AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI VE KARAR ALMA SÜREÇLERİ

... konulu sunumlar: "AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI VE KARAR ALMA SÜREÇLERİ"— Sunum transkripti:

1 AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI VE KARAR ALMA SÜREÇLERİ

2 AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI
1 Kasım 1993 Yılında yürürlüğe giren MAASTRİCHT ANTLAŞMASI ile Avrupa Birliği kurulmuştur..Bu antlaşmayla AB’nin üç sütunlu yapısı oluşturulmuştur. Birinci sütun; Avrupa Ekonomik Topluluğu,Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu,Avrupa Kömür Çelik Topluluğu’ndan oluşmaktadır.Ekonomik ve Parasal Birlik(tek pazar,tek para) de bu sütunda yer almaktadır. İkinci sütun;Ortak Dışişleri Güvenlik Politikası’nı içermekte ve Avrupa çapında bir savunma politikasını başlatmayı içermektedir. Üçüncü sütun ise Adalet ve İçişlerini kapsamaktadır. İkinci ve üçüncü sütun SİYASİ BÜTÜNLEŞMEYİ içerir ve uluslararası(hükümetler arası) bir yapıdır.Bu yönüyle birinci sütundan farklıdır.

3 KURUMSAL YAPININ ÖZELLİKLERİ
1.Her Üç Sütun İçin Ortak Bir Yapı 2.Dinamik Bir Yapı 3.Uluslar Üstü Nitelik(ÜYE DEVLETLERDEN BAĞIMSIZ İŞLEYİŞ) 4.Sınırlı Yetki İlkesi 5.Devlet Yetkisi Benzeri Yetkiler (YASAMA,YÜRÜTME,YARGI) 6.Kurumlar arası Denge ve Güçler Ayrılığı 7. Yapısal-İşlevsel,Asli-İkincil,Kurum-Kuruluş ayrılığı

4 3.Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi 4.Avrupa Adalet Divanı
ASLİ YAPISAL KURUMLAR 1.Avrupa Parlamentosu 2.Avrupa Komisyonu 3.Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi 4.Avrupa Adalet Divanı 5.Avrupa Sayıştayı

5 1.AVRUPA PARLAMENTOSU Merkezi STRASSBURG’da bulunmaktadır.
Kuruluşu Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Anlaşması’na dayanır. 1979 yılından bu yana üyeleri seçimle belirlenmektedir. 28 AB ülkesinin vatandaşları tarafından doğrudan seçilen çeşitli siyasal partilerden gelen 751 üyeden oluşur. Son seçimler Mayıs 2014’te yapılmıştır. AB ‘nin direk seçimle göreve gelen tek organıdır. Avrupa Parlamentosu’nun, 1 başkanı,14 başkan yardımcısı ve 5 danışmanı bulunmaktadır.2.5 yıllığına atanmaktadırlar. Milletvekilleri her ayın ilk haftasında STRASSBURG’ DA toplanmaktadırlar. Avrupa Parlamentosu’na seçilen parlamenterler,mensubu olduğu ülkelere göre değil,siyasi görüşlerine göre gruplaşmaktadırlar.Bu gruplara fraksiyon adı verilmektedir. Lizbon Sözleşmesi’nden sonra veto hakkı verilmiştir.

6 ( Mayıs 2014 seçimleri, 751 sandalye)
Avrupa Parlamentosu’nda Oy Dağılımı ( Mayıs 2014 seçimleri, 751 sandalye) Almanya 96 Çek Cum.. 21 Letonya Fransa 74 Macaristan 21 Slovenya İngiltere 73 İsveç Estonya 06 İtalya 73 Avusturya 18 Lüksemburg 06 İspanya 54 Bulgaristan 17 Malta 06 Polonya 51 Danimarka 13 Kıbrıs R.K 06 Romanya 32 Slovakya 13 Hollanda 26 Finlandiya 13 Yunanistan 21 İrlanda Belçika 21 Litvanya Portekiz 21 Hırvatistan

7 PARLAMENTODAKİ PARTİLER Mayıs 2014

8 ÖZELLİKLERİ İŞLEVLERİ Beş yılda bir yapılan doğrudan genel seçimler
Siyasi görüşlere göre grup oluşturma Bağımsızlık Genel Kurul ve Komiteler çerçevesinde yapılaşma İŞLEVLERİ Avrupa halklarının temsilcisi olması Siyasi müzakare platformu olması Demokratik denetim ve meşruiyet Karar alma (yasama)süreçlerine iştirak

9 AP ‘NİN GÖREV VE YETKİLERİ
Karar alma süreçlerine iştirak(Yasama ve tam denetleme yetkisi yoktur.) Birlik bütçesinin hazırlanması ve kabulüne iştirak Demokratik denetim yetkileri Komisyonun atanması ve görevden alınması (Komisyonu 2/3 lük bir çoğunlukla istifaya zorlayabilmektedir) Uluslararası anlaşmalarının onaylanması Birlik kurumları aleyhine ATAD önünde dava açma yetkisi Dış politika ve üyelik başvurularında aktif rol oynama Avrupa Parlamentosu, Bakanlar Konseyi'yle birlikte AB yasalarını onaylar, değiştirir ya da reddeder. Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği bütçesi üzerindeki yetkisini de Bakanlar Konseyi'yle paylaşır.

10 2.AVRUPA KOMİSYONU Merkezi Brüksel ‘dedir.
AB’ nin menfaatlerinin temsilcisi ve savunucusudur. İdari denetim organıdır. Karar alma sürecini başlatma yetkisine sahiptir. Birliğin yürütme organıdır ve bağımsız bir hükümet gibi çalışır. Her AB ülkesinden bir temsilci olmak üzere 28 kişiden oluşur. Başkan ve komisyon üyeleri üye ülke hükümetleri tarafından uzlaşma yoluyla atanır ve Avrupa Parlamentosu tarafından görevden alınabilirler. Komisyon başkanı birlik adına üçüncü ülkelerle ilişkiye girebilmektedir. Avrupa Konseyi toplantılarında, G8 ve G20 Zirvelerinde Birliği temsil eder. Dönemi için Komisyon Başkanlığına Lüksemburg vatandaşı Jean-Claude Juncker seçilmiştir. Her üyenin 5 yıllık görev süresi vardır. Üyeler arasında görev bölüşümü vardır. Ortak sorumluluk esası geçerlidir. Komisyon toplantısı, komisyon başkanının başkanlığında haftada en az bir defa yapılmaktadır.

11 Avrupa Komisyonu Üyeleri

12 AVRUPA KOMİSYONU’NUN GÖREV VE YETKİLERİ
Birlik politika ve düzenlemelerinin yürütülmesini gözetmek Birlik hukukunun uygulanmasını gözetmek(üye ülkelerin Avrupa anlaşmalarına ve kanunlarına uyup uymadıklarını gözetlemek) Karar önerilerini hazırlamak Uluslararası anlaşmaları müzakere etmek Bütçenin ve birlik fonlarının uygulanması Birlik faaliyetleri hakkında genel rapor hazırlamak Yeni Avrupa kanunları için teklifler hazırlamak ve bunları Avrupa Parlamentosu ‘na ve Avrupa Bakanlar Konseyi’ne sunar. Üye ülkelerden kanunlara aykırı davrananları Adalet Divanı’ na götürür.

13 3.AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLAR KONSEYİ The Council of the EU
Merkezi Brüksel’dedir. Temel karar organıdır. Politika belirleyicidir. Birliğin, Avrupa Parlamentosu’nun da yardımıyla yasama ve yürütme görevini yürütür. Konsey temsil ettiği ülkelere, AB vatandaşlarına ve Avrupa Parlamentosu’ na karşı sorumludur. Üye ülke yönetimlerini bağlayıcı kararlar alabilmektedir. Üye devletlerden bakan düzeyinde temsilciler bulunur. 6 ayda bir değişen dönem başkanlığı söz konusudur.Troika sistemi geçerlidir. Konseyin işleyişinde yardımcı organ olarak DAİMİ TEMSİLCİLER KOMİTESİ bulunur.

14 AB Bakanlar Konseyi Başkanlık Sırası
Latvia January-June 2015 Luxembourg July-December 2015 Netherlands January-June 2016 Slovakia July-December 2016 Malta January-June 2017 United Kingdom July-December 2017 Estonia January-June 2018 Bulgaria July-December 2018 Austria January-June 2019 Romania July-December 2019 Finland January-June 2020

15 BAKANLAR KONSEYİN’NİN GÖREV YETKİLERİ
Ekonomik ve parasal birliğin sağlıklı çalışabilmesi için önerilerde bulunmak. Birlik bütçesini yapmak ve uygulamak. Sayıştay,Sosyal Konsey ve Bölgeler Komitesi üyelerini atamak. Üçüncü ülkelerle veya uluslar arası kuruluşlarla müzakareler yapmak. Birlik yasalarının uygulanmasını sağlamak;gerekiyorsa faaliyetlerini durdurmak,değiştirmek veya yürürlükten kaldırmak Birlik adına anlaşmalar yapmak. Üye ülkelerin ekonomi politikalarını koordine etmek AB’nin dış ve savunma politikalarını üretmek. Üye ülkelerin mahkeme ve polis teşkilatları arasında koordinasyonu sağlamak.

16 BAKANLAR KONSEYİ’NDE KARAR ALMA
1 Kasım 2014'den itibaren, ikili çoğunluk yöntemiyle bir kararın alınabilmesi için, olumlu oyların üye devletlerin % 55'ini (28 ülke için 15 ülke), Birlik toplam nüfusunun % 65'ini temsil etmesi ve en az 15 üye devletten gelmesi gerekmekte. Bir kararı bloke etmek için ise, AB nüfusunun en az %35ini temsil eden, en az 4 üye devletin olması gerekmektedir. İstisna – Dış politika ve vergilendirme gibi hassas konularda oybirliği gereklidir. Prosedürler ve idari işlerle ilgili konularda basit çoğunluk gereklidir.

17 4. AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ The European Council
Avrupa Birliği'ne üye devletlerin başbakanlan veya devlet başkanlan ile Avrupa Birliği Zirvesi Başkanı ve Avrupa Komisyonu Başkanı'nın katılımı ile meydana gelir. Yılda dört defa toplanan Zirve, Birliğin gelişmesi ve Avrupa'nın bütünleşmesi doğrultusunda öncelikleri ve temel politikaları belirleyen kararlar alır. Avrupa Birliği Zirvesi'nin herhangi bir yasama yetkisi yoktur. Buna rağmen, AB üyesi tüm devletlerin en üst düzey yetkililerinin bir araya geldiği ve temel politikalan belirlediği kurum olmasından dolayı siyasi bir ağırlık veyönlendirme gücü taşır. Çoğu durumda uzlaşıyla, istisna olarak nitelikli çoğunlukla karar alır.

18 Zirveye, üye devletler tarafından 2,5 yıllığına atanan ve görev süresi bir defa uzatılabilecek olan AB Zirvesi Başkanı başkanlık eder. Zirve Başkanı, Birlik Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi'nin yetkileri saklı kalmak kaydıyla, Birliği dışa karşı temsil etmekle görevlidir. Zirve Başkanı, aynı anda herhangi bir ulusal görevde bulunamaz.

19 5. AVRUPA ADALET DİVANI(ATAD)
Her üye devletten bir yargıç olmak üzere 28 üye vardır. Üyelerin 6 Yıllık görev süresi vardır. Üye devletlerin ortak kararı ile atanma söz konusudur. Bağımsızlık 8 adet hukuk sözcüsü bulunur. İlk derece mahkemesidir. Davalar üç aşamadan geçtikten sonra karara bağlanmaktadır: yazılı, soruşturma ve sözlü aşama Alınan kararlar açık oturumda taraflara bildirilmektedir ve temyiz imkanı yoktur. Verilen kararlar üye ülkelerin adalet bakanlarınca hayata geçirilir. Yargılama Fransız Yargı Sistemi örnek alınarak düzenlenmiştir.Mahkeme dili Fransızca’dır.

20 Bir üye ülkenin diğer üye ülkelere karşı açtığı davalar.
Komisyonun üye ülkeleri AD’ye şikayeti: Birlik kurumları aleyhinde AD’de açılan davalar. AD Birlik’in Anayasa Mahkemesi konumunda kararlar alabilmektedir. ◘ AD, idari, çalışma ve sosyal, mali ve ceza mahkemesi görevlerini yürütmektedir. ◘ Danışsal görevi kapsamında ilgili kuruma görüşlerini iletmektedir.

21 ATAD’IN İŞLEVLERİ ATAD, Birlik hukukunun yorumlanmasında ve uygulanmasında hukuka saygıyı sağlama, ulusal hukuk düzenleri ile AB hukuk düzeni arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi, hukuki denetim, yorum, uyuşmazlık çözme, hukuk yaratma ve boşluk doldurma işlevlerini yerine getirir.

22 5.AVRUPA SAYIŞTAYI Merkezi Lüksemburg’dadır.
AB’ nin mali işlerinin dış denetçisidir. Bağımsız bir AB kurumudur. Her üye devletten gelen birer üyeden oluşur.Çalışma süresi 6 yıldır. Genel Kurul Kurumu karar alma organıdır. Başkan üyeler arasından seçilir Üyeler birlik üyesi devletler tarafından önerilen adaylar arasından AB Parlamentosu’na danışıldıktan sonra Avrupa Birliği konseyi tarafından atanır. Üye ülkelerden gelen yaklaşık 800 denetçi,tercüman ve yönetim destek elamanından oluşur.

23 SAYIŞTAY’IN GÖREVLERİ
1.AB fonlarının toplanmasının ve harcanmasının bağımsız olarak denetimini gerçekleştirmek 2.Mali işlemlerin doğru bir şekilde kaydedilip kaydedilmediğini,yasalara uygun ve düzenli olarak yerine getirilip getirilmediğini incelemek 3.Uygun,tarafsız ve zamanlı raporlar yayınlamak suretiyle çalışmalarının sonuçlarını kamuoyuna sunmak 4.AB genel bütçesinin uygulanmasını,Avrupa Kalkınma Fonlarını ve diğer AB kurum ve ajanslarını denetler 5.Sayıştay’ın yaptırım gücü yoktur ve cezai kararlar alamaz.Tek cezalandırma yöntemi mali yıl sonunda yıllık raporlarda suçluları ismen belirterek teşhir etmek 6.Her bütçe yılının kapanmasından sonra yıllık rapor hazırlama ve parlamentoya sunma

24 İŞLEVSEL KURUMLAR 1.Ekonomik ve Sosyal Konsey 2.Bölgeler Komitesi 3.Avrupa Yatırım Bankası 4.Ombudsman 5.Avrupa Merkez Bankası

25 EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE
Ekonomik ve Sosyal Komite, AB içindeki değişik baskı gruplarını bir araya getiren bir danışma kurumudur. Komite, işveren ve işçi sendikaları, esnaf ve sanatkar teşkilatları ve tüketici örgütlerini ve birçok sivil toplum örgütlerini temsil etmektedir. Merkezi Brüksel'dedir. Komite’nin üyeleri, üye hükümetler tarafından nüfus oranlarına göre dört yıllık dönemler için seçilirler ve çalışmalarını tamamen bağımsız olarak yürütürler. Komite’nin üye sayısı 353 dir.

26 Ekonomik ve Sosyal Komite’nin 3 ana görevi vardır:
1. Konsey, Komisyon ve Amsterdam Antlaşması’ndan itibaren Parlamento’ya tavsiyelerde bulunmak; 2.Sivil toplumun AB içinde daha katılımcı ve daha demokratik bir toplum gerçekleştirmesine katkıda sağlamak; 3. Üye olmayan ülkelerdeki sivil toplum kurumlarıyla da ilişkiye girerek bir danışma mekanizmasını oluşturmak.

27 BÖLGELER KOMİTESİ Bağımsız bir yapıya sahiptir.
Yerel ve bölgesel mercileri temsil eden 350 üye vardır. üyelerin görev süreleri dört yıldır. Komite çalışmalarını Lüksemburg'da yapar. Avrupa Birliği Antlaşması Konsey ve Komisyon'un bölgesel çıkarların söz konusu olduğu eğitim, gençlik, kültür, toplum sağlığı, ekonomik ve toplumsal bütünleşme ve Avrupa çapında ulaşım, telekomünikasyon, enerji ağları gibi konularda Bölgeler Komitesi'nin görüşüne başvurmalarını hükme bağlamıştır. Bölgeler Komitesi bunun dışında re'sen de görüş bildirebilir. Bölgeler Komitesi'nin faaliyetleri yılda beş kez düzenlenen genel kurul toplantıları dışında sekiz komisyon ve dört alt komisyon tarafından yürütülür. Topluluk müktesebatıyla ilgili yerel konuları gündeme getirir ve yetki ikamesi prensibiyle çalışır. Buna göre Birlik hukukunun yerel veya bölgesel kurallardan daha verimli olmadığı durumlar dışında müdahale etmez. Komite, Birlik müktesebatının doğru uygulanmasını sağlarken bir yandan da yerel kuralların korunmasını sağlar.

28 AVRUPA YATIRIM BANKASI
Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Birliği’nin finansman kuruluşu olup, kamu ve özel sektör kuruluşlarına uzun vadeli finansman sağlamak suretiyle Birliğin politik hedeflerinin hayata geçirilmesine yardımcı olmaktadır. Avrupa Yatırım Bankası, kâr amacı gütmeyen bir kurum olup, özellikle kalıcı projelerin finansmanını sağlamaktadır. Banka, Avrupa Birliği’ne üye devletlere ait olup, kurulduğu 1958 yılından bu yana Birliğe üye ve partner ülkelerdeki projelerin desteklenmesi için 540 Milyar Euro’dan fazla finansman sağlamıştır. Avrupa Yatırım Bankası, 60’lı yılların ortalarından beri Türkiye’de aktif olarak faaliyettedir. Mali özerkliğe sahiptir.Tüzel bir kişiliğe sahiptir. 1958'de Roma Antlaşması sonucu kurulan banka, uluslararası para piyasalarından aldığı kredilerle çalışır. Yatırım ve kalkınma bankası olması nedeniyle, banka mevduat toplayamaz ve cari hesaplar bulunduramaz. Avrupa Birliği'nin bütçesinden para almaz

29 Dünyanın en itibarlı borç alan finans kurumu olmasından dolayı, Avrupa Yatırım Bankası'na uluslararası rating kuruluşları tarafından en yüksek kredi sınıflandırması olan 'AAA' verilmektedir. Yüksek kredibilitesi nedeniyle banka, faaliyetlerini yürütebilmesi için büyük miktarlarda ve son derece elverişli şartlarda kaynak temin edebilmektedir. Avrupa Yatırım Bankası'nın merkezi Lüksemburg'dadır ve AB üyesi her ülkeden çalışanı bulunmaktadır. Bankanın hissedarları AB'nin üye ülkelerinden oluşur. Bankanın başkanlar kurulu, yönetim kurulu, icra komitesi ve denetleme kurulu mevcuttur.

30 OMBUDSMAN Ombudsman sistemi; kamu yönetiminde, merkezi idare organları, personeli veya onun adına hareket eden diğer makamların kötü yönetiminin sonucu olarak haksızlığa uğrayanların şikayetlerini inceleyen kurumdur . AB bünyesinde de bir Ombudsman oluşturulmuştur. Üye devlet vatandaşlarından veya üye devletlerde yerleşik tüm gerçek ve tüzel kişilerden gelecek,Atad ve ilk derece mahkemesi hariç,birlik kurumlarının faaliyetlerine ilişkin kötü idare ve hukuka aykırılık iddialarını inceler. Parlamento tarafından 5 yıllık süre için atanırlar. Resen ya da şikayet üzerine soruşturma yaparlar. Soruşturma sonuçlarını içeren yıllık raporu Parlamento da sunarlar.

31 AVRUPA MERKEZ BANKASI Avrupa Merkez Bankası,Avrupa para birliğinin oluşmasından itibaren,1 haziran 1998 de faaliyete geçmiş,yeni para birimi EURO’da,1 Ocak bankacılık sisteminde kullanılmaya başlanmış ve 1 Ocak 2002 de tedavüle çıkarılmıştır. Euro'yu kabul eden ülkeler, 'Euro sistemi' veya 'Euro bölgesini' meydana getirmektedirler.Tüm AB üyeleri ise Avrupa Birliği Merkez Bankaları Sistemini oluşturmaktadır. Avrupa Merkez Bankası,Avrupa Birliği’nin para politikalarını oluşturur ve yürütür. Döviz operasyonunu yönlendirerek ödemeler sisteminin düzgün çalışmasını sağlar. Merkezi Frankfurt’ta olan banka,üye ülkelerden 16’sının kabul ettiği para birimi euro’yu ihraç eder ve korur. Bankanın görevleri arasında üye ülkelerinde fiyat istikrarını sağlamak ve faiz oranlarını belirlemek bulunmaktadır.

32 Tam bağımsız çalışan Avrupa Merkez Bankası’na üye ülkelerin hükümetleri, hiçbir şekilde müdahale edemez.Buna rağmen banka,AB üye ülkelerinin hükümetleri ve merkez bankaları ile işbirliği içinde çalışır. Avrupa Merkez Bankası’nın üç karar verme kuruluşu mevcuttur:Yönetim Kurulu,İcra Kurulu ve Genel Konsey. Yönetim Kurulu, Avrupa Merkez Bankası'nın en önemli karar organıdır. Üyeleri arasında İcra Kurulunun 6 üyesi ve Euro bölgesinin merkez bankası başkanları bulunmaktadır. Bankanın Yönetim Kurulu başkanlığını İcra Kurulu Başkanı yürütür. Yönetim Kurulu, Euro bölgesinin para politikalarını oluşturur ve üye ülkelerin ticari bankalarının Avrupa Merkez Bankası’ndan alacakları kredilerin faiz oranlarını tespit eder.

33 İcra Kurulu bankanın para politikasını yürütür, üye merkez bankalarına günlük direktifler verir ve bankanın günlük çalışmalarından sorumludur. Genel Konsey, Avrupa Merkez Bankası'nın üçüncü karar verme organıdır. Bankanın icra kurulu başkanı, başkan yardımcıları ve tüm üye ülkelerin merkez bankası başkanlarından oluşur. Genel Konsey, Euro bölgesini geliştirmek için politikalar üretir ve eşgüdümü sağlar.