ALTERNATİF ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

... konulu sunumlar: "ALTERNATİF ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME"— Sunum transkripti:

1 ALTERNATİF ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

2 ALTERNATİF ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme ve değerlendirme, eğitim ve öğretimin önemli bir parçasıdır. Eğitimde, programların istenilen başarıyı gösterip göstermediği, öğrencilerden beklenen bilgi, beceri ve tutumların gelişip gelişmediği, ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Ölçme ve değerlendirme ile eğitim ve öğretim sürecinin sürekli izlenmesi her aşamada ortaya çıkan sorunları tespit ve düzenleme imkânı verir. TOLGA TORMAN

3 İyi bir değerlendirme sistemi:
Öğrencilerin neyi bildiğini, anladığını ve ne yapabildiğini keşfetmeye yardımcı olur. Öğrencilerin gelişim düzeylerini gösterir. Gelecekteki öğrenme sürecini planlamaya yardımcı olur. Belli bir dönemde öğrencilerin ulaşması beklenen standartları değerlendirme imkânı verir. Öğrencilerin nasıl daha iyi öğrenebileceği ve daha iyi yapabileceğini betimlemeye yardım eder. Öğretim programlarında kullanılan yöntemler ve yaklaşımların yeterliliğini ölçerken öğretmene yardımcı olur. Öğrencilerin anlamakta güçlük çektiği alanları, zayıf yönlerini ve bilgi boşluklarını tespit etmede önemli bir rol oynar. Öğretmenin, öğrencilerin öğrenmesini geliştirecek yaklaşımlar ve öğrenme- öğretme süreçlerini tasarlamasına yardım eder. Değerlendirme sonuçlarının paylaşılması öğretmene, öğrencinin kendisine ve velilere öğrencinin öğrenme süreci hakkında bilgi sağlar. Öğretmenlerin ve ilgili kişilerin programın uygulama, izleme ve geliştirme süreciyle ilgili kararlar almasına yardımcı olur. TOLGA TORMAN

4 Programlara dayalı ölçme ve değerlendirme, öğrencilerin bildiklerini ortaya koymalarını sağlamaya yönelik olmalıdır. Öğrencilerin neyi bilmediğini değil, ne bildiklerini görmeye yarayan bir araçtır. Programlarda değerlendirme ile sadece öğrenme ürününü değil, öğrencilerin öğrenme süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf etkinlikleri değiştirilir. Değerlendirme, öğrenmenin ayrılmaz bir parçası olarak görür. Derslerde yapılacak ölçme ve değerlendirme çalışmalarıyla, öğrencilerin öğrenme süreçleri izlenir ve bu süreçte kazandıkları bilgi ve beceriler değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan öğrenme etkinlikleri değiştirilir. Yapılacak olan değerlendirme çalışmaları dersin amaçları ve kazanımlarına uygun olarak öğretim etkinlikleri ile birlikte yürütülmelidir. Yani öğrenciler eğitim öğretim sürecinde öğrenmeye devam ederken değerlendirme süreci de amaçlar çerçevesinde devam etmelidir. Program, öğrencinin okul dışındaki gerçek dünyayla uyum içinde olmasını sağlayacak becerilere sahip olmasını da hedeflemektedir Ölçme ve değerlendirme de öğrencinin gerçek yaşamla kendi bilgileri arasında ilişki kurmasını ve karşılaştığı problemlere farklı çözüm yolları üretebilmesini gerektirir. Programların ölçme ve değerlendirme yaklaşımında, derinliği olmadan çok sayıda kavram ve ilkeyi öğrenme, rutin problemleri çözebilme, ezber bilgi ve yazılı materyallerden bilgiyi aynen aktarmanın önemi azalmıştır. TOLGA TORMAN

5 Öğretmenler bazen öğrencilerin, sınavlarında veya ödevlerinde sergilediklerinden daha fazlasını bildiklerine inanırlar. Bu sorunu aşmak için öğretmenlerin, öğrencilerin başarısını değerlendirmede birkaç yöntemi birlikte kullanması gerekir. Bu durum her öğrenciye ne bildiğini gösterme konusunda daha fazla şans tanır. Öğretmenin de birkaç aracı birlikte kullanarak öğrencinin ne bildiğini ve ne yapacağını bilmesi bu konuda kendine daha fazla güven duymasını sağlayabilir. Tartışma, açık uçlu sorular, performans ödevleri ve sunular öğrenci hakkında bilgi edinmenin en iyi yollarındandır. Bunlardan hiçbiri tek başına yeterli değildir. Çünkü bazı öğrenciler tartışma, bazıları sözlü sunumda, bazıları da yazarak kendilerini daha iyi ifade ederler. TOLGA TORMAN

6 ÇEŞİTLİ ÖLÇME ARAÇLARİNİN ÖĞRENME ALANLARİNA GÖRE KARŞİLAŞTİRİLMASİ
* DOĞRU/YANLIŞ * ÇOKTAN SEÇMELİ * BOŞLUK DOLDURMA * YAZILI YOKLAMALAR * SÖZLÜ YOKLAMALAR * PROJE * GELİŞİM DOSYALARI BİLGİ KAVRAMA UYGULAMA ANALİZ SENTEZ DEĞERLENDİRME TOLGA TORMAN DAHA GÜVENİLİR VE GEÇERLİ ÖLÇME YAPILABİLİR ! GÜVENİLİRİLİK VE GEÇERLİLİK DÜŞÜK ALANLAR ! (SORU HAZIRLAMAK ZORDUR.)

7 Alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemleri
Tek bir doğru cevabı olan çoktan seçmeli testlerin de içinde bulunduğu geleneksel değerlendirme dairesinin dışında kalan tüm değerlendirmeleri kapsar. Otantik (gerçek hayatla ilişkili) ve öğrenci merkezlidir. Ürün kadar sürecin de değerlendirilmesi dikkate alınır. Kısmi bilginin değerlendirilmesi sağlanır. TOLGA TORMAN

8 *TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ
Alternatif ölçme araçlarından tanılayıcı dallanmış ağaç klasik doğru-yanlış tipindeki sorulardan oluşan;fakat doğru-yanlış testlerinden farklı olarak soruların birbirlerinden bağımsız cevaplanması yerine her bir soruya verilen kararın bir sonraki soruyu etkilemesiyle oluşturulan araçlardır. Tanılayıcı dallanmış ağaç ile öğrencilerin bilişsel yapılarındaki yanlış öğrenmeler ortaya çıkartılarak öğrenme – öğretme süreci tekar düzenlenebilir. TOLGA TORMAN

9 HAZIRLANMASI İlk olarak cevabı kesin olan doğru ya da kesin yanlış olarak hazırlanmış bir soru yazılır. Daha sonra doğru bu soruya doğru cevap veren öğrencilerin gideceği bir üst seviyeden aynı tipte bir soru yazılır. Eğer öğrenci ilk soruya yanlış cevap verdiyse ilk soru ile aynı seviyede olan bir soru yazılır ve öğrenci bu soruyu cevaplar.Böylece öğrenci seviyeleri belirlenmiş olur. Her bir sorunun bir sonraki soru ile bağlantılı olması ile verilen cevaplar bir sonraki sorunun cevabını etkiler. Puanlama seviye seviye hazırlanmış sorulara verilen cevaplara göre yapılır.Diğerlerine göre düşük seviyedeki sorular düşük,yüksek olanlar yüksek puan değeri alır. TOLGA TORMAN

10 TANİLAYİCİ DALLANMİŞ AĞACİN AVANTAJLARİ
Öğrencilerin yanlış öğrenmelerini,zihindeki yanlış bağlantıları ortaya bağlantıları ortaya çıkarmada oldukça etkilidir. Öğrenci yanlış bir karar verdiğinde ve bunun farkına vardığında geri dönebilir.Böylece soruyu tekrar cevaplayabilir. Kağıt ,kalem ile yapılabileceği gibi bilgisayar ortamında da eğlenceli bir şekilde kullanılabilir. Öğrenciler cevapları verirken hangi kararlarından vazgeçtiklerini,hangi sorulara ne dediklerini tespit edebilir. TOLGA TORMAN

11 Tanılayıcı Dallanmış Ağaç
D ifadesi d 1 => 2 puan (Doğru) d y 2 => 1 puan B ifadesi (Yanlış) y d 3 => 3 puan d E ifadesi (Doğru) y A ifadesi 4 => 2 puan (Doğru) TOLGA TORMAN F ifadesi d 5 => 1 puan y d (Yanlış) y 6 => 2 puan C ifadesi (Doğru) y d G ifadesi 7 => 0 puan (Yanlış) y 8 => 1 puan

12 D = 0 Gülnihal eseri Şinasi’nindir Y Y = 5 5 İlk tarihi roman Cezmi’dir = 10 İlk realist roman Araba sevdasıdır 5 Y D İlk edebi roman Zehra’dır 5 5 İlk gazetemiz Takvim-i vakayi D D = 15 D = 5 Y İlk özel gazete Tasvir-i Efkâr D İlk yerli roman Jön Türk’tür Y = 10 5 Y TOLGA TORMAN

13 Tuzlu su, sirke, limon suyu gibi sıvılar iletkenlere örnektir
1.ÇIKIŞ Tuzlu su, sirke, limon suyu gibi sıvılar iletkenlere örnektir D 2.ÇIKIŞ 3.ÇIKIŞ Yalıtkanlar elektrik enerjisini iletmeyen maddelerdir. Metal olmayan iyi iletkendir 4.ÇIKIŞ 5 Y İletkenlerin dirençleri büyüktür D 5.ÇIKIŞ 5 5 D Yalıtkan sıvılar yüksek elektrik enerjisinin etkisiyle iletkenlik kazanır. Direnç maddenin cinsine bağlıdır D 5 İletkenler elektrik enerjisinin taşınmasında kullanılır 6.ÇIKIŞ Y 7.ÇIKIŞ Bakır telin drenci büyüktür. TOLGA TORMAN Direnç elektrik akışına karşı gösterilen zorluktur Y 8.ÇIKIŞ Y 5 Plastik cam gibi maddeler yalıtkandır. 9.ÇIKIŞ Drencin birimi ohm dur D Y 10.ÇIKIŞ İnce tel kalın tele göre daha büyük dirence sahiptir. Direnç manometreyle ölçülür Y D 11.ÇIKIŞ Gazlar yalıtkan değildir. 12.ÇIKIŞ 5 Y

14 TANİLAYİCİ DALLANMİŞ AĞACİN SİNİRLİLİKLARİ
Hazırlanması tecrübe ister ve zaman alıcıdır. Klasik doğru-yanlış testleri gibi öğrencilerin tahminle cevap verme olasılığı vardır. Bu teknik ile üst düzey becerilerin ölçülmesi zordur. TOLGA TORMAN

15 Yapılandırılmış grid tekniğinin temel yapısı
1 2 3 4 5 6 7 8 9 TOLGA TORMAN

16 YAPİLANDİRİLMİŞ GRİD Bu tekniğin en önemli amacı, öğrencilerin bilgi seviyesini, eksikliklerini ve kavram yanılgılarını tespit etmektir. • Bu teknikte, öğrencinin seviyesine uygun olarak 9 ya da 12 ya da 16 kutucuktan olusan bir tablo hazirlanir ve tablodaki her bir kutucuk sıra ile numaralandırılır. • Gridi hazırlamak üzere öğretmen, konuyla ilgili bir soru hazırlar ve sorunun yanıtını rastgele, kutucuklara yerleştirir. • Daha sonra ikinci soruyu hazirlar ve yine kutucuklara yanıtları yerleştirir. İkinci sorunun yanıtını teşkil eden kutucuklardan bir kısmı birinci soru için de geçerli olabilir. • Öğrencilerden, her soru için doğru kutucuğu bulmaları ve kutucuk numaralarını mantıksal ve işlevsel olarak sıralamaları beklenir. (Bahar, 2002). • Öğrencilerin verdiği cevap o konudaki bilgi seviyesini, bilgi eksikligini, kavramsal bağları veya yanlış kavramları gösterir. TOLGA TORMAN

17 Avantajları: • Bu teknik ile hazırlanmis sorularda kutucukların içerisine kelimeler, resimler, sayılar, eşitlikler, tanımlar veya formüller konulabilir. • Hem doğru kutucukların seçimi hem de bunların mantıksal sıraya dizilmesi konuyu çok iyi bilmeyi ve anlamayı gerektirir. • Yanlış seçilen kutucuklar öğrencilerin konu hakkındaki eksik veya yanlış bilgilerini ortaya çıkarır. • Yapılandırılmış grid tekniğinde kısmı bilgi de değerlendirilir ve ödüllendirilir. Öğrenci seçtiği her doğru kutucuk için puan alır. • Bu teknikte çoktan seçmeli testlerin aksine doğru olmayan bilgiler sorulmaz; yani kutucuklardaki her bilgi bir soru için gerekli cevap olmayabilir;ama diger bir soru için mutlaka cevap teskil eder. Bu nedenle yanlış şıkları eleyerek doğru cevabi bulma stratejisi saf dışı edilmiş olur. • Hazırlanan sorular çok kısa zaman diliminde uygulanabilir. TOLGA TORMAN

18 Yapılandırılmış Grid (Örnek etkinlik)
1- Örümcek 2- Balina 3- Kelebek 4- Yengeç 5- Sazan 6- Yılan 7- Kartal 8- Solucan 9- Kurbağa Soru 1: Yukarıdaki kutucuklardan hangisi omurgalı hayvanlar grubuna dahil olan canlıları içerir? a) Uygun kutucukları seçiniz. (Cevap: 2, 5, 6, 7, 9) b) Seçtiğiniz hayvanları balık – sürüngen – kurbağa – kuş – memeli doğrultusunda sıralayınız. (Cevap: 5, 6, 9, 7, 2) Soru 2: Soru 3: TOLGA TORMAN

19 Yapılandırılmış Grid Analiz Yöntemi (a)
Her sorunun cevabı için uygun kutucukların seçilmesi Bu formüle göre öğrencilerin puanları –1, 0 ve +1 arasında değişir. Bu puanı on üzerinden değerlendirmek için önce negatifliği ortadan kaldırmak amacı ile 1 ile toplanır ve elde edilen sayı 5 ile çarpılır. TOLGA TORMAN C1 = Seçilen doğru kutucuk sayısı C2 = Toplam doğru kutucuk sayısı C3 = Seçilen yanlış kutucuk sayısı C4 = Toplam yanlış kutucuk sayısı A şıkkının değerlendirilmesi C C3 C C4

20 Yapılandırılmış Grid Puanlama (1)
Öğrenci 5 kutucuk seçmiş, bunlardan 3’ü doğru, 2’si yanlış olsun. = 0.60 – 0.50 = 0.10 Şimdi önce 1 eklenip sonra 5 ile çarpılsın. TOLGA TORMAN = 5 x 1.10 = 6.10 veya yuvarlak olarak 6 alabiliriz.

21 Yapılandırılmış Grid Puanlama (2)
Bir başka öğrenci 7 kutucuk seçmiş, bunlardan 3’ü doğru, 4’ü yanlış olsun. = 0.60 – 1 = Şimdi önce 1 eklenip sonra 5 ile çarpılsın. TOLGA TORMAN Bu örnekte bütün kutuları doğru bilen öğrenci 10 puan, bütün kutuları işaretleyen öğrenci de 0 puan alır. = 5 x (0.60) = 3

22 Yapılandırılmış Grid Analiz Yöntemi (b)
Değerlendirmede ikinci aşama (mantıksal veya işlevsel sıraya koyma). Sorunun (b) şıkkının cevabı 5, 6, 9, 7 ve 2 idi. 5 numara 6’ dan önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? 6 numara 9’ dan önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? 9 numara 7’ den önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? 7 numara 2’ den önce mi? Cevap evet ise, art arda mı geliyor? Varsayalım ki öğrencinin cevabı 5, 9, 6, 7, 1 şeklinde. (Evet/ Hayır) (Hayır/ Hayır) (Evet/Hayır) TOLGA TORMAN Her evet cevabı 1 puan, her hayır cevabı 0 puan ile değerlendirildiği için, bu öğrenci 8 üzerinden 2 puan almıştır.

23 08.04.2017 TOLGA TORMAN Tuz gölü 1 Kovada gölü 2 Van gölü 3 Sera gölü
Aşağıda verilen resimlerden yola çıkarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız? Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri oluşumlarına göre tektonik göllerdir?(1,2,12) Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri oluşumlarına göre volkanik göllerdir?(3,5,8,10) Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri oluşumlarına göre set gölleridir?(4,6,7,8,9,11) Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri oluşumlarına göre heyelan set gölleridir?(4,6) Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri göldür?(1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12) Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri oluşumlarına göre kıyı set gölüdür?(7,9) Tuz gölü 1 Kovada gölü 2 Van gölü 3 Sera gölü 4 Nemrut gölü 5 Tortum gölü 6 B.çekmece 7 Çıldır gölü 8 K .çekmece 9 Acıgöl 10 Yedigöller 11 12 Eğirdir gölü TOLGA TORMAN

24 ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI (PORTFOLYO)
Öğrenci ürün dosyası, öğrencilerin bir ya da birkaç alandaki çalışmalarını, harcadığı çabayı, geçirdiği evreleri gösteren başarılarının koleksiyonudur. Öğrencinin gelişimini, velisinin ve öğretmenlerinin izleyebilmesine olanak sağlayan bir çalışmadır. Sınıf içi etkinliklerin öğrencinin seçimi sonucunda bir araya getirilip, yansıtılmasıyla oluşan öğrenci ürün dosyası, aynı zamanda hem öğretmen hem de öğrenci için bir değerlendirme yöntemidir. Kullanım amacına ve içeriğinde yer alan ürünlere göre, farklı ürün dosyaları vardır. Amaca ve belirlenecek politikalara göre ürün dosyası tipi tercih edilir. Haladyna (1997) öğrenci ürün dosyalarını; ideal, sergileme, belgeleme, değerlendirme ve sınıf tipi olmak üzere beş gruba ayırmıştır. Aşağıda bu ürün dosyalarının özellikleri kısaca açıklanmıştır: TOLGA TORMAN

25 İdeal Öğrenci Ürün Dosyası: Not verme amaçlı olarak kullanılmaz, amaç öğrencinin gelişimini ve öğrenme sürecini yansıtmasıdır. Öğrencilerde not kaygısı olmadığı için, olumlu bir yaklaşım sunar. Öğrencinin çok farklı düzeydeki çalışmalarını içerir. Sergileme Tipi Öğrenci Ürün Dosyası: Öğrencilerin yaptıkları en iyi ürünlerden, yani öğrencinin kendini en iyi yansıttığına inandığı çalışmalardan oluşur. Genellikle görsel ve performansa dayalı sanatlarda kullanılır. Öğrencinin en yüksek performansını gösterecek ürünlerin sergilenmesi amaçlanır. Daha çok sonuç ya da ürün değerlendirme amacıyla kullanılır. Belgeleme Tipi Öğrenci Ürün Dosyası: Öğrencinin farklı zamanlarda ve farklı düzeylerde hazırladığı çalışmaları içerir. Daha çok süreci değerlendirmek amacıyla kullanılır. Öğrenci gelişiminin kayıtları ile öğrencinin kendini yansıttığı çalışmalar bulunur. Değerlendirme aşamasında öğretmen değerlendirmeleri yer alır. TOLGA TORMAN

26 Değerlendirme Tipi Öğrenci Ürün Dosyası: Belirli bir amaç doğrultusunda öğrenci gelişiminin izlenmesi söz konusudur. Öğrencilerin belirli ölçütlere göre hazırladıkları en iyi çalışmalar yer alır. Öğrencinin rahatça ürün seçmesine izin verilir. Öğrencinin ve öğretmenin sonraki öğrenme etkinliklerini hazırlamasına yardımcı olur. Ayrıca, öğretmen veya okul tarafından değerlendirilme özelliğine sahiptir. Dolayısıyla, kapsamlı değerlendirmeler için kullanılabilir. Daha çok sonuç ya da ürün değerlendirmede kullanılır. Sınıf Tipi Öğrenci Ürün Dosyası: Her öğrenciye ait çalışma özetlerinin, öğretmen yorumlarının, etkinliklerin ve planların bulunduğu dosyadır. Öğretim amaçlarına hizmet etmesine rağmen, öğrenci başarısını ve gelişimini göstermediği için değerlendirmede bazı sınırlılıkları vardır. Süreci ve ürünü değerlendirmek amacıyla kullanılabilir. TOLGA TORMAN

27 Öğrenci Ürün Dosyasının Amacı Nedir?
Öğrencinin öz disiplin ve sorumluluk bilincini geliştirmek ve kendi kendini değerlendirme becerisi kazandırmak, Müfredata bağlı olarak gerçekleştirilen yazılı ve sözlü değerlendirmeler ve standart testler dışına çıkarak, alternatif bir değerlendirme yöntemi geliştirmek, Öğrencinin gelişimini kanıtlarla ve daha sağlıklı izleyebilmek, Öğrencinin gelecekteki öğrenmelerine bilgi sunmak ve ışık tutmak, Öğrencilerin yeteneklerini sergilemek ve ilgi alanlarını geliştirmek, Öğrencilerin arkadaşlarının gelişimini izleyerek birbirlerine yardımcı olmalarını sağlamak ve böylelikle gelecekte yapacakları ekip çalışmalarına başlangıç yapmak, Öğrencilerin kendi çalışmalarını değerlendirmeye yardım etmek, Öğretmene eğitsel kararlar vermede yardım etmek, Aile ile iletişimi sağlamak, Ürün ve süreci değerlendirmek için bilgi toplamayı sağlamak, Programın amaçlarını değerlendirmek için eğitimcilere yardım etmek, Yazma, okuma ve düşünme becerileri arasında bağlantı sağlamak, Öğrencilerin çalışmalarının değerlendirilmesi katılımlarının sağlanması onların çalışmasını teşvik etmek. TOLGA TORMAN

28 Öğrenci Ürün Dosyası Çalışmalarında Öğretmenin Rolü Nedir?
Öğrenci ürün dosyasının kapsamının ne olacağı konusunda ışık tutar. Öğrenci ürün dosyasına hangi çalışmaların dâhil edileceği öğrencinin sorumluluğundadır, kararları öğretmenle öğrenci birlikte alabilirler. Öğrenci ürün dosyasının değerlendirilmesi öğretmenin sorumluluğundadır. Ancak değerlendirme ölçütleri baştan belirlenmeli ve bu ölçütler açık ve anlaşılır bir biçimde öğrenci ve veliye sunulmalıdır. Öğrenci Ürün Dosyası Çalışmalarında Öğrencinin Rolü Nedir? Öğrenci ürün dosyası, öğrenciye ait bir çalışma olduğundan en önemli aşama, öğrencinin öğrenci ürün dosyasına hangi çalışmaları dâhil edeceğini saptamasıdır. Bu konuda öğretmen yardımcı olacaksa da karar öğrenciye ait alacaktır. Öğrenci ürün dosyası çalışması kapsamına girecek olan çalışmaların belgelenmesi çok önemlidir. Öğrenci yaptığı çalışmayı resimlerle belgelemek gereğini duyabilmelidir. Ölçütler listesinin öğrenci tarafından çok iyi kavranması öğrencinin çalışmalarını sağlıklı değerlendirebilmesi açısından çok önemlidir. Öğrenci ürün dosyası çalışması sürecinde öğretmen, öğrencilere rehberlik eder ve yardımcı olur. Öğrenci Ürün Dosyası Çalışmalarında Velinin Rolü Nedir? Veli, ürün dosyasının öğretmen için anlamını, programın bir parçası olarak nasıl kullanıldığını, öğrenciler için önemini ve değerlendirmenin bir parçası olarak nasıl kullanıldığını çok iyi kavramalıdır. TOLGA TORMAN

29 Öğrenci Ürün Dosyasının İçeriği Dosyanın “içindekiler” bölümü
Önsöz, özet (ya da özgeçmiş) (Burada öğrenci çalışmalarının başlangıçtan o ana kadarki gelişimini anlatır. Öğrenci başlangıçta neredeydi? Bu aşamaya nasıl geldi?) Öğrenci tarafından dosyaya konulan tüm ürünler ya da çalışmalar. Yapılan her çalışmanın değerlendirilmesi ile ilgili dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi ya da öz değerlendirme formları gibi araçlar. Her ürünün dosyaya konulmasının nedeni? Burada öğrenci kendisi ile ilgili görüşlerini belirtir. Her ürünle ilgili yansıtma ifadeleri yazılır. Bunu yazarken aşağıdaki sorulardan istenilenler öğrencilere verilerek cevaplaması istenir. Bundan ne öğrendim? Bu çalışma benim için neyi ifade ediyor? Hangi konuda çok iyi/başarılı olduğunu düşünüyorsun? Çalışmada hangi bölümler, kısımlar geliştirilmelidir? Tekrar denesen neleri değiştirir ya da eklerdin? Neden bu çalışmayı seçtin? Bu çalışmanda en çok neyi beğendin? Burada senin için önemli olan ne? Bu, yaptığın çalışmaları en iyi temsil eden örnek midir? Çalışmayı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım? Öğrenci Ürün dosyasının değerlendirilme Ölçütleri TOLGA TORMAN

30 08.04.2017 TOLGA TORMAN Puan Boyutlar 4 (Örnek Olacak Nitelikte) 3
(Yeterli) 2 (Kabul Edilebilir) 1 (Yeterli Değil) İçerik Ürün dosyası, tüm gerekli materyalleri içeriyor. Ürün dosyası, gerekli materyallerin büyük çoğunluğunu içeriyor. Ürün dosyası, gerekli materyallerin birazını içeriyor. Ürün dosyası, gerekli materyallerin çok azını içeriyor. Seçilen örneklerin özelliği Örnekler öğrencinin gelişimini ve bilgisini yansıtıyor. Örnekler öğrencinin gelişimini yansıtıyor fakat bilgilerin bir kısmını yansıtmıyor. Örnekler öğrencinin hem bilgisini hem de gelişimini biraz yansıtıyor. Örnekler gelişigüzel seçilmiş, gerekli bilgileri ve gelişimi yansıtmıyor. Düzenleme Ürün dosyası, tam ve düzenli olarak oluşturulmuş. Okuyucu, gerekli her şeyi bulabiliyor. Ürün dosyası, iyi düzenlenmiş, okuyucu aradığı şeyleri bulmakta çok az sıkıntı yaşıyor. Ürün dosyası, kısmen düzenli sayılabilir. Okuyucu aradığını bulmakta biraz zorlanıyor. Ürün dosyası, düzene ilişkin bir görüntü var ama okuyucu aradığını bulmakta çok zorlanıyor. Dilbilgisi Dilbilgisi ile ilgili hiçbir hata yok (kelime bilgisi, noktalama işaretlerinin kullanımı, gramer, vb.). Dilbilgisi konusunda çok az hata var. Dilbilgisi ile ilgili göze çarpan önemli hatalar var. Dilbilgisi ile ilgili çok sayıda hata var. Kişisel yansıma Tüm yansımalar betimleyici ve öğrencinin iç dünyasını yansıtıcı kişisel etkileşimleri içeriyor. Yansımaların büyük bölümü betimleyici ve öğrencinin iç dünyasını yansıtıcı kişisel etkileşimleri içeriyor. Yansımaların bazıları betimleyici ve öğrencinin iç dünyasını yansıtıcı kişisel etkileşimleri içeriyor. Yansımaların çok azı betimleyici ve öğrencinin iç dünyasını yansıtıcı kişisel etkileşimleri içeriyor. Ürün dosyasının sunumu Öğrenci açık ve anlaşılır biçimde konuştu, diğer öğrencilerle uygun göz teması kurdu ve sorulan soruları kendinden emin biçimde cevapladı. Öğrenci büyük ölçüde açık ve anlaşılır biçimde konuştu, diğer öğrencilerle uygun göz teması kurdu ve sorulan soruları cevapladı. Öğrenci kısmen açık ve anlaşılır biçimde konuştu, diğer öğrencilerle göz teması kurdu ve sorulan soruları cevaplayabildi. Öğrenci açık ve anlaşılır biçimde konuşamadı, diğer öğrencilerle nadiren göz teması kurdu ve sorulan soruları cevaplarken zorluk çekti. Ürün dosyasının bir bütün olarak etkililiği Ürün dosyası, öğrencinin becerilerini, yeterliklerini ve bilgisini çok iyi bir biçimde gösteriyor. Ürün dosyası, öğrencinin becerilerini, yeterliklerini ve bilgisini göstermeye yardımcı oluyor. Ürün dosyası, öğrencinin becerilerini, yeterliklerini ve bilgisini kısmen gösteriyor. Ürün dosyası, öğrencinin becerilerini, yeterliklerini ve bilgisini göstermiyor. TOLGA TORMAN

31 08.04.2017 TOLGA TORMAN ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖĞRENCİ ÖZET FORMU
Bu form ürün dosyanızdaki ürünlerin gelişimi hakkındaki düşüncelerinizi belirtmeniz amacıyla düzenlenmiştir. Bu formu aşağıda düzenlenmiş biçimiyle veya paragraf hâlinde doldurabilirsiniz. Adı Soyadı: …………. Tarih: …………. Konu : …………  Başlangıçtaki dosya Dosyanın son hâli Çalışmalarım önce nasıldı? Çalışmalarım ne denli açık ve anlaşılırdı? Beklentilerim ne denli gerçekçiydi? Çalışmalarım şimdi ne nenli açık ve anlaşılır? Bu konuda şimdi ne düşünüyorum?  Geliştirmeye açık alanlar başlangıçta nelerdi? VELİYE YAZILMIŞ ÖRNEK MEKTUP Sunu Tarihi: Etkinlik Programı: 1.Çocuğunuzun çalışmalarından en çok hangisini beğendiniz?   2.Çocuğunuz sizce hangi alanlarda başarılı? 3.Çocuğunuza hangi konularda ve nasıl yardımcı olabilirsiniz?    TOLGA TORMAN

32 KAVRAM HARİTARI Kavram haritaları, bilgiyi organize etmek ve sunmak için yapılmış grafiksel araçlardır. Bu araçlar daire ya da bir çeşit kutu içine yazılmış olan kavramları içerir. Kavram haritalarında iki kavram arasındaki ilişki, üzerine ilişkiyi belirleyen ifadelerin yazıldığı doğrularla gösterilir. İlişkiyi belirleyen bağlantı ifadeleri ile iki kavram tamamlanarak anlamlı bir cümle oluşturur (Novak, 1998). Kavram haritaları; Bir konunun öğretiminde, Öğrenmeyi kolaylaştırmada, Öğrenme sürecini kontrol etmede ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmada, Değerlendirme yapmada TOLGA TORMAN

33 HAZIRLANMASI Bir konunun anlaşılması için önemli olan kavramlar seçilir. Seçilen kavramlar genelden özele doğru dizilir. Dizilen kavramlar arasındaki ara ilişkiler oklarla gösterilir. Ara ve çapraz bağlantılarının, okların yanına üstüne ya da altına eylemler yazılır.(örnektir,yapar vb.) Son olarak,birbirinden bağlanmış iki kavramı arasındaki ilişki gösteren önermeler ile mümkündür. TOLGA TORMAN

34 Kavram haritalarinin avantajlari
Anlamlı öğrenmeyi sağlamada oldukça etkilidir. Araç ve gereç olarak kullanıldığında,kavram öğretiminde görsellik sağlayarak öğretimi eğlenceli hale getirir. Önemli bilgilerin,önemsizlerden ayrılmasını sağlayarak zamandan tasarruf sağlar. Faklı öğrenme şekillerine ve öğrenciler arasındaki diğer bireysel faklılıklara hitap eder. Pek çok değişik konu,öğretim aşaması ve not seviyesi için uygundur. Öğrenilmesi,öğretilmesi ve kullanılması kolaydır. SINIRLILIKLARI Hazırlanması zordur uzmanlık gerektirir. Sık kullanımı öğrencilerde sıkılmalara neden olur. Yanlış kullanımlarda hedeften sapılabilir. TOLGA TORMAN

35 KAVAL 08.04.2017 TOLGA TORMAN MÜZİK Müzik Türk müziği Batı müziği
Türk sanat müziği Türk halk müziği Dini müzik Müzik aletleri Vurmalılar Üflemeliler Telliler Ritim çalgıları Ağaç Metal Derililer Elle Mızrapla Tokmaklılar Dilli Omuzdan asmalı Türü Türü BATI MÜZİĞİ TÜRK MÜZİĞİ K u l l a n ı l a n Türk sanat müziği Dini müzik Türk halk müziği Kullanılan Kullanılan Kullanılan Müzik aletleri Vurmalılar Üflemeliler Telliler Türü Çalınışına göre Ritim çalgıları Elle Mızraplılar Yapılışına göre Derililer Yapılışına göre Ağaç Metalliler Ağaç Türü TOLGA TORMAN örnek KAVAL Dilli

36 Dereceleme Ölçekleri (Rubrik)
. Dereceli puanlama anahtarı, performansı tanımlayan ölçütleri içeren puanlama rehberidir. Herhangi bir çalışmanın puanlanması için geliştirilmiş ölçütleri içeren bir araçtır. En faydalı dereceli puanlama anahtarı öğretmenlerin kendi yaptıklarıdır. Dereceli Puanlama Anahtarı Kullanmanın Nedenleri Öğretmen ve öğrenci için açık bir kalite tanımı verir. Öğrenciler derecelendirme ölçeği kullandıkça ürettikleri ürünün sorumluluğunu daha fazla duyarlar. Öğretmenlerin puanlama için harcadıkları zamanın azalmasına katkıda bulunur. Öğretmenin öğrenci çalışmalarını değerlendirmelerini basitleştirir. Öğrencilere bir ödevi tamamlarken kendi performanslarını değerlendirebilecekleri standartlar ve ölçütler sağlar. Ölçeklerde belirlenen ölçütlerin velilere bildirilmesi, çocuklarına yardımcı olacak velilere kolaylık sağlar. TOLGA TORMAN

37 DERECELİ PUANLAMA ANAHTARİ GELİŞTİRME AŞAMALARİ
Ölçeğin ne amaçla geliştirileceğinin belirlenmesi, Ne tür puanlama anahtarı kullanılacağına karar verilmesi Ölçütlerin tanımlanması. Davranış, ürün yada her bir becerinin yeterlik düzeyi için kısa ölçütler yazılır. Burada önemli olan yeterlik düzeylerini tanımlamak ve düzeyler arasında ölçütleri iyi ayırt edebilmektir. Kullanılacak ölçeğin taslağının hazırlanması, Taslak üzerinde gerekli düzeltmelerin yapılması için öğrenci ve öğretmen görüşlerinin alınması Uygulamadan sonra tutarlık ve güvenirliğin belirlenmesi TOLGA TORMAN

38 Dereceli Puanlama Anahtarının Hazırlanmasına Yönelik Bazı Öneriler
Dereceli puanlama anahtarlarında çok genel ölçütler kullanılmamalıdır. İşlevsel olmayan detaylara yer verilmemelidir. Sınırlı sayıda boyuta ya da özelliğe odaklanmak gerekir. Anahtar nitelikte, öğretilebilir ölçütler kullanılmalıdır. Ölçülebilir ölçütler kullanılmalıdır. Tanımlayıcılar dikkatlice seçilmelidir. Dörtlü bir performans düzeyi kullanmak daha işlevseldir. Düzeyler arasındaki uzaklık eşit tutulmaya çalışılmalıdır. Gerektiğinde, dereceli puanlama anahtarının ölçütlerinin belirlenmesi sürecine öğrencilerin de katılımı sağlanmalıdır. TOLGA TORMAN

39 AMaçlarna Göre Dereceli Puanlama Anahtarı
Bütüncül Dereceli Puanlama Anahtarı: Öğretmenin genel süreci veya ürünü bir bütün olarak, parçalarını dikkate almadan puanlamasıdır. Bu yöntem öğrenme ürünleri toplam puan olarak değerlendirilmek istendiğinde kullanılır.   Puan Ölçütler 4 Konuyu tümüyle iyi anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler mantıklı gerekçelerle desteklendi. Konuyu farklı örneklerle açıkladı. Olaylar arasında farklı bağlantılar kurdu. Konuyla ilgili çelişkili açıklama yapılmadı. 3 Konuyu anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler mantıklı gerekçelerle desteklendi fakat yeterli değildi. Yazılı açıklamalar yeterliydi. 2 Konunun çoğunu anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler desteklendi fakat yeterli değildi. Anlatımda çelişkili açıklamalar yapıldı. 1 Konunun birazını anladığını gösterdi. Örnekler yeterli değildi. Önemli eksikler vardı   TOLGA TORMAN

40 HARİTA İÇİN DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI
Analitik Dereceli Puanlama Anahtarı: Burada önce performans veya ürünün parçalarının ayrı ayrı puanlanmasını, sonra da bu puanları toplayarak toplam puanın hesaplanmasını gerektirir. Bu ölçekler, çalışmanın ya da ürünün farklı boyutlarına farklı notlar vermek amacıyla oluşturulur. HARİTA İÇİN DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI PUAN İÇERİK 4 Haritadaki bütün işaretler doğru ve dikkatli bir şekilde yerleştirilmiş. Sınır çizgileri doğru ve özenle çizilmiş. 3 Bütün işaretler haritada var. Bunların çoğu da haritaya doğru yerleştirilmiş. 2 İşaretlerden bir kaçı haritada yok. Haritada olanların da bir kaçı doğru yerleştirilmemiş. 1 İşaretlerin çoğu haritada yok. Olanların çoğu da doğru yerleştirilmemiş. GÖRÜNÜMÜN YETERLİĞİ Haritanın görüntüsü temiz ve çok renkli. Haritadaki işaretler çok kolay okunuyor. Haritada birkaç renk var. Bazı işaretler kolay okunmuyor. Sınırlı sayıda renk kullanılmış. İşaretlerin ne olduğu haritadan zor okunuyor. Renkler ya hiç yok ya da çok az kullanılmış. İşaretler çok az kullanılmış. HARİTA ELEMANLARI Haritanın başlığı, yön oku, ölçeği, anahtar bölümü (lejant), kaynağı, enlem ve boylamları haritada bulunmaktadır. Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu var. Bunların çoğu da doğru ve kolay anlaşılmaktadır. Standart bir haritada olması gerekenlerin yarısı yok. Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu yok. TOLGA TORMAN

41 ÖĞRETİCİ METİN İÇİN DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI
Uyarlama: İndependent School District 196, Rosemount, Minnesota Çok iyi (3) İyi (2) Kabul edilebilir(1) Düzenleme Bilgiler açık, uygun ve doğru olarak düzenlenmiş. Bilgiler uygun bir şekilde düzenlenmiş fakat bazı bölümler açık değil ve tutarsızlıklar var. Tanımlar ve ayrıntılar ya yok ya da çok az. Düşünceler karışık, düzensiz ve ilgisiz. İçerik İçerik açık, ilgili, doğru ve özlü olarak verilmiş. İçerik uygun fakat amaçla bağlantısı eksik. Yeterli içerik göstergeleri çok az. Yazım Kuralları Okunabilirliği iyi Küçük hatalar var ama okumayı engelleyecek kadar değil. Doğru bir şekilde yazıldığının göstergeleri ya yok ya da çok az. Okunması ile ciddi sıkıntıları var. Araştırma ve Yorumlama Bilgiler doğru yorumlanmış. Araştırmaya dayalı olarak analiz yapılmış ve sonuçlar çıkarılmış. Bilgiler ve veriler doğru yorumlanmış fakat analizler ve sonuçlar araştırma ile desteklenmemiş. Analiz ve sonuç yok ya da çok az bilgiyle yanlış yorumlanmış. Kelime Seçimi Kelimeler uygun bir şekilde seçilmiş ve terimler konuyla ilgili. Bazı uygun olmayan kelimeler verilmiş ya da uygun kelimelerin kullanılışı sınırlı. Kelimeler uygun değil ve kullanım sınırlı. TOLGA TORMAN

42 ÖZ DEĞERLENDİRME Belli bir konuda bireyin kendi kendisini değerlendirmesine öz değerlendirme denir. Öz değerlendirme, bireyin kendi yeteneklerini kendilerinin keşfetmelerine yardımcı bir yaklaşımdır. Öz değerlendirme öğrencilerin okulda yaptıkları çalışmaları, nasıl düşündüğünü ve nasıl yaptığını değerlendirmelerini gerektirir. Kendini değerlendirme, öğrencilerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yardım eder. Performansının düzeyi hakkında karar vermek için kişisel ya da kişiler arası kriter koymada ve öğrencinin motivasyonunun yükselmesinde öğrencilere fırsat verir. Öğrencilerin değişik durumlarda davranışlarını kontrol altına almalarını sağlar. Kendini değerlendirme ile öğrenci sürecin bir parçası olduğunu hisseder. Kendilerine dışardan bakma yetisi gelişir. Bu tür değerlendirmenin olumsuz yönleri de vardır. Genellikle kendi performanslarını değerlendirirken yanlılığın varlığı göz ardı edilmemelidir. Başlangıçta kendini değerlendirme, öğrencilerin deneyimsizliği nedeniyle yanılgılara neden olabilir. Yine de öğrenciler daha fazla deneyim kazandıkça aldıkları kararlar daha doğru olacaktır. Öz değerlendirme yapmak amacıyla açık uçlu sorular, sözel ifadeler ya da formlar kullanılabilir. Öz değerlendirme çalışmaları öğretmenlerin uygun gördükleri sıklıkta yapılır ve bunların sonuçlarına göre öğrencilere not verilmez. Sonuçlar öğrencinin gelişimine katkı sağlamak amacıyla kullanılır. TOLGA TORMAN

43 08.04.2017 TOLGA TORMAN Öz Değerlendirme Formu Öz Değerlendirme Formu
Öz Değerlendirme Formu Bu form kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmalarınızı en doğru yansıtan seçeneğe (x) işareti koyunuz. Adı ve Soyadı: Sınıfı : No:  Çok iyi İyi Orta Yetersiz Ödevlerimi planlı bir şekilde yapmak  Çalışmamı zamanında tamamlamak Başkalarının anlattıklarını ve önerilerini dinlemek  Anlamadığım yerlerde sorular sormak    Grup arkadaşlarıma çalışmalarında destek olmak Çalışmalarım sırasında zamanımı akıllıca kullanmak Anlamadığım yerlerde başkalarından yardım almak Öz Değerlendirme Formu Bu form kendinizi değerlendirebilmeniz amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmalarınızı en doğru yansıtan seçeneğe (X) işareti koyunuz. Öğrencinin; Adı ve Soyadı: Sınıfı: No: Öğrencilerin Değerlendireceği Davranışlar Dereceler Her zaman Bazen Hiçbir zaman 1. Başkalarının anlattıklarını ve önerilerini dinledim. 2. Yönergeyi izledim. 3. Arkadaşlarımı incitmeden teşvik ettim.  4. Ödevlerimi tamamladım. 5. Anlamadığım yerlerde sorular sordum.  6. Grup arkadaşlarıma çalışmalarında destek oldum. 7. Çalışmalarım sırasında zamanımı akıllıca kullandım. 8. Çalışmalarım sırasında değişik materyaller kullandım. TOLGA TORMAN

44 Akran değerlendirme AKRAN DEĞERLENDİRME
Öğrencilerin, arkadaşlarının hazırladığı ödevler, araştırmalar, projeler, raporlar vb. çalışmalarını değerlendirmesidir. Öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarındaki yeterlik düzeylerini değerlendirirken kendilerinin eleştirel düşünme becerileri gelişir. Akran değerlendirme, öğretmene öğrencilerin gelişim ve yeterlik düzeyleri hakkında geri bildirim sağlar. Akran değerlendirmede, öğrencilerin yanlı davranışlarını önlemek için ölçütlerin öğrencilere verilmesi yararlı olur. Akran değerlendirme yapmak amacıyla açık uçlu sorular, sözel ifadeler ya da formlar kullanılabilir. TOLGA TORMAN

45 08.04.2017 TOLGA TORMAN Akran Değerlendirme Formu
Akran Değerlendirme Formu Bu form, gruptaki çalışmalarınızı değerlendirmek üzere hazırlanmıştır. Arkadaşlarınızın bu konudaki görüşlerini almak için formu doldurunuz. Size ayrılan son sütunda da kendinizi değerlendiriniz. Sorulara cevabınız “evet” ise E, “bazen” ise B, “hayır” ise H harfi yazınız. Grubun Adı: Öğrencinin Adı-Soyadı: 1. Arkadaşıma göre ben 2. Arkadaşıma göre ben 3. Arkadaşıma göre ben 4. Arkadaşıma göre ben 5. Arkadaşıma göre ben Bana göre ben Çalışmalara gönüllü katılır. Bildiklerini arkadaşlarıyla paylaşır. Gerektiğinde arkadaşlarına yardım eder.  Aldığı görevi zamanında yerine getirir. Arkadaşlarının görüşlerine saygılıdır.  Tartışmalarda kırıcı olmadan konuşur.   Form tamamlandıktan sonra, arkadaşlarınızın sizin çalışmalarınızla ve davranışlarınızla ilgili genel izlenimlerinde “hayır” seçeneğinin öne çıktığını görürseniz, çalışmalarınızı tekrar gözden geçirmenizde fayda vardır. Ayrıca, arkadaşlarınızın size ilişkin olarak görüşlerinde dikkatinizi çeken ve geliştirmeniz gereken yönlerinizin neler olabileceği konusunda düşünmeniz gerekir. TOLGA TORMAN

46 Grup Değerlendirmesi Öğrencilerin oluşturduğu küçük grupların iş birliği içerisinde, ortak öğrenme amaçlarını en üst düzeyde gerçekleştirmek amacı ile çalışma esnasında ortaya koydukları performans ve çalışma sonundaki ürünü değerlendirmek amacı ile yapılan değerlendirmelerdir. TOLGA TORMAN

47 Grup Değerlendirmesi ile İlgili Açık Uçlu Sorular
Grup çalışmasındaki konunuz hakkında ne düşünüyorsunuz? Bugün grubunuzda neler oldu? Bu konuda neler hissediyorsunuz? Grup çalışmanızda iyi olan neydi? Daha iyi ne yapılabilirdi? Öğrendikleriniz hakkında ne düşünüyorsunuz? TOLGA TORMAN

48 TOLGA TORMAN

49 TOLGA TORMAN

50 TOLGA TORMAN

51 KAYNAKÇA: Yavuz KARA:Program geliştirme/Ölçme Değerlendirme/Davranış Bilimleri Uzmanı Bahar,M.Nartgün,Z.Durmuş(2008) : Geleneksel Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Öğretmen El Kitabı Ayşegül SAĞLAM-ARSLAN, Yasemin DEVECİOĞLU- KAYMAKÇI. Selahattin ARSLAN : Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2009, 28, 1‐12 / TOLGA TORMAN