Çevre Sağlığı Şube Müdürlüğü

... konulu sunumlar: "Çevre Sağlığı Şube Müdürlüğü"— Sunum transkripti:

1 Çevre Sağlığı Şube Müdürlüğü
HOŞ GELDİNİZ! KAHRAMANMARAŞ SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Çevre Sağlığı Şube Müdürlüğü Oyuncaklar 2011

2 Yasal Dayanak 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve ilgili Yönetmelikleri 17 Ocak 2002 tarih ve Sayılı CE Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine Ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik 25 Haziran 2007 tarih ve sayılı Sağlık Bakanlığınca Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 17 Ocak 2002 tarih ve Sayılı Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik 28 Şubat 2004 tarih ve sayılı Onaylanmış Kuruluş Kriterleri Tebliği 17 Mayıs 2002 tarih ve sayılı Oyuncaklar Hakkında Yönetmelik

3 OYUNCAKLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
On dört yaşından küçük çocukların oyunlarında kullanılmak amacıyla tasarlanan ve imal edilen her türlü ürünler ile oyun araç ve gereçleridir.

4 Oyuncak Olarak Kabul Edilmeyen Ürünler
-Çocuklar için tasarlanmamışsa, -Oyuncaklar Hakkındaki Yönetmeliğin kapsamadığı özel bir risk içeriyorsa oyuncak olarak kabul edilmez. Bunlar Yönetmelik EK:I de belirtilmektedir.

5 Oyuncak Olarak Kabul Edilmeyen Ürünler (1)
1) Yılbaşı süsleri, 2) Yetişkinler ve koleksiyoncular için detaylı model maketler, 3) Çocuk bahçelerinde topluca kullanılmak üzere üretilen oyun araç ve gereçleri, 4) Spor malzemeleri, 5) Derin suda kullanılması amaçlanan su aletleri, 6) Yetişkin koleksiyoncular için folklorik ve dekoratif bebekler ve diğer benzer malzemeler, 7) Alışveriş merkezleri, istasyonlar gibi kamunun faydalandığı alanlara yerleştirilen mesleki oyuncaklar ve maketler,

6 Oyuncak Kabul Edilmeyen Ürünler (2)
8) Uzmanlar için hazırlanmış 500 parçadan fazla veya resimsiz yap-bozlar, 9) Havalı tabanca ve tüfekleri, 10) Özellikle oyuncaklar için tasarlanmış patlama kapsülleri dışındaki patlama kapsüllerini de içeren havai fişekleri, (mer’i olan ve daha sıkı mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, oyuncaklarda kullanılan tüfek kapsülleri hariç), 11) Sapan ve benzeri oyuncaklar, 12) Metalik uçlu ok setleri, 13) 24 Volttan fazla anma gerilimi ile çalışan elektrikli fırınlar, ütüler veya diğer fonksiyonel ürünler,

7 Oyuncak Kabul Edilmeyen Ürünler (3)
14) Bir öğrenim programı çerçevesinde, bir yetişkinin gözetimi altında kullanılmak amacıyla üretilmiş ısıtıcı parçalar içeren ürünler, 15) Eksoz motorlu araçlar, 16) Buharlı oyuncak makinaları, 17) Kaldırımlarda spor yapmak veya seyahat etmek amacıyla tasarlanan bisikletler, 18) 24 volttan fazla anma gerilimiyle çalışan ve bir video ekranına bağlanan video oyuncakları, 19) Bebek emzikleri, 20) Gerçek ateşli silahların aslına uygun kopyaları, 21) Çocuklar için taklit mücevherler.

8 Oyuncak mı Değil mi ? (1) Yönetmelikteki “oyuncak” tanımı ürünün oyuncak olup olmadığı konusunda sınıflandırma yapacak kadar nettir. Ancak sınıflandırması zor olan gri alanda olan ürünler vardır. Bu ürünlerin oyuncak olup olmadığına karar verebilmek için; -Satış yeri ( örneğin; koleksiyonerler için olan ürünler özel mağazalarda satılır), - Reklam ve ambalajlamaya göre hedef kitle (çocukların ilgisini çekecek ambalajlama ve reklam ürünün oyuncak olduğunu gösterir),

9 Oyuncak mı Değil mi ? (2) - Fiyat (örneğin koleksiyonerler ve yetişkinler için olan ürünler pahalıdır), - Boyut , - Çifte kullanım (oyun amacı dışında başka bir amacı varsa sadece önemli oyun değeri olması durumunda oyuncak olarak kabul edilir, örneğin; anahtarlığa bağlı oyuncak)

10 OYUNCAKLAR İÇİN TEMEL GEREKLER
I. Genel Esaslar II. Özel Riskler

11 I.Genel Esaslar (1) 1-Kullanıcılar ve üçüncü kişiler,
-Sağlık zararı vermemeli -Fiziksel yaralanma risklerine karşı korunmalıdır. Bu riskler -Oyuncağın tasarımı, üretimi veya bileşimine ilişkin riskler -Oyuncağın amacına uygun kullanımından kaynaklanan tamamen giderilemeyecek risklerdir. (örneğin mutfak setlerindeki bıçakların keskinliği, bu oyuncağın doğasında var ancak etikette ilgili ikaz olması gerekir-(yetişkin gözetiminde kullanılması gerekmektedir )

12 I. Genel Esaslar (2) 2- Kullanıcının yeteneği göz önünde bulundurularak özellikle 36 aydan küçükler için minimum yaş belirtilmeli

13 I. Genel Esaslar (3) 3- Oyuncağın kullanımıyla bağlantılı riskler ve bunlardan korunma yolları, oyuncaklar ve/veya ambalajların üzerindeki etiketlerde ve kullanım kılavuzlarında belirtilmelidir (EK:IV’de belirtildiği şekilde)

14 II. OYUNCAKLARDA ÖZEL RİSKLER
Fiziksel ve Mekanik Özellikler Alevlenebilirlik Kimyasal Özellikler ( Phthalat nedir ) Elektriksel Özellikler Hijyen Radyoaktivite

15 Phthalat nedir? (1) Phthalate bebek losyonları, pudraları, şampuanları gibi kozmetik ürünlerinde bulunan zararlı bir kimyasaldır. Phthalate plastikleri daha esnek ve kokuları (kozmetikte) daha kalıcı kılmak için kullanılır. Oyuncak ve kişisel bakim ürünlerinde bulunuyor. Bu maddenin gelişme ve üreme sağlığına olumsuz etkileri olduğunu, insanlar üzerindeki bazı araştırmalarda sağlığı olumsuz etkilediğini göstermiştir. OYUNCAK VE ÇOCUK BAKIM EŞYALARINDAKİ PHTHALATLAR HAKKINDA TEBLİĞ (20 Ekim 2005 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.)

16 Phthalat nedir? (2) Bu Tebliğ, çocuk sağlığının korunması için oyuncaklar ve çocuk bakım eşyalarının bileşimlerinde yer alan ve çocukların sağlığı açısından zararlı olan veya zarar riski taşıyan (plastikleştirilmiş madde ağırlığının % 0,1’inden fazlasını içeren oyuncak ve çocuk bakım eşyalarına) bazı phthalatlara sınırlama getirmektir. Çocuk bakımı eşyası: Çocukların uyumasını, rahatlamasını, hijyenini, beslenmesini ya da emmesini kolaylaştıran herhangi bir üründür. (emzik, biberon gibi) Oyuncak: Ondört yaşından küçük çocukların oyunlarında kullanılmak amacıyla tasarlanan ve imal edilen her türlü ürünleri ve oyun araç ve gereçleri,

17 Oyuncakların Uygunluğu
Yönetmeliğin öngördüğü şekilde CE işareti taşıyan oyuncakların, uygunluk değerlendirme işlemleri de dahil olmak üzere, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu kabul edilir.

18

19 - Oyuncaklara iliştirilmesi zorunludur
İşareti - Oyuncaklara iliştirilmesi zorunludur - Üreticinin uygunluk değerlendirme prosedürlerini tamamladığının beyanıdır. - En az 5 mm boyunda, ürüne, etiketine, ambalajına görünür, okunabilir ve silinmeyecek şekilde iliştirilir.

20 Kalite işareti değil, güvenlik işaretidir. CE = güven CE

21 CE sadece AB’ye ihraç edilen ürünler açısından değil, iç piyasaya arz edilen ürünlerde de zorunlu hale gelmektedir. AB CE CE CE CE CE CE CE işaretinin pasaport işlevine artık bir kimlik belgesi işlevi de eklenmektedir. CE işareti gerektiren ürünler AB’ye ihraç edildiğinde bu işareti taşımaları zorunludur. İşaret bu anlamda bir pasaport işlevine sahiptir. AB direktiflerini uyumlaştıran yönetmelikler yürürlüğe girdikçe, CE işareti, yerli üreticilerin AB’ye ihraç ettikleri ürünlere ek olarak, iç piyasaya arz ettiği ürünler için de zorunlu bir işaret haline gelir. AB-Türkiye Gümrük Birliği alanında ürünler için nüfus cüzdanı işlevi görür. CE CE CE CE 21

22 Denetime İlişkin Genel Kavramlar (1)
Şahit Numune: Test ve muayene yapılmasının gerekli olduğu hallerde, test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşuna gönderilen numunenin zayi olması veya test sonuçlarına yönelik herhangi bir itiraz olması durumunda başvurulmak üzere denetçi tarafından alınan numuneyi, Duyusal İnceleme: Ürünün herhangi bir test veya muayene işlemine tabi tutulmasından önce, denetçinin duyularını kullanarak yapacağı incelemeyi, Denetçi: Piyasa gözetimi ve denetimi yapmak üzere Bakanlıkça görevlendirilen ve yetkilendirilen personeli, Genel Müdürlük: Oyuncaklarla ilgili piyasa gözetimi ve denetimini gerçekleştirmekten sorumlu olan; Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,

23 Denetime İlişkin Genel Kavramlar (2)
Dağıtıcı/Satış yeri: Oyuncağın tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri oyuncağın güvenliğine ilişkin özelliklerini etkilemeyen gerçek veya tüzel kişiyi. Üretici: Oyuncakları üreten, ıslah eden veya ürüne adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında (italatçı) olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi, Güvenli ürün: Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk taşımayan ve kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürünü ifade eder.

24 DENETİM YAPILACAK YERLER
 Denetim, ürünlerin; 1) Mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar ve nakil araçları ve benzeri gibi her türlü depolandığı ve/veya satıldığı yerlerde, 2) Gerekli hallerde, ürünlerin üretildikleri, işlendikleri, ambalajlandıkları veya montaj yapıldıkları yerlerde de, Re’sen veya şikayet üzerine yapılır. Denetimler, denetim yapılan yerlerde yapılan çalışmaları engellemeyecek şekilde yapılır.

25 DENETİMDE KİM MUHATAP ALINIR?
1-Denetlemede üreticinin muhatap alınması esastır. Bu husus, dağıtıcının 4703 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 9 uncu fıkrasında düzenlenen yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.  sahip olduğu bilgiler çerçevesinde, güvenli olmadığını bildiği ürünleri piyasaya arz edemez. faaliyetleri çerçevesinde, ürünlerin taşıdığı riskler ve bu risklerden korunmak için alınması gereken önlemler hakkında ilgililere bilgi verir 2- Dağıtıcının iş yerinde yapılan denetimde, üreticinin adı ve adresi tespit edilir. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda güvenli olmadığı belirlenen ürünlere ilişkin olarak üreticinin tespit edilemediği durumlarda, 3- İl Müdürlüğünce belirlenen süre içinde (5 iş günü) üreticinin veya ürünü tedarik ettiği kişinin kimliğini bildirmeyen dağıtıcı, üretici olarak kabul edilir.

26 DENETİMDE UYGULANMASI GEREKENLER (1)
Denetleme görevi, 1-Üretici veya dağıtıcıya ait bilgi ve belgelerin ilgili Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler veya belgeler çerçevesinde incelenmesi ile 2-Denetlenen ürünün duyusal incelemesinin yapılması 3-Gerektiğinde ürünün her türlü test ve muayenenin yaptırılması için numune alınmak suretiyle yerine getirilir, biri şahit numune olmak üzere en az iki takım olarak alınır. 4- Test sonucuna göre karar verme yetkisi ilgili Genel Müdürlüğe aittir,

27 DENETİMDE UYGULANMASI GEREKENLER (2)
5) Denetleme sırasında alınan numuneler için üç nüsha halinde tutanak (Ek-3) düzenlenir ve tutanağın numune Alma kısmı doldurularak tutanakta numune alma gerekçesi belirtilir. Alınan numunelerin bir takımı ile birlikte Numune Alma Tutanağının bir nüshası üreticiye veya dağıtıcıya verilir. Test ve muayene yapılması için alınan numunenin bir takımı ile birlikte tutanağın bir nüshası, İl Müdürlüğü kanalı ile Genel Müdürlüğe Genel Müdürlük tarafından da belirlenen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşuna gönderilir. Denetçi alınan şahit numuneyi ise İl Müdürlüğüne teslim eder. 6) Alınan numunelerin başka yere taşınması veya korunması güç ya da sakıncalı ise, numuneler, üretici veya dağıtıcıya saklanmak üzere bırakılır ve durum tutanağa yazılır.

28 ………………………………SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
OYUNCAK PİYASA DENETİM VE GÖZETİM TUTANAĞI T.C. ………………………………SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ I. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN NEDENİ: Olağan Denetim [ ] Kamu Kuruluşları tarafından yapılan Bildirimler [ ] Avrupa Birliği Tarafından Yapılan Bildirimler [ ] Tespit Edilen Aykırılığın İzlenmesi [ ] Diğer (Belirtiniz) ( ) [ ] II. DENETİM YERİNE İLİŞKİN BİLGİLER: 1.Adı/Ticari Unvanı : 2.Vergi No : 3.Adresi : 4.Telefon No : 5.Fax No : 6.E-Posta : İmalatçı [] İthalatçı [] Satış Yeri []

29 III. OYUNCAĞIN ETİKET AMBALAJINDA YER ALAN BİLGİLER
1.Ürünün Tanımı: 2.Ürünün İsmi 3.Seri, Parti ve Barkod No: 4.İmalatçı/İthalatçı adı ve adresi: 5.Menşe Ülke TR,FR,PRC(CHINIA),UK,GER vs.

30 IV. OYUNCAĞA AİT DİĞER BİLGİLER*
1.Belgelendirme kuruluşunun adı ve kimlik no. Onaylanmış kuruluş [ ] Uygunluk değerlendirme kuruluşu [ ] 2. Gümrük Beyannamesi Tarih ve numarası …./…/ 3.G.T.İ.P. 4.İhracatçı Ülke TR,FR,PRC(CHINIA),UK,GER vs. *İmalatçı veya ithalatçı denetlendiğinde doldurulacaktır.

31 V. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNE İLİŞKİN TESPİTLER (1)
a) Aykırılık Nedenleri -Etiket ve/veya ambalajında CE işareti taşımaması [ ] -Etiket ve/veya ambalajında üretici/ithalatçı adı olmaması [ ] -Etiket ve/veya ambalajında adresi olmaması [ ] -Etiket ve/veya ambalajında gerekli uyarlılar olmaması [ ] -Teknik dosyanın olmaması [ ] -Diğer (Açıklayınız………………..) .

32 V. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNE İLİŞKİN TESPİTLER (2)
b) Usulsüzlük Nedenleri 1-CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı vb. belgelerin tahrif edilmesi 2-CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı vb. belgelerin taklit edilmesi 3-CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri uygunluk beyanı vb belgeleri usulsüz kullanılması 4-Diğer…….. (Açıklayınız)

33 V. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNE İLİŞKİN TESPİTLER (3)
c) Güvensizlik Şüphesi Nedeni Ve Belirtisi 1-Etiket ve/veya ambalajında CE işareti, üretici adı ve adresi vb işaret ve bilgileri taşımaması 2- CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı ve belgelerin tahrif edilmesi 3- CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı ve belgelerin taklit edilmesi 4- CE işareti, üretici adı ve adresi ve/veya teknik dosya bilgileri, uygunluk beyanı ve belgelerin usulsüz kullanılması 5- Duyusal muayene sonucu oyuncağın güvensiz olduğuna dair kesin belirti tespit edilmesi (Çıngırak gözlerinin çıkması, dikişlerin sökülmesi, oyuncak Şemsiye tellerinin uçlarının korunmasız açık olması, İçi sıvı dolu olan diş kaşıyıcısının yüzeyinde sıvıyı dışarıya sızdırabilecek çatlakların olması gibi.) 6 – Teknik dosya v.b. Bilgileri inceleme sonucu oyuncağın güvensiz olduğuna dair kesin belirti tespit edilmesi, 7-Diğer (Açıklayınız)………………………………..

34 V. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNE İLİŞKİN TESPİTLER (4)
d) Güvensizlik Nedeni -Yapılan test /muayene sonucunda oyuncağın güvenli olmadığının tespit edilmesi e) Uygunluk Teyidi Uygun Bulunmuştur [ ] Uygun Bulunmamıştır. [ ]

35 VI. NUMUNEYE İLİŞKİN BİLGİLER
Numunenin alındığı tarih ve Saat : Numune alma gerekçesi : Toplam ürün miktarı : takım miktarının adet, uzunluk, ağırlık, alan, hacim Alınan numune miktarı Duyusal incelemenin yeterli olmadığı durumlarda numune alınır. Numune işleme alınmak üzere tutanakla birlikte Genel Müdürlüğe oradan da uygunluk değerlendirme kuruluşuna gönderilir. VII. YAPILAN İŞLEM

36 İşbu tutanak 4703 sayılı Kanun ve bu Kanuna istinaden yayımlanan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik’te ve ilgili teknik düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde 3 (üç) nüsha olarak açık adı ve adresi belirtilen yerde düzenlenmiş, okunarak imza altına alınmış ve bir örneği firma yetkilisine bırakılmıştır. TARİH...../...../...... DENETİM ELEMANI DENETİM ELEMANI FİRMA YETKİLİSİ Adı: Adı Adı Soyadı: Soyadı: Soyadı: Ünvanı: Ünvanı Ünvanı İmza İmza İmza Firma Kaşesi

37 OYUNCAKLARI TANIYALIM
1- Hangi ürünlerin oyuncak olduğu, 2-Oyuncak olan ürünlerin hangi yaşa (36 ay veya üstü) yönelik olduğu, 3-Oyuncaklardaki Muhtemel tehlikelerin neler olduğunu bulalım.

38 OYUNCAKLAR? < 36 5 3 4 1 2 6 7 9 8 10 11 14 16 13 15 12 17 18 19 20 38 38

39 X X X X X X X Expert? Expert? X OYUNCAKLAR, OYUNCAKLAR 5 3 4 1 2 6 7 9
8 X 10 11 14 16 Expert? 13 Expert? X 15 12 17 18 19 20 39 39

40 OYUNCAKLAR < 36 5 3 4 1 2 6 7 9 8 10 11 14 16 13 15 12 17 18 19 20 40 40

41 36 ay altı ve 36 ay ve üzeri arasındaki sınırı belirlerken;
1- Genel itibariyle oyuncağın boyutları (ağırlık, hacim, uzunluk, en). Burada özellikle dikkat edilmesi gereken husus, bu boyut unsurlarının, belli bir yaşa göre oyuncağın kullanımını ve işlevini ne şekilde etkileyeceğidir. 2- Oyuncak parça ya da unsurlarının sayısı ve boyutu. Burada yine dikkat edilmesi gereken nokta, oyuncağın belli bir yaşta en çok ne şekilde kullanılacağı çocuğun o yaşta neyi tercih edeceği ihtimalidir.

42 Oyuncaklardaki Muhtemel Tehlikeler
deneyimlere göre ilk beş’e girenler Boğulma, asfiksasyon (Oksijensiz Kalma) Toksik ya da kanserojen maddeler Mıknatısların yutulması Strangülasyon (soluk alamama) İşitme kaybı