Ortaçağ İslam Tıbbı Prof. Dr. Tamer Akça.

... konulu sunumlar: "Ortaçağ İslam Tıbbı Prof. Dr. Tamer Akça."— Sunum transkripti:

1 Ortaçağ İslam Tıbbı Prof. Dr. Tamer Akça

2 VII. yy- XII. yy tıp matematik fizik kimya astronomi
Ortaçağ İslam Tıbbı

3 İslâm Tercüme Ekolü İstanbul Patriği Nastoruis'un azli (M.S 421)
Nasturilik Urfa Cundişapur (İran) Süryanice (ilim dili) antikçağın birçok klâsik Yunan eserini Süryaniceye çevirdiler Ortaçağ İslam Tıbbı

4 Cundişapur Tıp Ekolü abbasi halifesi II. Mansur (754–775) corci bin bahtiyeşu (Georgios b. Bocht-icho) İslam Alemi Türk İranlı Pakistanlı Çinli Arap… Ortaçağ İslam Tıbbı

5 İlk Yazarlar Câbir (Ceber) kimya Ali bin İsa (IX. Yüzyıl) göğüs hastalıkları uzmanı Ali bin Rabban-Taberi (IX. Yüzyıl) genel tıp droglar ve toksikoloji Mecusî Ali bin Abbas (?-994) tıbbın çeşitli konuları Ortaçağ İslam Tıbbı

6 Büyük Yazarlar Ebu Bekir Muhammed bin Zekeriya Razi ( ) hasta başında ilk klinik dersi veren İslam hekimi iki yüze yakın kitap (Kitab al-Mansuri, El Havi, Kitab al-Cüderi ve 'l-Hasba) çiçek hastalığını tanımlamış ilk kez çiçek ve kızamığın ayrımı diyet Ortaçağ İslam Tıbbı

7 Büyük Yazarlar Ebu Reyhan Beyruni (973–1051) matematikçi / hekim Kitab al-Saydala (Eczacılık Kitabı) eczacının tanımı eczacı ile hekimin görevleri Ebu Hanife Dinaveri (895–992) Kitab al-Bah ve Kitab al-Nebat tıbbi bitkilerin tanımlamaları Ortaçağ İslam Tıbbı

8 Büyük Yazarlar Ibni Sina (980–1037) Buhara El -Kan un fit Tıp: 17. yüzyıl ortalarına kadar klâsik bir öğretim kitabı çeşitli droglar bazı hastalıklar kalp ilâçları ve hindiba üzerinde çalıştı cıva buharını ilâç olarak kullandı boğulmalara çare buldu diyabeti ve paraziter enfeksiyonları ilk olarak tanımladı Ibn i'Nafis ( ) küçük kan dolaşımı Ortaçağ İslam Tıbbı

9 Endülüs İslam Tıbbı Abül Kasım Zahravî (936–1013) modern cerrahinin babası (At-Tasrif) cerrahi aletlerin resimleri sünnet ağız ve diş hastalıkları dağlama usulleri yaraların tedavisi Cerahatlenme apse boşalması kırık çıkıklar ampütasyon anestezik olarak afyonu kullandı Ortaçağ İslam Tıbbı

10 Endülüs İslam Tıbbı Kurtuba'lı İbn Rüşd (1126–1198) farmakoloji üzerinde çalıştı Kitab al-Edviye (ilâç kitabı) İbn Baytar ( ) bitkiler üzerinde incelemeler yaptı İbn Cülcül (X.yüzyıl) Davud Al-Antakî (X. Yüzyıl) İbn Velid (997–1074) İbn Zühr ( ) îbn Meymun ( ) Ortaçağ İslam Tıbbı

11 Türk İslam Devletlerinde Tıp
Uygurlar usta-çırak şeklinde bir tıp öğretimi ilaç yapmada tecrübelilerdi Tolunoğulları Devleti Mısır’da ilk hastane ve eczane Ortaçağ İslam Tıbbı

12 Türk İslam Devletlerinde Tıp
Büyük Selçuklu Devleti çeşitli hastaneler kurdu tanı usulleri oldukça ilerlemişti (kalp ve ateş kontrolü, idrar muayenesi) konsültasyon yaygın bir gelenekti Ebu İbrahim Şeyid Zeyneddin İsmail Curcani (İl. 1135) Zahire-i Harzemşahi (genel tıp bilgileri, hayvan sokmaları ve zehirler) Ortaçağ İslam Tıbbı

13 Türk İslam Devletlerinde Tıp
Büyük Selçuklu Devleti Halep ve Şam Darüşşifaları Musul’da Gökbörü Sosyal Yardım Kuruluşları Kudüs'de Selahaddin Eyyubi Hastahanesi Mısır'da Selahaddin Eyyubi Hastahanesi Şam'da Nureddin Hastahanesi Kerman'da Kutluğ Türkan Hastahanesi Kahire'de Kalavun Hastahanesi Şam'da Kaymer Hastahanesi Tebrizde Reşidüddin Darüşşifası Halep’de Ergun Kâmili Darüşşifası Ortaçağ İslam Tıbbı

14 Türk İslam Devletlerinde Tıp
Anadolu Selçuklu Devleti Mardin Maristân'ı Kayseri Bimaristanı (1206) Sivas Darüşşifası (1217) Konya Darüşşifası ( ) Divriği Darüşşifası (1228) Çankırı Darüşşifası (1235) Kastamonu Maristanı (1272) Erzurum Darüşşifası (13. yüzyıl) Erzincan Darüşşifası (13. yüzyıl) Amasya Darüşşifası (1308) Ortaçağ İslam Tıbbı

15 Ortaçağ İslam Tıbbı

16

17 Doğunun Bilim Güneşi İbn’i Sina
okuma önerisi Beşbuçuk Asırlık Türk Tababeti Osman Şevki Uludağ; Prof. Dr. İlter Uzel Kültür Bakanlığı Yayınları Bu bir Sahaf Kitabıdır Doğunun Bilim Güneşi İbn’i Sina Vera Aleksyevna Smirnova Çeviren : Ardıhan Korkmaz Etkin yayınları