CUMHURİYET DÖNEMİ ŞAİR TOPLULUKLARI

... konulu sunumlar: "CUMHURİYET DÖNEMİ ŞAİR TOPLULUKLARI"— Sunum transkripti:

1 CUMHURİYET DÖNEMİ ŞAİR TOPLULUKLARI
( / … ) HAZIRLAYAN Hatice CANSIZOĞLU

2 TEMEL SORU

3 ÜNİTE SORULARI Bu dönemde şiirde hangi konular işlenmiştir?
YENİ ŞİİR BİÇİMLERİ OLUŞTURULMUŞ MUDUR? HANGİ ŞAİRLER HANGİ TOPLULUKLARDA BİRARAYA GELMİŞTİR?

4 KAZANIMLAR CUMHURİYET DÖNEMİ ŞAİRLERİNİ VE ŞİİRLERİNİ TANIR. ŞİİRİN
SADECE DUYGULARI YANSITMADIĞINI GÖRÜR. ŞİİR SEVGİSİ GELİŞİR. TÜRK ŞİİRİNE İZ BIRAKAN ÜNLÜ ŞAİRLERİMİZİ VE ESERLERİNİ TANIR.

5 İÇERİK SORULARI Cumhuriyet döneminde hangi şair toplulukları oluşturulmuştur? Şairlerimiz hangi konuları hangi biçimlerle söylemişlerdir?

6 CUMHURİYET DÖNEMİ ŞAİR TOPLULUKLARI
BEŞ HECECİLER YEDİ MEŞALECİLER I.YENİLER(GARİP AKIMI) II..YENİLER MAVİCİLER HİSARCILAR TOPLUMCU GERÇEKÇİLER

7 BEŞ HECECİLER Faruk Nafiz Çamlıbel Yusuf Ziya Ortaç, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy , Orhan Seyfi Orhon

8 BEŞ HECECİLER 1 *Hecenin beş şairi adıyla da anılan bu sanatçılar milli edebiyat akımından etkilenmiş ve şiirlerinde hece veznini kullanmışlardır. *Şiirde sade ve özentisiz olmayı ve süsten uzak olmayı tercih etmişlerdir. *Beş hececiler şiire birinci dünya savaşı ve milli mücadele döneminde başlamışlardır. *Beş hececiler ilk şiirlerinde aruz veznini kullanmışlar daha sonra heceye geçmişlerdir. *Şiirde memleket sevgisi, yurdun güzellikleri, kahramanlıklar ve yiğitlik gibi temaları işlemişlerdir. *Hece vezni ile serbest müstezat yazmayı da denediler.

9 BEŞ HECECİLER 2 *Mısra kümelerinde dörtlük esasına bağlı kalmadılar yeni yeni biçimler aradılar. *Nesir cümlesini şiire aktardılar ve düzyazıdaki söz dizimini şiirlerde de görülmesi beş hececiler de çok rastlanan bir özelliktir. *Beş hececiler şu sanatçılardan oluşmuştur:  Faruk Nafız Çamlıbel, Yusuf Ziya Ortaç, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy , Orhan Seyfi Orhon    

10 Sabri Esat Siyavuşlugil,
YEDİ MEŞALECİLER Ziya Osman Saba, Sabri Esat Siyavuşlugil, Kenan Hulusi Koray, Yaşar Nabi Nayır, Cevdet Kudret Solok, Muammer Lütfi, Vasfı Mahir Kocatürk

11 YEDİ MEŞALECİLER      Yedi meşaleciler, milli edebiyatçıların gerçekten uzak, duygusal memleketçiliklerine karşı olarak doğarlar. *Yedi Meşale adında ortak bir şiir dergisi çıkararak, Türk şiirine yeni bir ufuk açmaya çalıştılar. *İlkelerini samimilik, içtenlik, canlılık ve devamlı yenilik şeklinde açıkladılar. *Beş hececileri eleştirdiler ve onlara karşı çıktılar.

12 YEDİ MEŞALECİLER *Batı edebiyatını özellikle Fransız edebiyatını kendilerine örnek alıp, izleyeceklerini söylemelerine rağmen beş hececilerin yolundan gitmişlerdir. *Topluluk şu sanatçılardan oluşmuştur:  Ziya Osman Saba, Sabri Esat Siyavuşlugil, Kenan Hulusi, Yaşar Nabi Nayır, Cevdet Kudret Solok, Muammer Lütfi ve Vasfı Mahir Kocatürk

13 GARİPLER(1.YENİLER) Orhan Veli Melih Cevdet Anday Oktay Rıfat Horozcu
BEDAVA Bedava yaşıyoruz, bedava; Hava bedava, bulut bedava; Dere tepe bedava; Yağmur çamur bedava; Otomobillerin dışı, Sinemaların kapısı, Camekanlar bedava; Peynir ekmek değil ama Acı su bedava; Kelle fiyatına hürriyet, Esirlik bedava; Bedava yaşıyoruz, bedava.  ORHAN VELİ KANIK Orhan Veli Melih Cevdet Anday Oktay Rıfat Horozcu

14 GARİPLER(1.YENİLER) Oktay Rıfat Horozcu
BİR ŞEHRİ BIRAKMAK I Senin için aldığım menekşeleri Çalgıcılara dağıttım Son gece Son defa başlıyan sabah Yatağımı yine sen düzelt Küçük balıkçı çocuğu Sen denizden Yaramaz ve çapkın balıkları tutabilirsin Çok uzaklara gittiğimi Sana söylemek isterdim Güzel satıcı kızı II Ağaca söyle Gölgesini getirsin bana yolluk Sokağı ve denizi isterim pencereden Senden çörekler isterim Ay biçiminde III Ellerin yetişir vedalaşmaya Niçin ağlıyorsun Oktay Rıfat Horozcu

15 ÇOK GÜZEL ŞEY Melih Cevdet ANDAY
Yaşamak güzel şey doğrusu üstelik hava da güzelse hele gücün kuvvetin yerindeyse elin ekmek tutmuşsa birde hele tertemizse gönlün hele kar gibiyse alnın yani kendinden korkmuyorsan kimseden korkmuyorsan dünyada iyi günler bekliyorsan hele iyi günlere inanıyorsan üstelik hava da güzelse Yaşamak güzel şey, Çok güzel şey doğrusu! Melih Cevdet ANDAY

16 GARİPLER *Konuşma dili ile günlük sıradan konuları işlediler.
1940'ta Garipçiler adıyla çıkan topluluğun ortaya koyduğu bir sanat anlayışıdır. * Şiirde her türlü kurala ve belirli kalıplara karşı çıkmışlardır. *Şiirde ölçü, kafiye ve dörtlüğe karşı çıkmışlardır. *Şiirde şairaneliği, mecazlı söyleyiş ve sanatları kabul etmediler. *Süslü, sanatlı dile karşı çıkıp sade bir dil kullandılar. *Şiirde o güne kadar işlenmedik konuları ele aldılar. *Konuşma dili ile günlük sıradan konuları işlediler. *İşledikleri konular günlük hayattan sıradan insanların problemleri, yaşama sevinci ve hayattaki bazı garipliklerdir. *Halk deyişlerinden yararlanmışlar, toplumsal yergiye yer vermişlerdir. Garipçiler: Orhan Veli, Melih Cevdet Anday, Oktay Rıfat Horozcu’nun oluşturduğu bir topluluklardır.

17 II.YENİLER (Sürrealistler)
1950′li yıllarda “Birinci Yeniciler“in şiirine tepki olarak doğ­muştur. Garip akımına tepki olarak doğmakla birlikte, şi­irde biçimsel özgürlüğü sürdürdüler. Onlar gibi sür­realizm akımından etkilendiler. ÖZELLİKLERİ: 1. Basit söyleyişi, şiir saymadılar. 2. Hayali önemsediler, anlam ve söz sanatların­dan yararlandılar, yoruma açık şiiri hedeflediler. 3. Şiiri akılcılıktan ve anlamdan uzaklaştırdılar. 4. Gerçeküstücülük etkisiyle soyutlamalara gittiler.

18 2.YENİLER Cemal Süreyya, Edip Cansever, Sezai Karakoç, Turgut Uyar,
ÖYLEDİR Her sevda başlangıçtır bir yenisine Öyledir, her yoğun günün sonu Ezip geçer yalnızlığın burukluğunu. Sen ki kendinden uzak binlerce tepedesin Bir kentin alınışını seyreden, onurlu Eski bir askerle içicesin. Kent alındı, gece, şehrayin Uzandın bitkin yatağına Şurup dursa da dışarıda Bıkkınsın, içindeki şenliği itersin. Sürekli utkulardır mutluluk Sustukça duruldukça yitersin. Sabahtır sümbüller açmış çadırında Ellerin bir başka kentin varışlarında.  EDİP CANSEVER Cemal Süreyya, Edip Cansever, Sezai Karakoç, Turgut Uyar, İlhan Berk,

19 MAVİCİLER * Atilla İlhan'ın yıllarında çıkardığı derginin adı olan "MAVİ" nin etrafında toplanan Orhan Duru, Ferit Edgü gibi sanatçıları oluşturduğu guruptur.Bu sanatçılar, Garip Akımı'na ve Orhan Veli'ye karşı çıkmış, şairane bir sanat anlayışının temsilcisi olmuşlar. *Daha sonra mavi dergisi Özdemir Nutku'nun yönetimine geçti ve Atilla İlhan'ın savunduğu toplumsal geçekçiliğin (sosyal realizm) sözcüsü oldu.Dergi Nisan 1956'da çıkan 36. sayıdan sonra (son mavi) kapatıldı. * Garip akımına tepki olarak çıkmıştır. * Şiirin basit olamayacağını zengin benzetmeli, içli, derin olması gerektiğini savunmuşlardır.

20 MAVİCİLER 1925’te Izmir’in Menemen ilçesinde dogdu.Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki yüksek ögrenimini yarida birakti, gazete ve dergilerde çalisti. Demokrat Izmir Gazetesi Genel Yayin Müdürlügü ve Basyazarligindan Ankara’da Bilgi Yayinevi Danismanligina geldi ( ). Senaryolarinda Ali Kaptanoglu adini kullandi. Belli basli filmleri: Yalnizlar Rihtimi (Lütfi Akad), Atesten Damlalar (Memduh Ün), Rifat Diye Biri (Ertem Gönenç), Soför Nebahat (Metin Erksan), Devlerin Öfkesi (Nevzat Pesen), Ver Elini Istanbul (Aydin Arakon). 11 Ekim 2005 tarihinde Istanbul'da yasamini yitirdi.. AN GELİR an gelir paldır küldür yıkılır bulutlar gökyüzünde anlaşılmaz bir heybet o eski heyecan ölür an gelir biter muhabbet çalgılar susar heves kalmaz şatârâbân ölür. ……………………………………………… son umut kırılmıştır kaf dağı'nın ardındaki ne selam artık ne sabah kimseler bilmez nerdeler namlı masal sevdalıları evvel zaman içinde kalbur saman ölür kubbelerde uğuldar bâkî çeşmelerden akar sinan an gelir -lâ ilâhe illallah- kanunî süleyman ölür görünmez bir mezarlıktır zaman şairler dolaşır saf saf tenhalarında şiir söyleyerek kim duysa / korkudan ölür -tahrip gücü yüksek- saatli bir bombadır patlar an gelir attilâ ilhan ölür  ATTİLA İLHAN

21 TOPLUMCU GERÇEKÇİLER Toplumcu gerçekçi edebiyat, halkçılık, köycülük kavraları ile hümanist bir düşünce etrafında şekillenen bir edebiyattır. - Toplumcu gerçekçi anlayışın ekseninde "insan, toplum ve üretim ilişkileri" vardır. - Toplum için sanat anlayışı vardır. - Sanatkâr toplumun ruh mühendisidir. -Toplumcu gerçekçi edebiyat eğitsel bir işlevle yüklüdür. Sosyalist bireyselliğin geliştirilmesi bu edebiyatın ana amacıdır -Sanat her türlü dinsel ve töresel bağlardan kurtulmalıdır. -Toplumcu gerçekçi edebiyat, programa dayalı ve tezi olan bir edebiyattır. -Toplumcu gerçekçi edebiyata iyimser bir bakış açısı egemendir. -Toplumcu gerçekçi edebiyatta insanı belirleyen en temel öge kollektivizmdir. - Nazım Hikmet, Beşir Fuat, Hoca Tahsin Efendi, Abdullah Cevdet, Ercüment Behzat Lav ve Kadro dergisi yazarları (Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör ) bu edebiyat anlayışının öncüleridir.

22 TOPLUMCU GERÇEKÇİLER -Sanat her türlü dinsel ve töresel bağlardan kurtulmalıdır. -Toplumcu gerçekçi edebiyat, programa dayalı ve tezi olan bir edebiyattır. -Toplumcu gerçekçi edebiyata iyimser bir bakış açısı egemendir. -Toplumcu gerçekçi edebiyatta insanı belirleyen en temel öge kollektivizmdir. - Nazım Hikmet, Beşir Fuat, Hoca Tahsin Efendi, Abdullah Cevdet, Ercüment Behzat Lav ve Kadro dergisi yazarları (Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör ) bu edebiyat anlayışının öncüleridir.

23 HİSARCILAR Hisarcılar”, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı şiir ekollüne bağlı olan şair ve yazarlar topluluğudur. Hisarcılar ilk şiirlerini Çınaraltı dergisinde,Garip akımına karşı bir duruş sergileyerek yayınladılar. Daha sonra 1950 yılında yayınlanmaya başlayan ve 1980 yılına kadar aralıklı olarak 277 sayı çıkarılan Hisar dergisi etrafında toplandılar. Mehmet Çınarlı, İlhan Geçer, Mustafa Necati Karaer gibi şairler, kuruculuğunu yaptıkları Hisarcılar akımının ilk temsilcileridir. Daha çok sanatçının bağımsız olmasını ve Yaşayan Türkçe'yi savunmuşlar, Garip akımına karşı çıkmışlardır. Yenileşmek için, geleneklerin tümüyle yok sayılmasını doğru bulmamışlardır. Şiir ve öykü dalında Türk edebiyatına yeni örnekler kazandırmışlardır. Mehmet Çınarlı, Hisar dergisinin Aralık 1980 tarihli 277. veda sayısında dile getirdiği: "Hisar'ın savaşı, yabancı kopyası olmayan, gelenekelerinden bağlarını koparmayan, politik ve ideolojik baskılara boyun eğmeyen bir sanatı, halkın konuştuğu dille konuşan bir edebiyatı koruyup geliştirme savaşı idi."

24 HİSARCILAR Mavi İkindiler
Bir bir uzaklaştı yıldızlar Hüzzam besteler çalınan göklerimden Sevimsiz bir telâş aldı zamanı Aynalar gülüşünü yitirdi birden Bir çıkmaz sokağa girdi ümitler Üşüdü sevgilerin nazlı ağacı Fenerleri karardı sensiz kıyılarımın Pembe sevinçlerimde bir kara sancı Parladı unutuşun keskin bıçağı Bir tren çığlığıyle silindi hâtıralar Köprüleri yıkıldı sana giden yolların Mutluluğu kurumuş bahçeme yağmur Durmadan ayrılığı ve hüznü yağar Üzüntü mangalında yalnızlığın külleri Aşkımızın ikilik cezvesi bomboş Uzaklaştı limanımdan güneş yelkenlileri Şimdi en mavi ikindiler bile loş İlhan Geçer

25 HİSARCILAR Hisarcılar”, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı şiir ekollüne bağlı olan şair ve yazarlar topluluğudur. Hisarcılar ilk şiirlerini Çınaraltı dergisinde,Garip akımına karşı bir duruş sergileyerek yayınladılar. Daha sonra 1950 yılında yayınlanmaya başlayan ve 1980 yılına kadar aralıklı olarak 277 sayı çıkarılan Hisar dergisi etrafında toplandılar Mehmet Çınarlı, İlhan Geçer, Mustafa Necati Karaer gibi şairler, kuruculuğunu yaptıkları Hisarcılar akımının ilk temsilcileridir.   Daha çok sanatçının bağımsız olmasını ve Yaşayan Türkçe'yi savunmuşlar, Garip akımına karşı çıkmışlardır. Yenileşmek için, geleneklerin tümüyle yok sayılmasını doğru bulmamışlardır. Şiir ve öykü dalında Türk edebiyatına yeni örnekler kazandırmışlardır. Mehmet Çınarlı, Hisar dergisinin Aralık 1980 tarihli 277. veda sayısında dile getirdiği: "Hisar'ın savaşı, yabancı kopyası olmayan, geleneklerinden bağlarını koparmayan, politik ve ideolojik baskılara boyun eğmeyen bir sanatı, halkın konuştuğu dille konuşan bir edebiyatı koruyup geliştirme savaşı idi."

26 KAYNAKLAR http://antolojicom.blogspot.com/

27 BİTİŞ SUNUMUMU İZLEDİĞİNİZ İÇİN HAZIRLAYAN Hatice CANSIZOĞLU
TEŞEKKÜR EDERİM.