İGEP İş Tasarımı ve Hedef Belirleme

... konulu sunumlar: "İGEP İş Tasarımı ve Hedef Belirleme"— Sunum transkripti:

1 İGEP İş Tasarımı ve Hedef Belirleme
Dr. Çağrı Topal

2 İş Bir örgütte genel hedefi gerçekleştirme doğrultusunda bir veya birden fazla kişi tarafından icra edilen ve karşılığında ödeme yapılan her türlü etkinlik  Boyutlar: örgütsel, grupsal, bireysel

3 İş: örgütsel bakış Strateji, örgütsel yapı, iş akışı
Strateji: uzun dönemli hedefleri gerçekleştirmek için izlenen genel yol Örgütsel yapı: örgütün genel etkinliğinin farklı işlere bölünmesi ve bölünen bu işlerin eşgüdümünün sağlanması için oluşturulan ve zamanla evrilen resmi ve gayri resmi ilişkilerin bileşkesi İş akışı: işin bir örgütsel yapı içindeki düzenlenme şekli Strateji  Örgütsel yapı  İş akışı

4 İş: örgütsel bakış Örgütsel yapı çeşitleri ve iş akışı
Bürokratik/mekanistik yapı Katı ve büyük hiyerarşi Merkeziyetçi karar verme Yönetici denetimi İşlev odaklı iş bölümü Uzmanlaşma ve bireysel çalışma İşlevsel ve dolaylı iş akışı Askeri kurumlar

5 İş: örgütsel bakış Örgütsel yapı çeşitleri ve iş akışı
Yatay/organik yapı Esnek ve küçük hiyerarşi Katılımcı karar verme Öz denetim Ürün/hizmet odaklı iş bölümü Genelleşme ve takım çalışması Ürün/hizmet odaklı ve doğrudan iş akışı Teknoloji şirketleri

6 İş: örgütsel bakış İş akışı analizi
İş nasıl değer yaratır? İşin siparişin ürüne dönüşmesi sürecindeki yeri nedir? İşin organizasyonun temel sürecine ve çıktısına katkısı nedir?

7 İş: grupsal bakış Takımlar
Takım: tamamlayıcı niteliklere sahip bireylerin küçük bir grup olarak bir araya gelip oluşturduğu sosyal ve işlevsel yapı Özerk takımlar Akran değerlendirmesi Gruba yönelik ödüllendirme Takım üyelerince takıma seçilme Doğal ve bağlamsal liderlik ve iş bölümü

8 İş: bireysel bakış Motivasyon
İki etken kuramı Hijyen (çalışma koşulları) ve güdüleyen (işin nitelikleri) etkenler İş uyumu kuramı Yetenek/gereksinim ve iş uyumu Hedef belirleme kuramı Belirgin, zorlayıcı, ve çalışanın kendi hedefleri İş nitelikleri kuramı Anlam/sorumluluk/geri bildirim ihtiyaçları ve iş uyumu

9 İş analizi Bir iş hakkında bilgi toplayarak işin kapsadığı sorumluluk, görev, ve adımları saptama süreci Ölçüt sağladığı alanlar: işe alım ve işten çıkarma, performans değerlendirme ve ücretlendirme, güvenlik tedbirleri ve uyuşmazlıkların çözümü, ve işler arasındaki ilişkiler Dayandığı yöntemler: görev envanteri, uç vakalar tekniği, vb. Genel varsayımı: işlerin değişmezliği

10 İş tanımı İşin amacı ve organizasyon içindeki yeri, diğer işlerle ve konumlarla olan yatay veya dikey bağlantısı, işe dair sorumluluklar ve yetkiler, çalışma koşulları ve araçları, gerekli nitelikler, bilgi ve beceriler, kişisel özellikler, ve işin tamamlanma süresinin yazılı şekli Bürokratik/dikey yapı: belirgin ve detaylı Organik/yatay yapı: değişken ve genel

11 İş tasarımı: tanım İşin görevler ve sorumluluklar bağlamında düzenlenmesi İş tanımının uygulanabilir hale getirilmesi Görevlere özgü ölçütler belirlenmesi

12 İş tasarımı: çeşitler-1
İş basitleştirme Basit ve yinelenebilir parçalara ayırma Uzmanlaşma ve verimlilik Durağan sektörler Dar bakış ve değişime direnç

13 İş tasarımı: çeşitler-2
İş genişletme ve iş rotasyonu Görevlerin arttırılması ve çalışanların görevlerinin değişebilmesi Vasıf/beceri çeşitlenmesi İş güvencesinin artması Esnekliğin artması İş aidiyetinin/kimliğinin azalması Genel bilgiler ve verimlilik kaybı Dayanışmacı ilişkilerin azalması

14 İş tasarımı: çeşitler-3
İş zenginleştirme Çalışanların bütün bir üründen/hizmetten sorumlu olması Vasıf/beceri çeşitliliği Özerklik ve karar alma Genel bilgiler ve verimlilik kaybı İş aidiyetinin/kimliğinin azalması Karmaşık ve bağlantısı dolaylı işlerde sınırlılık Takımlar

15 Esnek çalışma: dönemsel çalışanlar
Daimi çalışanlar Geçici çalışanlar Yarı zamanlı çalışanlar Taşeron çalışanlar Sözleşmeli çalışanlar Stajyerler

16 Esnek çalışma: esnek çizelgeler
Esnek iş saatleri Sıkıştırılmış hafta Evden çalışma