UŞAK HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

... konulu sunumlar: "UŞAK HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ"— Sunum transkripti:

1 UŞAK HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
TUZ KULLANIMININ AZALTILMASI EĞİTİMİ

2 Tuz Tuz Gölü

3 Sofra tuzu; doğrudan tüketiciye sunulan, ince toz haline getirilmiş, iyotla zenginleştirilmiş, rafine edilmiş veya edilmemiş yemeklik tuzlardır mg/kg potasyum iyodat katılması zorunludur. Deniz tuzu Rafine edilmemiş, doğal mineral zenginliğini koruyan tuzdur.   Gıda sanayi tuzu; gıda sanayinde kullanılan yemeklik tuzlardır. İyot eklenmesi zorunlu değildir.

4 TUZ TÜKETİMİ VE SAĞLIK Tuzun 1 gramında 400 mg sodyum bulunur.
Tuzun % 60’ı klor, % 40’ı ise sodyumdan oluşur.

5 SODYUMDAN ZENGİN BESİNLER HANGİLERİDİR?
Sofra Tuzu Karbonat Kabartma Tuzu Et suyu tabletleri Hazır çorbalar Konserveler Salamura besinler Soya sosu Hardal Ketçap Soslar Salam,sucuk, sosis Kurutulmuş domates Peynir Krakerler Fast-food besinler Tuzlu kuruyemişler

6 TUZUN FAYDALARI: Sıvı elektrolit dengesini sağlar.
Asit - Baz dengesini sağlar. Elektrokimyasal uyarıların iletisini sağlar.

7 Sodyum Dengesi Nasıl Sağlanır?
Vücuttaki sodyum düzeyini böbrekler ayarlar. Böbreklerden atılım aldosteron hormonunun denetimindedir.Aldosteron hormonunun yetersizliğinde sodyum eksikliği, potasyum fazlalığı oluşur. Bu şekilde ortaya çıkan bozukluğa “Addison Hastalığı” denir. Östrojen hormonu da sodyum ve su atılımını azalır Bazı böbrek hastalıklarında sodyum atılımı azalır Terleme ve diyare ile sodyum atılımı artar.

8 Fazla olan sodyum her zaman atılır mı?
Hayır. Bazı böbrek hastalıklarında sodyum atılamaz. Daha çok yüzde olmak üzere; bacaklarda ve ayaklarda ödem gözlenir. Fazla sodyum ;idrarda kalsiyum atımını arttırır. Bilindiği gibi kemiklerden kalsiyum kaybının artışı, osteoporoz ve kemiklerin kırılma riskini arttırır.

9 Aşırı tuz tükettiğimizde;
Hipertansiyon Kalp Hastalıkları İnme Böbrek Hastalıkları Osteoporoz Obezite Bazı kanser türleri (Mide Ca ,Troid Ca) görülme riski artar

10 Am J Kidney Dis. 2009 Jun;53(6):1103. Sadece ekmekten alınan tuz
7.28gr/gün Am J Kidney Dis Jun;53(6):1103.

11 ANCAK ÜLKEMİZDE GÜNDE 18 GRAM TUZ TÜKETİLİYOR
SAĞLIKLI OLMAK İÇİN GÜNDE EN FAZLA 5 GRAM (YAKLAŞIK 1 ÇAY KAŞIĞI) TUZ YETERLİDİR ! ANCAK ÜLKEMİZDE GÜNDE 18 GRAM TUZ TÜKETİLİYOR

12 Kalp hastaları için bu oran 2 gr’dır.

13 Diyette tuz alımının 1 gr/gün azaltılması:
Felçlerde %5 Kalp krizlerinde %3 azalma sağlar

14 Diyette tuz alımının 9 gr/gün azaltılması:
Felçlerde %34 Kalp krizinde %24 azalma sağlar

15 AŞIRI TUZDAN KAÇINMAK İÇİN NELER YAPMALIYIZ?

16 Aşırı tuzdan kaçınmak için neler yapabiliriz?
Yemeklerin tadına bakmadan tuz eklemeyin Tuz içeriği yüksek olan salamura besinleri (zeytin, peynir, turşu gibi) ve konserve besinleri daha az tüketin Daha fazla taze sebze ve meyve tüketin Satın aldığınız hazır besinlerin etiketlerini mutlaka okuyun ve daha az tuzlu olanları tercih edin

17 Yemeğinizin lezzetini arttırmak için tuz yerine maydanoz, nane, kekik, dereotu, rezene, fesleğen, limon gibi besinler ile baharatları kullanın Ev dışında yemek yiyorsanız az tuzlu besinleri tercih edin Maden suları kaynağına göre farklı miktarda sodyum içerir, sodyum içeriğini etiketinden kontrol edin Fiziksel aktiviteyi arttırın,aktivite vücut ağırlığını dengeler

18 BİR ETİKET İÇİNDE AŞAĞIDAKİ İFADELERDEN BİRİSİ VARSA O BESİN TUZ YA DA SODYUM İÇERİYOR DEMEKTİR

19 GIDA ETİKETLERDEKİ SODYUM MİKTARINI 2
GIDA ETİKETLERDEKİ SODYUM MİKTARINI 2.5 İLE ÇARPARAK ALDIĞIMIZ TUZ MİKTARINI KOLAYCA HESAPLAMAK MÜMKÜNDÜR.

20 SAĞLIĞINIZ İÇİN AZ FAKAT İYOTLU TUZ TÜKETİN
İyot: İnsan vücudunda çok az bulunan, normal büyüme ve gelişme sağlayan mineraldir. Vücudumuzun iyot ihtiyacı mcg/gün. (Bir toplu iğne başı kadar) İyot Tiroid hormonlarının yapımında rol oynar. Tiroid hormoları; beyin ve sinir sisteminin büyüme gelişmesi,vücut ısısı ve enerjisinin devamını sağlar. ,

21 büyüme –gelişmeyi sağlar, zeka geriliğini ve beyin hasarını önler.
İyotlu tuz; büyüme –gelişmeyi sağlar, zeka geriliğini ve beyin hasarını önler.

22 İYOTLU TUZ NASIL SAKLANMALI?
KURU SERİN KARANLIK ORTAMDA AĞZI KAPALI

23 Tiroit bezinin büyümesine guatr adı verilir.
İyotlu tuz guatrı tedavi etmez ; ancak guatr oluşmasını ve ilerlemesini önler.

24 1) Kimler İyotlu Tuz Yemelidir?
Guatr hastalığını önlemek için önceden bilinen bir tiroid hastalığı olmayan çocuklar, erişkinler ve gebe kadınlar iyotlu tuz yemelidir.

25 2-) Kimler iyotsuz tuz yemelidir?
Nodüler guatrı Hipertiroid

26 AŞIRI TUZ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI PROGRAMI
AMAÇ: Halk sağlığının korunması Hastalıklarının oluşumunun önlenmesi

27 AŞIRI TUZ TÜKETİMİ AZALTILMASI EYLEM PLANI
Farkındalık oluşturmak Gıda sektörünün tuz azaltılması konusunda gönüllü olması veya teşvik edilmesi Yüksek tuz içeren gıdalarda etiketleme Gıdaların içeriğinin daha okunaklı ve anlaşılır olması Çok tüketilen gıdaların (ekmek, maden suyu vs.) daha sıkı takibi Halkımıza eğitim verilmesi

28 Kurumlarca Yapılan Çalışmalar

29

30 Hayatınızın Tadı Kaçmasın !!! TEŞEKKÜRLER…