defteri tutmak. Yağmur sesi dinlemek.

42 KİŞİLER ARASI-SOSYAL ETKİNLİKLER
Takımca sunuş yapmak; takım hedefleri oluşturmak. Karşılıklı röportaj yapmak. Etkin dinleme uygulamaları yapmak. Sıra beklemeye dayalı uygulamalar yapmak. Birinin rolünü üstlenmek. Gerçek veya hayali çatışmalar çözmek; eşli tartışma yapmak. Bir talkshow/oyun gösterisi hazırlamak; roller veya görevler vermek. Bu zeka alanında ünlü birsi hakkında rapor yazmak. Gösterilen bir sosyal sorunu çözmek. Bir beceri/tutum öğretmek. Dinleyicileri birbirleriyle etkileşim haline getirmek; katılımlarından yararlanmak. Konuyu kişisel ilişkilere dayalı hale getirmek. Soru avlama takımları oluşturmak. Simülasyonlar yapmak. Gruplar oluşturarak müzik aletleri çalmak; birlikte bir yemek hazırlamak. Alt sınıflardaki öğrencilere öğretim yapmak; akran öğretimi yapmak. Deney düzenlemek; bir olay planlamak. Spor takımları oluşturmak Video kaydediciler kullanmak. Orijinal grup hikayeleri oluşturmak.

43 KİŞİSEL-İÇSEL ETKİNLİKLER
Yapılacaklar listesi tutmak; işleri öncelik sırasına koymak. Hareket planı yapmak. Hedefler belirlemek ve onlara ulaşmaya çalışmak. Konu, durum hakkında duygular tanımlamak. Günlük veya seyir defteri tutmak. Meditasyon yapmak; sessiz çalışmak. Rüyaları kaydetmek, analiz etmek. Alternatifleri değerlendirmek. Alternatifler arasından seçimler yapmak. İstekler/ihtiyaçlar hakkında yazı yazmak. Gevşeme alıştırmaları yapmak. Otobiyografi, kişisel şiirler yazmak. Bir durumu savunmak. Sevdiğin, sevmediğin şeyleri ifade etmek. Varsayıma dayalı ahlaki ikilemlere tepki vermek. Konuyu kişisel yaşamla ilişkilendirmek. Her şeyi bırak ve oku çalışması yapmak. Sınıf kütüphanesi, kitap rafları düzenlemek. Bireyselleştirilmiş öğretim uygulamak. Farklı sınıflardan öğrencilerle öğretim uygulamak.

44 KAYNAKÇA: Selçuk, Z., Kayılı, H., Okut, L. (2002) Çoklu Zeka Uygulamaları.Ankara: Nobel Yay. Analaticket, (2000)