BBY 105 Bilginin Organizasyonu I

... konulu sunumlar: "BBY 105 Bilginin Organizasyonu I"— Sunum transkripti:

1 BBY 105 Bilginin Organizasyonu I
FRBR & RDA

2 Kataloglama Katalog için girişleri oluşturma süreci;
Gerçekleştirilen işlemler: Bibliyografik tanımlama , Konu analizlemesi, Sınıflama işlemleri, Materyali fiziksel olarak rafa hazırlama. (ODLIS, 2010)

3 Kataloglama Türleri Orijinal Kataloglama
Materyale ilişkin bibliyografik tanımlama unsurlarını teknik okuma ile oluşturma «Do-it-yourself cataloging!» Kopya Kataloglama (Copy Cataloging) Önceden oluşturulmuş katalog kayıtlarının çeşitli standartlar aracılığıyla elektronik ortam üzerinden mevcut kataloga aktarılması (Z39.50, MARC21, MARCXML…)

4 Ürün??? Katalog kayıtları ve katalog kayıtlarından (giriş) oluşan kataloglar AMAÇ?? Kullanıcılara kütüphane dermesinde nelerin bulunduğunu listelemek Varsa nerede olduklarını belirlemek.

5 Katalog kayıtlarında hangi bilgiler yer alıyor?
Bibliyografik bilgiler – (Bibliyografik tanımlama bilgileri) Yazar, Editör, Yayıncı, Tarih, Basım/edisyon… Konu bilgisi – konu analizi Sayfa, boyut, resimli bilgisi, format, notlar… Erişim bilgileri Yazar adı, eseradı, dizi v.b. Ek erişim ögeleri (izleme kayıtları)

6 FRBR Gelişimi Functional Requirements for Bibliographic Records - Bibliyografik kayıtlar için işlevsel gereklilikler Kataloglama işlemlerine yönelik bir modeldir. Varlık ilişki diyagramına dayanır.

7 FRBR Materyaller arasındaki ilişkileri kuran kavramsal bir model olarak tanımlanmakta; Modelde yer alan unsurlar; Eser Anlatım Gösterim Kopya

8 FRBR Modeli

9 FRBR Modeli Work – Eser Anlatım
Maddi bir nesne tarafından temsil edilmeyen soyut bir varlıktır. Anlatım Eserin alfasayısal, müzikal veya koreagrafik notasyon, ses, görüntü, nesne veya bunların birleşimiyle ifade edilmesi. Gösterim – bir eserin bir anlatımının fiziksel olarak cisimlenmesi (Kitap, CD, Harita…) Kopya

10 FRBR Örnek Charles Dickens – «A Christmas Carol» romanı (eser)
İspanyolca’ya çevrilmiş sürümü – (Anlatım) Kitap halindeki formatı – (gösterim) Kütüphanelerdeki kopyaları (kopya)

11

12

13 FRBR Faydaları Kullanıcıların aynı bilgi kaynağının farklı formatlarına kolayca erişimini sağlar. Bir bibliyografik kayıtta neyin önemli olduğunu tanımlar. Metadata ve benzeri kayıtların yapılandırılması için düzenleme ilkelerini açıklar.

14 Kullanıcılar açısından?
Tek bir eserin farklı ortamlardaki anlatımlarını kolayca görebilme Bütün gösterimlerin kolayca bulunması Birbiriyle ilişkili eserler ve gösterimler arasındaki ilişkileri daha iyi anlayabilme

15 Kütüphaneciler açısından??
Bütün «anlatımlar» farklı ortamlardaki formatlar için eser sadece bir kez kataloglanır. Bütün gösterimler için anlatım bir kez kataloglanır. Kopya kataloglama aynı kalır.

16 RedLightGreen http://www.redlightgreen.com
ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

17 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

18 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

19 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

20 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

21 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

22 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

23 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

24 ÜNAK’05 Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Eylül 2005

25 Okuma Listesi Tonta, Y. - Bibliyografik Kayıtlar İçin İşlevsel Gerekler Kavramsal Modeli Taylor, W. & Teague, K. – FRBR in Practice (