Devlet Teşkilatı Devletin Ortaya Çıkışı Konusunda Teoriler

... konulu sunumlar: "Devlet Teşkilatı Devletin Ortaya Çıkışı Konusunda Teoriler"— Sunum transkripti:

1 Devlet Teşkilatı Devletin Ortaya Çıkışı Konusunda Teoriler
Devlet Teşkilatı Devletin Ortaya Çıkışı Konusunda Teoriler “Toplumsal eşitsizlik” olgusu “Toplumsal sözleşme” olgusu

2 Devlet Teşkilatı Devletin unsurları Ülke İnsan İktidar

3 Devletin Fonksiyonları
Devlet Teşkilatı Devletin Fonksiyonları Yasama Yürütme Yargı

4 Devlet Teşkilatı (Yasama)
Devlet Teşkilatı (Yasama) Yasama Fonksiyonu T.B.M.M. tarafından yerine getirilmektedir. Yasama faaliyeti T.B.M.M. İç Tüzüğüne göre yürütülmektedir. T.B.M.M. Üye sayısı 550 dir. Seçimler 4 yılda bir yapılmaktadır. Bakanlar Kurulunun yasa önerilerine “Tasarı”, Milletvekillerinin önerilerine “Teklif” denmektedir. Her tasarı ya da teklif Genel Kuruldan önce ilgili Meclis Komisyonlarında değerlendirilmektedir. T.B.M.M. nin idari fonksiyonları T.B.M.M. Genel Sekreterliğince yürütülmektedir. T.B.M.M. Personeli istisnai memuriyet statüsündedir.

5 Devlet Teşkilatı (Yürütme)
T.C. Anayasası iki başlı bir Yürütme modeli öngörmüştür: Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu

6 Devlet Teşkilatı (Yürütme)
Devlet Teşkilatı (Yürütme) Cumhurbaşkanlığı Cumhurbaşkanları 5 yıllık bir süre için halk tarafından seçilmektedir. Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanı Yürütmenin sorumsuz kanadını temsil etmektedir. Cumhurbaşkanının yasamaya, yürütmeye ve yargıya ilişkin görevleri vardır. Cumhurbaşkanı Devlet Denetleme Kurulu aracılığıyla Devlet organlarını denetleyebilmektedir. Cumhurbaşkanlığının idari fonksiyonları Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğince yerine getirilmektedir. Cumhurbaşkanlığı personeli istisnai memuriyet statüsündedir.

7 Devlet Teşkilatı (Yürütme)
Bakanlar Kurulu Bakanlar Kurulu halen 1 Başbakan, 3 Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı ve 21 Bakan olmak üzere toplam 25 kişiden oluşmaktadır. Başbakan’ın T.B.M.M. Üyesi olması zorunludur. İcracı bakanlıkların sayısı 15’ tir. Devlet Bakanlarının vazifesi Başbakan’a yardımcı olmak ve bakanlıklar arasında koordinasyonu sağlamaktır. Devlet Bakanlarının sayısı 20’yi geçemez.

8 Devlet Teşkilatı (İdare)
Anayasamıza göre İdare; Merkezden Yönetim Yerinden Yönetim esaslarına dayanılarak kurulur.

9 Devlet Teşkilatı (İdare)
5018 sayılı Kanuna Göre Kurumlar Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri Sosyal Güvenlik Kurumları Mahalli İdareler

10 Devlet Teşkilatı (İdare)
Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Özel Bütçeli Kamu İdareleri Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar

11 Devlet Teşkilatı (İdare)
Bakanlıklar Bakanlıklar Kanunla kurulmaktadır. Bakanlıklar merkez, taşra, yurt dışı ve döner sermaye teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşlardan meydana gelir. Bakanlık teşkilatının en üst amiri bakandır. Başbakanlıkta ve icracı bakanlıklarda bakanın en yakın yardımcısı olan bir Müsteşar bulunur.

12 Devlet Teşkilatı (İdare)
Bağlı ve İlgili Kuruluşlar Bir bakanlıkça yürütülmesi gereken hizmetlerden bakanlık çatısı altında yürütülmesinde güçlük bulunanlar bağlı kuruluş şeklinde teşkilatlandırılmaktadır. Bağlı kuruluşlar, Müsteşarlık, Başkanlık, Genel Müdürlük veya Genel Sekreterlik şeklinde teşkilatlandırılabilmektedir. İlgili kuruluşlar, iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların müessese ortaklık ve iştirakleri ile hizmet yerinden yönetim kuruluşlarıdır.

13 Devlet Teşkilatı (İdare)
Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 1- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 2- Telekomünikasyon Kurumu 3- Sermaye Piyasası Kurulu 4- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 5- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 6- Kamu İhale Kurumu 7- Rekabet Kurumu 8- Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu

14 Devlet Teşkilatı (İdare)
Merkez Teşkilatına dahil birimler üç başlık altında toplanabilir: Ana hizmet birimleri Danışma ve denetim birimleri Yardımcı birimler

15 Devlet Teşkilatı (İdare)
Ana hizmet birimleri Bir bakanlık veya kuruluşun varlık sebebi olan birimlerdir. Ana hizmet birimleri yürütülen hizmetin ölçeğine göre Genel Müdürlük veya Daire Başkanlığı şeklinde olabilir. Ana hizmet birimleri kanunla kurulur.

16 Devlet Teşkilatı (İdare)
Danışma ve Denetim Birimleri Bakanlık veya kuruluşa verilen temel görevlerin gereği gibi yürütülebilmesi için ihtiyaç duyulan danışma, planlama, koordinasyon, denetim vb. hizmetleri yürütmekle vazifeli birimlerdir. İhtiyaca göre Teftiş Kurulu Başkanlığı, Strateji Geliştirme (Dairesi) Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği gibi danışma ve denetim birimleri kurulabilmektedir. Ayrıca Bakanlıklarda Bakanlık Müşavirleri görevlendirilmektedir.

17 Devlet Teşkilatı (İdare)
Yardımcı Birimler Ana hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimlerince yürütülen hizmetlere yardımcı mahiyetteki hizmetleri yerine getirmekle vazifeli birimlerdir. Yardımcı birimler, Personel Genel Müdürlüğü veya Daire Başkanlığı, Eğitim Dairesi Başkanlığı, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı, Savunma Sekreterliği veya Uzmanlığı, Özel Kalem Müdürlüğü vb. adlarla kurulabilir. Yardımcı birimler kanunla kurulur.

18 Devlet Teşkilatı (İdare)
Merkez Teşkilatı Hiyerarşik Kademeleri Müsteşar Genel Müdür (Kurul Başkanı, Daire Bşk.) Daire Başkanı Şube Müdürü Şef Memur

19 Devlet Teşkilatı (İdare)
Taşra teşkilatının kuruluşu Bölge Müdürlüğü İl Müdürlüğü İlçe Müdürlüğü Doğrudan merkeze bağlı taşra teşkilatı

20 Devlet Teşkilatı (İdare)
Taşra Teşkilatı Hiyerarşik Kademeleri Bölge Müdürü, İl Müdürü, İlçe Müdürü Şube Müdürü (veya Başmühendis) Şef (veya Mühendis) Memur

21 Devlet Teşkilatı (İdare)
Yurt Dışı Teşkilatı Dış Temsilcilikler Diplomatik temsilcilikler Konsolosluklar Dış Temsilcilik Niteliği Taşımayan Yurt Dışı Teşkilatı

22 Devlet Teşkilatı (İdare)
Diplomatik Temsilcilikler (Misyon Şefi) Büyükelçilik Daimi temsilcilik Temsilcilik Elçilik Orta Elçilik Daimi Maslahatgüzarlık vb. (Dış Temsilcilikler bünyesinde ihtisas birimleri kurulabilmektedir.)

23 Devlet Teşkilatı (İdare)
Konsolosluklar (Konsolosluk Şefi) Başkonsolosluk Konsolosluk Muavin Konsolosluk Konsolosluk Ajanlığı

24 Devlet Teşkilatı (İdare)
İl İdaresi Vali İl İdare Şube Başkanları (Bakanlıkların İl Teşkilatlarının başında bulunan idareciler) İl İdare Kurulu (Valinin başkanlığında hukuk işleri müdürü, defterdar, milli eğitim, bayındırlık, sağlık, tarım ve köyişleri il müdürlerinden teşekkül eder.)

25 Devlet Teşkilatı (İdare)
İlçe İdaresi Kaymakam İlçe İdare Şube Başkanları ( İlçede genel idare teşkilatının başında bulunan idareciler) İlçe İdare Kurulu

26 Devlet Teşkilatı (İdare)
Yerinden Yönetim Kuruluşları Yer yönünden yerinden yönetim kuruluşları Hizmet yönünden yerinden yönetim kuruluşları

27 Devlet Teşkilatı (İdare)
Yer yönünden yerinden yönetim kuruluşları İl Özel İdareleri Belediyeler Köyler

28 Devlet Teşkilatı (İdare)
İl Özel İdaresinin Organları İl Genel Meclisi İl Encümeni Vali Ayrıca il özel idaresi için Genel sekreterlik, mali işler, sağlık, tarım, imar, insan kaynakları ve hukuk birimlerinden oluşan bir teşkilat öngörülmüştür. (5302 sayılı Kanun)

29 Devlet Teşkilatı (İdare)
Belediyenin Organları (5393 s. K.) Belediye Meclisi Belediye Encümeni Belediye Başkanı Büyükşehir Belediyesinin Organları (5216 s. K.) Büyükşehir Belediye Meclisi Büyükşehir Belediye Encümeni Büyükşehir Belediye Başkanı

30 Devlet Teşkilatı (İdare)
Köy İdaresinin organları Köy Derneği İhtiyar Meclisi Muhtar

31 Devlet Teşkilatı (İdare)
Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları Üniversiteler Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Kamu İktisadi Teşebbüsleri vb.

32 Devlet Teşkilatı (Yükseköğrenim)
Yükseköğretim Üst Kuruluşları Yükseköğretim Kurulu Üniversitelerarası Kurul

33 Devlet Teşkilatı (Yükseköğrenim)
Yükseköğretim Kurumları Üniversite Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fakülte Enstitü Yüksekokul Konservatuar Meslek Yüksekokulu Uygulama ve Araştırma Merkezi

34 Devlet Teşkilatı (Yükseköğrenim)
Üniversite Organları Rektör Senato Üniversite Yönetim Kurulu

35 Devlet Teşkilatı (Yükseköğrenim)
Fakülte Organları Dekan Fakülte Kurulu Fakülte Yönetim Kurulu

36 Devlet Teşkilatı (Yükseköğrenim)
Enstitü Organları Enstitü Müdürü Enstitü Kurulu Enstitü Yönetim Kurulu

37 Devlet Teşkilatı (Yükseköğrenim)
Yüksekokul Organları Yüksekokul Müdürü Yüksekokul Kurulu Yüksekokul Yönetim Kurulu

38 Devlet Teşkilatı (KİT’ler)
Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) iki çeşittir: İktisadi Devlet Teşekkülü (İDT) Kamu İktisadi Kuruluşu (KİK) Kamu İktisadi Teşebbüsleri Bakanlar Kurulu Kararıyla kurulur.

39 Devlet Teşkilatı (KİT’ler)
İktisadi Devlet Teşekkülü, sermayesinin tamamı Devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyette bulunan kamu iktisadi teşebbüsüdür. Kamu İktisadi Kuruluşu, sermayesinin tamamı Devlete ait olan, tekel niteliğindeki mallar ile temel mal ve hizmetleri üretmek üzere, kamu hizmeti niteliği ağır basan kamu iktisadi teşebbüsüdür.

40 Devlet Teşkilatı (KİT’ler)
Bağlı Ortaklık: Sermayesinin % 50’sinden fazlası KİT’lere ait işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketlerdir. Müessese : Sermayesinin tamamı KİT’lere ait olup, onlara bağlı işletme veya işletmeler topluluğudur. İştirak : KİT’lerin veya bağlı ortaklıklarının, sermayelerinin en az yüzde onbeşine, en çok yüzde ellisine sahip bulundukları anonim şirketlerdir.

41 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Yargı sistemleri Adli Yargı İdari Yargı Askeri Yargı Anayasa Yargısı

42 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Adli Yargı Sistemi İlk derece yargı yerleri (Hukuk, Ceza, İş Mahkemeleri vb.) Yargıtay

43 Devlet Teşkilatı (Yargı)
İdari Yargı Sistemi İdare ve Vergi Mahkemeleri Bölge İdare Mahkemeleri Danıştay

44 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Askeri Yargı Sistemi Genel uyuşmazlıklarda İlk derece yargı yerleri Askeri Yargıtay İdari eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıklarda Askeri Yüksek İdare Mahkemesi

45 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Anayasa Yargısı (Anayasa Mahkemesi) Kanunların Anayasaya aykırılığının yargısal denetimi Yüce Divan görevi Siyasi partilerin denetlenmesi

46 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Uyuşmazlık Mahkemesi Yargı sistemleri ve yargı yerleri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını gidermeye yetkili yüksek mahkemedir.

47 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Hakim ve savcıların mesleğe kabul edilmesi,atanması, nakledilmesi, yükseltilmesi, birinci sınıfa ayrılması, görevden uzaklaştırılması, hakimler ve savcılar hakkında disiplin cezası verilmesi vb. konularda yetkilidir. Kurulun başkanı Adalet Bakanıdır. Kurul kararları aleyhine yargı yoluna başvurulamaz.

48 Devlet Teşkilatı (Yargı)
Sayıştay Anayasamız Sayıştay’ı Yargı bölümünde düzenlemekle birlikte yüksek mahkemeler arasında saymamıştır. Sayıştay merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının gelir, gider, mal ve hesaplarını T.B.M.M. adına denetlemektedir.

49 TEŞEKKÜRLER.