DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ.

... konulu sunumlar: "DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ."— Sunum transkripti:

1 DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ

2 İÇERİK Küreselleşme Süreci ve Farklılaşan Dünya Ekonomisi
İşletmelerin Dış Pazarlara Açılma Nedenleri Dış Ticarete Yönelen İşletmeler İçin Fizibilite Ayrıntıları Yurt İçi Ticaret ve Dış Ticaret Farklılıkları Dış Ticarete Yönelirken Bilinmesi Gerekenler? İhracat Sürecinin Temel Aşamaları İthalat Sürecinin Temel Aşamaları Teslim Şekilleri ve INCOTERMS 2010 Dış ticarette Temel Lojistik İş Örnekleri ve Gümrükleme

3 KÜRESELLEŞME SÜRECİ REKABET ve İŞLETMELERİN DIŞ PAZARLARA AÇILMA NEDENLERİ

4 Küreselleşme Sürecinin Yansımaları
Yok edici rekabetçi yapı Artan Dünya ticareti ve hızlı para akışı Fiyatların homojenleşmesi Hemen her ülkede yaşanan istihdam sorunları Dünya ölçeğinde faaliyet gösteren dev şirketler Tedarik Zinciri Yönetiminin önem kazanması Değişen ve farklılaşan sektörler Yeni ve gelişen bölgesel işbirlikleri

5 Küreselleşme Sürecinde Dünya Ekonomilerinde Ne Değişti?
Küreselleşme, Bilgi ve Teknoloji, Üretim ve Dağıtım Biçimini Değiştirdi Yaratıcılık ön plana çıktı. Yeni ürün ve özel ürün ile hem kar marjını yükseltmek, hem de pazarı yönlendirmek mümkün hale geldi Üreticiden-tüketiciye ulaşan kanal kısaldı Ürün portföyü çok genişledi, dev dağıtıcılar oluşmaya başladı Tam Zamanında Üretim (JIT) sistemi yaygınlaştı ve etkin olarak kullanılmaya başlandı Lojistik faaliyetlerin önemi artmaya ve lojistik şirketlerinin hizmet karışımı genişlemeye başladı.

6 İşletmelerin Dış pazarlara Açılmasını Etkileyen Unsurlar
1. İletişim ve Ulaştırma Alanında Yaşanan Gelişmeler 2. Talepteki istikrarsızlık ve İç Pazardaki Dengesizliklerle Dış Pazar ile Aşma Zorunluluğu 3. Ölçek Ekonomisini Yakalama Gerekliliği 4. Ticareti Kolaylaştırıcı Uluslararası Anlaşmalar 5. Uluslararası Ticareti Destekleyici Devlet Politikaları

7 NEDEN ULUSLARARASI TİCARET?
Doğal ve Beşeri Kaynak Yetersizliği Uluslararası Fiyat Farklılıkları Uluslararası Mal Farklılıkları Ölçek Ekonomisini Yakalama Gerekliliği Ticareti Kolaylaştıran Uluslararası Anlaşmalar Genişleyen Dünya Pazarlarına Ulaşma Uluslararası Ticareti Teşvik Edici Devlet Politikaları Talepteki Mevsimlik Dalgalanmaların Elimine Edilmesi / Piyasadaki Aksaklıkların Giderilmesi Hazineye Gelir Sağlamak

8 Doğal ve Beşeri Kaynak Yetersizliği
Doğal kaynakların yeryüzüne dengesiz dağılımı ve teknolojik bilgi ile uzman işgücünün ülkede azlığı Örnek: Üretim için gerekli hammadde yetersizliğinin farklı ülkelerden tedarik edilmesi, İleri teknoloji ve yüksek katma değerli ürünlerin üretimi için ihtiyaç duyulan teknolojik alt yapının çeşitli ülkelerden tedarik edilmesi

9 Uluslararası Fiyat Farklılıkları
Ülkelerarasında işbölümü ve uzmanlaşmaya bağlı olarak ortaya çıkan fiyat farklılaşması uluslararası ticaretin önemli bir nedenidir. Örnek: Bir ülkenin diğer ülkelere göre nispeten ucuza üretebildiği ve uzmanlaştığı üretim konularını yurt dışına satarken, diğer ülkelerin nispeten ucuz üretimleri yurt dışından satın alma girişiminde bulunması

10 Uluslararası Mal Farklılıkları
Benzer mal üreticisi olan ülkelerde, üretilen ürünler için tüketicinin farklılaşan zevk ve tercihlerine uygun olacak şekilde (ekonomik, tasarım, model, kullanım kolaylığı vb.) detayların önceliklendirilerek tüketicinin beğenisine sunulması. Örnek: Japonya ve Amerika gelişmiş otomobil endüstrisine sahip ülkeler olmasına rağmen, her iki ülke arasında otomobil ticaretinin olması

11 Ölçek Ekonomisini Yakalama Gerekliliği
Dışa açılma sonucu artan talebe bağlı olarak, üretim hacmindeki artışın beraberinde maliyet düşüşünü tetikleyici etkisinin olması.

12 Ticareti Kolaylaştıran Uluslar arası Anlaşmalar
Ticari anlaşmalar ve entegrasyonlar Uluslararası ticaretin gelişimini destekleyici role sahiptir. Örnek: Avrupa Birliği, STA, EFTA vb.

13 Genişleyen Dünya Pazarlarına Ulaşma
Ulaştırma ve iletişim teknolojisindeki gelişmelere bağlı olarak dünya pazarlarının çeşitliliğinin artması Örnek: Yükselen denizaşırı ülkeler ticareti

14 Uluslararası Ticareti Teşvik Edici Devlet Politikaları
Ülkelerin ihracat hacimlerini arttırmak üzere daha fazla mal türünde uzmanlaşmayı sağlamak üzere geliştirdikleri teşvik politikaları Örnek: İhracatçılara yönelik daha ucuz girdi sağlama amaçlı devlet destekleri, DİİB, HİİB vb. mevzuat uygulamaları

15 Talepteki Mevsimlik Dalgalanmaların Elimine Edilmesi / Yurt İçi İktisadi İstikrarın Sağlanması
Mevsimlik dalgalanmalara bağlı değişen talep koşullarına uygun üretim yapılması gerekliliği Piyasalarda ortaya çıkan olağanüstü koşullara bağlı aksaklıkların giderilmesi yönünde ithalat / ihracat politikalarının belirlenmesi. Örnek: İç talepteki artışa bağlı arz tıkanıklığının aşılması yönünde ithalatı kolaylaştıran politikalar

16 Hazineye Gelir Sağlamak
İthalat üzerine konulan vergiler özellikle gelişmekte olan ülkeler için önemli bir gelir kaynağı olabilmektedir. Örnek: Petrol ve enerji üzerindeki vergiler

17 DIŞ TİCARET VE UYGULAMA ESASLARI

18 Yurt İçi Ticaret Ve Dış Ticaret Farklılıkları
Ülkeler arasındaki coğrafi uzaklık Mevzuat (hukuki alt yapı farklılığı) Yurt İçi Ticaret Ve Dış Ticaret Farklılıkları Risk çeşitliliği ve farklılığı (taşıma, ödeme, kur esaslı ) Sosyo Ekonomik ve Kültürel Farklılıklar Devlet yönetim şekli farklılıkları Tüketici beklentilerindeki farklılıklar

19 Dış Ticaretin; Çok Sayıda Tarafı Vardır Uluslararası Boyutu Büyüktür
Ulusal Ekonomik Boyutu Büyüktür Bölgesel; Ekonomik ve Ticari Oluşumların Gücü Büyüktür Çok Kapsamlı Terminolojisi ve Değişkeni Vardır

20 Dış Ticarete Yönelirken Yapılacak Çalışmalarda Dikkate Alınacak Unsurlar ve Temel Belirleyiciler
İhracat ve İthalat süreçlerinde yapılan işlemler ve hazırlanacak belgelerde belirleyiciler olarak; Dış Ticaret Yapılacak Ülke Dış Ticarete Konu Ürün, Eşya İhracat ve İthalatın şekli dikkate alınmak ve değerlendirilmek durumundadır.

21 Dış Ticaret Yapılacak Ülkenin Değerlendirilmesi
Ülkelerin Ekonomik Yapısı Hükümetlerin Dış Ticarete Yönelik İzledikleri Politikalar (Kısıtlama, Ambargo) İstenen Özel Belgeler (STA imzalanmış ülke için EUR 1) Karşı Ülkenin Ulaştırma Alt Yapısı Ülkelerin coğrafi koşulları Ülkelerin demografik, sosyo-ekonomik ve kültürel özellikleri Ülkelerin ekonomik ve siyasal istikrarı Ticari Engeller İlgili Ülke ile Ticaret Kanalları, yapılan anlaşmalar

22 Dış Ticarete Konu Ürünün Değerlendirilmesi
Ürüne Özel İstenen Belgeler Benzer Ürünün Üreticisi Olan Diğer Ülkeler Karşısında Rekabet Ortamı ve Şartları Ürüne İlişkin Kalite ve Teknik Standartlara İlişkin Düzenlemeler ve Hazırlanması Gereken Vesaikler Ürünün Armonize Sistem Numarası (GTİP) Ürünü Taşımaya İlişkin Ambalaj Standartları ve Özellikleri

23 İhracat ve İthalatın Şekline İlişkin Değerlendirme
Özellik Arz Etmeyen İhracat Özelliği Olan İhracat - Kredili İhracat - İthal Edilmiş Malların - Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında İhracat - Bedelsiz İhracat vb. İthalat; Özellik Arz Etmeyen İthalat Özelliği Olan İthalat - Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında - Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında - Bağlı Muamele ve Takas Kapsamında - Bedelsiz İthalat vb.

24 SÜREÇLERİ İLE DIŞ TİCARET

25 Dış Ticarete Yönelirken Bilinmesi Gerekenler?
Temel Kavramlar Dış Ticarete Konu Olan Sözleşmeler Dış Ticaret İşlemlerinde Düzenlenen Belgeler Uluslararası Pazarlama ve Esasları Dış Ticarette Teslim Şekilleri – Incoterms Dış Ticarette Ödeme Şekilleri Dış Ticaret Mevzuatı ve Esasları Ticaret Yapılacak Ülkenin Yerel Mevzuatı, Hukuku ve Ticari Teamülleri Dış Ticaret İle İlgili Kurum ve Kuruluşlar

26 Dış Ticaret ve Lojistikte Temel Kavramlar
Alonj Damping Anti Damping Antrepo Apron Ardiye Astarya (Lay Time) Avarya Borda CMR Belgesi CE İşareti Demuraj Dış Ticaret Hadleri Dış Ticaret Bilançosu Döviz Piyasası Elleçleme Fark Giderici Vergi Forfaiting Gümrük Birliği Gümrük Tarifesi Tek Tip Gümrük Beyannamesi İkame Mallar İthalat Yasakları Küpeşte Mahrecine İade Mücbir Sebep (Fors Major)

27 Dış Ticaret ve Lojistikte Temel Kavramlar
Mavna Navlun Ordino Pasavan Permi Rıhtım Ro-Ro Taşımacılığı Serbest Dolaşımda Bulunan Eşya Serbest Üretim Bölgesi Sundurma Supalan Takas Tarife Engeli Tarife Dışı Engel Ticareti Saptırıcı Etki Ticaret Yaratıcı Etki Trampa Triptik Transit Ticaret Vesaik Terkin TIR Karnesi

28 Dış Ticarete Konu Olan Sözleşme Türleri
Satış Sözleşmesi Taşıma Sözleşmeleri Sigorta Sözleşmeleri Finansal Sözleşmeler

29 Satış Sözleşmesi Standart bir formu yoksa da, alıcı ve satıcı arasında yapılan ve alım satım işlemine ilişkin tarafların taahhütlerini ortaya koyan bir belgedir. Alıcı ve satıcı arasında oluşabilecek herhangi bir sorunun yasal platforma taşınmasında yazılı sözleşmeler önemlidir. Sözleşme şartlarını ihlal edenlere uygulanacak cezanın açık bir şekilde sözleşmeye aktarılması gereklidir. Sözleşme şartlarının ihlalinde hangi ülke yasalarının geçerli olacağı ve hangi mahkemenin dava için yetkili olacağı sözleşmede açıkça belirtilmelidir.

30 Satış Sözleşmesi İçeriği
Satışa Konu Mala İlişkin Bilgiler (malın cinsi, tanımı, kalitesi, miktarı vb.) Fiyat Bilgisi Teslim Yeri ve Zamanı Ödeme Şekli, Yeri ve Zamanı Düzenlenecek Belgeler Anlaşmazlıklar ve Çözümü Fors Majore İlişkin Esaslar

31 Taşıma Sözleşmeleri Gönderici ile taşıma şirketi arasında taşınacak malın taşıma şartlarının ve esaslarının belirlenmesi amacıyla düzenlenen sözleşmedir. Taşıma sözleşmeleri, taşıma türüne göre farklı esaslar içerebilir. Sözleşmede taşıma bedelinin ödenmiş ya da ödeneceğine ilişkin ifadenin yazılı olması önemlidir. Sözleşme tarihi yazılmış ve imzalanmış olmasına dikkat edilmelidir.

32 Taşıma Sözleşmesi İçeriği
Tarafları Taşınan Yüke İlişkin Bilgiler Sözleşmenin Geçerlik Süresi Yükleme/Boşaltma Konusunda Bilgiler Taşıma Bedeli ve Ödemesi Taşıyanın Sorumlulukları/Hakları Olağanüstü Haller ve Sorumluluk

33 Sigorta Sözleşmeleri Satıcı ve /veya alıcı ile (teslim şekline göre) sigorta şirketi arasında taşıma sırasında ortaya çıkabilecek risklere karşı korunmak için imzalanan bir sözleşmedir. Kararlaştırılan teslim şekli sigorta sözleşmesinde pek çok konuda farklılık getirir.

34 Sigorta Sözleşmeleri Türleri
Hammadde, Yarımamul Madde Sigortaları Ürün Sorumluluk Sigortaları Ürün Geri Çağırma Sigortaları Ürün Garantisi Sigortaları

35 Finansal Sözleşmeler Dış ticarete yönelen ihracatçı/ithalatçıların, finansman ihtiyacını karşılamaya yönelik kredilendirme, ödeme ve tahsil süreçlerini takip etme yükümlülüğünü devretme vb. durumlarda düzenlenir. Tarafları; ihracatçı/ithalatçı ile Banka veya finans kuruluşlarıdır.

36 Finansal Sözleşme Türleri
İhracat/İthalat Kredi Sözleşmesi (Akreditif Sözleşmesi) İhracat Kredi Sigortası Sözleşmesi Teyit Sözleşmesi Forward Sözleşmesi Vesaikin Bankalara Teslimine İlişkin Sözleşme

37 İHRACATTA İŞ AKIŞI

38 İhracat Sürecinin Temel Aşamaları
İhracatçı sıfatının kazanılması Pazar ve müşteri bulunması Müşteri ile detayların görüşülmesi, Ödeme ve Teslim şeklinin belirlenmesi Sözleşme Hazırlanması ve Onayı İhracat için malların hazırlanması İlgili Kurum ve Kuruluşlardan gerekli izin/onayların alınması ve ülke ve ürüne göre farklılaşan evrakların hazırlanması Malların taşıyıcıya teslimi Gümrükleme işlemlerinin yapılması Dövizin ülkeye getirilmesi Dosya Kapanış işlemlerinin yapılması

39 İhracatta Gümrük Çıkış İşlemleri
Resmi Türkçe fatura Avrupa Birliği’ne yönelik ihracatlarda ATR (Ticaret ve Sanayi Odalarınca düzenlenir) Anlaşmalı ülkeler için EUR1 belgesi Diğer ülkeler için Menşe Şahadetnamesi (Gümrük Müşaviri tarafından hazırlanır) Peşin ödeme şeklinde yapılan ihracatta Döviz Alım Belgesi (Bankanız tarafından düzenlenir) Özel evrak gerektiren ihraç eşyalar için Kontrol Belgesi, Ziraat Raporu- Sağlık Raporu, Analiz Raporu vb. istek doğrultusunda Gümrük Müşaviri tarafından alınır. İhracatın gerçekleştirilmesi için göndermek istediğiniz malın bağlı bulunduğu İhracatçılar Birliğine üyelik (Gümrük Müşaviri tarafından düzenlenir) Dahilde İşleme belgesine dayalı ihracatta Dahilde İşleme Belgesi İthal edilen eşyanın İhracatında İthalatında tek idari belge ve ekleri

40 İTHALATTA İŞ AKIŞI

41 İthalatta İş Akışı İthalatçı sıfatının kazanılması
İlgili gümrük idaresine kayıt İhracatçının Bulunması ve Ödeme, Teslim Şeklinin Belirlenmesi Sözleşme Hazırlanması Banka İle Görüşmelerin Yapılması ve Akreditifli Ödemede İşlemlerin Başlatılması Ürün ve Ülke Özelliğinde Belgelerin Alınması Ürüne göre değişen Lisans ve İzinlerin Alınması Sigorta İşlemleri Gümrükleme İşlemleri Ödeme İşlemlerinin tamamlanması İthalat Dosyasının Kapatılması

42 İthalatta Gümrük Giriş İşlemleri
İthal eşyaya ait orjinal fatura İthal eşya’ya ait gümrük kıymet bildirim formu (Gümrük Müşaviri tarafından hazırlanır) Sigorta poliçesi (İşlem F.O.B. veya CF ise) Avrupa’dan ithal edilecek mallardan ATR Belgesi Navlun faturası Banka transfer dekontu ve %6 KKDF  Makbuzu Özet Beyan Belgesi Ürüne Özel İstenen Belgeler (Sanayici Taahhütname , Bakım onarım belgesi, Kontrol Belgesi -Özel İzin gerektiren mallarda vb. ) Konşimento Çeki Listesi

43 Dış Ticarette Kullanılan Belgeler
TİCARİ BELGELER (Commercial Documents) RESMİ BELGELER (Official Documents) TAŞIMA BELGELERİ (Transport Documents) SİGORTA BELGELERİ (Insurance Documents FİNANSMAN BELGELERİ (Financial Documents) DİĞER BELGE VE DÖKÜMANLAR

44 Dış Ticarette Kullanılan Belgeler
RESMİ BELGELER (official Documents) TİCARİ BELGELER (Commercial Documents Gümrük beyannamesi Serbest Dolaşım Belgeleri ATR Belgesi EUR 1 Belgesi INF 2 Belgesi ATA Karneleri Menşe Şehadetnamesi Konsolosluk Faturası Boykot/Kara Liste Sertifikaları Fatura - Proforma fatura - Ticari Fatura - Navlun Faturası Poliçe Çeki Listesi

45 Dış Ticarette Kullanılan Belgeler
SİGORTA BELGELERİ(Insurance Documents TAŞIMA BELGELERİ (Transport Documents) Sigorta Mektubu Sigorta Sertifikası Sigorta Poliçesi Deniz Konşimentosu Havayolu Konşimentosu Demiryolu Hamule Senedi Karayolu Taşıma Belgesi (CMR) TIR Karnesi Nakliyeci Makbuzu FIATA Taşıma Belgeleri Posta Makbuzu

46 Dış Ticarette Kullanılan Belgeler
Diğer Belge Ve Dökümanlar Finansman Belgeleri (Financial Documents) Poliçe Rehin Senedi Antrepo Makbuzu Teslim Emri Kalite,Sağlık Kontrol,Gözetim ve Analiz Belgeleri Gözetim raporu Radyasyon Belgesi Boykot, Karaliste Sertifikaları Helal Belgesi Koşer Sertifikası

47 Gümrük Beyannamesi İhracatta, Gümrük Beyannamesi, gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili merci (ihracat işleminde İhracatçı Birliği) tarafından onaylanmasını müteakip gümrük idaresine tevdi edilen belgedir. İhracatta gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir. Gümrük Birliği’ne girildikten sonra mevzuatın ve belgelerin uyumlaştırılması çerçevesinde “Tek Tip Gümrük Beyannamesi” kullanımı getirilmiştir. Gümrük Beyannamesi doğrudan doğruya mal sahipleri ile kanuni mümessilleri veya vekilleri tarafından düzenlenmektedir. Gümrük beyannameleri üzerinde kazıntı ve silinti yapılamaz. Gümrük beyannamelerinin tescili için ibrazından sonra beyan edilen eşyanın cins, nev’i, nitelik ve birim fiyatı bakımından herhangi bir düzeltme yapılamaz. Gümrük beyannamelerinin tescili gümrüklerde tutulan deftere usulü dairesinde kayıt olunmak, üzerine kayıt sıra numarası, tarih ve resmi mühür konulması ile tamamlanmaktadır.

48 Gümrük Beyannamesi (devam)
Tek Tip Gümrük Beyannameleri 8 (sekiz) nüsha düzenlenmektedir. 1.Nüsha: İhracat ve/veya transit işlemlerinde kullanılmaktadır.İhracat veya transit işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresinde saklanmaktadır. 2. Nüsha: İstatistiki amaçla kullanılmaktadır. İhracat veya transit işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresinde saklanmaktadır. 3. Nüsha: İhracatta gümrük idaresince mükellefe verilir. Kanıtlayıcı nüsha olarak kullanılmaktadır. Talep halinde ihracat beyannamelerinin onaylı fotokopileri ihracatçıya verilir veya ilgili kuruluşlara gönderilmektedir. 4. Nüsha: Transit rejiminde kullanılmaktadır. Çıkış gümrük idaresinde kalacak olan nüshadır. 5. Nüsha: Transit rejiminde kullanılmaktadır. Varış gümrük idaresince çıkış gümrük idaresine gönderilecek teydi nüshasıdır Nüsha: İthalat işlemlerinde kullanılmaktadır. İlk nüsha gümrük idaresi nüshası, ikinci nüshası istatistik nüshası ve üçüncü nüshaları da mükellef nüshası olarak kullanılmaktadır.