HASTANE ENFEKSİYONLARI SÜRVEYANSI

... konulu sunumlar: "HASTANE ENFEKSİYONLARI SÜRVEYANSI"— Sunum transkripti:

1 HASTANE ENFEKSİYONLARI SÜRVEYANSI
Serpil Erol İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

2 İçerik Tanım Amaç Yöntemler Verilerin toplanması
- Avantajlar - Dezavantajlar Verilerin toplanması Tanımlar ve tanı kriterleri Veri analizi Olgu sunumu 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

3 Sürveyans Fransızca izlemek, seyretmek 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

4 Sürveyans Belirli bir popülasyonda meydana gelen olaylar ile
ilgili verilerin, bir amaca yönelik olarak toplanması, yorumlanması, analiz edilmesi, raporlanması ve sonuçlarının ilgililere geri bildirimi faaliyetlerini kapsayan dinamik bir süreç 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

5 Sürveyans Hastane enfeksiyonları sürveyansı enfeksiyon kontrol komitelerinin başlıca görevi Enfeksiyon kontrol programlarına veri sağlayan en önemli kaynak ABD NNIS SENIC projesi 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

6 Amaçlar Hastane enfeksiyonlarını azaltmak
Endemik hastane enfeksiyon hızlarını saptamak Salgınları saptamak Personeli eğitmek, motive etmek Enfeksiyon kontrol önlemlerinin etkinliğini artırmak/değerlendirmek Bilimsel ve yasal gereklilikleri yerine getirmek 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

7 Sürevayans Programı Sürveyansı yürütecek kişilerin eğitimi
Uygulanabilir program 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

8 Programın Başarısı OLAY Verilerin toplanması Analiz Yorum
Değerlendirme Geri bildirim Girişim 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

9 Planlama Standart Tanımlar CDC Tanımları Hastane gereksinimleri
Üriner S CAE Pnömoni Bakteremi KVS SSS Diğer (GİS..) Hastane gereksinimleri Hizmet verilen üniteler Hasta popülasyonu Önceki sürveyans sonuçları Karşılaştırılabilir veri 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

10 Yöntemler Hastane geneli Hedefe yönelik
- Sürekli aktif Güvenilirliği yüksek, karşılaştırma imkanı yok - Prevalans Hızlı ve düşük maliyetli, o anda var olan enfeksiyonu belirler Hedefe yönelik - Bölgeye yönelik (CAE, Bakteremi) - Birime yönelik (YBÜ, YDYBÜ) - Dönüşümlü (Her klinikte tüm HE) 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

11 Yöntemler Önceliğe Yönelik
Öncelikli amaçlar değiştirilir (CAE, NÜSE, Bakteremi) Sınırlı Periyodik Yılın her dört ayından bir ayında hastane geneli, diğer üç ayında bakteremi ve sepsislerin saptanması Taburcu Sonrası Post op. yatış süresi kısalması CAE saptamada güçlük %12-80 Zaman alıcı, hasta uyumunu gerektirir, maliyet 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

12 Sürveyans Verilerinin Toplanması
Hastanenin olanaklarına göre belirlenmeli Aktif Pasif yöntem Hasta temelli Laboratuara dayalı İleriye Geriye dönük 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

13 Veri Kaynakları Hasta dosyası Hemşire, hekim
Mikrobiyoloji Laboratuarı sonuçları Radyolojik inceleme sonuçları Ameliyathane kayıtları 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

14 Temel Veriler Demografik veriler Laboratuar
- İsim - Yaş / Cinsiyet - Protokol no - Servis / Birim - Yatış tarihi Enfeksiyon - Tanı tarihi - Enfeksiyonun yeri, türü Laboratuar - Etken mikroorganizma - Antibiyotik duyarlılığı Hastane enfeksiyonu risk faktörleri Standart formlar Veri giriş programı 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

15 Ulusal Nozokomiyal Enfeksiyon Sürveyans Sistemi - NNIS
Belli kriterlere göre HE verilerinin sürekli bildirimi Standart protokoller kullanılıyor, güvenilir Erişkin, pediatrik YBÜ, yüksek riskli bakım, cerrahi hasta ve antimikrobiyal kullanımı verileri Katılım zorunlu değil NNIS amaçları - Nozokomiyal enfeksiyonların epidemiyolojisi - Antimikrobiyal direnç eğilimleri - Hastaneler arası karşılaştırmayı olanaklı kılacak HE hızları 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

16 NNIS Sürveyans Protokolleri
Hastane geneli sürveyansı Yoğun bakım ünitesi sürveyansı Yüksek riskli bebeklere yönelik sürveyans Cerrahi hastaların sürveyansı Hastane geneli sürveyansı 1986 NNIS protokollerinden çıkarıldı -Yoğun emek, zaman, masraf - NNIS sonuçlarına göre: *Bakteremi %33-45 YBÜ hastane yataklarının %8 *Bebek ve cerrahi hastalar enfeksiyon yönünden yüksek riskli Enfeksiyon riski yüksek hasta/üniteye hedefe yönelik sürveyans 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

17 NNIS Sürveyans Protokolleri
YBÜ tüm hastalardaki tüm HE - Hasta sayısı - Hasta günü - Üriner kateter günü - Santral kateter günü - Ventilatör günü sayıları 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

18 NNIS Sürveyans Protokolleri
Yenidoğan YBÜ yatan tüm bebeklerde bölgeye ait tüm HE Bölge spesifik enfeksiyon oranları - Hasta sayısı - Toplam hasta günü - Ventilatör günü - Umbilikal veya santral kateter günü - Üriner kateter günü doğum ağırlıklarına göre <1000, , , >2500 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

19 NNIS Sürveyans Protokolleri
Cerrahi hastalar NNIS kodlanmış ameliyat listesine göre kayıt Bu ameliyatları geçiren hastalarda CAE Hastaya ait bilgiler ve risk faktörleri Cerrahi enfeksiyon hızı; - Uygulanan ameliyat - Risk indeksi - Yara sınıflaması 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

20 Hastaneler arası karşılaştırma
Veri Analizi Hastaneler arası karşılaştırma - Santral venöz kateter ilişkili bakteremi hızı - Ventilatör ilişkili pnömoni hızı - Cerrahi alan enfeksiyon hızı - Doğum ağırlığına göre gruplara ayrılan yeni doğanlar için hesaplanan hastane enfeksiyonu hızları 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

21 NNIS-YBÜ Sürveyansı YBÜ HE hızı
(Hastane enfeksiyonu sayısı/Yatan hasta sayısı) x 100 YBÜ HE insidans dansitesi (Hastane enfeksiyonu sayısı/Hasta günü) x 1000 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

22 Alet Kullanımı ile İlişkili HE Hızları
Genel Formül (Alet kullanımı ile ilişkili HE sayısı/Alet günü) x 1000 Kİ ÜSE hızı (Üriner kat. ilişkili ÜSE sayısı/üriner kat. günü) x 1000 Kİ KDE hızı (SVK ilişkili bakteremi sayısı/SVK günü) x 1000 VİP hızı (VİP sayısı/Ventilatör günü) x 1000 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

23 Alet Kullanım Oranları
(Alet günü sayısı/hasta günü) - Üriner kateter kullanım oranı - SVK kullanım oranı - Ventilatör kullanım oranı 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

24 CAE Sürveyansı Prosedür spesifik CAE hızı
(Belirli bir cerrahi girişim sonrasında gelişen CAE sayısı/Bu kategorideki cerrahi girişim sayısı) x 100 Cerrah spesifik CAE hızı (Bir cerrah tarafından yapılan cerrahi girişim sonrasında gelişen CAE sayısı/Aynı cerrah tarafından yapılan cerrahi girişim sayısı) x 100 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

25 Sürveyans Denetim Hemşire desteği Eğitim Toplum Hastaneleri
Önlem Geliştirme Salgın Yönetimi Danışman 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

26 Zarif Karakuş MÜ SBE Yüksek Lisans Tezi 26.12.2008
16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

27 OLGU SUNUMU 27

28 HİKAYE 71 yaşında bayan hasta
Sabah 8.30 da baş ağrısı, sonrasında bilinç kaybı İdrar ve gaita inkontinansı Bulantı, kusma Şikayetleriyle acil servise getirilir 28

29 solunuma eşit katılıyor Dinlemekle ral yok ronküs yok
FİZİK MUAYENE Kan Basıncı:140/107mmHg Nabız :76/dak Solunum:20/dak Toraks:Her iki toraks solunuma eşit katılıyor Dinlemekle ral yok ronküs yok KVS:Ritmik, üfürüm yok Abdomen:Hassasiyet yok rebaund yok, defans yok Genital Bölge: Haricen doğal Glaskow:7-9 29

30 LABORATUVAR RADYOLOJİ BK:13200 Hemoglobin:13,4 CRP:1
Beyin CT : Subaraknoid kanama PAC grafisi: Özellik yok 30

31 GİRİŞİMLER Nazogastrik sonda Üriner kateter İntravenöz kateter
Entübasyon Mekanik ventilasyon NRŞ Yoğun Bakım Ünitesine Yatış 31

32 TEDAVİ - Ca kanal blokeri - Ranitidine - Anti epileptik Sedasyon
Aspirasyon İlk 3 gün subfebril ateş en fazla 37.5 °C Yatışının 4. gününde ateşi 38 °C Pürülan sekresyon Bası yarası derecelendirmesi 2 32

33 Ne düşünürsünüz? - VİP ? - ÜSİ KAT ? - ?

34 Hastada neleri gözden geçirelim?
Yatışının 6. gününde mekanik ventilasyondan ayrılır Ateş °C Tedavi ve diğer girişimler: Aynen devam Hastada neleri gözden geçirelim? 34

35 Tanı Anamnez YBÜ de enfeksiyon kontrolü gözlemi
Fizik Muayene (kolaylaştırıcı ve etyolojik nedenler) Klinik değerlendirme tek başına yeterli olmayabilir PA ve lateral grafi çekilmeli Trakeal kolonizasyon sık, gereksiz antibiyotik kullanımı! Arteriyel oksijen satürasyonu 35

36 Solunum sesleri doğal, ral yok, ronküs yok S1 S2 ritmik, üfürüm yok
Üşüme titremeleri yok Solunum sesleri doğal, ral yok, ronküs yok S1 S2 ritmik, üfürüm yok Batında hassasiyet yok Suprapubik hassasiyet yok CVAH -/- Dizüri ? Solunum sekresyonlarında artış var 36

37 İdrar direkt mikroskopisi ve kültür ETA direk mikroskobisi ve kültür
Yeni akciğer grafisi Tam kan sayımı Sedim, CRP Kan kültürleri 37

38 İdrar direk mikroskopisi : 40 lökosit, nadir gram(-) basil
İ Kültür : S.aureus ( koloni) ETA direk mikroskobisi : Yoğun gram (+) ikili ve küme yapan kok Kan kültürü : gram (+) kok Akciğer grafisi: Yeni gelişen infiltrasyon O2 satürasyonunda azalma BK: 8500 Sedim:46 CRP:107 38

39 Ne düşünürsünüz? KDİ LAB ? ?? Bası yarası ?

40 İdrar kültüründe Metisilin duyarlı S. aureus ürer Kan kültüründe KNS
ETA kültürde Metisilin duyarlı S.aureus ( koloni) ürer İdrar kültüründe Metisilin duyarlı S. aureus ürer Kan kültüründe KNS Hastaya yatışının 10. gününde doktor Nozokomiyal Sepsis tanısı ile Sefoperazon sulbaktam (4x1 gr) tedavisi başlandı Tedavinin 3. gününden itibaren ateşleri düştü, genel durumu düzeldi 40

41 HE tanınız ve etken nedir ?
- ÜSİ KAT S.aureus - VİP S. aureus - NP S. aureus - KDİ LAB KNS - KLİN SEPSİS - KNS

42 CDC HE TANIMLARI Pnömoni (PNÖM): PNÖ1
Akciğer grafisinde yeni/ilerleyici infiltrasyon ve en az biri > 38 ºC ateş Lökositoz ya da lökopeni Açıklanamayan mental durum değişikliği ve en az ikisi Solunum sekresyonlarında artış, yeni başlayan pürülan sekresyon veya nitelik değişikliği veya aspirasyon ihtiyacında artış Yeni başlayan öksürük, dispne, takipne Raller veya bronşiyal ses O2 satürasyonunda azalma Etken: koloni S. aureus 42

43 Teşekkür ederim 16-19 Nisan HİEP Sivas 2009

44 OLGU 2

45 HİKAYE Anne: DM + Help Sendromu Doğum tarihi: 18.02.2009
Doğum Şekli: C/S Doğum Ağırlığı:1300gr Doğum Haftası: 30gh Apgar 1/5: 3/5 Tanı: Preterm AGA + RDS Yenidoğan YBÜ yatış

46 YATIŞ BULGULARI Ateş yok BK: 6980 CRP : Negatif İNVAZİV GİRİŞİMLER
Endotrekal Entübasyon Mekanik Ventilasyon NGT Umbilikal Kateter

47 TEDAVİ EN + TPN Kan transfüzyonu: ES Fototerapi Ventilasyon desteği
gün HK 2. gün ETA gönderilir

48 Yatışın 5. gününde ateş 37.8 ºC
Mekanik ventilasyon (+) UVK (+) HK (-) devam, ETA üreme yok Yatışın 7. gününde ateş 38.6 ºC (fototerapi) Mekanik ventilasyon (+) UVK (+) HK üreme yok

49 Nelere bakalım? Yatışın 9. gününde ateş 37.8 ºC BK: 7500 CRP : Negatif
Kranial USG: Normal Mekanik ventilasyon (+), UVK (+), EN ve TPN (+) Yatışın 11. gününde ateş 37.8 ºC BK: 27700 Kan transfüzyonu sonrası hematüri TİT: hemolizli eritrosit İdrar Kültürü gönderilir

50 Ne düşünürsünüz?

51 Yatışın 13. günü; İdrar K: koloni gram (+) diplokok, maya koloni Ampirik tedavi: Ampisilin + Sefotaksim Yatışın 15. günü ateş 38 ºC Mekanik Ventilasyon (-), Extübe Enteral beslenme (+) UVK(-), PVK(+)

52 İdrar Kültürü: KNS ve Candida spp üredi
(Ampicilin, Sefotaxim, Vancomycin, Teicoplanin duyarlı, ciprofloxasin dirençli) Tedavi: Flukonazol ekledi HE TANINIZ VE ETKEN NEDİR ? Semtomatik ÜSİ KNS ve Candida spp Asemptomatik ÜSİ - KNS Kİ - ÜSİ Candida spp

53 HE Tanısı: Semptomatik Üriner Sistem Enfeksiyonu
Yatışın 26. gününde antibiyotik tedavisi tamamlandı Yatışın 33. gününde YBÜ den servise çıkarıldı, 40. gününde taburcu edildi

54 CDC HE TANIMLARI Üriner Sistem Enfeksiyonları
Semptomatik Üriner Sistem Enfeksiyonu Kriter 3: Ateş (>38 ºC), hipotermi (<37 ºC), apne, bradikardi, dizüri, laterji veya kusmadan en az biri olan bir yaşından küçük bir bebekte pozitif idrar kültürü (idrar kültüründe ≥10 üzeri 5 koloni/ mL üreme olması ve en çok iki tür bakteri üremesi)