Tuzla’da hayatı örmek: sınıf, toplumsal cinsiyet ve vatandaşlık Aslı Odman Sabancı Üniversitesi Kültürel Çalışmalar YL Programı Paneli 4 Ocak 2012 “58.

... konulu sunumlar: "Tuzla’da hayatı örmek: sınıf, toplumsal cinsiyet ve vatandaşlık Aslı Odman Sabancı Üniversitesi Kültürel Çalışmalar YL Programı Paneli 4 Ocak 2012 “58."— Sunum transkripti:

1 Tuzla’da hayatı örmek: sınıf, toplumsal cinsiyet ve vatandaşlık Aslı Odman Sabancı Üniversitesi Kültürel Çalışmalar YL Programı Paneli 4 Ocak 2012 “58 (Sivas) Vatan, 34 (İst.) Mekan”: Güngören, 2011 (foto: JF.Pérouse)

2 34 MEKAN? : MapMedya 2008 _ ‘düz’ Tuzla haritası

3 34 MEKAN? Tuzla, 2007: (Tuzla Belediyesi Tanıtım Kataloğu) Birbirine dokunmayan mekansal işlev ve sınıflar: 5 Organize Sanayi Bölgesi, Tersaneler Bölgesi, Formula1, Akfırat Villakentleri, ‘ Kentsel Dönüşüm ’ Kapsamında Mahalle ler, 3 Özel, 1 Devlet Üniversitesi, Askeri Alan/Piyade Okulu

4 Tuzla İçmeler Mahallesi – Tuzla Tersaneler Bölgesi: Sınıflar? Vatan? Karadenizli Armatör / Tersaneciler Millet-vekili Tersane İşverenleri (Vatan?) Göç katmanlarının hiyerarşisi – işçi sınıf içindeki hiyerarşik katmanlaşma (Sınıf katmanları: Vatan?) 1.Kaynakçı 2.Montajcı 3.Raspa, boyacı taşeron (altişveren) şirket işçilerini 4.Borucu 5.Elektrikçi 6.Taşlamacı, temizlikçi kadrolu işçiler vinç operatörleri, forkliftçiler, iş güvenlikçiler

5 Esnek Çalışmanın Öncü Örneği Tuzla Tersaneler Bölgesi’nde Büyüme Döneminde (2008) Emek Rejimi: Vatan ve Sınıf Sivas, Tokat, Kastamonulular: montaj, kaynak Samsunlular: raspa Batman, Hakkari, Diyarbakır, Urfalılar: temizlik Sınıf içi katmanlar etnikleşiyor, ‘vatan’ sınıfı katmanlıyor!

6 Tuzla’da Hemşehri Dernekleri – Vatan! 2002 Emniyet Müdürlüğü verilerinden –adrese göre- derlenmiş - 2010’da ise Tuzla Belediye Başkanı 32 il/ilçe hemşehri derneği ile toplanıyor. 7Erzincan 6 5Kars 4 3Çankırı, Giresun, Bingöl 2Tokat, Erzurum, Sakarya, Trabzon, Giresun, Samsun, Ordu, Sinop, Kastamonu, Gümüşhane 1Adana, Bayburt, Zonguldak, ‘Aydınlı Karadenizliler’, Artvin, Yozgat, Sivas Afyon, Muş

7 Hemşehri Dernekleri – Erkek Vatan? Kasım 2011 itibarıyla İstanbul İl Dernekler Müdürlüğü’ne göre: İstanbul’da 4506 il derneği var, Yaklaşık 584.000 üye mensup, Ve sadece 24.000ı kadın üye!

8 Hemşehri Dernekleri – ‘Girişimci’ Vatan? İşçi göçü ile ivmelenmiş hemşehri derneklerinin yönetimi gittikçe merkezileşiyor (İstanbul Rize, Siirt Dernekleri Federasyonu vs.) Devlet bu merkezi yapılarla daha doğrudan ve ‘girişimcilik dili’ üzerinden klientelist bir ilişkiye geçebiliyor. Derneklerin üye kompozisyonu artık sadece ağırlıklı olarak işçi değil, işverenleri de içeriyor. European Journal of Turkish Studies, ‘Hemşehri Dernekleri’ Özel Sayısı, 2/2005’: www.ejts.orgwww.ejts.org

9 İstanbul’da (mekan!) hemşehri derneği (vatan!) yoğunluğu 2005

10 Tuzla: Ne Mekan, Ne Vatan, Ne de Sınıf? Formula 1 websitesinden istanbulPark’ın İstanbul Haritası

11 Tuzla Postane Mahallesi- KAMP ARMEN – Ermeni Yetimhanesi: Vatan-daşın mülkü? Eski Kamp Armen’li Garabet Örünöz Özel Arşivi’nden

12 İnsan ve Mekanın Tasnifi / ‘SINIFSALLAŞMASI’ paralel süreçler CAMEKAN ‘soyut mekan’ (Lefebvre) Sermaye birikiminin mekanı Devlet düzenlemelerinin yarattığı ‘birikim kapları’ – hukuki sınırlar Sermayenin canlı emeği, soyut emeğe / değişken sermayeye çevirme süreci (ölçülebilir emek-değer ücretlendirilir, somut insan değil!) Çevre de ‘düzenlenir’ ve ‘ölçülebilir’ hale gelir. EMEKAN Sosyal mekanın üretilmesi Somut insan Çalışmak/İkâmet/Tüketmek bütünlüğü (zihinsel ve bedensel emek bütünlüğü) Ölçülebilir/Ücretlendirilen emek-zamanı yerine, çizgisel olmayan ‘gündelik hayat’ zamanı (‘ritim’) ‘mânalı’ mekansal ağlar oluşturan mekansal pratikler