KELİME TÜRLERİ SIFATLAR.

... konulu sunumlar: "KELİME TÜRLERİ SIFATLAR."— Sunum transkripti:

1 KELİME TÜRLERİ SIFATLAR

2 Akıllı öğrenciyi her öğretmen sever. Sıfat İsim
İsimlerin önüne gelerek onları çeşitli yönlerden niteleyen ve belirten sözcüklere sıfat denir. Akıllı öğrenciyi her öğretmen sever. Sıfat İsim On kişi buraya doğru geliyor. Sıfat İsim Bazı olaylara hiç dayanamıyorum. Sıfat İsim Bu sefer pazardan nasıl elbise aldın? Sıfat İsim Bana şu kitabı verir misin? Sıfat İsim

3 Sıfatların Özellikleri :
1- Bir sözcüğün sıfat olabilmesi için mutlaka bir isimden önce gelmesi gerekir. İyi insanlara her zaman rastlanmıyor. Sıfat isim 2- Sıfatlar çekim eki almaz; alırlarsa zamir ya da isim olur. Temiz öğrenciler ödül alacak (sıfat ) Temizler ödül alacak ( isim –adlaşmış sıfat ) Bazı insanlar çok çalışkandır ( sıfat ) Bazıları çok çalışkandır (zamir ) 3- Sıfat ile isim arasına herhangi bir noktalama işareti gelemez. Gelirse kelime isim ya da zamir olur. Yaşlı, insanlara yardım etti. ( isim ) Bu, çocuğa yardım etti. (zamir)

4 Sıfatlar iki ana gruba ayrılır :
A) NİTELEME SIFATLARI B) BELİRTME SIFATLARI : 1) İşaret Sıfatları 2) Sayı Sıfatları 3) Belgisiz Sıfatlar 4) Soru Sıfatları

5 NİTELEME SIFATLARI İsimlerin durumunu,biçimini ve rengini bildiren sıfatlardır. İsimlere sorulan “nasıl?” sorusunun cevabı niteleme sıfatını verir. Güzel insanlar siyah elbise ( Nasıl ? ) Çalışkan öğrenciler eğri direk Hızlı mı hızlı araba tatlı kurabiye ( Nasıl ? ) Gülen gözler yuvarlak fincan

6 (2007- DPY) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi bir varlığı nitelemiştir?
A) Görev yaptığı yerde temelli kaldı. B) Şirketin yönetimini tamamen çocuklarına bıraktı. C) Arkadaşım Orhan bize sürekli gelir giderdi. D) Çocukluğum kırmızı güller arasında geçti.

7 BELİRTME SIFATLARI 1- İŞARET SIFATLARI : Varlıkların yerini işaret yoluyla belirten sıfatlara denir. Bu, şu, o, öteki, beriki, ileriki gibi kelimelerin isimlerin önüne getirilmesiyle meydana gelir. İsimlere sorulan “hangi” sorusu işaret sıfatlarını verir. Bu konuyu bir türlü anlayamadım. Öteki yolu denersen soruyu çözebilirsin. Beriki evde kim oturuyor? Beni şu kata çıkarabilir misin? İleriki yaşlarda bu hastalık görülebilir. O sıraya ben oturacağım.

8 Bu çantayı buradan kaldır. ( işaret sıfatı )
NOT: İşaret sıfatları işaret zamirleriyle karıştırılabilir. Bu çantayı buradan kaldır ( işaret sıfatı ) Bunu buradan kaldır ( işaret zamiri ) O kitaptan bende de var ( işaret sıfatı ) Ondan bende de var ( işaret zamiri ) Öteki arabayı temizler misin? ( işaret sıfatı ) Ötekini temizler misin? ( işaret zamiri ) Bir kelimenin sıfat olabilmesi için: 1- İsimlerden önce gelmesi 2- Çekim eki almaması gerekir.

9 (2002-DPY ) “Öteki” sözcüğünün çeşidi hangi cümlede diğerlerinden farklıdır?
A) Bu ayakkabı pahalı, öteki daha ucuz. B) Öteki mağazada bu kadar çeşit yok. C) Bu eve göre öteki daha kullanışlı. D) Öteki gayet güzel olmuş.

10 2- SAYI SIFATLARI: İsimleri sayı bakımından belirten sıfatlardır.
Sayı sıfatları dörde ayrılır: a- Asıl Sayı Sıfatları : Önüne geldikleri isimlerin kesin sayılarını belirtirler. İsimlere sorulan “kaç” sorusu asıl sayı sıfatlarını verir. Atmış yedi okul gezdik. ( kaç okul? ) On kişi toplantıya katıldı. ( kaç kişi?) b- Sıra Sayı Sıfatları : İsimlerin sırasını bildirirler. İsimlere sorulan “kaçıncı” sorusu sıra sayı sıfatını verir. Sekizinci sınıfa gidiyorum. ( kaçıncı sınıf ?) Güller beşinci katta oturuyor. ( kaçıncı kat ?)

11 c- Kesir Sayı Sıfatları: İsimlerin kesir cinsinden değerlerini bildirirler. İsimlere sorulan “kaçta kaç?” sorusu kesir sayı sıfatını verir. Maaşlara yüzde elli zam yapacak. ( kaçta kaç zam? ) Çeyrek asırdır bu topraklarda yaşar. ( kaçta kaç asır?) d- Üleştirme Sayı Sıfatları: İsimlerin kaçar kaçar paylaşıldığını belirten sıfatlardır. İsimlere sorulan “kaçar ” sorusu üleştirme sayı sıfatlarını verir. İkişer soru cevaplayacaksınız. ( kaçar soru?) Birer gün arayla maç yapacağız. ( kaçar gün?)

12 Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisi sıra sayı sıfatıdır?
A) Kaçıncı ev B) Üçüncü oldum C) Dördüncü soru D) Bir gün

13 3- BELGİSİZ SIFATLAR: İsimlerin özelliklerini ya da sayılarını kesin olarak belirtmeyen sıfatlardır.
Birkaç, birçok, birtakım, her, bir, biraz, fazla, hiçbir, herhangi bir , bazı vb. belgisiz sıfat olarak kullanılabilir. Bazı olayları aklım bir türlü almıyor. Birkaç kişi tarafından yakalandı. Sınava az öğrenci katıldı. Her konuda yardım alabilirim. Herhangi bir söz beni etkilemez. Hiçbir zaman bana karışmadı.

14 NOT: Belgisiz sıfatlar, belgisiz zamirlerle karışabilir.
Birkaç kişi yanıma geldi ve bana para verdi. Sıfat isim Birkaçı yanıma geldi ve bana para verdi. B. Zamir Bazı insanlar çok iyimser oluyor. Sıfat isim Bazıları çok iyimser oluyor. B. Zamir Bir kelimenin sıfat olabilmesi için: 1- İsimlerden önce gelmesi 2- Çekim eki almaması gerekir.

15 A) Soğuk kış B) Tatlı üzüm C) Yumuşak ekmek D) Biraz peynir
( DPY) Aşağıdaki tamlamalarda bulunan sıfatlardan hangisinin türü farklıdır? A) Soğuk kış B) Tatlı üzüm C) Yumuşak ekmek D) Biraz peynir

16 Kaçıncı soruyu yapamadın? Beşinci soru Soru sıfatı Sayı sıfatı
4- SORU SIFATLARI: İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlardır. Cevabı sıfat olanlar soru sıfatıdır. Kaçıncı soruyu yapamadın? Beşinci soru Soru sıfatı Sayı sıfatı Elbiseleri hangi adam getirdi? Şu adam Soru sıfatı İşaret sıfatı Nasıl hediye alacaksın ? Güzel hediye Soru sıfatı Niteleme sıfatı Hangi öğrenciler daha çok çalışır? Bazı öğrenciler Soru sıfatı Belgisiz sıfat

17 (1998 - DPY) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, bir sıfatla sağlanmıştır?
A) Ödevini yapmayı nasıl unutursun? B) Kütüphaneden hangi kitapları aldınız? C) Kimler benimle top oynamaya gelecek? D)Gecenin bu saatinde nereye gidiyor?

18 SIFATLARDA KÜÇÜLTME Küçültme sıfatları “-ce, -cık, -msı, -mtırak -su” ekleriyle yapılır. Ufacık çocuktan ne istiyorsun. sıfat isim Büyükçe bir evde oturuyor. sıfat isim Yeşilimsi gömleğiyle herkesin dikkatini çekti. sıfat isim Sarımtırak bir kazak almış. sıfat isim Çocuksu davranışları beni çileden çıkarıyor. sıfat isim

19 SIFATLARDA PEKİŞTİRME
Niteleme sıfatların anlamlarını güçlendirmeye pekiştirme denir. Pekiştirmeler birkaç yolla yapılabilir: 1- Niteleme sıfatının ilk ünsüzüne kadar olan bölüm alınır. Bu bölüme “m,p,r,s” ünsüzlerinden biri getirilip sıfat olan kelimenin aynen yazılmasıyla yapılır: beyaz elbise / bembeyaz elbise temiz ev / tertemiz ev 2- İkilemeler yoluyla yapılır. eğri büğrü yol yeşil yeşil gözler 3- Niteleme sözcüklerinin arasına “mi” soru edatı getirilerek yapılır. . güzel mi güzel konak akıllı mı akıllı çocuk

20 (2001-DPY) Aşağıdaki tamlamaların hangisinde pekiştirme sıfatı yoktur?
A) İpince kalem B) Sapsarı ayva C) Tertemiz gömlek D) Yeşilimsi gömlek

21 YANLIŞ

22 TEBRİKLER