Rasih METE Deniz Asil ÖZCAN

... konulu sunumlar: "Rasih METE Deniz Asil ÖZCAN"— Sunum transkripti:

1 Rasih METE Deniz Asil ÖZCAN
KAÇAK AKIM RÖLELERİ Rasih METE Deniz Asil ÖZCAN

2 TEMEL ELEKTRİK KAVRAMLARI
Elektrik Nedir? Bazı cisimlere ait atomların dış yörüngelerinde bulunan elektronlar ısı, manyetik alan, kimyasal reaksiyon gibi bazı etkilere maruz kaldıkları zaman kolaylıkla yörüngelerinden koparak serbest hale gelirler. Bu şekilde atomdan ayrılan elektrona serbest elektron adı verilir. Serbest elektronlar ve bu serbest elektronların hareket etmesi kısaca serbest elektronların elektrik akımını ve voltajını meydana getirmesine ve bunların kullanılmasına elektrik diyebiliriz.

3 TEMEL ELEKTRİK KAVRAMLARI
Elektrik Akımı (Amper): Elektrik akımı iletken bir cismin kesitinden geçen serbest elektron miktarıdır. Başka bir deyişle elektrik akımı serbest elektronların iletken madde içinden akmasıdır. Elektrik akım şiddet birimine Amper(A) denir. Elektrik Voltajı: Serbest elektronları hareket ettirerek devreden elektrik akımının akmasına sebep olan kuvvete Voltaj denir. Voltaj birimi Volt’tur. Kısaca (V) veya (E) harfi ile gösterilir.

4 TEMEL ELEKTRİK KAVRAMLARI
Direnç(Rezistans): İletken cisimlerin üzerlerinden geçen akıma karşı gösterdiği mukavemete direnç veya rezistans denir. Rezistans (Direnç) birimi Ohm’dur. Rezistans (R) sembolü ile gösterilir. V=I. R : Bu kanun basit elektriksel devrelerdeki telden geçen akım ve gerilim miktarını açıklar.

5 TEMEL ELEKTRİK KAVRAMLARI
Monofaz:  AC(Alternatif Akım) sistemlerde bir faz ve bir nötr hattından oluşan elektrik beslemesi. türkiye için tek fazlı besleme gerilim değeri 220 V, AC ve frekansı 50hz'dir. Trifaz: 3 faz da canlıdır, nötr ve toprak taşımaz. fazlar arası 380 volt olup, trafonun yıldız noktasından gelen nötre göre faz-nötr arası 220 volttur.

6 TEMEL ELEKTRİK KAVRAMLARI

7 ELEKTRİK SİGORTASI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ
Elektrik Sigortası Nedir? Doğru akım ve alternatif akım devrelerinde kullanılan cihazları ve bu cihazlara ait iletkenkleri, aşırı akımlardan koruyarak, devreleri ve cihazı hasardan kurtaran açma elemanlarına “sigorta” adı verilir. Ne işe yarar? Elektrik işletmelerinden ve alıcılardan fazla akım geçmesini engeller, bunları yanmaktan ve arızalanmaktan korur. Alıcı üstünde elektrik kaçağı oluştuğunda kişileri elektrik çarpmasına karşı korur.

8 ELEKTRİK SİGORTASI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ
Aşırı akımda devreyi açan sigortalar; Telleri Eriyen Sigorta Manyetik Sigortalar Metal Çiftli Sigortalar

9 ELEKTRİK AKIMININ İNSAN VÜCUDUNA ETKİLERİ

10 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Kaçak Akım Rölesi;
Faz ve nötr iletkenleri arasında belirli bir dengesizlik yani fark oluştuğunda devreyi açan anahtardır. Dünya standartlarına göre kaçak akım röleleri 30 mA ve 300 mA olarak üretilir. 

11 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Çalışma Prensibi
Faz ve nötr arasındaki farkı hesaplayan ölçüm transformatörü yardımıyla faz hattından geçen akım miktarı ile nötr hattından geçen akım miktarı arasındaki fark hesaplanır. Bu fark rölenin koruma amper değerini aştığında röle içindeki sigortayı attırarak elektrik bağlantısını keser. 

12 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Örnek Açma Süreleri

13 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Kaçak Akım Koruma Rölesi Görevleri Can Güvenliği
Elektrik hatası olustuğunda , insan vücudu toprağa dönmek için bir yol arayan elektrik akımına iletken vazifesi görür. Akımın vücuttan geçisi ile meydana gelen tehlikenin büyüklüğü aşağıdaki etkenlere bağlıdır. · Gerilim · Vücudun elektrik direnci · Akımın değeri ve frekansı · Akımın geçi süresi · Akımın vücutta izlediği yol · Yaş Bir insanın elektriğe karşı gösterdiği direnç ykuarıdaki koşulların değişmesi durumunda 700 ila ohm arası degişir. Hesaplamalarda ortalama olarak bir insanın direnci ohm alınır. Bu insan vücudundan geçecek olan akım değeri; I = V/R formülünden; 50V için I = 30mA 230V için I = 130mA olarak hesaplanır.

14 KAÇAK AKIM RÖLELERİ

15 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Temas Durumları

16 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Kaçak Akım Koruma Rölesi Görevleri Mal Güvenliği
Yapılan deneyler sonucu 300mA’lik bir toprak kaçak akımının kısa bir süre içerisinde çevresindeki malzemeleri tutuşma sıcaklığına getirerek yangına sebebiyet verdiği gözlenmişir. Medyada ve haberlerde elektrik kökenli yangınlar konu edildiğinde genelde “elektrik kontağından çıkan yangın” diye belirtilir ve aklımıza kısa devre gelir. Oysaki gerçek daha farklıdır, zira kısa devre söz konusu olsa sigortalar ve kesiciler bunu kısa bir sürede ortadan kaldırabilirler. Bu yangınlar asıl sebebi kısa devre değil izolasyon hataları ve kablolardaki deformasyondan kaynaklanan “toprak kaçak akımı”dır.

17 KAÇAK AKIM RÖLELERİ

18 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Montaj ve Kurulumu

19 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Mevzuatımızdaki yeri
İşyerinin ana pano ve tali elektrik panolarında seçicilik ilkesine uygun kaçak akım rölesi (artık akım anahtarı) tesis edilir.-İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik, EK-1

20 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Mevzuatımızdaki yeri
Çok basit tarım binaları, barakalar, basit köy evleri hariç yapı bağlantı kutusuna (ana buat veya kofre) yangın koruma, sayaç kolon devrelerine ise hayat koruma eşikli, düzeneği ile birlikte termik manyetik şalter veya otomatik sigorta (ayrı ayrı veya birlikte) konulmalı ve tüm koruma düzenleri arasında seçicilik sağlanmalıdır. Yapıda tek sayaç varsa, kofre tesis edilemez.-Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ,Madde 18

21 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Mevzuatımızdaki yeri
Elektrikli el aletleri üzerinde meydana gelebilecek kaçakların zararlı bir seviyeye gelmesinden önce, alete gelen elektrik devresini kesen güvenlik otomatikleri de uygun bir iş güvenliği tedbiri olarak kabul edilecektir. Topraklamalı aletlerde, topraklama devresindeki kesinti halinde, aletin elektrik devresini kesen bir kontaktörün bulunması şekli de geçerli sayılacaktır. -İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Tüzüğü ,Madde 315

22 KAÇAK AKIM RÖLELERİ Mevzuatımızdaki yeri
Rölenin kullanımında dikkat edilecek hususlar ve nasıl kullanılacağı Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde söz edilmektedir.