Tütün Kontrolu Neden Gereklidir?

... konulu sunumlar: "Tütün Kontrolu Neden Gereklidir?"— Sunum transkripti:

1 Tütün Kontrolu Neden Gereklidir?
Prof Dr Elif Dağlı Marmara Üniversitesi

2 TÜTÜN GÜNÜMÜZDEN 2030 YILINA KADAR
175 MİLYON KİŞİ ÖLDÜRECEK

3 Dünya Ülkeleri ve Tütün
Zengin Fakir Tütün tüketimi Gelecekte Ölümler Sigaraya ödenen para Hastalık masrafı Sigara firmaları gelirleri

4 Çokuluslu Firma Satışları ve Gelişmekte olan Ülke Gelirleri (GDP)
Philip Morris BAT Japan Tobacco Peru Bangladesh Hungary Sri Lanka Ghana Senegal Kenya US$ milyar

5 Tütün Kullanımının Ülkelere Bedeli
Düşük Gelirliler Daha çok sigara içer,daha çok para öder Beslenme ve eğitime ayıracağı parayı sigaraya harcar Daha çok hasta olur ve ilaçlar için parayı zengine öder Erken ölür, yetişmiş insan kaynağını kaybeder. Zengin içmez, satar hem sigaradan hem ilaçdan para kazanır

6 Tütün kullanımının bireysel bedeli
Harcanan para Sağlık zararı Nikotin bağımlılığı

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16 Utangaç birine benziyor muyum?

17 Evet döğmem var ama hayır göremezsin !!!!

18

19 1984 Philip Morris dökümanları:
Nikki Hauser Türkiye’ye gelir. Tarım ve Sağlık Bakanı ile görüşür, Dışişleri ilişkileri ile temas eder, Cenevre daimi temsilcisi ile görüşme ayarlar.

20 Philip Morris dökümanları 1994 bütçesi: “Sabancı’yı rahmetli Özal’la iyi ilişkileri olduğu için tutmuştuk. Şimdi odaklanmış hükümet ilişkilerimiz Sabancı’dan iyi”

21

22 1992 Philip Morris: Reklam Yasağı Önerisi: Philsa reklam yasağı içeren kanununun çıkmaması için eylem planı yapar. Cahit Düzel Adalet Komisyonu başkanını ziyaret edecektir.

23 Philip Morris bu arada sorumlu endüstri imajı yaratmak için Milli Eğitim Bakanlığına gençleri korumak için proje verir.

24 Başımıza Gelenler/Yaptıklarımız
Dünya Ticaret örgütü kuralları gereği çokuluslu endüstriye pazarı açma Çokuluslu sigara firmalarına fiyatlandırma ve dağıtım yetkisi verme IMF kanunları ile destekleme alımının durması, tütün tarımının azalması TEKEL’in özelleştirilmesi Tütün ekiminin değiştirilmesi – tütün ithalatı

25 Türkiye’deki tütün ihracat firmaları
Türk sigaralarında kullanılan tütün miktarı ve tipi Rapor tahmin edilen (1000 ton) Amerikan tütünü Türk tütünü Türkiye’deki tütün ihracat firmaları Türkiye’ye sigara ithalatı (1000 ton)

26 TEKELİ AL Komşu ülkeye sigara fabrikası kur
Hükümeti kaçakçılığı önlemek üzere ülkede sigara fabrikası kurmaya ikna et Kamuoyunu yeni tada alıştır Kuvvetli ve saldırgan reklam kampanyası yap Tekel ve hükümetten bağımsızlık kazan Tekele ortak ol Tekelin özelleştirilmesi için basınç yap TEKELİ AL

27 Fiyat politikaları Dünya Bankası Önerilerilerine Göre Yapılması Gerekenler Sigara fiyatlarının ve vergilerinin enflasyon üzerinde artışı

28 Philip Morris Tekel Sigaraları
arasındaki fiyat farkını % 30 oranında tutmak için plan yapar.

29 Endüstri Taktikleri Hukuki engelleme Devlet Gücüne sahip olmak
Cenevre’de ticaret ataşesi Başkentte GR Kanun yazmak Kanunu durdurmak Hükümet ile “arkadaşlık” Kanunu tersine çevirmek Tekel ile ortaklık İhlal etmek Medya İlişkileri Dezinformasyon Sağlık bilgisini sansür

30 Politikacıların Sigara Endüstrisi ile İlişkileri
Kültür Bakanlığının TBMM’ni PM’e tadil ettirmesi TEKEL’den sorumlu devlet bakanının akrabalarının PM ağında şirket sahibi olması Özelleştirmeden sorumlu devlet bakanının sigara firması gençlik programını desteklemesi Adalet, Gençlik-spor, İçişleri, Turizm bakanlığının Formula-1 yarışını reklam yasağı dışında tutulma konusunda görüş bildirmesi

31 Ocak 1991 Sigara kanunu Turgut Özal tarafından veto edilir. Gerekçe: Ticaret özgürlüğüne aykırılık Gerekçe mektubu daha sonra Arjantin ve Mısır Cumhurbaşkanlarının aynı yasayı veto etmesi için kullanılır

32 4207 sayılı yasayı yok etme çalışmaları
Sigara endüstrisinin 4207 sayılı yasayı yok etme çalışmaları 1) Amerikan lobi heyetinin meclise getirilmesi 2) Anayasa mahkemesine başvuru 3) Spor Bakanına Formula-1 için başvuru 4) Turizm bakanına Formula-1 için başvuru 5) Adalet komisyonuna Formula-1 yarışlarının reklam dışı bırakılması başvurusu

33 Ürün Yerleştirme Film Endüstrisi ve Spor

34 Brown and Williamson Sylvester Stallone’ye 1983 yılında, beş filmde sigara içmesi karşılığında Dollar ödemiştir.

35

36

37

38 PASİF SİGARA DUMANININ SAĞLIK ETKİLERİ
ÇOCUKLAR ERİŞKİNLER Beyin tümörü Felç Burun rahatsızlığı Sinus kanseri Meme kanseri Koroner arter hastalığı Damar sertliği KOA, Astım Düşük solunum fonksiyonları Kadın doğurganlığı azalması Düşük doğum ağırlığı Orta Kulak Hast Lenfoma SolunumBulguları Astım Ani beşik ölümü Lösemi Alt solunum Yolu hastalığı

39 Tütün şirketlerinin kapalı alan kanunları için taktikleri
İnkâr: Tütün şirketlerinde görevli bilimciler 1970’li yıllarda ikinci el sigara dumanının tehlikeli olduğunu keşfetmişlerdi. Ancak, tütün şirketleri bu araştırmaları örtbas ettiler ve ikinci el sigara dumanının bir sağlık riski oluşturduğunu kamuoyu önünde inkâr ettiler.

40 Aldatmaca: Tütün şirketleri ikinci el sigara dumanının sağlığa zarar verdiğini ortaya koyan bağımsız araştırmaların üzerine gölge düşürmek üzere bilimsel danışmanlar tuttukları, 1990’lı yıllarda, tütün sektörünün danışmanları gizlice Dünya Sağlık Örgütü’nün Uluslararası Kanser Araştırmaları Kurumu’na sızarak, ikinci el sigara dumanı ile sağlık arasındaki ilişkilere dair bulguları etkilemeye çalıştıkları saptanmıştır.

41 Şaşırtmaca: Tütün şirketleri gönüllü bazda uygulanan düzenlemeler, havalandırma sistemleri ve sigara içilmeyen alanlar gibi etkisiz alternatifler önererek, dikkatleri sigara dumansız ortam yasalarından uzaklaştırmaya çalışmaktadırlar.

42 Kötü kehanetlerde bulunma:
Dumansız ortam yasaları gündeme geldiğinde, tütün şirketleri ve onların taraftarları bu yasaların çocuklardan işletmelere, işçilerden siyasetçilere kadar herkes için feci etkileri olacağı tahmininde bulunurlar. Bu tahminler hiçbir objektif kanıta dayanmamaktadır.

43 Kuklalar: Öyle anlaşılmaktadır ki, tütün şirketleri kendi savaşlarını savaşmaları için münferit grupları veya bireyleri sıklıkla kullanmaktadır. Tütün şirketlerinin yaptığı fonlamalar genellikle gizlidir.

44 Sigara Yasağını Kim İstemez?
Çok uluslu sigara firmaları sigara yasağını durdurmaya çalışır. İkram endüstrisini kar azalması yalanları ile korkuturlar Havalandırmanın işe yarayacağını iddia ederler. Kanunun çok sert ve uygulanmaz olduğunu söylerler. Halk desteği olmadığını iddia ederler.

45 Philip Morris’in kanun ile ilgili görüşleri

46

47

48

49

50

51 Tütün Kontrolu Çerçeve Sözleşmesi
Madde 8: Tütün Dumanı maruziyetinden korunmak Tütün dumanından korunmak için % 100 sigarasız alan Sigara dumanının güvenli bir dozu yoktur. Tütün dumanı maruziyetini azaltan tedbirler bilimsel olarak geçersizdir, denenmemelidir. Havalandırma, filtre etmek, sigara içilen ve içilmeyen bölüm ayrımı için defalarca yararsız yöntemler olarak gösterilmiştir.

52 Monitor tobacco use and prevention policies
TÜTÜN KULLANIMINI İZLE VE ÖNLE Protect people from tobacco smoke HALKI SİGARA DUMANINDAN KORU Offer help to quit tobacco use SİGARA BIRAKMAYA YARDIM ET Warn about the dangers of tobacco SİGARA TEHLİKELERİNE KARŞI UYAR Enforce bans on tobacco advertising,promotion TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN REKLAM PROMOSYON, SPONSORLUĞUNU YASAKLA Raise taxes on tobacco VERGİLERİ ARTTIR

53