T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

... konulu sunumlar: "T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü"— Sunum transkripti:

1 T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
SU VE TOPRAK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Yavuz GÖRDÜK Çevre Mühendisi

2 SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
(Değişik:R.G.-13/2/ ) Amaç ve Kapsam Bu Yönetmeliğin amacı, Ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve teknik esasları belirlemektir.

3 Tanımlar   Atıksu: Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden ocakları ve cevher hazırlama tesislerinden kaynaklanan sular ve yapılaşmış kaplamalı ve kaplamasız şehir bölgelerinden cadde, otopark ve benzeri alanlardan yağışların yüzey veya yüzeyaltı akışa dönüşmesi sonucunda gelen suları,  Atıksu altyapı tesisleri: Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların nihai bertarafının sağlandığı sistem ve tesislerin tamamını, Atıksu altyapı tesisleri yönetimi: Mahallin en büyük mülki amirinin bilgi, denetim ve gözetimi altında atıksu altyapı tesislerinin inşası, bakımı ve işletilmesinden sorumlu olan, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerini; belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, organize sanayi bölgelerinde organize sanayi bölgesi yönetimini, küçük sanayi sitelerinde kooperatif başkanlıklarını; serbest ve/veya endüstri bölgelerinde bölge müdürlüklerini; kültür ve turizm koruma ve gelişme bölgelerinde, turizm merkezlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığını veya yetkili kıldığı birimleri, mevcut yerleşim alanlarından kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil sitesi, turizm tesis alanlarında site yönetimlerini veya tesis işletmecilerini,             

4 Atıksu kaynakları: Faaliyet ve üretimleri nedeniyle atıksuların oluşumuna yolaçan konutlar, ticari binalar, endüstri kuruluşları, maden ocakları, cevher yıkama ve zenginleştirme tesisleri, kentsel bölgeler, tarımsal alanlar, sanayi bölgeleri, tamirhaneler, atölyeler, hastaneler ve benzeri kurum, kuruluş ve işletmeler ve alanlardır. Bunlardan;                 a) Her atıksu havzasında, atıksu debisi veya herhangi bir kirlilik parametresi itibariyle (kg/gün) veya başka uygun bir birim cinsinden ifade edilen kirletici yükü o havzada kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam debi ve kirletici yükünün % 1 inden fazla olan veya endüstriyel atıksularda günlük debisi 50 m3 den daha fazla olan veya tehlikeli ve zararlı atıklar içeren endüstriyel atıksu kaynakları önemli kirletici atıksu kaynaklarını,                 b) Atıksu debisi 50 m3/gün den daha düşük olan ve içerdiği herhangi bir kirlilik parametresinin türü ve miktarı itibariyle önemli kirletici kaynak özelliğini taşımayan atıksu kaynakları ise küçük atıksu kaynaklarını,                

5 Bu Yönetmelik; Su Ortamlarının (deniz, göl, yüzeysel sular,yer altı suları) Kalite Sınıflandırması ve Kullanım Amaçlarını, Su Kalitesine İlişkin Planlama Esasları ve Yasakları, Atıksuların Boşaltım İlkelerini, Sektörler İçin Deşarj Standartlarını, Alıcı Ortamlara Yapılacak Deşarjlarla İlgili İzinleri, Atıksu Altyapı Tesislerine Deşarj İçin, Bağlantı İzin Belgesi Alınması, Doğrudan Deşarj İçin “Deşarj İzin Belgesi” Alınması, Esaslarını Düzenlemektedir.

6 Suların Korunacağı Kirletici Etkenler
Alıcı su ortamlarında evsel, endüstriyel, tarımsal, deniz trafiği ve benzeri kaynaklardan dolayı kirlenmeye neden olan başlıca etkenler aşağıda belirtilmiştir.                 Fekal atıklar,                 Organik atıklar,                  Kimyasal Atıklar,              Aşırı üretim artışına neden olan besin  maddelerinin, alıcı ortamın dengesini bozacak şekilde aşırı boşaltımı,                 Atık ısı,                 Radyoaktif atıklar, Deniz dibinden taranan malzeme, çamur, çöp ve hafriyat artıklarının ve benzeri atıkların boşaltımı,           Gemilerden kaynaklanan petrol türevli katı ve sıvı atıklar (sintine suyu, kirli balast, slaç, slop, yağ ve benzeri atıklar), Yukarıda sayılanların dışında kalan 31/12/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmelik eklerinde belirtilen maddeler. 

7 Su Kaynakları Potansiyeli
Türkiye, su kaynakları açısından zengin bir ülke olmadığı gibi, mevcut su kaynaklarının ülke geneline dağılımı da eşit değildir. Ülkemizde teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir su miktarı 112 km3 (milyar m3)dür. Ülke içinde 25 akarsu havzası bulunmakta olup, bu havzaların yalnızca dördü yıllık yağışın % 37’sini karşılayabilmektedir.

8 Su Temini ve Tüketimi

9 Alıcı ortama doğrudan boşaltım esasları
Atıksuların nitelik ve niceliklerinin kontrolu, kirliliğin azaltılması ve arıtılması, verilen atıksu deşarj standartlarına uyulup uyulmadığı hususunun uygun aralıklarla ve düzenli bir biçimde gözlenmesi ve belgelenmesi kirletenin sorumluluk ve yükümlülüğündedir. Standartlara uyumun kontrolü açısından, kirleten tarafından yaptırılan bu ölçümler beş yıl süreyle saklanır. Atıksu altyapı tesisi bulunan yörelerde endüstri kuruluşları kanalizasyon sistemine bağlantı esaslarına uyulmak şartıyla, atıksularını kentsel kanalizasyon sistemine deşarj edebilirler. Atık sularında tehlikeli madde bulunanlar, Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği hükümleri kapsamında Tehlikeli Madde Deşarj İzin Belgesi için ilgili idareye başvururlar Deşarj standartlarının sağlanması amacıyla, atıksuların yağmur suları, soğutma suları, az kirli yıkama suları ve buna benzer az kirli sularla seyreltilmesi yasaktır.             

10 Alıcı ortama doğrudan boşaltım esasları
Aynı sanayi kuruluşu içinde birden fazla sektörün bulunması ya da aynı sektörün alt sektörlerinin bulunması hâlinde, endüstriyel nitelikli atık su debisi en yüksek olan sektörün alıcı ortama deşarj standartlarının verildiği tablodaki parametre değerleri esas alınır. Ancak atıksu debisi düşük olan sektör için Yönetmelikte verilen parametrelerden her hangi biri alıcı ortama deşarj için esas alınan tabloda bulunmuyor ise, bulunmayan parametreler deşarj iznine esas olan tabloya ilave edilir. Sanayi kuruluşlarının endüstriyel nitelikli atıksuları, bu kuruluşa ait evsel nitelikli atıksularla birlikte arıtılıyorsa; evsel nitelikli atıksuyun miktarına bakılmaksızın, ilgili sanayi kuruluşu için verilen deşarj standartları uygulanır. Yeraltından çıkarılarak enerji üretme ve ısıtma gibi çeşitli amaçlarla kullanılan jeotermal kaynak sularının debisi 10 L/sn ve üzerinde ise suyun alındığı formasyona reenjeksiyon ile bertaraf edilmesi zorunludur. Sulama kanallarına arıtılmış atıksu deşarjında, alıcı ortama doğrudan boşaltımda uygulanan hükümler aynen geçerlidir. Ancak, sulama kanallarına arıtılmış atık su deşarjında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün uygun görüşünün alınması gereklidir.

11 Alıcı ortama doğrudan boşaltım
Gerçek veya tüzel kişiler, faaliyet türlerine göre, alıcı ortama verdikleri atıksular için bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 5’ten Tablo 21’e kadar konulan deşarj standartlarını sağlamakla yükümlüdürler. Evsel nitelikli atıksuların alıcı su ortamlarına deşarjlarında uyulması gereken standart değerler de Tablo 21 de verilmiştir. Doğal olarak kendiliğinden çıkan sıcak ve mineralli sulardan veya herhangi bir su ortamından alarak kullandıkları suyun kalitesini hiçbir şekilde değiştirmeden aynı su ortamına deşarj ettiklerini belgeleyen kurum, kuruluş ve işletmeler, bu kapsama giren su miktarı için deşarj standartlarını ihlal etmemiş sayılırlar. Ancak bu işletmelerin yukarıda belirtilenden başka kalitede ayrı bir su kaynağını kullanmaları veya atıksu üretmeleri halinde bu istisna hükmü, kalitesi değiştirilerek atılan miktardaki sular için geçersizdir. Kurum, kuruluş ve işletmeler, kendi gruplarına ait deşarj standartlarına kıyasla daha kirli suları alıp kullandıklarında, boşalttıkları atıksuyun kullanıma aldıkları sudan daha kirli olmamasını sağlamakla yükümlü tutulurlar.

12 Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanımı
Sulama suyunun kıt olduğu ve ekonomik değer taşıdığı yörelerde, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliğinde verilen sulama suyu kalite kriterlerini sağlayacak derecede arıtılmış atıksuların, sulama suyu olarak kullanılması teşvik edilir. Bu amaçla uygulanacak ön işlemler ve yapılması gereken incelemeler Teknik Usuller Tebliğine göre yapılır. Bir atıksu kütlesinin bu tür kullanımlara uygunluğu, valilikçe il çevre ve orman müdürlüğü, il tarım müdürlüğü ve  devlet su işleri bölge müdürlüğünden  oluşturulacak komisyonca belirlenir. 

13 Kompozit Numunelerin Alınma ve Değerlendirilme Esasları
Atıksu kaynakları gerekli deşarj standartlarını sağlamak için  arıtma tesislerinin çıkış sularını deşarj izin belgesinde belirtilen aralıklarla numune almak, ölçüm ve analiz yapmak suretiyle kontrol etmek, atık suların özellikleri ve miktarlarına ilişkin bilgileri belirlemek, belgelemek ve denetimlerde beyan etmekle yükümlüdürler. İdare, bu yükümlülüğün yerine getirilip getirilmediğini, gerekiyorsa kendi ölçümleriyle denetler. İdare tarafından yapılan bu ölçümlerin masrafı kirleten tarafından karşılanır. Alıcı ortama atıksu deşarj standartları için üç ayrı sınır verilmiştir. Bunlar; anlık, iki saatlik ve yirmi dört saatlik kompozit çıkış suyu numunelerinden elde edilen konsantrasyonları ifade etmektedir. Denetlemelerde  normal işletme şartlarına ait iki saatlik kompozit numuneler ve bunlara ait sınır değerler esas alınır. Ancak iki saatlik kompozit numune alınması mümkün olmayan, arıtılmış atık sularını iki saatten daha kısa sürede alıcı ortama deşarj eden atıksu arıtma tesislerinde, arıtılmış atık su deşarjının devam ettiği süre içerisinde alınan kompozit numune değeri iki saatlik kompozit numune değeri ile kıyaslanarak denetleme yapılır.             

14 Alıcı ortam deşarj standartlarının belirtildiği tablolarda anlık numune parametresi bulunmayan sektörlerle ilgili idare tarafından yapılacak denetlemelerde, alınacak anlık numuneler kontrol amacıyla kullanılabilir. Bu durumda alınan anlık numune değeri iki saatlik kompozit numune için verilen standart değerden %20 daha fazla çıkması durumunda cezai işleme esas olmak üzere değerlendirme yapılır. Atık su debisi 500 m3/gün üzerinde olan işletmelerin atıksu arıtma tesisi çıkış noktasında numune alma bacası, otomatik numune alma ve debi ölçme cihazı bulundurması zorunludur. Atık su debisi m3/gün arasında olan işletmelerin atıksu arıtma tesisi çıkış noktasında numune alma bacası ve otomatik numune alma cihazı bulundurması zorunludur.

15 Endüstriyel atıksu kaynakları için belirlenen atıksu deşarj standartları Tablo 5 ten Tablo 20 ye kadar düzenlenmiştir. Bu Yönetmelikte yer almayan endüstri tipleri için işletmenin proses türü, kullanılan hammaddeler, kimyasallar ve benzeri hususlar dikkate alınarak deşarj parametreleri ve bu parametreler için benzer sektörler ve  Tablo 19 esas alınarak   deşarj standartları ilgili idarece belirlendikten sonra Bakanlığın uygun görüşü  alınarak uygulanır.     Evsel Nitelikli Atıksular İçin Deşarj Standartları               Evsel nitelikli atıksular kirlilik yüklerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.              a) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak kg/gün arasında (Eşdeğer nüfus arasında).              b) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak kg/gün (Eşdeğer nüfus arasında).              c) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak kg/gün (Eşdeğer nüfus arasında).              d) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak 6000 kg/gün’den büyük (Eşdeğer nüfus veya daha fazla).                       

16 TABLO  17: SERİ MAKİNA İMALATI, ELEKTRİK MAKİNALARI VE TECHİZATI, YEDEK PARÇA SANAYİİ ATIK SULARININ ALICI ORTAMA DEŞARJ STANDARTLARI PARAMETRE BİRİM KOMPOZİT NUMUNE 2 SAATLİK KOMPOZİT  NUMUNE 24 SAATLİK KİMYASAL OKSİJEN İHTİYACI (KOİ) (mg/L) 250 100 YAĞ VE GRES 20 10 AMONYUM AZOTU (NH4-N) 150 KROM (Cr+6) 0.5 KURŞUN (Pb) 2 1 TOPLAM SİYANÜR (CNˉ) 0.1 pH  - 6-9

17 TABLO 21: EVSEL NİTELİKLİ ATIK SULARIN ALICI ORTAMA DEŞARJ  STANDARTLARI   Tablo 21.1: Sektör: Evsel Nitelikli Atıksular* (Sınıf 1: Kirlilik Yükü Ham BOİ Olarak Kg/Gün Arasında, Nüfus = ) PARAMETRE BİRİM KOMPOZİT NUMUNE 2 SAATLİK 24 SAATLİK BİYOKİMYASAL OKSİJEN İHTİYACI (BOİ5) (mg/L) 50 45 KİMYASAL OKSİJEN İHTİYACI (KOİ) 180 120 ASKIDA KATI MADDE (AKM) 70 pH - 6-9

18 ALICI SU ORTAMINA ATIKSU DEŞARJ İZNİ
Alıcı su ortamlarına her türlü evsel ve/veya endüstriyel nitelikli atıksuların doğrudan deşarjı için idareden izin alınması mecburidir. Her atıksu deşarjı için bu Yönetmelik çerçevesinde idarenin istediği çıkış suyu kalitesinin ve diğer şartların sağlanması gereklidir. Alıcı ortama her türlü atıksu deşarjı izni için mahalli çevre kurulunun uygun görüşü doğrultusunda İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yetkilidir. Alıcı su ortamının çok yoğun bir şekilde kirletilmiş olduğu yörelerde alıcı su ortamı deşarj standartları, yer ve sınır belirlemeleri ve uygulanacak diğer işlemlerin, havza koruma planı ile tesbit edilmesi esastır.

19 ALICI SU ORTAMINA ATIKSU DEŞARJ İZNİ
Deşarj izninin verilmesine ilişkin esaslar aşağıdadır; a) Atıksu deşarjı için İdare tarafından verilen izin beş yıl süre ile geçerlidir. b) Bakanlıkça bir alıcı su ortamının, mevcut kullanım amaçlarının olumsuz yönde etkilenmesini önlemek veya kalitesini düzeltmek amacı ile alıcı su ortamına, bilimsel çalışmalar sonucu oluşturulan Havza Koruma Planı çalışması yapılıncaya kadar alıcı ortamdaki su kaynaklarının minumum debileri ve kirlilik seviyesi dikkate alınarak mevcut atıksu deşarjlarında bu Yönetmelikte öngörülen sınırların ötesinde kısıtlamalar yapılabilir. Tablo-1 deki limit değerler dikkate alınarak yapılacak hesaplamalar sonucunda atıksu deşarj limitlerinde gerekli oranda kısıtlama yapılır. Yapılan kısıtlamalar tebliği tarihinden itibaren oniki ay içerisinde faaliyet sahibi tarafından gerçekleştirilir. c) Alıcı su ortamında renk parametresi 300 birim (Pt –Co) den fazla ölçülür ise ortama deşarj yapan ilgili işletmelerin sektör tablolarındaki analizler yeniden yapılır. Yapılan analiz sonucunda sektör tablosunda belirtilen parametrelerde istenilen limitlerin sağlanmaması halinde gerekli işlem yapılır.

20 Deşarj İzninin Sınırlandırılması veya İptali
Deşarj izinlerinin sınırlandırılmasında veya iptalinde aşağıdaki işlemler uygulanır. a) Deşarjın izin verildiği şekilde kullanımı esnasında alıcı ortamın mevcut veya ileriye yönelik kullanım amaçlarına olumsuz etkiler yaptığı tespit edildiğinde deşarj limitleri sınırlandırılır veya atıksuyun arıtıldıktan sonra geri dönüşümlü olarak kullanılması Bakanlıkça istenebilir. b) Atıksu deşarj izni alan faaliyetlerden ilgili idare tarafından belirlenen hükümlere aykırı davrananlara, aykırı faaliyeti düzeltmek üzere bir defaya mahsus olmak üzere; aykırılığın sebebi, alıcı ortam özellikleri ile kirlilik yükü dikkate alınarak bir yılı aşmamak şartı ile süre verilebilir. İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce verilecek süre yerinde yapılacak inceleme değerlendirme sonucuna göre tespit edilir ve bu süre sonunda da idarece istenilen şartların yerine getirilmediğinin tespiti durumunda deşarj izin belgesi iptal edilir. Çevre ve insan sağlığı yönünden tehlike oluşturan faaliyetlerin Deşarj İzin belgesi süre verilmeksizin iptal edilir.

21 Deşarj ön izin işlemi ve deşarj izin işlemi
Deşarj ön izni, işletme faaliyete geçmeden önce alınır. Deşarj İzin Belgesi işletmenin faaliyete geçmesinden itibaren en fazla bir yıl içinde alınmak zorundadır. 16/12/2003 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında yer alan tesisler için Bakanlıkça yapılmış Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre alınan Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumludur Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı Deşarj Ön İzni yerine geçer. Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumludur Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararının iptal edilmesi hâlinde Deşarj Ön İzni de iptal edilmiş sayılır. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamı dışında kalan faaliyetlere; Bakanlıkça yapılmış Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı Deşarj Ön İzni yerine geçer.

22 Deşarj ön izin işlemi ve deşarj izin işlemi
Alıcı su ortamına deşarj için izin talep eden kişi veya kuruluş izin başvurusunda, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İdari Usuller Tebliğinde verilen başvuru ve deşarj izin formlarını gerçeğe uygun şekilde doldurmakla yükümlüdür. Endüstriyel atıksu kaynaklarının izne bağlanabilmesi için endüstrinin tipi, üretim miktarları, kullanılan ham maddeler, çalıştırılan işçi sayısı, su ve enerji tüketimi, üretim akış şemaları ve üretim sırasında çıkan atıksuların kaynakları, katı ve sıvı atıkların miktar ve özellikleri ve tehlikeli atıkların bulunup bulunmadığı konularındaki bilgiler endüstri kuruluşu tarafından idareye bildirilir. Alıcı ortama deşarj izni başvurusu, alınan bir adet yirmi dört saatlik kompozit atıksu numune sonucunun veya en az üç adet iki saatlik kompozit atık su numunesi analiz sonuçlarının aritmetik ortalamasının bu Yönetmelikte belirtilen standartları sağlaması durumunda müracaat tarihinden itibaren en geç iki ay içerisinde sonuçlandırılır. İzin belgeleri periyodik olarak yenilenir. Bu yenileme işlemi sırasında idarece tesisin daha önce belirtilen özelliklerinde bir değişiklik olup olmadığı, atıksu miktar ve kirlilik yüklerinin değişip değişmediği, daha önce alınması istenen teknolojik tedbirlerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, yeni tedbirlere gerek olup olmadığı, ölçüm programlarının düzenli bir biçimde yapılıp yapılmadığı tahkik edilir. İl Müdürlüğünce gerekli görülmesi durumunda atıksu numunesi alınarak standartlara uygunluk incelenir. Bu hususların herhangi birinin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi hâlinde mükellefin izin işlemine yeni baştan başlaması ve bu Yönetmeliğin 26 ncı ve 37 nci maddelerinde belirtilen ilkelere göre yeniden izin belgesi alması zorunludur.

23 Atıksu Toplama ve Bertaraf Yükümlülüğü
Atıksu altyapı  tesisleri yönetimleri, Çevre Kanununun 11 inci maddesi uyarınca, sorumluluk bölgelerinde oluşan atıksuların toplanması, iletilmesi ve bertaraf edilmesi işlemlerini yerine getirirler. Bu yönetimler, toplanan atıksuların bu Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde bertarafı ile yükümlüdür.            

24 Atık Su Alt Yapı Sistemleri TÜİK Başkanlığı tarafından, belediye teşkilatları kurulmuş tüm belediyelerden elde edilen “Belediye Atık Su Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2006 yılında belediyeden 2321 belediyede kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildiği belirlenmiştir. Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı, 2006 yılında % 87’ye ulaşmıştır.

25 Ülkemizdeki Atıksu Arıtma Tesisi Durumu

26 AAT İle Hizmet Edilen Nüfus Durumu Belediye Atık Su Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2001 yılında, atık su arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranında da kayda değer bir artış görülmüştür yılında, yalnızca belediye nüfusunun % 34,60’ı atık su arıtma tesisine bağlı iken, 2006 yılında bu oran, % 51’e, Bakanlığımız verilerine göre 2007 yılında %60’a yükselmiştir.

27 KANALİZASYON SİSTEMLERİNE BOŞALTIM
Kanalizasyon sistemlerine atıksu boşaltımı için uygulanacak temel ilkeler şunlardır; a) Kanalizasyon sistemi bulunan yerlerde her türlü atıksuların kanalizasyon şebekesine bağlanması, ilke olarak bir hak ve mecburiyettir. b) Kanalizasyon sistemleri tahrip edilemez ve kullanım amaçları değiştirilemez. c) Atıksu oluşumuna sebep olan gerçek ve tüzel kişiler, kanalizasyon sisteminden, arıtma ve/veya bertaraf amacıyla kurulmuş arıtma ve deşarj tesislerinden yararlanmalarının doğuracağı bütün harcamaları karşılamakla yükümlüdür. d) Atıksu miktarının belirlenmesi için, içme suyu şebekesi haricinden su temin edenler, temin ettiği su miktarını alt yapı tesisleri yönetimine belgelemek ve bedeli karşılığında kanalizasyon sistemine bağlanmak zorundadır. e) Endüstriyel Atık sularını sızdırmaz nitelikteki fosseptikte toplayan ve vidanjör vasıtası ile atıksu altyapı tesislerine veren atıksu kaynakları, atıksu yönetimleriyle yaptıkları protokolü ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda aldıkları belgeleri beş yıl süreyle saklamak ve denetimler sırasında görevlilere beyan etmesi gerekir.

28 Kanalizasyon Sistemine Bağlantı Kısıtları
Atıksu altyapı tesisleri kapsamında inşa edilen ve işletilen kanalizasyon sistemlerine yapılacak bağlantılar aşağıdaki kısıtlamalara tabidir;   a) Kanalizasyonun ayrık sistemde olması halinde, yağmur suları ve kirli olmayan diğer drenaj suları, kanalizasyona bağlanamaz.   b) Birleşik ve ayrık sistemlerde, izne esas olacak atıksu miktarları ve özellikleri yağışsız havalarda belirlenir.   c) Kesikli çalışan işletmeler, kanalizasyon sistemine bağlantı yapmadan önce ön arıtma tesislerinin gerekli olup olmadığına bakılmaksızın, dengeleme havuzu inşa etmek mecburiyetindedirler. Bu işletmelerin atıksu debileri ve kaliteleri bu dengeleme havuzu çıkışında belirlenir. Dengeleme havuzu bulundurmayan tesislerde izne esas olacak atıksu miktarları ve kirlilik yükleri, tesisten çıkacak maksimum atıksu miktar ve kalitesi dikkate alınarak tespit edilir.   d) Kirletici maddeler ihtiva etmeyen soğutma sularının, yetkili atıksu altyapı tesisleri yönetiminin özel onayı olmadan kanalizasyon sistemine bağlanması yasaktır.

29 e) Endüstriyel atıksular ön arıtma gereğini ortadan kaldırmak üzere kirletilmemiş sularla seyreltilerek kanalizasyon sistemine verilemez.   f) Atıksu altyapı tesislerine deşarj edilmiş olan atıksular, atıksu altyapı tesisleri yönetimlerinin yazılı izni olmadıkça herhangi bir amaç için kullanılamaz.   g) Kanalizasyon sisteminin arıtma ile sonlanmasına bakılmaksızın  evsel atık sular kanalizasyon sistemine belediyenin izni ile bağlantı yapabilir. h) Endüstriyel nitelikli küçük atık su kaynaklarının, sonu arıtma tesisi ile sonuçlanmayan kanalizasyon sistemine doğrudan veya kısıtlama yaparak bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 25’te verilen standart değerleri sağlayarak bağlanıp bağlanamayacağına toplam kirlilik yükleri ve alıcı ortam özellikleri dikkate alınarak, Mahalli Çevre Kurulu tarafından karar verilir.    ı) Tehlikeli madde içermeyen, ancak kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam debi ve kirletici yükünün %1’inden fazla olan endüstriyel atıksu niteliğindeki atıksu kaynaklarının, sonu arıtma tesisi ile sonuçlanmayan kanalizasyon sistemine bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 25’te verilen standart değerleri veya kısıtlama yaparak alıcı ortam deşarj standartlarını sağlayarak bağlanıp bağlanamayacağına toplam kirlilik yükleri ve alıcı ortam özellikleri dikkate alınarak, Mahalli Çevre Kurulu tarafından karar verilir.

30 KANALİZASYON SİSTEMİNE BAĞLANTI VE BOŞALTIMLARIN KONTROL DÜZENİ
Atıksu üreten kurum, kuruluş ve işletmelerin kanalizasyon sistemine atıksu bağlantısının yapıldığı yerde veya ön arıtma tesisi çıkışında kolayca ulaşılabilen ve çalışmaya müsait bir kontrol bacası inşa edilir. Kontrol bacasının projesi ve tipi bir plan üzerinde gösterilerek ilgili atıksu altyapı tesisleri yönetiminin bilgisine sunulur. Yönetimin gerekli gördüğü kurum, kuruluş ve işletmelerin bağlantı yerinde veya ön arıtma tesisi çıkışında, atıksuların özelliklerinin tespiti, bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesinde tanımlandığı şekilde yapılır. Kontrol düzeninin tesbit edemeyeceği ani dökülme ve deşarjların olabileceği kaynaklar için atıksu altyapı tesisleri yönetimi ilave tedbirler belirtir. Bu tedbirlere ilişkin detaylı bilgi, bağlantı kalite kontrol izin belgesinde yer alır.

31 Haber Verme Yükümlülüğü
Atıksu kaynakları mevzuatta öngörülen arıtma tesis veya sistemlerini müstakil veya ortak olarak kurmak ve atık sularını deşarj standartlarını sağlayacak şekilde arıtmak zorundadırlar. Arıtma tesisi olmayanlar, arızalananlar, çalıştığı halde standartları sağlayamayanlar, faaliyetinde kapasite artırımına gidenler, faaliyetlerini geçici veya sürekli olarak durduranlar ilgili idareye derhal haber vermekle yükümlüdürler.             

32 Yaptırım       Bu Yönetmelikteki yasaklara aykırı hareket edenler ve belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenlere; ek süre verilmesi ve bu süre sonunda da yerine getirmediği takdirde faaliyetlerinin kısmen veya tamamen durdurulması Çevre Kanununun 15 inci maddesinde belirtilen makamlar tarafından, aynı Kanunun 20 nci ve 23 üncü maddelerinde belirtilen idari nitelikteki cezalar ise yine aynı Kanunun 24 üncü maddesinde belirtilen yetkili merciler tarafından verilir.           

33 SU KAYNAKLARI YÖNETİMİ
GÖREV-SORUMLULUK İLGİLİ KURULUŞ YASAL DAYANAK YETKİ Kanalizasyon ve arıtma yapım tesisi ve işletmesi Büyükşehir belediye sınırları içerisinde büyükşehir belediyeleri ve su kanalizasyon idareleri 5216 sayılı Büyükşehir belediye kanunu Diğer belediyelerde 1580 sayılı Belediyeler Kanunun İller Bankası Genel Müdürlüğü Protokolde DSİ tarafındandevredilmiştri.) 6200 sayılı DSİ Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Vazifeleri Hk. Kanunun 2 . maddesi e , f, bendi Köy ve bağlı yerleşim birimlerinde İl Özel İdareleri

34 GÖREV-SORUMLULUK İLGİLİ KURULUŞ YASAL DAYANAK YETKİ Kanalizasyonun inşaası mümkün olmayan yerlerde açılacak çukurların (fosseptiklerin) nitelikleri Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdareleri Sağlık Bakanlığı 5216 sayılı Kanun Atıksuların Alıcı Ortamlara deşarj izni Mahalli Çevre Kurulunun uygun görüşü ile İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği

35 GÖREV-SORUMLULUK İLGİLİ KURULUŞ YASAL DAYANAK YETKİ Endüstriyel Atık Suların Toplanması ve bertarafı OSB ler Tesis Sahibi Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Endüstriyel atıksuların nitelik ve niceliklerinin incelenmesi Tesis sahibi

36 ATIKSU ALTYAPI TESİSLERİNDE UYGULAMALAR
GÖREV-SORUMLULUK İLGİLİ KURULUŞ YASAL DAYANAK YETKİ Atıksu Bağlantı İzni Büyükşehirlerde Büyükşehir Belediye Başkanlığı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Organize ve Küçük Sanayi Bölgelerinde Sanayi Bölge Müdürlükleri Özel Kanunla Kurulmuş serbest bölgelerde Serbest Bölge Müdürlükleri

37 GÖREV-SORUMLULUK İLGİLİ KURULUŞ YASAL DAYANAK YETKİ Kanalizasyon ve alıcı ortamlar yapılacak atık su deşarj denetimi Çevre ve Orman Bakanlığı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı 1593 sayılı Kanun Büyükşehir ve Şehir Belediye Başkanlığı 5216 ve 1580 sayılı Kanunlar

38 GÖREV-SORUMLULUK İLGİLİ KURULUŞ YASAL DAYANAK YETKİ Kirlenmenin Yoğun olduğu yerlerde Çevre ve Orman Bakanlığı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Derin Deniz Deşarj İzni Çevre ve Orman Bakanlığının Uygun görüşü ile Mahallin en büyük Mülk amiri

39 SU KİRLİLİĞİ KONTROLU YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ
Resmi Gazete           : 10 Ekim 2009 tarih ve sayı Kanuni Dayanağı : Bu Tebliğin amacı, 31/12/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin öngördüğü sorumluluk, izin alma esasları ile ilgili idari usul ve uygulamaları düzenlemektir. Amaç Bu tebliğ Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği"nin öngördüğü sorumluluk, izin alma esasları ile ilgili idari usul ve uygulamaları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.

40 Alıcı ortamlara doğrudan atıksu boşaltımları ile ilgili izin başvurusu ve izin verilmesi
Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri ile, atıksu altyapı tesislerinin bulunmadığı ve atıksularını kendi başlarına toplayıp bertaraf etmek zorunda olan kurum, kuruluş ve işletmeler Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin Altıncı Bölümü uyarınca belirlenen esaslar dahilinde izin alırlar. a) İzin başvurusu, bu Tebliğin Ek-l’inde örneği verilen formun doldurulup, bir dilekçeye eklenerek İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne sunulması suretiyle yapılır. Bu başvuruda atıksuların arıtımı sonucunda oluşacak arıtma çamurlarının tasfiye ve bertarafına ilişkin bilgiler de verilir. b) Atıksu arıtma tesisinden çıkan arıtma çamurları stabilize edildikten sonra toprakta kullanılması halinde 31/5/2005 tarih ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümleri gereği Stabilize Arıtma Çamurları Kullanım İzin Belgesi’nin alınması gerekir.

41 c) İl Çevre ve Orman Müdürlüğü alıcı ortama atıksu deşarjına izin verdiği takdirde bu Tebliğin Ek-2’sinde bir örneği verilen belgeyi tanzim ederek başvuru sahibine verir. Atıksuyunda 26/11/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği’nin Ek-1’inde bulunan maddelerden en az biri bulunan kurum, kuruluş ve işletmelerin, aynı Yönetmelik hükümlerine göre tehlikeli madde deşarj izin belgesi alması zorunludur.

42 Alıcı Ortamlara Doğrudan Atık su Boşaltımları ile İlgili İzin Başvurusu ve İzin Verilmesi
EK–1 DEŞARJ İZNİ BAŞVURU FORMU  A.     GENEL BİLGİLER 1.      Kurum, kuruluş veya işletmenin ticari unvanı 2.      Haberleşme adresi (Posta adresi ve elektronik posta adresi) 3.      Tesisin adresi ve coğrafi koordinatları (GPS Koordinatları) 4.       Sektör türü (Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 5-21’de verilen sektörler esas alınacaktır). 5.      Tesisin ana üretimi* (Yan ürünler de belirtilecektir).   Ürün Cinsi Kapasitesi  6.      Çalışma periyodu hakkında bilgiler a)      Toplam çalışma süresi (iş günü/yıl) b)      Sürekli veya kesikli (Kesikli ise günde ortalama çalıştığı süre) c)      Vardiya sayısı 7.      Toplam personel sayısı* a)      Yönetici b)      İdari personel c)      İşçi d)      Diğer

43 B-  TEKNİK BİLGİLER 1- Kullanılan hammaddeler ve miktarları 2- Kullanılan su miktarı ve kaynakları     Kaynağı Miktarı (m3/gün) Proses suyu …………..        Kullanma suyu …………..        Soğutma suyu …………..         Diğer ………….. 3- Yukarıda belirtilen sular ile ilgili olarak kullanımdan önce su tasfiyesi yapılıp yapılmadığı 4- Arıtma Tesisinde Kullanılan Kimyasallar Kullanılan Kimyasallar:                          Yıllık Kullanım Miktarı: 5-İşletmenin oluşturduğu atık türleri ve miktarları Katı ton/gün Tehlikeli Atık ton/gün Sıvı m3/gün Gaz m3/gün Arıtma Çamuru ton/gün (kuru madde) 6. Atıksu Arıtma Tesisi coğrafi koordinatları, Deşarjların yapıldığı alıcı ortamın adı ve coğrafi koordinatları (GPS Koordinatları) 7    Ham atıksu özelliklerinin beyanı (Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine göre Tablo 5-21 arasındaki ilgili sektörlere ait tabloda verilen atıksu parametreleri esas alınacaktır). 8. Atıksu arıtma tesisi çıkış suyu özelliklerinin beyanı (Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine göre Tablo 5-21 arasındaki ilgili sektörlere ait tabloda verilen atıksu parametreleri esas alınacaktır). 9.     İşletmede bulunan yan tesislerden (lojman, kafeterya v.b.) çıkacak atıksuların miktarı ve bu atıksuların verileceği yere ilişkin bilgiler. 10.  Çevre kirlenmesine karşı alınan veya alınacak tedbirler (arıtma tesisi, çamur giderme yöntemi, arıtma çamuru tarımda kullanılacaksa çamur analizi, katı atık giderme işlemleri, hava kirliliği kontrolü, tehlikeli atık, ambalaj atıkları).

44 C. TESİSİN YETKİLİ ELEMANLARI
a)     Genel Müdür b)     Teknik Müdür c)     Dokümanlardan sorumlu olan, gerektiğinde ilişki kurulabilecek, Bakanlığımızdan yetkilendirilmiş firmanın personelinin, çevre görevlisi veya yetkili personelin adı, soyadı, unvanı ve telefon, faks, elektronik posta adresi İmza, tarih EKLER: Genel blok proses akım şeması*  (Arıtma tesisi ile ilgili olanlarda eklenecektir).               İşletmenin kanalizasyon şebekesi akım şeması* (Deşarj noktası ve koordinatları (GPS Koordinatları) belirtilecektir). 3. Vaziyet Planı 4. Arıtma Tesisi Proje Onay Belgesi 5. İlgili yönetmeliklere uyulacağına dair noter onaylı taahhütname * Gelecekteki beş yıl için öngörülen değişiklikler ayrıca belirtilecektir.

45 EK–2 DEŞARJ İZİN BELGESİ 1.  Müracaat eden kurum, kuruluş veya işletmenin adı, adresi 2.  Tesisin adı, adresi ve coğrafi koordinatları 3.  Müracaat tarih ve sayısı 4.  Deşarj yeri ve coğrafi koordinatları 5.  Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine göre sektörü 6.  İlgili sektör için öngörülen ve sağlanması gereken standart değerler 7.  Ölçüm ve numune alma aralığı (“X” ile işaretlenmiştir)

46 Tablo 1: Debiye göre numune alma sıklığı
1.a.ENDÜSTRİYEL NİTELİKLİ ATIKSULAR İÇİN NUMUNE ALMA SIKLIĞI* *- Evsel nitelikli atıksuyu olan endüstriyel tesislerde bu tablo kullanılacaktır. **- Eğer ilk yıl boyunca üç ardışık numune analiz sonuçlarının deşarj standartlarına uyulduğu gösterilebilirse, izleyen yıllarda ilgili sektör tablosunda yer alan pH, KOI, BOI, Yağ-Gres, AKM parametreleri dışındaki diğer parametrelere İl Çevre ve Orman Müdürlüğünü yazıyla bilgilendirmek kaydıyla yılda bir kez bakılması yeterlidir. Eğer parametrelerden biri deşarj standartlarına uymazsa takip eden yıl içerisinde tabloya göre numune alınmalıdır. Debi (m3/gün) Endüstriyel atık sular için iç izlemeye esas numune alma sıklığı** İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından denetime esas asgari numune alma sıklığı ≤ 50 Dört ayda bir Yılda bir 51-200 İki ayda bir Altı Ayda bir Ayda bir Dört Ayda bir Onbeş günde bir Üç Ayda bir > 10000 Haftada iki İki Ayda bir

47 1. b. KENTSEL –EVSEL NİTELİKLİ ATIKSULAR İÇİN NUMUNE ALMA SIKLIĞI
  b.KENTSEL –EVSEL NİTELİKLİ ATIKSULAR İÇİN NUMUNE ALMA SIKLIĞI ***- Eğer ilk yıl boyunca deşarj standartlarına uyulduğu gösterilebilirse, izleyen yıllarda dört örnek; eğer dört örnekten birisi deşarj standartlarına uymazsa, takip eden yıl içinde 12 örnek alınmalıdır.     Bu izin belgesi 31/12/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nin 37 inci maddesine istinaden verilmiş olup, tarihine kadar geçerlidir.        Yetkili Amir   İmza, mühür, tarih     Kentsel-Evsel Debi E.N. (Eşdeğer Nüfus) Kentsel – Evsel atıksular için iç izlemeye esas numune alma sıklığı İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından denetime esas asgari numune alma sıklığı Ayda bir*** Yılda bir Ayda bir Üç Ayda bir 15 günde bir İki Ayda Bir ≥100000 Haftada iki Ayda Bir

48 TEŞEKKÜR EDERİM