TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

... konulu sunumlar: "TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ"— Sunum transkripti:

1 TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI PROSESLERİN YÖNETİMİ, ETKİLEŞİMİ VE İYİLEŞTİRME TEKNİKLERİ EĞİTİMİ

2 TÜRK STANDARDLARI ENSİTÜSÜ HİZMET ALANLARI
Sistem Belgelendirme Personel Belgelendirme Ürün ve Hizmet Yeri Belgelendirme Gözetim ve Muayene Laboratuvar Metroloji ve Kalibrasyon Standard Hazırlama Tüketici Hakları

3 YÖNETİM SİSTEMLERİ TS EN ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi
TS EN ISO Çevre Yönetim Sistemi TS İş Sağlığı ve Güvenliği Sistemi TS EN ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi TS ISO/IEC Bilgi Teknolojisi – Güvenlik Teknikleri – Bilgi Güvenliği Yönetim sistemleri – Gereksinimler TS EN ISO Kalite Sistemleri - Tıbbi Cihazlar – EN ISO 9001 Standardının Uygulanması İçin Özel Şartlar TS ISO Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi TS EN Enerji Yönetimi Sistemi

4 PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME FAALİYETLERİ AKREDİTASYON ÇALIŞMALARI
Yönetim Sistemleri Belgelendirme faaliyetleri; * Kalite Yönetim Sisteminden, nükleer sektörü hariç tam kapsam, * Çevre Yönetim Sisteminden, nükleer sektörü hariç tam kapsam, * Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminden ise tüm kategorilerini kapsayacak şekilde Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite olarak yürütülmektedir.

5 IQNET INTERNATIONAL CERTIFICATION NETWORK ULUSLARARASI BELGELENDİRME AĞI
1990 yılında kurulmuş belgelendirme kuruluşları ağı Merkezi İsviçre 37 ortak (belgelendirme kuruluşu) Dünya çapında 200 şube 150 ülkede belgeli firma → Dünya pazarının % 30’u Her türlü ekonomik sektörde, 30’u aşkın dilde hizmet verebilen tetkikçi ile uzman

6 PERSONEL BELGELENDİRME
Personel Belgelendirme faaliyetleri TS EN ISO/IEC “Uygunluk değerlendirmesi - Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar için Genel Şartlar” standardı çerçevesinde Kalite, Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği, Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi alanlarında Baş Tetkik Görevlisi ve Yönetici çalışmalarını yürütmektedir. Personel Belgelendirme Türkiye’de Avrupa Kalite Teşkilatı’nın (EOQ) tek yetkilisi ve TÜRKAK’tan akredite olarak faaliyetlerini yürütmektedir.

7 PROSES VE PROSES YÖNETİMİ
GİRDİLERİ ÇIKTI HALİNE GETİREN BİRBİRLERİYLE İLGİLİ VE ETKİLEŞİMLİ FAALİYETLER TAKIMI. NOT 1: GENEL OLARAK BİR PROSESİN GİRDİLERİ, DİĞER PROSESLERİN ÇIKTILARIDIR. NOT 2: GENEL OLARAK, BİR ORGANİZASYON İÇİNDEKİ PROSESLER, KATMA DEĞER İÇİN KONTROLLU ŞARTLAR ALTINDA PLANLANIR VE GERÇEKLEŞTİRİLİR. NOT 3: SON ÜRÜNÜN UYGUNLUĞUNUN HEMEN VEYA EKONOMİK OLARAK DOĞRULANAMADIĞI BİR PROSES SIKLIKLA "ÖZEL PROSES" OLARAK BELİRTİLİR. (TS-EN-ISO 9000:2000)

8 GİRDİ TALEP, BEKLENTİ VE ŞARTLARI KARŞILAMAK ÜZERE PROSESTE KULLANILAN, PROSESİ HAREKETE GEÇİREN VE DÖNÜŞÜME/DEĞİŞİME UĞRAYAN HAMMADDE, YARI MAMÜL, MAMÜL, HİZMET, BİLGİ, VERİ, TANIMLAMALAR V.B. ÖZELLİKLERDİR. GİRDİLER KURULUŞ İÇİNDEN VEYA DIŞINDAN TEMİN EDİLİR.

9 ÇIKTI PROSESİN BİR SONUCUDUR, GİRDİLERİN TALEP, BEKLENTİ VE ŞARTLARI KARŞILAMAK ÜZERE DÖNÜŞÜME/ DEĞİŞİME UĞRAMIŞ ÜRÜN, HİZMET V.B. BİÇİMİDİR. BU DÖNÜŞÜM/ DEĞİŞİMİN KATMA DEĞER SAĞLAMASI ÖNEMLİ BİR NOKTADIR. ÇIKTILAR KURULUŞUN İÇİNDEN VEYA DIŞINDAN OLAN KULLANICILARA SUNULUR.

10 KAYNAK GİRDİLERİN ÇIKTILARA DÖNÜŞÜMÜ/ DEĞİŞİMİ İÇİN KULLANILAN VE HERHANGİ BİR DÖNÜŞÜME/DEĞİŞİME UĞRAMAYAN İNSAN, MAKİNA, TEÇHİZAT, ZAMAN, DOKÜMAN, ENERJİ V.B. UNSURLARDIR.

11 KONTROL (REGÜLE) TALEP, BEKLENTİ VE ŞARTLARI KARŞILAMAK PROSESİN PLANLANMIŞ OLAN KURAL, PRENSİP VE SİSTEME GÖRE GERÇEKLEŞMESİNİ TAKİP ETMEK ÜZERE PROSESİN SÜREKLİ İZLENMESİ VE ÖLÇÜLMESİDİR. ÖRNEK; HURDA/ YENİDEN İŞLEME ORANLARI, PROSES ÇEVRİM SÜRELERİ, MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ, VERİMLİLİK V.B.

12 DETAYLI PROSES ŞEMASI KONTROL KRİTERLERİ GİRDİLER ÇIKTILAR KAYNAK
DEĞİŞKENLİK KATMA DEĞER SAĞLAMASI ÇEVRİM ZAMANI HATALAR - ARIZALILAR V.B. KONTROL KRİTERLERİ PROSES VEYA FAALİYETLERİN MİSYON, VİZYON, HEDEFLER DİKKATE ALINARAK ÇEVRİMİ VEYA DEĞİŞİMİ (KATMA DEĞERİ OLAN VEYA OLMAYAN) ŞARTLAR BEKLENTİLER HAMMADDE YARI MAMÜL MAMÜL HİZMET BİLGİ VERİ TANIMLAMALAR V.B. STRATEJİ MİKTAR ZAMANLAMA ÜRÜNLER HİZMETLER GİRDİLER ÇIKTILAR İNSAN MAKİNA TEÇHİZAT ZAMAN DOKÜMAN ENERJİ KAYNAK DETAYLI PROSES ŞEMASI

13 Kalite Yönetim Sisteminin Sürekli İyileştirilmesi
Sorumluluğu Ölçme, Analiz ve İyileştirme Kaynak Yönetimi Ürün Gerçekleştirme Kalite Yönetim Sisteminin Sürekli İyileştirilmesi Müşteri Şartlar Memnuniyet TS-EN-ISO 9001 STANDARDI PROSES TABANLI KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ MODELİ

14 PUKÖ KONTROL ET PLANLA UYGULA ÖNLEM AL

15 PROSESLERİN BELİRLENMESİ
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ TÜM PROSESLER BELİRLENMELİDİR. BU PROSESLER SATIŞ, SEVKİYAT, SATINALMA, ÜRETİM, TASARIM V.B. PROSESLER OLABİLİR. PROSES YAKLAŞIMI UYGULAMASI; PROSESLERİN SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE TANIMLANMASI VE YÖNETİMİ İLE PROSESLERİN BİRBİRLERİ ARASINDAKİ ETKİLEŞİMLERİNİN BELİRLENMESİ ŞEKLİNDEDİR.

16 PROSES HİYERARŞİSİ ANA/DESTEK PROSESLER PROSESLER ALT PROSESLER
FAALİYETLER

17 PROSES HİYERARŞİSİ ANA PROSESLER; KURULUŞUN MÜŞTERİYE SUNDUĞU ÜRÜNDE DİREKT ETKİSİ OLAN VE STRATEJİK ÖNEME SAHİP EN ÜST SEVİYEDEKİ PROSESLERDİR. PROSESLER; ANA PROSESLERİ OLUŞTURAN VE BİRBİRLERİ İLE ETKİLEŞİMDE OLAN PROSESLERDIR. ALT PROSESLER; PROSESLERİ OLUŞTURAN VE DAHA ALT DÜZEYDE İŞLEYİŞİ OLAN PROSESLERDİR. FAALİYETLER; ALT PROSESLERİ OLUŞTURAN, GENELLİKLE KİŞİ/KİŞİLER BAZINDA YÜRÜTÜLEN VE KATMA DEĞER AÇISINDAN DEĞERLENDİRME İHTİYACI DUYULMAYAN, İŞİN GEREĞİ YAPILMASI GEREKEN İŞLEM BASAMAKLARIDIR.

18 ANA/OPERASYONEL PROSESLER
KURULUŞUN VİZYONU VE STRATEJİK HEDEFLERİNE YÖNELİK PROSESLER MÜŞTERI İLE DİREKT İLİŞKİLİ PROSESLER ŞARTLARIN KARŞILANMASINA ETKİSİ OLAN PROSESLER KATMA DEĞER AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN PROSESLER KURULUŞUN YAPISI, BÜYÜKLÜĞÜ VE ÇALIŞAN SAYISINA GÖRE BELİRLENMESİ GEREKEN PROSESLER KURULUŞUN FAALİYET GÖSTERDİĞİ SEKTÖRE BAĞLI OLARAK BELİRLENEN PROSESLER

19 DESTEK PROSESLER ANA PROSESLERİN GERÇEKLEŞMESİNE KATKIDA BULUNAN PROSESLERDİR (İÇ İLETİŞİM, ALTYAPI, ÇALIŞMA ORTAMI, İÇ TETKİK V.B. ). BU TÜR PROSESLER DESTEK PROSES OLARAK DÜŞÜNÜLMELİDİRLER.

20 MÜ Ş T E R İ YÖNETİM VE DESTEK PROSESLER
.ÜRÜN GELİŞTİRME (İZLEME, ÖLÇME, TASARIM V.B.) TİCARET (SATIŞ, SATINALMA V.B ÜRETİM (PLANLAMA DEPOLAMA V.B.) MÜ Ş T E R İ YÖNETİM VE DESTEK PROSESLER ÜÇ ANA PROSES BELİRLEYEN BİR KURULUŞUN ANA PROSESLERİNİN ÖRNEK GÖSTERİMİ

21 PROSES YAKLAŞIMI PROSESLERİN SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE TANIMLANMASI VE YÖNETİMİ İLE PROSESLERİN BİRBİRLERİ İLE ETKİLEŞİMLERİNİN BELİRLENMESİ PROSES YAKLAŞIMI OLARAK İSİMLENDİRİLİR.

22 PROSES YAKLAŞIMININ FAYDALARI
1-MÜŞTERİ ŞARTLARI, YASAL ŞARTLAR VE KURULUŞUN KENDİSİNİN ORTAYA KOYDUĞU ŞARTLARIN ULAŞILMASINI VE YERİNE GETİRİLMESİNİ SAĞLAMAK, 2-PROSESLERİN KATMA DEĞER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNCELİKLİ OLANLARIN BELİRLENMESİNİ SAĞLAMAK, 3-PROSESLERİN İZLENMESİ VE ÖLÇÜLMESİNE AİT VERİLERİN DEĞERLENDİRİLEREK PERFORMANS VE ETKİNLİĞİNE AİT SONUÇLARIN ELDE EDİLMESİNİ SAĞLAMAK

23 PROSES YAKLAŞIMININ FAYDALARI
4-OBJEKTİF ÖLÇÜMLERE DAYANDIRILARAK PROSESLERİN SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLMESİNİ SAĞLANMAK 5-KARAR ALMADA KOLAYLIK (YÖNETİMSEL), 6-İLETİŞİM KOLAYLIĞI ( MÜŞTERİ VE KURULUŞ İÇİN )

24 PROSES YAKLAŞIMININ FAYDALARI
7-KAYNAKLARIN OPTİMUM KULLANIMI 8-PROSESLERİN ETKİN VE VERİMLİ ÇALIŞMASI

25 PROSESLERİN TANIMLANMASINA İLİŞKİN BİR DOKÜMAN ÖRNEĞİ
ANA PROSESLERİN, PROSESLERİN VE ALT PROSESLERİN BÜTÜN KURULUŞTAKİ UYGULAMALARINI BELİRLEMEK İÇİN İHTİYAÇ DUYULAN DOKÜMANTASYONUN GENİŞLİĞİ, ORGANİZASYONUN BÜYÜKLÜĞÜ VE FAALİYETLERİNİN ÖZELLİĞİ, PROSESLERİN KARMAŞIKLIĞI VE BİRBİRLERİNE ETKİLERİ, VE PERSONELİN YETKİNLİĞİNE GÖRE DEĞİŞEBİLİR.

26 PROSES KARTI ÖRNEĞI PROSES TİPİ PROSES ALT PROSES
GİRDİ MUAYENE DENEY PROSESİ PROSES GİRDİLERİ -HAMMADDE - PROSES ÇIKTILARI -UYGUNLUĞU VEYA UYGUNSUZLUĞU BELİRLENMİŞ HAMMADDE KAYNAKLAR -İNSAN -CİHAZLAR -EKİPMAN -TALİMATLAR KALİTE PLANLARI KONTROL KRİTERLERİ -HAMMADDE KAYNAKLI % HATALI ÜRÜN, TANIMLAMA SÜRESİ, BELİRLENEN YÖNTEMLERİN UYGUNLUĞU MUAYENE VE DENEY DOKÜMAN NO REV NO/TARİHİ PROSES KARTI ÖRNEĞI

27 İŞ AKIŞ ŞEMALARINDA KULLANILAN SEMBOLLER VE ANLAMLARI

28 ÜRETİM PROSESİNE AİT BİR İŞ AKIŞ ŞEMASI ÖRNEĞİ
REAKSİYON KIRMA KATKI HAMMADDE ÇÖZELTİ KONSANTRE ATIK GAZ GERİ KAZANIM ATIK SU DİSTİLASYON NİHAİ ÜRÜN ATIK DOKÜMAN NO: REV. NO: REV. TARİHİ:

29 GİRDİ MUAYENE VE DENEY AKIŞ ŞEMASI
NUMUNENİN ALINMASI NUMUNENEİN HAZIRLANMASI TEST OLUMLU OLUMSUZ Şekil 11 Örnek Bir Girdi Muayene ve Deney Akış Şeması Doküman No: Rev. No: SATINALMA DEPO

30 PROSESLERİN KONTROLU, ANALİZLERİ VE İYİLEŞTİRME KONULARI
A)PROSESİ HIZLANDIRABİLMEK İÇİN; -ŞARTLARIN ZAMANINDA KARŞILANABİLİRLİĞİ (TERMİNLERE UYUM, SEVKİYAT SÜRELERİ, SERVİS SÜRELERİ V.B. ) -PROSESLERİN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ SÜRELERİNİN DURUMU (TAMAMLANMA/ ÇEVRİM SÜRELERİ), -DÜZELTME SÜRELERİNİN DURUMU (TAMİR VE AYARLAMA),

31 PROSES KONTROL KRİTERLERİ
B)PROSES ÇIKTILARINI İYİLEŞTİREBİLMEK İÇİN BİRİBİRİNİ TAKİP EDEN BAĞLANTILI PROSESLERİN FAALİYETLERİNİ AKSAMADAN SÜRDÜREBİLİRLİĞİ, HATALI ÜRÜN MİKTARLARININ DURUMU, YENİDEN İŞLEME ORANLARININ DURUMU, DİĞER PROSESLERİN BEKLENTİLERİ

32 PROSES KONTROL KRİTERLERİ
C) MALİYETLERİ DÜŞÜRMEK VE KATMA DEĞER SAĞLAMAK İÇİN; KAYNAK KULLANIMINDA TASARRUF, (İŞÇİLİK, ZAMAN, ENERJİ V.B.) VERİMLİLİK, ETKİNLİK, SATINALMA MALİYETLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ, TEDARİKÇİ SEÇME VE DEĞERLENDİRME YENİDEN İŞLEME VE HURDA ORANLARI

33 BİRBİRLERİ İLE ETKİLEŞİMLERİ OLAN PROSESLERİN YER ALDIĞI BİR ŞEBEKE ÖRNEĞİ
GİRDİ A GİRDİ B MÜŞTERİ PROSES B -PROSES A PROSES C PROSES E PROSES F PROSES D GİRDİ C ÇIKTI A ÇIKTI D GİRDİ E PUKÖ ÇIKTI B İÇ MÜŞTERİ ÇIKTI E ÇIKTI C GİRDİ D

34 PROSESLERİN ETKİLEŞİMİ
PROSESLERİN GİRDİLERİ VE HANGİ PROSESİN ÇIKTISININ AYNI ZAMANDA HANGİ PROSES İÇİN GİRDİ OLDUĞU, DİĞER BİR DEYİŞLE PROSESLER ARASI ETKİLEŞİMLER BELİRLENMELİDİR. ANCAK BU ETKİLEŞİMİN KURULUŞUN TÜM ANA PROSES, PROSES VE ALT PROSESLERİNİ İÇERMESİ GEREKTIĞI DÜŞÜNÜLÜRSE OLDUKÇA KARMAŞIK BİR YAPI OLUŞACAKTIR.

35 PROSES HARİTALARI KURULUŞTAKİ ANA PROSES, PROSES VE ALT PROSESLERİN ETKİLEŞİMLERİNİ GÖSTEREBİLMEK AMACI İLE PROSES HARİTALARINDAN FAYDALANILABİLİR. İKİ TÜRLÜ PROSES HARİTASI VARDIR; -İLİŞKİ HARİTASI -ÇARPRAZ FONKSİYONLU PROSES HARİTASI

36

37 SATIŞ DEPO SATINALMA ÜRETİM PLANLAMA ÜRETİM ÜST YÖNETİM
AYLIK TAHMİNİ SATIŞ PLANI TAHMİNİ SATIŞ PLANI VE MEVCUT DURUM ANALİZİ SIPARİŞ TAKİP ÜRÜN SEVKİYAT TEDARİKÇİ SEÇME VE DEĞERLENDİRME HAMMADDE TEMİN HAMMADDE VE MAMUL STOKLAMA MÜŞTERİ ONAY SATIŞAN SEVKIYATA KADAR GERÇEKLEŞTIRILEBILECEK FAALIYETLER İÇIN ÇARPRAZ FONKSIYONLU BIR İLIŞKI HARITASI

38 PROSES ADIMLARI 1)PROSESİN TANIMLANMASI
2)PROSES SAHİBİNİN BELİRLENMESİ 3)PROSES SINIRLARININ VE ETKİLEŞİM NOKTALARININ BELİRLENMESİ 4)PROSES İÇİN GEREKLİ KAYNAKLARIN VE EKİBİN BELİRLENMESİ

39 PROSES ADIMLARI 5) Prosesin Tanımlanması ve Dokumante Edilmesi
6)Proses Kontrol Kriteri ve Metotlarının belirlenmesi ( Proses Performansına Yönelik) 7)Proseslerin İzlenmesi,Ölçülmesi ve Analiz Edilmesi 8)Proseslerin İyileştirilmesi

40 SÜREKLİ İYİLEŞTİRME KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN ETKİNLİĞİNİ ARTIRMAK VE YASAL ŞARTLARIN, KURULUŞ VE MÜŞTERİNİN BEKLENTİ VE İSTEKLERİ YÖNÜNDEN TATMİNİNİ SAĞLAMAK AMACIYLA PROSESLERDE, FAALİYETLERDE, VE ÜRÜNDE SÜREKLİ İYİLEŞMEYİ SAĞLAMALIDIR.

41 SÜREKLİ İYİLEŞTİRMEDE UYGULANABİLECEK BASAMAKLAR
1-İYİLEŞTİRME İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ A)HEDEFLERİN DURUMU YÖNÜNDEN B)VERİM VE KULLANIM ORANLARI YÖNÜNDEN C) KALİTE YÖNÜNDEN D) MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNÜNDEN E) DIŞ ETKİLER

42 SÜREKLİ İYİLEŞTİRMEDE UYGULANABİLECEK BASAMAKLAR
2-MEVCUT DURUMUN ANALİZİ VERİLERİN ANALİZ EDİLMESİNDE YEDİ İSTATİSTİKSEL TEKNİK KULLANILABİLİR. -PARETO DİYAGRAMLARI -NEDEN SONUÇ DİYAGRAMLARI -HİSTOGRAMLAR -KONTROL TABLOLARI -DAĞILMA DIYAGRAMLARI -GRAFİKLER -KONTROL ÇİZELGELERİ

43 SÜREKLİ İYİLEŞTİRMEDE UYGULANABİLECEK BASAMAKLAR
3-İYİLEŞTİRME GEREKTİREN KONULARA, ALANLARA İLİŞKİN UYGULANACAK ÇÖZÜMLERİN VE YÖNTEMLERİN BELİRLENMESİ BU AMAÇLA PROSESLERİ İYİLEŞTİRMEYE YÖNELİK OLARAK; -BEYİN FIRTINASI -ÖNEM DERECESİ BELİRLEME -KATMA DEĞER ANALİZİ -MALİYET VE ÇEVRİM SÜRESİ ANALİZİ GİBİ TEKNİKLER KULLANILABİLİR.

44 SÜREKLİ İYİLEŞTİRMEDE UYGULANABİLECEK BASAMAKLAR
4- İYİLEŞTİRME FAALİYETLERİ SONUCUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 5- İYİLEŞTİRİLMİŞ PROSESİN UYGULANMASI VE TEKRAR EDİLEBİLİRLİĞİN SAĞLANMASI 6- İYİLEŞTİRME PROSESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

45 ÖNCELİKLİ PROSESLERİN BELİRLENME KRİTERLERİ
1)YÖNETİMİN İSTEKLERİ-ÇALIŞANLARIN İSTEKLERİ.KURULUŞUN POLİTİKALARINI VE GENEL HEDEFLERİNİ ETKİLEYECEK PROSESLERİN BELİRLENMESİ, 2)MÜŞTERİ ŞARTLARINI GERÇEKLEŞTİRME DURUMU VE MÜŞTERİ BEKLENTİLERİNİ TESBİT ETMEDEKİ YERİ, 3)SEKTÖREL KIYASLAMA

46 ÖNCELİKLİ PROSESLERİN BELİRLENME KRİTERLERİ
4)FİRMA KÜLTÜRÜ ( FİRMANIN YAPISAL DURUMU ,MÜŞTERİ GRUBU ) 5)YASAL ŞARTLAR ( GIDA ,KİMYA,SİGORTA VE SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN BAĞLAYICI KURALLARI) 6)MALİYETLER ( ÜRÜN SUNUMU VE GERÇEKLEŞTİRMESİ)

47 ÖNCELİKLİ PROSESLERİN KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ İÇİN GÖSTERGELER
-REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ -TEDARİKÇİ SEÇME VE DEĞERLENDİRME -HIZLILIK-ÜRÜN OLUŞTURMA, İSTEK VE BEKLENTİLERE ZAMANINDA CEVAP VEREBİLME V.B. -ÇEŞİTLENDİRME (ÜRÜN SUNUMU VEYA TÜRÜ) -VERİMLİLİK (İŞ GÜCÜ, ENERJİ, ÇEVRİM) -HEDEFLERİN DURUMU