İSHAL Doç. Dr Yusuf AKCAN.

... konulu sunumlar: "İSHAL Doç. Dr Yusuf AKCAN."— Sunum transkripti:

1 İSHAL Doç. Dr Yusuf AKCAN

2 tanımı Normal gaita sayısı günde 3 kez ile 3 günde birdir.
Normal ağırlığı gr Normal dışkı kıvamlı ve şekillidir. Sayı ve miktar ne olursa olsun bulunduğu kabın şeklini alan dışkılama ishaldir.

3 fizyoloji Günde barsaklara 10 litre sıvı girer. (içilen ve sekresyonlar) Bunun 9,9 litresi emilir. 0,1 litresi atılır. Atılan miktar >0,3 litre olduğunda hemen her zaman ishal olur. İnce barsaklar tüm sıvının 8-9 litresini kalın barsaklar ise 0,9-1,9 litresini emer. Kalın barsakların emme kapasitesi 4-5 litreye çıkabilir. İnce barsakların bilinmiyor. Emme işleminde düşük oranda azalmalar bile ishal yapabilir.

4 Klasifikasyon İshaller oluş mekanizmasına göre ve devam ettiği süreye göre alt gruplar ayrılırlar Mekanizmaya göre Osmotik Sekretuar Mukozal hasara bağlı Motilite bozukluğuna bağlı Diğer Süreye göre Akut kronik

5 mekanizmalar Osmotik Sekretuar Mukozal hasara bağlı
Motilite bozukluğuna bağlı Diğer (patofizyolojisi çok iyi anlaşılamamış) Diüretikler, kalp glikozidleri, metotreksat, kolçisine Addison , hipoparatiroidism Tabes dorsalis, multiple scleroz, myotonik distrofi Kurşun ve civa zehirlenmeleri

6 Osmotik ishal Emilmeyen maddelerin alınması
Alınan gıdaların iyi sindirelememesi Mukozal transportdaki bozukluklardan dolayı oluşur Önemli özellikleri Açlıkta durur. Dışkı osmolaritesi ile plasma osmolaritesi arasında 100 mosm den fazla bir osmotik gap vardır. Dışkı pH sı asid yöne kaymıştır. <5,5

7 Osmotik ishal sebepleri
Emilmeyen veya az emilen maddelerin alınması Antasit, laksatif ve yiyecekler Magnezyum sulfat, magnezyum hidroksit, sodyum sulfat, sodyum sitrat, sodyum fosfat, polyetilen glikol (PEG), saline katartikleri, mannitol, sorbitol, laktüloz Gıdaların iyi sindirelemeyişi Disakkaridaz eksikliği, gastrokolik fistül, jejunoileal bypass, kısa barsak sendromu, postgastrektomi, postvagotomi Mukozal transport defektleri Glikoz-galaktoz malabsorbsiyonu, konjenital kloridorea

8 Sekretuar ishaller İntestinal mukzoa üzerinde sıvı –elektrolit sekresyonunu artırıcı veya emilimini azaltıcı etki yapan sebeplerle olur. Bu etyolojiler eksojen veya endojen olabilir. Önemli özellikler Açlıktada devam eder Dışkı kan yağ ve cerahat içermez. Osmotik gap <50 dir.

9 Sekretuar ishal sebepleri
Eksojen sebepler laksatifler Phenolphtalein, antraquinone, bisacodyl, oxiphenacetin, senna, ricinoleic acid ilaçlar Diüretikler, teofilin, antitiroidler, kolinerjikler, kinidin, kinin, kolçisin, ace inhibitörleri, ranitidine, antidepresanlar, misoprostol, olsalazine, altın. Toksinler Arsenik , mantar, organik fosfor bileşikleri, deniz ürünleri, kahve, çay, kola, alkol Bakteriyal toksinler S. Aereus, C. Perfiringes, C.Botulinum, B.Cereus, V. Cholera, Enterotoksijenic E.coli, C. Jejuni, Y. Enterocolitica, K.Pneumonia, C. Difficile Histolojik anormallikler olmadan barsak allerjisi

10 Sekretuar ishal sebepleri
Endojen sebepler Konjenital Mikrovillus inklüzyon hastalığı, konj kloridorea, konj sodyum diare Endojen laksatifler Dihidroksi safra asidleri, uzun zincirli yağ asidleri Hormon salgılayan tümörler Tiroid medüller karsinom, pankreatik kolera sendromu, gasnglionöroma, glucagonoma, mastositosis, villöz adenom, ZE sendromu, karsinoid sendrome Hipertiroidi Kollojen vasküler hastalıklar

11 Mukozal hasara bağlı ishaller
Bunlara inflamatuar ishaller de denir. İntestinal mukozanın bütünlüünü bozarak hem malabsorbsiyona hemde sekresyona yol açarak ishal yaparlar. Kan, mukus ve cerahat vardır. Etyolojiler 4 tiptir. İnfeksiyöz hipersensitivite Sitostatik ilaçlar İdiopatik- immunolojik

12 inflamatuar ishal sebepleri
Hafif-orta derece infeksiyonlar Bakteriler- enteropatojenik E. Coli, Virüsler- rota virüs, norwalk vr., HIV vr. Parazitler- giardia, criptosporodium, isospora, ascaris, trichinella Miks- bakterial aşırı gelişim, tropikal sprue Sitostatik ajanlar Kemoterapötikler (mukozit), radyoterapi (akut-kronik radyasyon koliti) hipersensitivite Nematod infestasyonları, gıda allerjisi İdiopatik- immunolojik Mikroskopik ve kollojenöz kolit, graft-vs- host hastalığı

13 inflamatuar ishal sebepleri
Ülserasyonlu veya ülserasyonsuz Hafif-orta derece infeksiyonlar Enterositleri yıkanlar- shigella, enteroinvasiv E. Coli, E. Histolitica, kancalı kurtlar Mukozal penetrasyon yapanlar- Salmonella, C. Jejunu, Y. Enterolitica, M. Avium, Whipple Hastalığı hipersensitivite Gluten enteropatisi, eosinofilik gastroenterit, nematod infestasyonları, ilaca bağlı koit (altın, metil dopa) İdiopatik- immunolojik Ülseratif kolit, crohn hast, lenfoma

14 Motilite bozukluğuna bağlı ishaller
Hipomotiliteye bağlı bakteriyal aşırı çoğalma İntestinal hipermotilite Kolonik hipermotilite etyolojiler İshal-belirgin irritabl barsak sendromu Karsinoid sendrom Postvagotomi, postgastrektomi, diabetik nöropati, hipertiroidi

15 Klasifikasyon Süreye göre Akut kronik
İshaller oluş mekanizmasına göre ve devam ettiği süreye göre alt gruplar ayrılırlar Mekanizmaya göre Osmotik Sekretuar Mukozal hasara bağlı Motilite bozukluğuna bağlı Diğer Süreye göre Akut kronik

16 Gıda zehirlenmeleri S.aereus b. Cereus c . Perfiringes
süt dondurma, diğer günlük yüksek proteinli diyetlerle ısıya reziztan toksin < 6 saat b. Cereus pirinç hazır gıdalar c . Perfiringes sığır ve kümes hayvanları etleriyle 6-72 saat içinde

17 Gıda zehirlenmeleri v.kolera salmonella
kümes hayvan etleri süt, dondurma invaziv olan gıda zehirlenem nedenleri shigella camplyobacter türleri enteroinvazi e coli v parahemolitikus