Ömer ERGENÇ Gelir İdaresi Grup Başkanı TRANSFER FİYATLANDIRMASI (TF) ve KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV)

... konulu sunumlar: "Ömer ERGENÇ Gelir İdaresi Grup Başkanı TRANSFER FİYATLANDIRMASI (TF) ve KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV)"— Sunum transkripti:

1 Ömer ERGENÇ Gelir İdaresi Grup Başkanı TRANSFER FİYATLANDIRMASI (TF) ve KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV)

2 TF - Nedir? 1/44 Bağlı/ilişkili şirketlerin kendi aralarındaki alım satım vb. ticari işlemlerinde uyguladıkları fiyatın tespitidir.

3 TF - Nedir? 2/44 Bir işletmenin; -gelir-gider veya kar paylaşımı açısından bağlantılı, -ana şirket veya alt şirketlerle, -yönetim ve denetimi itibarıyla ilişkili olduğu, -ortaklık, iştirak ve şubeleriyle karşılıklı mal / hizmet sunumunda uyguladığı fiyatlamadır.

4 TF - Giriş 3/44 - 1900’lerin başında ABD start verdi, OECD geliştirdi. - OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi 1979’da yayınlandı. - Pek çok gelişmiş ülke OECD sistemini uygulamaktadır. - Dünya ticaretinin % 60’ından fazlası çok uluslu şirket arasında gerçekleşmektedir.

5 TF - Amaç 4/44 Genel olarak; Vergi Planlaması – matrah minimizasyonu (Dış ticaret vergileri, vergi iadesi, stopaj) Şirket yönetimi – kar maksimizasyonu Uluslararası – rekabet gücünü artırma

6 TF - KVK 5/44 Eski müessese; - 57 yıl boyunca yerini korudu, - Güncelleştirilemedi, işlevini tamamladı TF - yeni bir icat ?..Yeni olan ne? -Uluslararası dil kullanımı, -OECD modeline uyum, -Somut ilkeler (İlişkili kişi, emsallere uygunluk...)

7 6/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması Kapsam; “şirket”ler Kapsam; gelir ve KV mükellefleri

8 7/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması ilke; “emsale nazaran göze çarpacak derece” ilke; “emsallere uygunluk”

9 8/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması Emsallere uygunsuzluk idarece ispatlanır Sınırlı yöntemler var ancak ispat külfeti mükellefe ait

10 9/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması İlişkili kişi + vergi cennetleri

11 10/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması Alım, satım, imalat... Değişiklik yok İşlemler Bakımından

12 11/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması Dağıtılan kazanç gider yazılamaz Gider yazılamaz ve “kar payı” dağıtımı kabul edilir

13 12/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması Fiyat tespiti??? Yöntemler saptanmış -Karşılaştırılabilir Fiyat -Maliyet Artı -Yeniden Satış Fiyatı -Mükellefçe Belirlenen Diğer Yöntemler -MB ile Anlaşma

14 13/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması Tarhiyat yapılır... Düzeltme kaydı??? İşleme taraf kurum kayıtları düzeltilir.

15 14/44 Örtülü Kazanç Transfer Fiyatlandırması İdareye geniş inisiyatifler Mükellefe geniş hareket serbestisi ve yöntem alternatifleri

16 TF - KVK 15/44 KVK 13/1. madde: Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.

17 TF - Kapsam 16/44 Mal Gayrimenkul Hisse Haklar Hizmet (danışmanlık, finans, kiralama, ücret...)

18 İlişkili kişi 17/44 Kurumların kendi ortakları, Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi ve kurumlar, İdaresi, denetimi ve sermayesi bakımından dolaylı-dolaysız bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kişi ve kurumlar, Ortakların eşleri, ortaklarının veya eşlerinin üstsoy ve altsoy ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları.

19 İlişkili kişi 18/44 Vergi cennetlerinde bulunan kişilerle yapılan işlemler ilişkili kişilerle yapılmış sayılır. BK bu ülkeleri seçerken vergilendirme kapasitesi kriterini kullanacaktır.

20 Yöntem 20/44 1- Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi: İlişkisiz kişilerle olan aynı mahiyetteki işlemlerde uygulanan piyasa fiyatı karşılaştırılarak tespit edilmesi, 2- Maliyet Artı Yöntemi: Mal veya hizmet maliyetine, makul bir kar payı eklenerek fiyatın belirlenmesi, 3- Yeniden Satış Yöntemi: Mal veya hizmetin, ilişkisiz kişilere satılması halinde uygulanacak fiyattan makul bir brüt satış karı düşülerek bulunması,

21 Yöntem 21/44 4- Mükellefçe Belirlenecek Yöntem: Yukarıdaki yöntemlerden herhangi birinin kullanılma imkanı yoksa, işlemin mahiyetine göre bulunacak bir yöntem, 5-İdare ile Birlikte Belirlenen Yöntem: Mükellefler yöntemi Maliye Bakanlığı ile anlaşarak da belirleyebilir. Bu yöntemden üç yıl süreyle vazgeçilemez.

22 Dağıtılan Kazanç 22/44 Dağıtılan kazanç, o hesap dönemi sonunda elde edilmiş kar payı sayılır ve KV’ne ve temettü stopajına tabi tutulur. Dağıtılan kazanç; dar mükellefler için ana merkeze aktarılmış tutar sayılır.

23 Yenilikler..... 23/44 Transfer fiyatlandırmasında yöntemler tespit edilmektedir. Maliye Bakanlığı ile anlaşma imkanı getirilmiştir. Dokümantasyon / ispat zorunluluğunu vergi mükellefine yüklenmektedir. Örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilen kazanç tutarı ilgili kişiler nezdinde de elde edilmiş sayılmaktadır.

24 KDV- Verginin Konusu 24/44 KDV Kanunu 1/1. madde: Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti kapsamında Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetler KDV’ye tabidir.

25 KDV- Matrah 25/44 KDV Kanunu 20. madde: 1. Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir. 2. Bedel deyimi, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder.

26 KDV- Matraha Dahil Olan Unsurlar 26/44 KDV Kanunu 24/c madde: Vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler matraha dahildir.

27 KDV- Emsal Bedel 27/44 KDV Kanunu 27. madde: Bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrah işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas alınır. Emsal bedeli ve emsal ücreti Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunur.

28 VUK- Emsal Bedel 28/44 VUK 267. madde: Emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değerdir. Birinci sıra: (Ortalama fiyat esası) İkinci sıra: (Maliyet bedeli esası) Üçüncü sıra: (Takdir esası)

29 KDV- Emsal Bedel 29/44 KDV Kanunu 27. madde İbare Ekleme İhtiyacı??? 1. Bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrah işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir. 2. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas alınır. 3. Emsal bedeli ve emsal ücreti Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunur. Ancak bedelin 5520 Sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen emsallere uygunluk ilkesine göre belirlendiği hallerde bu ilkeye göre belirlenen yöntemlerle tespit edilen bedel emsal bedeli olarak dikkate alınır. 4. Katma değer vergisi uygulaması bakımından emsal bedelin tayininde genel idare giderleri ve genel giderlerden mamule düşen hissenin bedele katılması mecburidir. 5. Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz.

30 KDV- İndirilemeyecek KDV 30/44 KDV Kanunu 30/d madde: Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez.

31 KDV- İstisnalar 31/44 KDV Kanunu 17/4-e madde: Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler............... katma değer vergisinden müstesnadır.

32 32/44 Mal Satış İşlemi TF Gerekiyorsa Düzeltme A Fiyat 70 Emsal 120 Fark ÖK 50 KKEG ??? 50 B Net Kar Payı 50 Brütleştirme Yapılır.

33 33/44 Mal Satış İşlemi KDV A KDV MF 50 İndirim Reddi Yok B Yapılacak işlem Yok

34 34/44 Mal Alım İşlemi TF Gerekiyorsa Düzeltme A Fiyat 120 Emsal 70 Fark ÖK 50 KKEG 50 B Net Kar Payı 50 Brütleştirme Yapılır.

35 35/44 Mal Alım İşlemi KDV A KDV Vergi Farkı 9 50*0,18 İndirilemeyecek KDV 9 B Düzeltme ???? KDV Kanunu (8/2)

36 36/44 Finansman Hizmeti Şirketler arasındaki borç verme işlemleri KDV’ye tabi Borç Alma ve Borç verme İşlemleri

37 37/44 Banker ??? Devamlı olarak borç verme BSMV’ye tabi Borç Alma ve Borç verme İşlemleri KDV’den müstesna

38 38/44 Borç Verme TF & KDV A Verilen Borç 1milyon TL Faiz 0 Emsal Faiz 100 Bin TL KDV MF 100.000 B Net Kar Payı 100.000 Brütleştirme Yapılır. KDV Yapılacak işlem Yok Gerekiyorsa Düzeltme

39 39/44 Borç Alma TF & KDV A İşlem Faizi 10.000 Emsal Faiz 5.000 ÖK (KKEG) 5.000 KDV Vergi Farkı 900 5000*0,18 İndirilemeyecek KDV 900 B Net Kar Payı 5.000 Brütleştirme Yapılır. KDV Düzeltmesi ???? KDV Kanunu (8/2) Gerekiyorsa Düzeltme

40 40/44 Kanunen kabul edilmeyen indirimler -Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler - Örtülü kazançlar KDV indirilemez KDV İndirimi

41 Gerçek Kar Dağıtımı & Örtülü Kar Dağıtımı KDV Açısından Uygulama Farkı Olmalı mı? ÖRNEK: X A.Ş. otomobil ticareti yapmaktadır. 2008 yılında elde edilen kardan eşit hisseli her bir ortak için 35.000 TL kar dağıtılmasına karar verilmiştir. X A.Ş. Ortağı A’ya kar payına mahsuben 35.000 TL değerinde otomobil vermiştir. MUHASEBE KAYITLARI _________________________ / _____________________________ 570- GEÇMİŞ YIL.KARLARI 35.000,00 331- ORTAKLARA BORÇLAR 35.000,00 _________________________ / _____________________________ 131- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 35.000,00 600- YURTİÇİ SATIŞLAR 29.661,01 391- HESAPLANAN KDV 5.338,99 _________________________ / _____________________________ 331- ORTAKLARA BORÇLAR 35.000,00 131- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 35.000,00* _________________________ / _____________________________ *GVK 94’e göre stopaj ve ÖTV ihmal edilmiştir.

42 oergenc@gelirler.gov.tr@gelirler.gov.tr