Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri

... konulu sunumlar: "Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri"— Sunum transkripti:

1 Öğretim Materyalleri Tasarım İlkeleri

2 NELER ÜZERİNE KONUŞACAĞIZ?

3 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Boşluk *Çizgi *Şekil-form *Doku *Renk 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri *Oran-ölçek *Denge *Bütünlük *Ritim *Vurgu *Ahenk

4 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Boşluk Boşluk, belirlenmiş bir çerçeve içerisindeki kullanım alanı dışında kalan yerlerdir. Öğretim materyaline genel olarak bakıldığında görülen/hissedilen alan, doluluk veya boşluktur.

5 %41 %25 %14 %20

6 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Çizgi Çizgilerin yatay, dikey veya eğik olarak kullanımı algılama üzerinde etkilidir. Yatay çizgiler sabitlik ve durağanlık etkisi, dikey çizgiler güçlülük etkisi ve eğik çizgiler ise hareket etkisi verir.

7 Sabitlik ve Durağanlık etkisi
Güçlülük etkisi Hareket etkisi Sabitlik ve Durağanlık etkisi

8 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Çizgi Öğretim materyalleri üzerinde oluşturulacak kontrast/zıtlık, daima dikkati çekecektir.

9

10 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Şekil-form Şekil bir yüzey üzerinde oluşturulan iki boyutlu biçimlerdir. Form ise kullanılan biçimlerin birbirine göre yerleşimidir.

11 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Doku Öğretim materyalinin hazırlanmasında kullanılacak malzemenin özelliğine bağlı olarak değişiklik göstereceği için tasarımda en az değişkenlik gösteren eleman dokudur.

12 1- Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri
*Renk Renkler, iyi tasarlanmış bir öğretim materyalinde anahtar rol oynar. Renklerin iyi seçilmesi ve çizgilerle birlikte iyi tasarlanması sonucu en etkili öğretim materyalleri gerçekleştirilir.

13 *Renk *Doku *Şekil-form

14 Renkler algılama üzerinde etki yaratırlar.
Doğal renkler ile nesneler renklendirildiğinde görüntünün gerçekliğini artırır. Benzerliklerin ve farklılıkların ortaya konuşuna yardımcı olur. Önemli noktalar ve bilgiler üzerinde dikkati toplar. Coşku, durgunluk, tekdüzelik, canlılık gibi duyguların algılanmasına yardımcı olur.

15 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı
Renkler, fiziksel özellikleri nedeniyle algılama üzerinde etkilidir. Işık, prizmadan geçtiğinde uzun ve kısa dalga boyları şeklinde kırılarak farklı renklere ayrılır. En uzun dalga boyu kırmızı, en kısa dalga boyu mor renklidir.

16 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı
Renklerin seçiminde farklı cinsiyetlerin de dikkate alınması gerekir. Erkekler: Mavi, yeşil, bordo ve bunların canlı tonlarını seçerken, Bayanlar: Sarı, mavi, pembe gibi renklerin pastel tonlarını daha çok seçmektedirler.

17 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı
Renklerin kullanımında yaş gruplarının da dikkate alınması gereklidir. Çok parlak renkleri küçük yaş grupları için, daha ileri yaş grupları için de pastel tonları kullanmakta yarar vardır. Her iki yaş grubu için kontrast oluşturulmak istenildiğinde parlak renklerin kullanılması etkili olacaktır.

18 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı
Etnik özellik ve çevre koşulları da renklerin algılanmasında etkilidir. Yeşil ve mavi gibi renkler bozkır bölgelerinde yaşayanlar üzerinde etkili olurken, sıcak renkler ormanlık bölgelerde yaşayanlar üzerinde daha etkili olmaktadır.

19 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı
Farklı renkler kullanılarak farklı bölümlerin algılanması kolaylaştırılabilir. 10 20 30

20 Zemin ve Şekiller Açısından Etkili Renk Bileşimleri
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl! Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl: Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.

21 KIRMIZI Bir grubu motive etmek için kullanılabilir.
Aşırı canlılık ve tehlikeyi temsil eder. Kırmızı ve yeşil bir arada kullanılmamalıdır (Renk körleri için). Kırmızı iş hayatında başarısızlığı, finans sektöründe kaybı temsil eder. Her zaman bir uyarı olarak algılanır. Kan akışını hızlandırır.

22 SARI İyimserliği temsil eder.
Geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin sembolüdür. Araba kiralama şirketleri de sarıyı kullanır. Sarı rengini bankalar kullanmak istemez.

23 YEŞİL Geri besleme isteniyorsa kullanılabilir. Güven veren renktir.
O yüzden bankaların logolarında hakim renktir. Yeşil, yaratıcılığı körükler.

24 MAVİ Sakinlik simgesidir.
Güvenirlik, bilgiye muhafazakar yaklaşımı ifade eder. Batıda intiharları azaltmak için köprü ayaklarını maviye boyarlar. Duvarları maviye boyanan okullarda çocukların daha az yaramazlık yaptığı saptanmıştır.

25 KAHVERENGİ İnsanın hareketlerini hızlandırır.
Bu yüzden fastfood restoranları iç mekanda kahverengini kullanırlar.

26 MOR Nevrotik duyguları açığa çıkardığından, insanlarda bilinçaltı korku oluşturduğu saptanmıştır. İntihar edenlerin beğendiği renktir. Gözü oldukça fazla yorar.

27 SİYAH Mali veriler sunmak için kullanılır.
Aynı zamanda vurgulamak için kullanılabilir. Gücü ve tutkuyu temsil eder. Bizde ve batıda matemi temsil eder. Oysa Japonya’da ve Çin’de mutluluktur. SİYAH

28 Öğretim Materyallerinin TasarImInda Harflerin Kullanımı
Yazı, öğretim materyallerinin çoğunluğunda kullanılan bir öğretim elemanıdır. Diğer öğretim elemanları ile birlikte uyumlu bir şekilde kullanılmalıdır.

29 Öğretim Materyallerinin TasarImInda Harflerin Kullanımı
Dekoratif amaçlı süslü yazı yerine düz ve sade biçimde yazılmış yazılar kullanılmalıdır. Küçük harflerle yazılan yazılar daha kolay okunabilir. TAMAMIYLA BÜYÜK HARFLERLE YAZILAN YAZILARIN OKUNMASI ZORDUR.

30 Öğretim Materyallerinin TasarImInda Harflerin Kullanımı
Eşit olmayan insanlara eşit davranmaktan daha büyük eşitsizlik olamaz. Thomas Jeferson Eşit olmayan insanlara eşit davranmaktan daha büyük eşitsizlik olamaz Thomas Jeferson EŞİT OLMAYAN İNSANLARA EŞİT DAVRANMAKTAN DAHA BÜYÜK EŞİTSİZLİK OLAMAZ. THOMAS JEFERSON

31 Öğretim Materyallerinin TasarImInda Harflerin Kullanımı
Satırlar çok sıkışık olduğunda metnin okunması güçleşir. Satırlar çok seyrek olduğunda metinde kopukluk duygusu verir. Satır aralıkları ortalama harf yüksekliğinin 1½ si kadar olduğunda metin çok okunaklı olur. Satırlar çok sıkışık olduğunda metnin okunması güçleşir. Satırlar çok seyrek olduğunda metinde kopukluk duygusu verir. Satır aralıkları ortalama harf yüksekliğinin 1½ si kadar olduğunda metin çok okunaklı olur.

32 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Oran-ölçek *Denge *Ritim *Bütünlük *Vurgu *Ahenk

33 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Oran-ölçek Objelerin büyüklüğü ile bağlantılıdır. Bir objenin diğer objeler ve bütün ile arasındaki ilişkiye göre objenin büyük, orta, küçük, ağır ve hafif olduğu gibi duygular yaratabilir.

34

35 Objelerin büyüklüğünün doğru olarak algılanabilmesi için tanıdık başka bir obje ile ölçeklendirilmesi gerekir.

36 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Denge Denge, objenin göz tarafından algılanan ağırlığı ile ilgilidir. Öğretim materyalleri üzerinde denge, yatay ve dikey eksenin her iki tarafına objelerin eşit olarak dağıtılması ile oluşturulur.

37 Ekosistemde enerji akışı
Üreticiler Üçüncül tüketiciler Birincil tüketiciler İkincil tüketiciler Ekosistemde enerji akışı Ayrıştırıcılar

38 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Bütünlük Görsel elemanlar ve bunların fonksiyonları arasındaki ilişki bütünlüğü oluşturur. Her bir görsel unsur, bir mesaj iletmedeki fonksiyonu göz önüne alınarak yerleştirilmelidir.

39

40 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Ritim Kompozisyonda gözün bir objeden diğerine rahatça kayabilmesidir. Soyut bir kavram olmasına rağmen çizgi, şekil, form, yapı ve renk kullanımı ile sağlanabilir.

41 GÜNEŞ TUTULMASI

42 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Vurgu Vurgunun bütüne baskın olması gereklidir. Öğretim materyalinin can alıcı noktasıdır. Dikkat çekmek istediğiniz nokta olarak tasarlanmalıdır. En ilgi çekici nokta tasarlanıp en önemli unsurlar oraya yerleştirilmelidir.

43 ELEKTRİK AKIMI

44 2- Yerleşim Elemanlarının Kullanım İlkeleri
*Ahenk Kompozisyonun bütünü ile bağlantılıdır. Parçalar bir araya geldiğinde ortaya çıkacak bütünlük duygusudur. Ahenk, bir bakıma bütünü oluşturan parçaların birbiri ile olan ilişkisine bağlı olarak ortaya çıkan uyumdur.

45 Bitkiler Otçul Hayvanlar Etçil Hayvanlar Ayrıştırıcılar

46 TEŞEKKÜRLER