SAĞLIK KURULUŞLARINDA TIBBİ ATIK YÖNETİMİ

... konulu sunumlar: "SAĞLIK KURULUŞLARINDA TIBBİ ATIK YÖNETİMİ"— Sunum transkripti:

1 SAĞLIK KURULUŞLARINDA TIBBİ ATIK YÖNETİMİ
KUBİLAY YAPICI Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Batman/27 NİSAN 2011

2 TIBBİ ATIK TANIMI İnsan veya hayvanların hastalıklarının tanımı, tedavisi ve immunizasyonun yapıldığı hastaneler ile genel veya özel araştırma amaçlı laboratuarlarda oluşan tüm atıklardır. Ayrıca hastane dışı hasta bakım evleri ve evde bakılan hastalar (insülin kullanan diabetliler,evde dializ yapanlar, damar içi uyuşturucu kullananlar) ilave edilmelidir.

3 Tıbbi Atıklar Niye Ayrı Toplanmalıdır?

4 Tıbbi atıklar, üretildikleri andan yokedilme işlemi sona erinceye kadar geçen süreçte çevre ve insanla doğrudan ya da dolaylı etkileşim içindedir.

5 Tıbbi atıklar, gerek içeriklerindeki hastalık yapıcı veya bulaştırıcı maddelerle doğrudan;
Bazen de fare, sinek vb. diğer canlılar için beslenme ve üreme kaynağı olması nedeniyle insan ve çevre sağlığını dolaylı olarak olumsuz etkileyebilmektedir.

6 Doğrudan veya aracı hayvanlarla bulaşabilen cüzam, veba, kolera, dizanteri, tüberküloz, kuduz, sıtma gibi hastalıklar biyolojik olumsuzluklara örnek olurken; Çöp depolama alanlarında oluşan sızıntı suları ve gazlar, kimyasal ve biyolojik olumsuzluklara neden olmakta; Çevreye sorumsuzca bırakılan atıklar insanlara fiziksel zararlar verebilmektedir. Yetersiz temizlik ve atık yönetimi uygulamaları ile çevre ve insan sağlığı arasındaki ilişki kalkınamamış ve/veya kalkınmakta olan ülkelerde açıkça gözlemlenmektedir.

7 ATIKLARIN RİSK ALTINA ALDIĞI GRUPLAR
Sağlık Çalışanları (Tıp doktorları, diş hekimleri, hemşireler, hasta bakıcılar, laboratuar ve radyoloji çalışanları ve diğer hastane çalışanları, Adli Tıp çalışanları, veterinerler) Çevre: İnsanların fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak alışveriş içinde bulunduğu ortam Hastanede yatan veya evde tedavi olan hastalar Hasta ziyaretine gelenler Hastane atıkları ile teması olanlar (çamaşırhane, temizlik, transport işçileri) Atıkları bertaraf eden işçiler (çöpçü ve fırıncılar) Çöp karıştırıcıları ve buralara gelen hayvanlar. Risk oranı açısından bu listeyi tam tersinden değerlendirebiliriz.

8 İnfeksiyöz atıklar aracılığı ile bulaşabilen etkenler;
BAKTERİLER Bacillus antracis (şarbon) Listeria monocytogenes Salmonella türleri Brucella türleri Treponema pallidium Toxoplasma gondii VİRUSLAR Hepatit B HIV HCV HDV HAV CMV EBV Parvovirus B19 HTLV-1 KKKA vb kanamalı ateş etkenleri

9 Tıbbi atıklara bağlı ferdi kazalar ve infeksiyon gelişimine sık rastlanır. HIV, hepatit B ve C gibi ciddi virüs infeksiyonları, çoğunlukla enjeksiyon iğnelerinin oluşturduğu kontamine kesici-delici özellikteki atıklarla yaralanma riski yüksek olan sağlık personelinde infeksiyonlara neden olur.

10 Sağlık personellerinin hepatit B virüs enfeksiyonuna maruz kalmaları diğer mesleklere kıyasla 3-6 kat daha fazladır.

11 Kontamine şırıngaların yol açtığı enfeksiyonlar sonucu oluşan hastalıklar:
21 milyon Hepatit B enfeksiyonu (tüm yeni enfeksiyonların %32 i) 2 milyon Hepatit C enfeksiyonu (tüm yeni enfeksiyonların %40 ı) HİV enfeksiyonu (tüm yeni enfeksiyonların %5 i) WHO 2000

12 SAĞLIK KURULUŞLARINDA OLUŞAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
EVSEL ATIKLAR TIBBİ ATIKLAR TEHLİKELİ ATIKLAR RADYOAKTİF ATIKLAR

13 SAĞLIK KURULUŞLARINDAN KAYNAKLANAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
EVSEL NİTELİKLİ ATIKLAR (20 03* ve 15 01*) TIBBİ ATIKLAR (18 01* ve 18 02*) TEHLİKELİ ATIKLAR RADYOAKTİF ATIKLAR A:Genel Atıklar * B:Ambalaj Atıkları *, * *, *, *, *, C: Enfeksiyöz Atıklar * ve * D: Patolojik Atıklar * E: Kesici Delici Atıklar * ve * F: Tehlikeli Atıklar *,180108*, *,180205*, * G: Radyoaktif Atıklar Sağlıklı insanla-rın bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildi-ği bölümler, ilk yardım alanları, idari birimler, temizlik hizmet-leri, mutfaklar, ambar ve atöl-yelerden gelen atıklar: B, C, D, E, F ve G gruplarında anılanlar hariç, tıbbi merkezler-den kaynakla-nan tüm atıklar. Tüm idari birimler, mutfak, ambar, atölye v.s den kaynaklanan tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklar: kağıt karton mukavva plastik cam metal v.b. Enfeksiyöz ajanların yayılımını önlemek için taşınması ve imhası özel uygulama gerektiren atıklar: Başlıca kaynakları; Mikrobiyolojik laboratuvar atıkları Kültür ve stoklar İnfeksiyöz vücut sıvıları Serolojik atıklar Diğer kontamine laboratuvar atıkları (lam-lamel, pipet, petri v.b) Kan kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuş nesneler Kullanılmış ameliyat giysileri (kumaş, önlük ve eldiven v.b) Diyaliz atıkları (atık su ve ekipmanlar) Karantina atıkları Bakteri ve virüs içeren hava filtreleri, Enfekte deney hayvanı leşleri, organ parçaları, kanı ve bunlarla temas eden tüm nesneler Anatomik atık dokular, organ ve vücut parçaları ile ameliyat, otopsi v.b. tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvıları: Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar v.b (insani patolojik atıklar) Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri Batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar: enjektör iğnesi, iğne içeren diğer kesiciler bistüri lam-lamel cam pastör pipeti kırılmış diğer cam v.b Fiziksel veya kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısı ile özel işleme tabi olacak atıklar Tehlikeli kimyasallar Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar Amalgam atıkları Genotoksik ve sitotoksik atıklar Farmasötik atıklar Ağır metal içeren atıklar Basınçlı kaplar Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı hükümlerine göre toplanıp uzaklaştırılır.

14 Genel Atıklar Ambalaj Atıkları A. EVSEL ATIKLAR
Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, Hasta olmayanların muayene edildiği bölümler, İlk yardım alanları, İdari bölümler, Temizlik hizmetleri, Mutfak, ambar ve atölyelerden gelen atıklar Ambalaj Atıkları Tekrar kullanılabilir ve geri kazanılabilir atıklar, Kontamine olmamış kağıt, karton, mukavva, cam, metal, plastik, vb. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise kontamıne olmamaları şartıyla diğer ambalaj atıkları ile birlikte mavi renkli plastik torbalarla toplanırlar.

15 AMBALAJ ATIKLARI Toplanan ambalaj atıklarının, Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri kazanılmaları sağlanır.

16 B. TIBBİ ATIKLAR Enfeksiyöz Atıklar Patolojik Atıklar
Kesici-delici Atıklar

17 1. Enfeksiyöz Atıklar Kan ve kan ürünleri başta olmak üzere her türlü vücut sıvıları İnsan dokuları, organları, anatomik parçalar Otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyal Bunlarla bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj vb Hemodiyaliz ünitesi ve karantina atıkları Bakteri ve virüs tutucu hava filtreleri Laboratuvar kültürleri Enfekte deney hayvanı leşleri

18 2. Patolojik Atıklar Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar vb. (insani patolojik atıklar) Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri

19 3. Kesici-Delici Atıklar
Enjektör iğnesi ve diğer tüm deri altı girişim iğneleri, bistüri, lamel, lanset, bistüri, bıçak, serum seti iğnesi, kırık cam, ampul, kırılmış cam tüp ve petri kapları.

20 C. TEHLİKELİ ATIKLAR Tehlikeli kimyasallar, Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar(Kemoterapi ilaçları)*, Amalgam atıkları, Genotoksik ve sitotoksik atıklar, Farmasötik atıklar, Ağır metal içeren atıklar, basınçlı kaplar. Bu atıkların bertarafı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre yapılır. *Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün tarih ve B100THG sayılı , Antineoplastik İlaç Hazırlama Merkezi Kurulması konulu genelge

21 TEHLİKELİ ATIKLAR Röntgen banyo suları, “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda geri kazanılır veya bertaraf edilir. Kesinlikle kanalizasyon sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük sıcaklıklarda yakılmaz, evsel atıklarla karıştırılmaz ve depolanarak bertaraf edilmez.

22 D. RADYOAKTİF ATIKLAR Radyoaktif atıklar hakkında bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Bu atıkların bertarafı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı doğrultusunda yapılır.

23 SAĞLIK BAKIMINDA OLUŞAN ATIKLAR
Sağlıkla ilgili işlemler sırasında oluşan atıkların; *Halk sağlığını tehdit etmeyen risksiz %85-90 *Hastalık bulaştırabilen infeksiyöz %10-15

24 HASTANE ATIK ÜRETİMİ (KAYNAĞA GÖRE)
Kaynak Günlük atık üretimi (kg/yatak) Üniversite Hastanesi Devlet Hastanesi Taşra Hastanesi 1. Basamak Sağlık Merkezi

25 Sağlık Kuruluşlarında Atık Yönetimi
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Getirdiği Sorumluluklar

26 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ,
-20/05/1993 tarih ve sayılı Resmi Gazete (mülga yönetmelik) -22/07/2005 tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

27 Yönetmelik Kapsamı; Sağlık kuruluşlarından kaynaklanan evsel, tıbbi ve tehlikeli atıkların üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır.

28 Tıbbi Atıklar Sorumlusu (Madde 4);
Hastanelerin başhekimleri, başhekimin olmadığı yerlerde mesul müdürüdür.

29 Tıbbi Atık Yönetiminin Genel İlkeleri (1)
Tıbbi atıkların oluşumunun ve miktarının kaynağında en aza indirilmesi esastır, Tıbbi atıkların, tehlikeli ve evsel atıklar ile karıştırılmaması esastır, Tıbbi atıkların kaynağında diğer atıklardan ayrı olarak toplanması, biriktirilmesi,taşınması ve bertarafı esastır,

30 Tıbbi Atık Yönetiminin Genel İlkeleri (2)
4. Tıbbi atık üreticileri atıklarının bertarafı için gerekli harcamaları karşılamakla yükümlüdürler, 5. Tıbbi atık üreten sağlık kuruluşları, belediyelerin ve özel sektör firmalarının tıbbi atık yönetimiyle ilgili personellerinin periyodik olarak eğitimden ve sağlık kontrolünden geçirilmesi esastır, 6. Sağlık kuruluşları ve belediyeler, oluşan, taşınan ve bertaraf edilen tıbbi atık miktarını kayıt altına almakla yükümlüdürler.

31 OLUŞTURDUKLARI ATIK MİKTARINA GÖRE SAĞLIK KURULUŞLARI
Büyük Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları: Üniversite hastaneleri,genel maksatlı hastaneler,doğum hastaneleri,askeri hastaneler Orta Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları: Sağlık merkezleri,tıp merkezleri,dispanserler,ayakta tedavi merkezleri,bakım evleri,kan bankaları,diyaliz merkezleri,hayvan hastaneleri,tıbbi araştırma merkezleri,tıbbi ve biyomedikal laboratuvarlar, rehabilitasyon merkezleri, Biyoteknoloji laboratuvarları ve enstitüleri, acil yardım ve ilk yardım merkezleri Küçük Miktarda Atık Üreten Sağlık Kuruluşları: Doktor muayenehaneleri,diş ve ağız sağlığı muayenehaneleri, eczaneler,ambulans hizmetleri, fizik tedavi merkezleri, güzellik-kulak delme-dövme-akupunktur merkezleri,evde yapılan tedavi ve hemşire hizmetleri, hayvanat bahçeleri

32

33 TIBBİ ATIK ÜRETİCİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Atıkları kaynağında en aza indirecek sistemi kurmakla, Atıkların ayrı toplanması,taşınması ve geçici depolanması ile bir kaza anında alınacak tedbirleri içeren ünite içi atık yönetim planını hazırlamak ve uygulamakla, Tıbbi,tehlikeli ve evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıklarını birbirleri ile karışmadan kaynağında ayrı olarak toplamakla, Tıbbi atıklar ile kesici-delici atıkları toplarken teknik özellikleri bu yönetmelikte belirtilen torbaları ve kapları kullanmakla, Ayrı toplanan tıbbi ve evsel nitelikli atıkları sadece bu iş için tahsis edilmiş araçlar ile ayrı ayrı taşımakla,

34 6. Atıkları geçici depolamak amacıyla geçici atık deposu inşa etmek veya konteyner bulundurmakla,yataksız ünite olması durumunda ise atıklarını en yakınındaki geçici atık deposuna götürmek veya bu atıkları toplama aracına vermekle, 7. Tıbbi atıkların yönetimi ile görevli personelini periyodik olarak eğitmekle/eğitimini sağlamakla, 8. Tıbbi atıkların yönetimi ile görevli personelinin özel giysilerini sağlamakla, 9. Tıbbi atıklarının toplanması,taşınması ve bertarıfı için gereken harcamaları atık bertarafçısına ödemekle, 10. Oluşan tıbbi atık miktarı ile ilgili bilgileri düzenli olarak kayıt altına almak yıl sonu itibarı ile valiliğe göndermek-Bu bilgileri en az üç yıl süre ile muhafaza etmek ve talep edilmesi halinde Bakanlığın incelemesine açık tutmakla yükümlüdürler.

35 TIBBİ ATIK ÜRETİCİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1- Ünite İçi Atık Yönetim Planı Hazırlanması • Atıkların kaynağında ayrı toplanması • Kullanılacak ekipman ve araçlar • Atık miktarları • Toplama sıklığı • Geçici depolama sistemleri • Toplama ekipmanlarının temizliği, dezenfeksiyonu • Kaza anında alınacak önlemler • Sorumlu personel ve eğitimleri içeren Ünite İçi Atık Yönetim Planını hazırlamak ve uygulamak zorundadır.

36 Ünite İçi Atık Yönetim Planı:
Atık yönetim planlarının oluşturulması ve bu planın uygulanmasından sorumlu bir heyet(ATIK YÖNETİM BİRİMİ) tespit edilmesi gerekmektedir.

37 Ünite İçi Atık Yönetim Planı:
Hastane başhekimi(Tıbbi Atık Sorumlusu-Madde 4)nin atık yönetim planı geliştirmeleri için bir atık yönetim birimi oluşturması gerekmektedir. Bu birim aşağıdaki üyelerden oluşabilir: Başhekim Hastane müdürü Enfeksiyon kontrol sorumlusu Hastane bölümlerinin başkanları Atık yönetim sorumlusu (AYS) Eczane sorumlusu Radyoloji sorumlusu Başhemşire İdari mali işler sorumlusu

38 Atık Yönetim Planının Geliştirilmesi
Mevcut durumun tespiti Üretilen atık miktarı Hastane içinde uygulanan işleme, taşıma ve depolama teknikleri Hedeflerin belirlenmesi Atık azaltma, tekrar kullanım ve geri dönüşüm imkanları Atık yönetim planının yürütülebilmesi için stratejiler Eğitim Atık yönetim maliyetinin belirlenmesi

39 Atık Yönetim Sorumlusu(AYS)
Hastane çalışanları arasından görevlendirilecek Atık Yönetim Sorumlusu (AYS), 1. Hastane atık yönetimi planının geliştirilmesi, 2. Günlük işlemlerin gerçekleştirilmesi ve atık bertaraf sisteminin izlenmesi ile ilgili tüm sorumluluğu üstlenir.

40 Ünite İçi Atık Yönetim Planı:
Bir sağlık kuruluşunda atık yönetim planının geliştirilebilmesi için, atık yönetim biriminin, hastanede üretilen tüm atıkların türünü ve miktarını bilmesi gerekmektedir. Bu amaç için atık üretilen tüm birimlerde günlük üretilen atık miktarı tartılmak suretiyle tespit edilir.

41 Atık Toplanması Açısından AYS
Atık konteynerlerinin toplanmasını ve hastane bünyesindeki geçici depolama yerine taşınmasını günlük olarak kontrol eder. Hastane satın alma müdürlüğü ile işbirliği yaparak üretilen atıklar için uygun torba ve konteynerlerin, çalışanlar için koruyucu elbise ile tekerlekli taşıma araçlarının daima mevcut olmasını sağlar. Hastane çalışanlarının, dolan torbaları ve konteynerleri, vakit geçirmeden, yenileri ile değiştirmelerini sağlar. Hastane içerisinde üretilen atığın toplanması ile görevlendirilen çalışanların sevk ve idaresinde söz sahibidir.

42 Atık Depolanması Açısından AYS
Tıbbi atıkların depolanacağı geçici atık depolarının uygun kullanımını sağlar. Bunlar kilitli olmalı ve sadece atıklardan görevli personel tarafından ulaşılabilir olmalıdır. Atık konteynerlerinin hastane içinde ve dışında kontrolsüz boşaltılmalarını önlemelidir.

43 Atık Toplanması ve Bertarafının Kontrolü Açısından AYS
Tüm atık bertaraf işlemlerinin koordinasyonu ve izlenmesinden sorumludur. Atıkların kurum içinde ve dışında uygun şekilde toplanmasını ve öngörülen arıtma ve bertaraf yerine kadar yine uygun şekilde taşınmasını sağlar. Atıkların yönetmelikte öngörülen süreden daha uzun bir süre kurum içinde depolanmamasına dikkat eder ve yerel yönetim veya görevlendireceği üstlenici atık nakliye firmasının atıkları düzenli olarak almasını sağlar.

44 Beklenmeyen durumların meydana gelmesi açısından AYS:
Yazılı acil durum yöntemlerinin hazırlanmasını ve ulaşılabilir olmasını, personelin acil durumlarda yapmaları gereken işler hakkında haberdar olmalarını sağlar. Tıbbi atıklarla ilgili oluşturulan raporları kontrol eder ve araştırır.

45

46 *Atıkların ayrı toplanması için her serviste ağızlar kapalı ayak pedallı atık kutuları bulunmalıdır. *Atık kutularının üzerinde ait oldukları atık sınıfı ve hangi atıkların biriktirilebileceği büyük harflerle yazılı olmalıdır. *Atıkların ayrılması atığın üretildiği anda, örneğin enjeksiyonun yapıldığı veya gerekli ekipmanın ambalajından çıkartıldığı anda yapılmalıdır.

47 Atık yönetiminin hedefi:
Özel işlem ve bertaraf gerektiren atıkların miktarının azaltılmasıdır.

48 Kırmızı tıbbi atık torbası
Yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden üretilmiş; Sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz; Çift kat kalınlığı 100 mikron; En az 10 kg kaldırma kapasiteli; “Uluslar arası biyotehlike” amblemi ve “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan kırmızı renkli torbalar kullanılır.

49 KESİCİ VE DELİCİ ATIK KUTUSU
Delinmeye,yırtılmaya,kırılmaya ve paslanmaya dayanıklı Su geçirmez Açılması ve karıştırılması mümkün olmayan “Uluslararası Biyotehlike”amblemi ile”DİKKAT! KESİCİ VE DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi bulunması gerekir.

50 2-ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TOPLANMASI
Tıbbi atık torbaları ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından, Tekerlekli ve kapaklı paslanmaz metal,plastik veya benzeri malzemeden yapılmış yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, Temizlenmesi,dezenfeksiyonu kolay,sadece bu iş için ayrılmış Turuncu renkli “Uluslar arası Biyotehlike” amblemi ve “DİKKAT! TIBBİ ATIK”ibaresi taşıyan özel araçlarla toplanırlar

51 2- ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TOPLANMASI
Servislerde atıklar için ayrılmış olan yerde bulunan tekerlekli ağzı kapaklı konteynerlerde biriktirilen atıklar her gün, bu atıkların taşınmasında görevli olan personel tarafından hastanenin zemin veya bodrum katında, yönetmeliğe uygun şekilde inşa edilen geçici atık depolarına taşınırlar. Bu işlem için yük asansörleri kullanılabilir

52 3. ATIKLARIN AYRI TAŞINMASI
Tıbbı atıkları taşımakla görevlendirilen temizlik personeli çalışma sırasında Eldiven, Koruyucu gözlük, Maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. Bunların temizlenmesi belediyece veya belediyenin görevlendireceği kuruluşça yapılır.

53 3. ATIKLARIN AYRI TAŞINMASI
Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar. Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilirler. Araçların içinde herhangi bir torbanın patlaması veya dökülmesi durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve taşıma aracı ivedilikle dezenfekte edilir. Tıbbi atıkların ünite içinde taşınması ile görevlendirilen personelin, taşıma sırasında 26 ncı maddede belirtilen şekilde özel nitelikli turuncu renkli elbise giymesi ve bunun ilgili ünite tarafından karşılanması zorunludur.

54 Dezenfeksiyon için başvurulabilecek yöntemler
En az 85 oC’deki sıcak su ile minimum 15 saniye muamele En az üç dakika süre ile aşağıdaki kimyasallardan birisi kullanılarak iç yüzeylerin silinmesi veya kimyasalın içine daldırılması Hipoklorid çözeltisi (500 ppm serbest klor). Fenol çözeltisi (500 ppm aktif madde). Iodoform çözeltisi (100 ppm serbest iyod). Amonyum çözeltisi (400 ppm aktif madde).

55 4-ATIKLARIN GEÇİCİ DEPOLANMASI
Sağlık kuruluşları, atıkların bertaraf alanına taşınıncaya kadar güvenli bir şekilde biriktirilmesi ve bekletilebilmesi için geçici atık deposu inşa etmekle veya konteyner bulundurmakla yükümlüdürler.

56 20 ve üstü yatağa sahip sağlık kuruluşları geçici atık deposu 20’den az yatağa sahip konteyner sağlık kuruluşları Yataksız sağlık kuruluşları en yakında bulunan -geçici atık deposu -konteyner veya taşıma aracı

57 20 VE ÜSTÜ YATAĞA SAHİP SAĞLIK KURULUŞLARI
İki bölmeli(evsel+tıbbi) İki günlük attık kapasiteli, Temizlenmesi kolay malzeme ile kaplı, Yeterli aydınlatma ve pasif havalandırmalı, Dışa açılan veya sürmeli kapılar, Kapılar turuncu renkli “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ve”Dikkat! Tıbbi atık”ibaresi olmalıdır. Araçların rahat ulaşabileceği yerde, yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerlerden uzak olmalıdır.

58 Kırmızı torbaların depolanması Mavi torbaların depolanması

59 20’DEN AZ YATAĞA SAHİP SAĞLIK KURULUŞLARI
En az iki günlük kapasiteye sahip, Kilitlenebilinir kapaklı, Dik köşeler içermez,kesişen yüzeyler yumuşak dönüşlerle birbirine birleşir, Dış yüzeyi turuncu renkli “Uluslar arası Biyotehlike” amblemi ve”Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi olmalıdır. Yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerlerden ile gıda depolama,hazırlama ve satış yerlerinden uzak, Her gün veya herhangi bir kazadan hemen sonra temizlenir/dezenfekte edilir

60 5-PERSONELİN EĞİTİLMESİ
Personel, tıbbi atıkların toplanması, taşınması, geçici depolanması, yarattığı sağlık riskleri neden olabilecekleri yaralanma ve hastalıklar bir kaza veya yaralanma anında alınacak tedbirler konusunda eğitime tabi tutulur.

61 6-BERTARAF HARCAMALARINI ÖDEMEK
Tıbbi atık üreticileri, ürettikleri atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için gereken harcamaları, bertaraf eden kurum ve kuruluşa ödemekle yükümlüdürler. Tıbbi atık bertaraf ücreti, her yıl il mahalli çevre kurulu tarafından tespit ve ilan edilerek Bakanlığa bildirilir.

62 VII-Kayıt Tutmak Tıbbi atık üreticileri;
Oluşan tıbbi atık miktarını düzenli olarak kayıt altına alırlar ve yıl sonu itibari ile valiliğe gönderirler.

63 Tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu A. ATIK KAYNAĞI
Atıkların kaynaklandığı ünitenin isim, adres ve telefonu Tarih Miktar Torba Sayısı Kg Dikkat Edilecek Hususlar Atıkların Özellikleri Depolama sırasında vuku bulan kazalar ve alınan önlemler (   ) Enfekte (   ) Toksik (   ) Delici – Yırtıcı (   ) Şoklara Karşı Hassas (   ) Su ile Reaksiyona Girer (   ) Kolaylıkla Reaksiyona Girer (   ) Radyoaktif Teslim Eden Teslim Alan

64 B. TAŞIMA Taşımayı Yapan Kuruluşun İsim, Adres ve Telefonu
Aracın Plakası: Aracın Marka ve Modeli: Aracın Atıklarını Taşıdığı Üniteler 1-                               3- 2-                               4- Taşıma Sırasında Vuku Bulan Kazalar ve Alınan Tedbirler: Atıkların Teslim Edildikleri İmha Sahası: Teslim Alan (İsim, ünvan)

65 C. BERTARAF TESİSİ Belgenin belediyeye teslim edildiği tarih:………
Bertaraf Sahasının Adı ve Yeri: Gömme ile uzaklaştırıldı ise gömüldüğü yer: Yakma ile uzaklaştırıldığı takdirde kül ve diğer kalıntıların uzaklaştırma yeri ve yöntemi Bertaraf Yöntemi: (  ) Gömme (  ) Yakma (  ) Diğer (açıklayın) Atıkların uzaklaştırılmadan önce tabi olduğu işlemler: Atığın Miktarı Torba Sayısı /kg Uzaklaştırma Tarihi Sorumlunun İsim ve ünvanı Belgenin belediyeye teslim edildiği tarih:……… Belgeyi alan belediye yetkilisinin ismi:……………

66