İnternet nedir? Nasıl çalışır?

... konulu sunumlar: "İnternet nedir? Nasıl çalışır?"— Sunum transkripti:

1 İnternet nedir? Nasıl çalışır?

2 Günümüzde hemen her gün gazetelerde, radyoda, televizyonda veya afişlerde karşılaşıyoruz. Bu kadar hayatımızın içine giren İnternet’ten faydalanabilmek için onu daha iyi anlamamız gerekmektedir. Bu dersimizde İnternet ve İnternetin temelinde yatan teknolojileri ve içerdiği temel kavramları öğreneceğiz.

3 İnternet’in Tarihi ve Tanımı
•         1969 Yılında ARPA-NET adıyla ortaya çıktı. •         ARPA: Advance Research Project Agency •         1973’te ARPA-NET, DARPA-NET oldu. •         DARPA: Defence Advance Research Project Agency •         Aynı yıllarda ARPA-Net’in dışında kalan başka ağlar da kuruldu. NSF bunların en önemlisi idi. •         NSF: National Science Foundation •         1982’de TCP/IP oluşumuyla farklı ağların birbirleriyle iletişimi saplandı. •         1983 yılında DARPA-Net, MIL-Net ve ARPA-Net olmak üzere ikiye ayrıldı. •         İlk başlarda sadece dosya alış-verişi ve elektronik mesaj ile başlayan bilgisayarlar arası iletişim ağı bunlara tartışma kanalları, sanal alış-veriş, reklam, eğitim gibi hizmetlerin ve çok sayıda üniversitelerin eklenmesiyle büyüyerek İNTERNET adını aldı. •         1991 yılında Avrupa ülkeleri EBONE (European Backbone) ile İnternet bağlandılar.

4 Türkiye'de İnternet Türkiye İnternet'e Nisan 1993'ten beri bağlıdır. İlk bağlantı ODTÜ'den gerçekleştirilmiştir. 64kbit/san hızında olan bu hat, çok uzun bir süre, tüm ülkenin tek çıkışı olmuş; Ege Üniversitesi'nden olan bağlantı ise, 1994 başlarında, 64kbit/san. hızı ile gerçekleştirilmiştir. Ardından sırayla, Bilkent Ün.(1995 Eylül), Boğaziçi Üniv. (1995 Kasım) ve İTÜ (1996 Şubat) bağlantıları gerçekleşmiştir.

5 İnternet'in Tanımları •  Dünyadaki milyonlarca bilgisayar arasında TCP/IP protokolüne dayalı oluşan iletişim ağıdır. •   Ağlar arası ağ. •   En büyük WAN

6 İnternet Adresleri İnternet bir küresel iletişim ağı olduğu için bu ağa bağlı her bilgisayarın bir adresi olmalıdır. İnternet adresleri nnn.nnn.nnn.nnn formatındadır (nnn=0-255). Bu adresler IP (Internet Protocol) adresi olarak bilinir. Örnek: Aşağıdaki resim İnternet bağlı farklı IP adreslerine sahip iki farklı bilgisayarı temsil ediyor. Aradaki “İnternet” bu iki bilgisayarın arasındaki iletişimi sağlayan(şimdilik) bir aracı bilgisayar.

7 Eğer İnternet bir İnternet servis sağlayıcı (ISP) ile bağlıysanız muhtemelen size bağlantı süreniz için geçici bir IP adresi verilmiştir. Eğer bağlantınız bir Yerel Bölge Ağı’na ise size kalıcı bir IP adresi sağlanmış olabilir veya DHPC server inden geçici bir IP adresi atanır. Öyle yada böyle, eğer İnternet bağlı iseniz bir IP bilgisayarınızın adresi olmak zorunda. (DHPC: Dynamic Host Configuration Protocol)

8 PİNG Command Promt’unu çalıştırarak herhangi bir İnternet adresine ping mesajı (ICMP: Internet Control Message Protocol) göndererek o adresin aktif olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.

9

10 Protokol Yığınları ve Protokol Paketleri
Bilgisayarınız İnternet bağlandı. Peki diğer bilgisayarlarla nasıl iletişim kuruyor? Bunu bir örnekle açıklamakta yarar var. Diyelimki sizin bilgisayarınızın IP adresi ve İnternet bağlı olan IP adresine sahip diğer bir bilgisayara mesaj göndermek istiyorsunuz. Göndereceğiniz mesaj “Merhaba Bilgisayar !” olsun. Açıkcası, mesajınız kilometrelerce uzaklıktaki bilgisayara iletken kablolarla ulaştırlılacaktır. Bu yüzden mesajınız önce alfabetik karakterlerden elektronik sinyallere dönüştürülecek, sonra İnternet aracılığıyla yerine ulaştırılacak, en sonunda mesajınıza verilen cevap aynı yolla size ulaşacaktır.

11 Peki bu elektronik sinyalleri yazıya dönüştürme işlemi (veya bunun tersi) nasıl gerçekleşiyor? Bir “protokol yığını” kullanımıyla. İnternette iletişim kurmak isteyen her bilgisayarın bir protokol yığını olması gerekir ve bu genellikle işletim sistemiyle birlikte gelir. İnternette kullanılan protokol yığını TCP/IP protokolüdür. TCP ve IP protokolleri İnternette kullanılan iki ana protokol olduğu için bu şekilde anılır. Protokol yığınları aşağıdaki gibidir.

12 Protokol Tabanı Açıklama Uygulama Protokolleri Tabanı WWW, , FTP gibi uygulamalara özel protokoller Transmisyon Kontrol Protokol Tabanı TCP port numaraları kullanarak data paketlerini bilgisayar üzerindeki spesifik uygulamalara yönlendirir. İnternet Protokol Tabanı IP, data paketlerini IP adresleri kullanarak spesifik bilgisayarlara yönlendirir. Donanım Tabanı İkilik sistemdeki paket dataları Network sinyallerine dönüştürür (veya tam tersi). Örnek: Ethernet kartı veya Modem gibi.

13 Eğer yukarıdaki “Merhaba Bilgisayar 5. 6. 7. 8
Eğer yukarıdaki “Merhaba Bilgisayar !” örneğine bağlı kalırsak, mesajın kat ettiği yollar aşağıdakine benzer.

14 Mesaj, protokol yığınının en üstünden yolculuğuna başlar.
Eğer gönderilen mesaj çok uzun ise paket adı verilen daha küçük datalar şeklinde gönderilir.  Paketler Uygulama Tabanı’ndan ayrılarak TCP tabanına geçer. Her pakete bir port numarası verilmiştir. Port’ları daha sonra göreceğiz. Şimdilik port numarası bir data paketinin türünü belli ettiğini söyleyerek yetinelim. TCP tabanından ayrıldıktan sonra mesaj paketleri IP tabanına ulaşır. Burada her paketin gideceği IP adresi belirtilir Port numarası ve gideceği IP adreslerini alan mesaj paketleri İnternet’e çıkmaya hazırdır.  Donanım tabanı alfabetik tekst şeklinde yazılan mesajların elektronik sinyallere dönüştürülerek kablolar üzerinden transmisyonu işini üstlenir.   Kablonun diğer ucundaki ISP İnternet doğrudan bağlıdır. ISP nin yönlendiricisi (router) her paket üzerindeki varış adresini inceleyerek nereye göndereceğine karar verir. Genellikle paketin bir sonraki uğrak yeri diğer bir yönlendiricidir. Yönlendirici ve İnternet altyapı (infrastructure) sistemleri hakkında daha sonra bilgi edineceğiz. Nihayet paketler bilgisayarına ulaşır. Burada paketler varış bilgisayarının TCP/IP yığınının en altından yukarı doğru yol alır. Paketler yukarı doğru ilerlerken, gönderici bilgisayarın eklediği yönlendirici datalar (IP adresi gibi) paketlerden silinir. Datalar yığının en üst tabakasına ulaştığında, paketler ilk yola çıktıkları original hale gelirler, “Merhaba Bilgisayar !”

15 Trace Route Etkinlik: Command Prompt’u çalıştırarak tracert yazın, enter butonuna basın. Aynı işlemi başka İnternet adresler için de deneyin. Burada, sizin bilgisayarınızla domain adına sahip karşı bilgisayar arasındaki iletişimin paketlerinin uğrak yerlerini ve zamanı göreceksiniz.

16 Alan Adları (Domain Names) ve Adres Açılımı
•   Sayısal IP adreslerini akılda tutmak zor olduğundan yerlerine sözel IP adresleri tercih edilir.Mesela gibi. Sözel IP adresleri belirli bir hiyerarşik formatta yazılırlar. Buna DNS (Domain Name Service) adı verilir. Örnek: obs.balikesir.edu.tr adresinde obs: bilgisayarın adı veya kodu balikesir: bilgisayarın bağlı olduğu kurum edu: kurum türü tr: ülke kodu dur.

17 Başlıca Kuruluş Türleri
•         edu(education): eğitim kurumları ( •         ac (academic): eğitim kurumları (İngiliz eğitim kurumlarının, •         gov (government): devlet kuruluşları ( •         com (commercial): ticari kuruluşlar ( •         mil (military): askeri kuruluşlar  ( •         net (network): İnternet servis sağlayıcı firmalar ( •         org (organization): ticari olmayan kuruluşlar ( •         gen (general): genel amaçlı (

18 UYGULAMA PROTOKOLLERİ (HTTP VE WORLD WİDE WEB)
En sık kullanılan servislerin başında World Wide Web gelir. Bu ağın İnternette çalışmasını sağlayan da Hypertext Transfer Protocol’ü yada HTTP dir. Bunun HTML ile karıştırılmaması gerekir. HTML web sayfalarının yazıldığı programlama dilidir. HTTP ise Internet Explorer gibi web (ağ) tarayıcılarının ve web serverlerin İnternet üzerinden birbirleriyle iletişimini sağlayan protokoldür. Web sayfaları üzerindeki linkler URL (Uniform Resource Locator) formatında bir adrestir. Yani URL bir adresleme formatıdır. Bununla İnternet üzerindeki bir dosya yada uygulamaya, nasıl erişebileceğimizi biliriz. URL formatı aşağıdaki şekildedir. transfer protokolü://server_adı.domain/dizin/altdizin/dosya_adı.dosya_türü

19 Örnek URL: http://w3.balikesir.edu.tr/~asker/bdke_ders1.htm
transfer protokolü: http server adı.domain: w3.balikesir.edu.tr dizin: ~asker dosya adı: bdke_ders1 dosya türü: htm

20 Bir Web tarayıcısına URL yazdığınızda neler oluyor?
URL bir domain adı içerir, web tarayıcınız önce domain adı servere (DNS) bağlanarak bağlanmak istediğiniz adresin IP adresini alır. Web tarayıcınız IP adresini aldıktan sonra istediğiniz servere bağlanarak protokol yığını aracılığyla bir HTTP talebinde bulunur. Web server bu talebe karşılık istenen sayfanın kendisinde olup olmadığına bakar. Eğer var ise sayfayı gönderir. İstenilen sayfa o web server üzerinde yok ise aradığınız sayfa bulunamadı anlamına gelen (File Not Found) bir HTTP 404 hata mesajı gönderir.                                                                                           Siz Deneyin: Internet Explorer adres çubuğuna yazın (bu adreste böyle bir sayfa yok), sonra git (go) butonuna tıklayın. Web tarayıcınız gönderilen data paketlerini aldıktan sonra o servere olan bağlantı kesilir. Yani bir defa sayfayı yükledikten sonra servere bağlı kalmak zorunda değilsiniz. Web tarayıcınız o sayfa üzerinde tarama yaparak sayfayı tamamlamak için gerekli diğer elemanları da web serverden talep eder. Bu elemanlar genellikle resimler ve java appletlerdir. Sayfa üzerindeki bütün elemanlar yüklendikten sonra İnternet tarayıcınızın penceresinde o sayfa son halini alır ve web serverle bağlantı kesilir.