BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ

... konulu sunumlar: "BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ"— Sunum transkripti:

1 BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ
YÜKSEKÖĞRETİM PERSONEL DİSİPLİN SORUŞTURMASI

2

3

4 Kapsam Madde 2 - Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının yönetici ve öğretim elemanları ile memur ve diğer personeline ilişkin disiplin soruşturması, görevden uzaklaştırma ve itiraz usulleri ile uygulama şekli bu yönetmelikte gösterilmiştir.

5 Disiplin Kurulları : md.3/a - Yükseköğretim Kurulunda: Genel Sekreterin başkanlığında 1. Hukuk Müşaviri, Personel, Araştırma-Planlama, Koordinasyon ile İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlarından teşekkül eden kurulu, b - Üniversitelerarası Kurulda: Genel Sekreterin başkanlığında Hukuk Müşaviri ile Personel Müdürü ve iki uzmandan teşekkül eden kurulu, c - Yükseköğretim Kurumlarında: Bu kurumların yönetim kurullarını, ifade eder.

6

7 Zamanaşımı Madde 19 - Bu yönetmelikte sayılan disiplin suçu niteliğindeki fiil ve halleri işleyenler hakkında bu fiil ve hallerin işlenildiğinin soruşturmaya yetkili amirlerce öğrenildiği tarihten itibaren; a - Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına, b - Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına, Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zaman aşımına uğrar.

8 Her ne kadar maddede, soruşturmaya başlama süresi olarak düzenlenen 1 ve 6 aylık sürelerin zamanaşımı süresi olduğu bildirilse de; Danıştay kararlarında bu sürelerin zamanaşımı süresi olmadığı, idarenin düzenleyici süreleri olduğu, zamanaşımı süresinin fiilin işlenme tarihinden itibaren 2 yıl olduğu, bu süreden sonra ancak ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayacağı belirtilmiştir. “ Danıştay 8. Daire tarihli ve 2004/2891 E., 2005/1516 K.” Ancak yine de soruşturmanın geciktirilmemesi ve ilgililerin mağdur edilmemesi bakımından, soruşturmaya konu eylemden haberdar olununca bir an evvel disiplin amirince soruşturma başlatılmalıdır.

9 zamanaşımına uğradıktan sonra, disiplin cezası verilemeyecektir. “
“ 2 yıllık disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğradıktan sonra, disiplin cezası verilemeyecektir. “ Danıştay 12. Daire tarihli ve 2004/4330 E., 2007/772 K.

10 İdari Yargı yerince şekil unsurundaki sakatlık nedeniyle
bir idari işlemin iptali üzerine, İdare tarafından şekil eksikliği giderilip aynı konuda yeniden işlem tesisi yoluna gidilmesi her zaman mümkündür. “ Zamanaşımı süresi geçirilmeden verilmiş bir disiplin cezasının idari yargı yerince aynı konuda yeniden işlem tesisini gerektirecek biçimde iptali üzerine, herhangi bir şekilde zamanaşımı süresi işletilemeyecektir. ” Danıştay 10. Daire tarihli ve 1989/2299 E., 1989/1735 K.

11

12 “Kişi hakkında herhangi bir disiplin soruşturması
açılmaksızın, doğrudan disiplin amirince savunması alınarak, kişi disiplin cezası ile cezalandırılmayacaktır.” “Memur hakkında disiplin soruşturması yapılmaksızın doğrudan savunması alınarak disiplin cezası verilmesi hukuka aykırıdır.” “Disiplin cezası tayininde, bir disiplin soruşturmasının varlığı gereklidir. “ Danıştay 10. Daire tarihli ve 1987/2100 E., 1989/2239 K. Danıştay 12. Daire tarihli ve 2002/1367 E., 2005/2816 K. İdari Dava Dairel. Kur tarihli ve 2004/611 E., 2007/2412 K. İdari Dava Dairel. Kur tarihli ve 2003/172 E., 2006/2053 K.

13

14 Soruşturmaya Yetkili Amir
Madde 17 - Disiplin suçunu soruşturmaya yetkili amir, sıralı disiplin amirleridir. Disiplin Amiri, disiplin suçu hakkında bizzat veya bilvasıta bilgi sahibi olduğunda soruşturmayı kendisi yapabileceği gibi soruşturmacı tayini sureti ile de yaptırabilir. Yükseköğretim Kurulu Başkanı, üst kuruluşlar ile bütün yükseköğretim kurumlarının; Rektör, bütün üniversitenin, Dekan, bütün fakültenin; Enstitü veya yüksekokul müdürü, bütün enstitü veya yüksekokulun her kademesindeki görevlilerin disiplin amiri olup bunlar hakkında resen disiplin soruşturması açabilir veya açtırabilir. Bölüm Başkanı; anabilim, anasanat, bilim veya sanat dalları başkanları görev alanları ile ilgili disiplin soruşturma taleplerini en yakın disiplin amirine yaparlar. Bu talep gecikilmeden uygulanmaya konulur.

15 md. 17 devamı Öğretim elemanlarından soruşturmacı tayin edilmesi halinde, bunların sanığın akademik unvanına veya daha üst akademik unvana sahip olmaları şarttır. Yöneticiler hakkındaki soruşturmalarda ünvan eşitliği veya üstlüğü aranır. Üst disiplin amirinin soruşturma açtığı veya açtırdığı disiplin olayında alt disiplin amiri ayrıca soruşturma yapamaz veya yaptıramaz. Daha önce açılmış soruşturma varsa bunlar üst amirin açtığı veya açtırdığı soruşturma dosyası ile birleştirilir.

16

17

18

19

20 Disiplin soruşturmalarında sıkça karşılaşılan bir sorun da;
şikayetçi veya şikayet edilenin, soruşturmacıların tarafsız olmadığına ilişkin iddialarıdır. Soruşturmacıların görevi, savcıların görevleri ile benzerlik arz etmektedir. Ceza Muhakemesi Kanununda hakimlerin çekinmesi ve reddi müessesesi düzenlenmiş, savcıların bu yönden çekinmesi veya reddi düzenlenmemiştir. Zaten savcının karar vermek gibi bir görevinin bulunmaması, sadece iddiada bulunmakla görevli olması, iddiası ile ilgili olarak hakimce karar verilecek olması karşısında tarafsızlık ilkesine tabi olmaması hukuk gereğidir.

21 Kaldı ki; hakimin çekinmesi ve reddi kurumunu soruşturmacılar için uygulayacak bile olsak ancak kanunda yer alan durumların oluşması halinde soruşturmacıların görevlerinden çekinmesi veya reddi durumu gerçekleşebilecektir. Burada önemli olan; soruşturmacının tarafsızlığını şüpheye düşürecek bir sebebin bulunması gerekir. Bu sebebin ise soyut olmaktan öte somut olaylarla ortaya konulması ve ayrıca kişiler tarafından makul bir süre içinde red veya çekinme talebinde bulunulması gerekir.

22 “ Yapılan soruşturmalarda soruşturmayı yapanın
objektif ve tarafsız olması gerekmektedir. ” “ Soruşturulan bir olayda taraf konumunda bulunan, soruşturma açılmasını sağlayan veya soruşturulan olaya ilişkin tanıklığına başvurulabilecek kişiler soruşturmacı olarak atanamayacaktır. “ Danıştay 2. Daire tarihli ve 2003/910 E., 2003/2067 K. Danıştay 8. Daire tarihli ve 2004/2989 E., 2005/4133 K.

23 Soruşturma Süresi Madde 22 - Soruşturmanın soruşturmacı tayini suretiyle yapılması halinde, soruşturma kararı gecikilmeksizin soruşturmacıya bildirilir. Soruşturmacı, soruşturmayı kararın kendisine tebliğinden itibaren iki ay içerisinde bitirir. Bu süre içerisinde soruşturma bitirilmiyor ise soruşturmacı, gerekçeli olarak ek süre talebinde bulunur. Disiplin amiri, ek süre vermesi halinde, durumu bir üst disiplin amirine bilgi olarak sunar.

24

25 ……….. DEKANLIĞINA / MÜDÜRLÜĞÜNE
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ ……….. DEKANLIĞINA / MÜDÜRLÜĞÜNE İlgi : …. makamının …… gün, ….. sayılı soruşturma emri ve görevlendirme emri yazısı, ………… hakkında …………. (iddialar yazılacak), İddiaları üzerine, Makamınızca Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği hükümleri uyarınca başlatılan disiplin soruşturmasında, ilgide kayıtlı yazı ile soruşturmacı olarak görevlendirilmiş bulunmaktayım. ……………………………. (Ek süre talebinin gerekçesi, örneğin soruşturmanın arzettiği özellik ve güçlük, tanıkların çokluğu … vs.) nedenleriyle soruşturmanın yasal süresi içinde bitirilmesi mümkün gözükmemektedir. Soruşturmanın tamamlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç vardır. ……… tarihinden itibaren ….. günlük/aylık ek süre verilmesini, (İstenen süre 2 aydan daha fazla olamaz.) Saygılarımla arz ederim. (Tarih) ……………… Soruşturmacı

26 Yazışma Şekli Madde 52 - Kişilerle olan yazışmalar iadeli taahhütlü olarak yapılır. Evrakın elden verilmesi halinde alınacak imzalı belge dosyada muhafaza edilir. Diğer hususlarda 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

27 Soruşturma Yapılış Şekli
Madde 23 - Soruşturmacı tanık dinler, keşif yapabilir ve bilirkişiye başvurabileceği gibi bunları gerektiğinde istinabe sureti ile de yaptırabilir. Her soruşturma işlemi bir tutanakla tesbit olunur. Tutanakta, işlemin nerede ve ne zaman yapıldığı, işlemin mahiyeti, kimlerin katıldığı, ifade alınmış ise, soruları ve cevapları belirtecek şekilde düzenlenir ve soruşturmacı, katip ile ifade sahibi veya keşif sırasında hazır bulundurulanlar veya belge sorumlularınca imzalanır. İstinabe talimatında, şahidin hüviyeti, adresi ve benzeri açıklayıcı bilgiler iyice belirtilir. Sorulacak sorular dikkatle tesbit olunur. Şahide yemin ettirilmesi hususu belirtilir ve yaptırılacak yeni şekli de yazılır. Yükseköğretim Kurumlarının bütün personeli veya diğer kamu veya özel kuruluş yetkilileri disiplin soruşturmacılarının istedikleri her türlü bilgi, dosya ve başka belgeleri hiçbir gecikmeye mahal bırakmaksızın vermeye ve istenecek yardımları yerine getirmeye mecburdurlar. Bu maddenin 2. fıkrasına aykırı hareket edenler veya disiplin soruşturmasını geciktirenler veya buna sebebiyet verenler hakkında disiplin soruşturması açılır.

28

29

30

31 Soruşturmacı; objektiflik ilkesi gereğince, soruşturulan lehine ve aleyhine tüm delilleri toplamak zorundadır. Soruşturmacının görevi sadece soruşturulan aleyhine delilleri toplamak ve ceza teklif etmek değildir. Soruşturmacının eksik delil toplaması veya delilleri tek yanlı toplayarak rapor hazırlaması halinde, bu rapora dayanılarak verilen karar İdari Yargı mercilerince hukuka aykırı bulunarak iptal edilebilecektir. Soruşturulanın, kendisine yönelik tüm suçlamaları öğrenme hakkı vardır. Aleyhindeki iddialar ve isnatlar, soruşturulanın savunma yapabilmesini sağlayacak açıklıkta, yer ve zaman belirtilerek açıklanmalıdır. Savunma bir hak olduğundan, soruşturulan isterse bu hakkını kullanmayabilir.

32 Savunma Hakkı Madde 24 - Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya disiplin kurulunun yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içerisinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar. Sanığa gönderilen yazıda, hakkında disiplin soruşturması açılan fiilin neden ibaret bulunduğu, savunmasını belirtilen sürede yapmadığı takdirde savunmasından vazgeçmiş sayılacağı bildirilir.

33

34 Kişilerin beyanlarının alınabilmesi için, soruşturmacılar öncelikle soruşturma emrinin tarih ve sayısı ile soruşturmacı olarak atandıklarını ve iddia konusu eylemleri belirterek, ilgililerin konu hakkındaki beyanlarını yazılı olarak istemelidirler. Bunun için ilgili kişinin konumuna göre, (şikayetçi, soruşturulan, tanık gibi) bir davetiye gönderilmelidir ve davetiyede beyanın ne kadar sürede ya da nerede verileceği kişiye bildirilmelidir.

35 İlgi : ….. makamının ……… tarih ve ……………... sayılı soruşturma emri,
(Soruşturulan davet yazısı) Sayın ………….. (Ad-soyad) (görevi) İlgi : ….. makamının ……… tarih ve ……………... sayılı soruşturma emri, ………………………………………………………………………………….. iddiaları üzerine, …….. makamının ilgide kayıtlı soruşturma emri ile hakkınızda Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği hükümleri uyarınca başlatılan disiplin soruşturmasında, soruşturmacı olarak atandım. Soruşturma konusu iddialara ilişkin savunmanızı bu yazının tebliğinden itibaren 7 gün içinde yazılı olarak tarafıma iletmeniz, bu süre içinde savunma vermediğiniz takdirde savunmadan vazgeçmiş sayılarak hakkınızda mevcut delillere göre karar verileceği hususunda bilgilerinizi rica ederim. (tarih) ……………… Soruşturmacı

36 İlgi: ….. makamının … gün ve … sayılı soruşturma emri
(Şikayetçi davet yazısı) Sayın ………………. İlgi: ….. makamının … gün ve … sayılı soruşturma emri … makamına verdiğiniz ……. tarihli şikayet dilekçesinde, ……………… hakkında ……………. iddialarında bulunmanız üzerine, …. Makamının ilgide kayıtlı soruşturma emri ile Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği hükümleri uyarınca başlatılan disiplin soruşturmasında, soruşturmacı olarak atandım. Soruşturma kapsamında, konu hakkında şikayetçi sıfatı ile beyanda bulunmak ve varsa delillerinizi/şahitlerinizi bildirmek üzere yazılı beyanlarınızı …….. tarihine kadar (veya …. gün içinde) tarafıma iletmeniz gerekmektedir. Bilgileriniz ve gereği rica ederim. (Tarih) ……………… Soruşturmacı

37 (çalıştığı birim-görevi)
(Tanık davet yazısı) Sayın ………….. (Ad-soyad) (çalıştığı birim-görevi) ……..makamının …... tarih ve ………….. sayılı soruşturma emri ile ………… hakkında …………. (iddialar özetlenerek yazılacak) iddiaları üzerine Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği hükümleri uyarınca başlatılan disiplin soruşturmasında, soruşturmacı olarak atandım. Olayla ilgili olarak tanıklığınıza başvurulması gerektiğinden; tanık olarak ifadenizi vermek üzere …… günü saat … ’da … yerde hazır bulunmanız gerekmektedir. Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim. (Tarih) ……………… Soruşturmacı

38

39

40 “ Savunma hakkının kullandırılmaması adil yargılanma
hakkına aykırılık oluşturur. “ Danıştay 5. Daire tarihli ve 2004/291 E., 2004/3370 K. Danıştay 12. Daire tarihli ve 2003/1159 E., 2006/207 K.

41 Öngörülmemiş Disiplin Suçları
Madde 12 - Yukarıda sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı türden disiplin cezaları verilir.

42

43

44 Disiplin Suçunun Tekerrürü
Madde 15 - Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların sicilden silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller ceza nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulanmasında bir derece ağır verilir.

45

46 Disiplin cezalarının sicilden silinmesini gerektiren süreden
sonra işlenen aynı mahiyetteki suç için tekerrür hükmü uygulanamaz. “ Tekerrür halinin varlığının kabul edilerek cezanın ağırlaştırabilmesi için, aynı fiilin tekerrürü gerekmektedir.” Danıştay 3. Daire tarihli ve 1982/1554 E., 1982/922 K. “ Daha önce disiplin cezası almış olduğu suçu tekrar işlemeyip, başka bir disiplin suçu işlediği saptanan ilgiliye, tekerrür hükmü uygulanmak suretiyle bir üst ceza verilemeyecektir. “ Danıştay 10. Daire tarihli ve 1988/1946 E., 1990/720 K.

47 İyi Halin Değerlendirilmesi
Madde 16 - Geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan yönetici ve öğretim elemanları ile memurlar ve diğer personel için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.

48

49

50 (Personel Daire Başkanlığı)
(Sicil özeti isteme yazısı) BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE (Personel Daire Başkanlığı) …….. Makamının ….. tarih ve …………sayılı soruşturma emri gereğince; ………… hakkında açılan ve tarafımdan yürütülen disiplin soruşturması kapsamında değerlendirilmek üzere, adı geçenin geçmiş sicillerinin olumlu olup olmadığının ve daha önce disiplin cezası alıp almadığının tarafıma bildirilmesi hususunda gereğini arz ederim. (Tarih) ……………… Soruşturmacı

51 “ Bir alt cezadan kastedilen bir önceki maddede
düzenlenen ceza olduğundan, aynı madde kapsamında alt ceza değerlendirilmesi yapılamayacaktır. “ “ Bir alt disiplin cezası, memurun fiiline uyan cezanın alt sınırı olmayıp, yasadaki sıralamaya göre bir derece hafif olan cezadır. “ Danıştay 12. Daire tarihli ve 2000/3935 E., 2002/3875 K. Danıştay 8. Daire tarihli ve 1994/7701 E., 1996/2345 K. Danıştay İdari Dava Dairel. Kur tarihli ve 2005/374 E., 2007/103 K.

52 Ceza Kovuşturması ile Disiplin Kovuşturmasının Bir Arada Yürütülmesi
Madde 20 - Aynı olaydan dolayı yönetici, öğretim elemanı, memur veya diğer görevliler hakkında ceza muhakemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktirmez. Sanığın Ceza Kanunu'na göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olmaz. Disiplin soruşturması veya sonuçları, ceza soruşturmasını etkilemez.

53

54

55 “ Aynı fiilden dolayı birden fazla disiplin cezası verilemeyecektir. “
“ Disiplin cezası verilen kişi hakkında adli yargı merciince verilen beraat kararı "delil yetersizliği"ne dayandığından, bu karar disiplin cezasını ortadan kaldırma sonucunu doğurmayacaktır. “ “ Memurun ceza yasasına göre mahkum olması ya da olmaması disiplin cezasının uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. “ “ Bir kamu görevlisinin üzerine atılı disiplin suçu; ceza yasasına göre de suç niteliğinde ise ve ceza yargılaması sonucunda suçun unsurlarının oluşmadığı yada suçun o kişi tarafından işlenmediği mahkeme kararıyla saptanmışsa, böyle bir ceza mahkemesi kararı disiplin hukuku yönünden bağlayıcı olacaktır. “

56 Soruşturma Raporu Madde 25 - Soruşturma sona erince bir rapor düzenlenir. Raporda soruşturma onayı, soruşturmaya başlama tarihi, soruşturulanın kimliği, resmi sıfatı, suç konuları, soruşturmanın safhaları, deliller, alınan savunma özetlenir. Her suç maddesi ayrı ayrı tahlil edilerek delillere göre suçun sabit olup olmadığı tartışılır, uygulanacak ceza teklif edilir. Varsa belge asıl veya suretleri bir dizi pusulasına bağlanarak rapora eklenir. Rapor gecikilmeden onay merciine tevdi edilir.

57

58

59 “ Kişiye isnad edilen fiillerin ve bu fiillerin disiplin mevzuatının hangi maddeleri kapsamına girdiğinin tek tek belirtilmesi gerekmektedir.” “ Kişiye isnat edilen fiil somut olarak ortaya konulmadan aksinin kabulü ile disiplin cezası verilmesi hukuka aykırıdır. “ Danıştay 12. Daire tarihli ve 2005/6353 E., 2006/540 K. Danıştay 12. Daire tarihli ve 2002/5920 E., 2005/4029 K

60

61 Dosya Teslimi Madde 51 - Disiplin soruşturma dosyaları, dizi pusulasıyla birlikte teslim edilir ve alınır. Dizi pusulasının altında teslim eden ve alanın imzaları bulunur.

62

63

64 Soruşturma dosyası soruşturmacı tarafından teslim edildiğinde, disiplin amirleri veya kurulları öncelikle soruşturmada bir eksiklik olup olmadığını incelemeli, eksiklik görürse bunların tamamlanmasını soruşturmacıdan istemelidir. Eksiklik bulunmadığı kanaatine varılırsa; cezanın türüne göre disiplin amiri veya disiplin kurulu tarafından, soruşturmaya konu eylemler ve soruşturmacının teklifi belirtilmek suretiyle Disiplin Yönetmeliği md.24 uyarınca en az 7 gün süre vermek suretiyle, soruşturulan personelin savunması istenmeli, savunmasını belirtilen sürede yapmadığı takdirde savunmasından vazgeçmiş sayılacağı ve dosya kapsamına göre karar verileceği yazıda bildirilmelidir.

65 Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar
Madde 33 - Disiplin cezası vermeye yetkili Amir ve Kurullar şunlardır: a - Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından verilir. b - Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, görevlinin bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler tarafından, dekanlar için ise, bu ceza disiplin amirinin teklifi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile verilir. c - Görevinden çekilmiş sayma ve yönetim görevinden ayırma cezaları, Disiplin Kurulu kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler tarafından, dekanlar için bu cezalar disiplin amirinin teklifi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile verilir. d - Üniversite öğretim mesleğinden veya kamu görevinden çıkarma cezası disiplin amirlerinin bu yoldaki isteği üzerine, Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile verilir.

66

67 Yetki unsuru denilen karar alma yeteneği; konu, yer ve zaman itibarıyla, Anayasa ve yasalarla belli organ, makam ve kamu görevlilerine tanınmış bir güçtür. Yetki konusunda açık düzenleme yapılmayan hallerde, yetkinin hangi amaçla ve ne şekilde kullanılacağından hareketle, bu yetkiyi kullanacak makam belirlenebilecektir. Hakkında karar verilecek kişi, olay ve karara etki eden bütün unsurlar yetkinin kullanımını da belirleyecektir. Öte yandan disiplin cezasına ilişkin yetkinin doğru kullanılmaması, itiraz edilecek mercii konusunda Yönetmelikte öngörülen sıralamanın da bozulmasına neden olacaktır.

68 Bu nedenle maddede; uyarma, kınama, aylıktan kesme cezalarını vermeye yetkili olduğu belirlenen disiplin amirleri tanımından birinci sırada yer alan disiplin amirinin anlaşılması gerekmektedir. Sayılan bu cezaların verilmesinde üst disiplin amirleri yetkili değildir. Ancak, sıralı disiplin amirinin aynı zamanda soruşturulan eylem açısından şikayetçi konumunda olması, soruşturmaya konu olayda tanık konumunda bulunması gibi istisnai durumlarda, üst yönetici de ceza verebilmelidir.

69 “ Oranı belirtilmeksizin aylıktan kesme cezası verilemez. “
“ Disiplin amirleri, soruşturmacılar tarafından önerilen disiplin cezasını aynen uygulama durumunda değillerdir. “ Danıştay 10. Daire tarihli ve 1989/1717 E., 1990/2544 K “ Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının, disiplin kurulu kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amir olan rektör tarafından verilmesi gerekmektedir. “ Danıştay 8. Daire tarihli ve 2004/3073 E., 2005/4548 K Danıştay 8. Daire tarihli ve 2007/3155 E., 2007/5674 K “ Oranı belirtilmeksizin aylıktan kesme cezası verilemez. “ Danıştay 12. Daire tarihli ve 2002/2424 E., 2005/4113 K.

70 “ Kişinin fiili işlemesine neden olan durumların da göz önünde bulundurularak, suçun işleniş koşulları ve oluş biçimi değerlendirilerek karar verilmesi gerekmektedir.” Danıştay 10. Daire tarihli ve 1984/793 E., 1985/102 K. “ Kişiye verilecek ceza ile kişinin eylemi arasında orantılılık ilkesi bulunmalıdır.” Danıştay 12. Daire tarihli ve 2003/3174 E., 2006/6690 K. “ Suç sayılan eylem ile bunun yaptırımı olan ceza arasında adil bir denge bulunması gerekmektedir.” Danıştay 8. Daire tarihli ve 2004/3090 E., 2005/4679 K.

71 “ Bir belgeye dayanılmadan, soyut iddialarla disiplin
“ Bir eylemle yasanın çeşitli kurallarının çiğnenmesi durumunda, o kurallardan en ağır cezayı kapsayan cezanın verilmesi gerekmektedir. “ Danıştay 10. Daire tarihli ve 1984/399 E., 1985/244 K. “ Bir belgeye dayanılmadan, soyut iddialarla disiplin cezası verilemeyecektir. “ Danıştay 10. Daire tarihli ve 1985/1991 E., 1985/2137 K. Danıştay 10. Daire tarihli ve 1984/1825 E., 1985/998 K.

72 Olaya ve ilgilinin durumuna göre doğan hafifletici sebeplerin olayda değerlendirilmesi gerekmektedir. Adli yargı yerince verilen kovuşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin karar, disiplin cezası verilmesine engel olmamakla birlikte kişiye, üstüne atılan suçtan dolayı verilen cezanın eylemi ile orantılı olması gerekmektedir. Danıştay 8. Daire tarihli ve 1981/1718 E., 1982/1095 K. İdari Dava Daireleri Kurulu tarihli ve 2003/67 E., 2003/436 K

73 Savunma Hakkı : Madde 24 - Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya disiplin kurulunun yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içerisinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar. Sanığa gönderilen yazıda, hakkında disiplin soruşturması açılan fiilin neden ibaret bulunduğu, savunmasını belirtilen sürede yapmadığı takdirde savunmasından vazgeçmiş sayılacağı bildirilir. Anayasanın Görev ve sorumlulukları, disiplin kovuşturulmasında güvence başlıklı Madde 129/2 “Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez.”

74 “Savunma alınmadan ceza verilemez.”
“Haklarında disiplin soruşturması açılan kamu görevlilerinin savunmalarının, disiplin cezası vermeye yetkili amir veya kurullarca alınması gerekmektedir” Danıştay 10. Daire tarihli ve 1984/2017 E., 1985/229 K. “Savunma alınmadan ceza verilemez.” “Savunma hakkının kullandırılmaması adil yargılanma hakkına aykırılık oluşturur.” Danıştay 10. Daire tarihli ve 2007/1419 E., 2009/1123 K.  Danıştay 5. Daire tarihli ve 2004/291 E., 2004/3370 K.  Danıştay 3. Daire tarihli ve 1983/2516 E., 1983/2568 K.  Danıştay 3. Daire tarihli ve 1973/272 E., 1973/269 K.  Danıştay 12. Daire tarihli ve 2003/1159 E., 2006/207 K.

75 Soruşturma dosyasının disiplin amiri veya kuruluna teslim edilmesi ve amir veya kurulun soruşturma dosyasını iade etmeyip, soruşturulandan son savunmasını istemesi aşamasına geçilmesi ile soruşturmada bulunan gizlilik ortadan kalmış olur. Bu durumda soruşturulanın savunma yapmak için dosyadan örnek isteme hakkı bulunduğu kabul edilmelidir. Bu durum ulusal mevzuat ve uluslar arası sözleşmeler ile kabul edilmiş olan adil yargılanma hakkının kullanılmasını sağlayacaktır.

76 “Soruşturulana, disiplin soruşturma işlemin dayanağı olan her türlü bilgi ve belgeyi, bu bağlamda disiplin soruşturma raporlarını istemeleri halinde inceleyebilme olanağının tanınmasının hukuk devletinin, adil yargılanma hakkının ve İYUK'nun 20. maddesinin gereği olduğu” Danıştay İdari Dava Daireleri tarihli ve 2005/3292 E., 2008/1633 K. “Soruşturma raporuyla, hakkında devlet memurluğundan çıkarılma cezası önerisi getirilen ve bu öneri uyarınca savunması istenen kamu görevlisine ve vekiline yapılacak savunmaya esas olmak üzere, soruşturma raporu ve eklerinden istenen belgelerin bir örneğinin verilmemesinin, savunma hakkının hukuka aykırı olarak kısıtlanması sonucunu doğurduğu” Danıştay 1. Daire tarihli ve 2008/721 E., 2008/800 K.

77 Disiplin Kurulları Madde 34 - Disiplin kurullarında profesörlerle ilgili hususların görüşülmesinde doçent ve yardımcı doçentler, doçentlerle ilgili hususların görüşülmesinde yardımcı doçentler ve kendileri ile ilgili hususların görüşülmesinde ilgili üyeler görüşmelere katılamazlar. Bu sebeple Kurulun teşekkül edememesi halinde bir üst kurul görevlidir. Değişik dereceli kimselerin bir arada suç işlemeleri halinde soruşturma usulü ve görevli disiplin kurulu üst dereceli sanığa göre tayin edilir.

78 Disiplin Kurullarına soruşturmacılar, soruşturulanlar ve şikayetçiler üye olarak katılamazlar ve kurulda oy kullanamazlar. Ceza verilmesine neden olan olayın tarafı ve kişinin yakını da katılamaz. Aksi halde verilen disiplin cezaları Mahkemelerce hukuka aykırı bulunarak iptal edilmektedir.

79 Toplantı Nisabı Madde 37 - Yüksek Disiplin Kurulu olarak Yükseköğretim Genel Kurulunun toplantı nisabı ondört, Yürütme Kurulunun toplantı nisabı altı kişidir. Diğer disiplin kurullarının toplantı nisabı kurul üye tam sayısının yarıdan fazlasıdır.

80 Raportörlük Madde 38 - Kurullarda raportörlük görevi, başkanın görevlendireceği üye tarafından yürütülür. Raportör üye havale edilecek dosyanın incelenmesini en geç 5 gün içinde tamamlar.

81 Oylama Madde 40 – “Disiplin Kurullarında her üye oyunu kabul veya red yoluyla vermekle görevlidir. Çekimser oy kullanılmaz. Kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Oylamada Başkan oyunu en son kullanır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Karar özeti üyeler tarafından imzalanan bir tutanakla saptanır. “ Salt çoğunluk genellikle bir sayının yarıdan bir fazlası şeklinde tanımlanmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün 146. maddesindeki düzenlemeye göre salt çoğunluk: “Bir sayının yarıdan az olmayan çoğunluğudur”.

82 Karar Madde 41 - Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Red halinde atamaya yetkili amirler başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.

83 Süre Durdurma Cezasının Uygulanamaması
Madde 13 –Yönetici, öğretim elemanı, memur veya diğer personelin bulunduğu maaş derece ve kademesi itibariyle hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanmasının mümkün olmadığı hallerde, fiilin ağırlık derecesine göre brüt aylıklarının ¼’ü - ½’si kesilir ve tekerrüründe görevlerine son verilir.

84

85

86 Disiplin Yönetmeliğinin 13
Disiplin Yönetmeliğinin 13. maddesi, ilgilinin bulunduğu maaş derece ve kademesi itibariyle uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda, bu ceza yerine uygulanması gereken yaptırımı gösteren ve bir disiplin cezası niteliğinde olan bir maddedir. Durum böyle olunca, söz konusu Yönetmeliğin 13. maddesinde yer alan disiplin cezasının da, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını vermeye yetkili kurul tarafından verilmesi zorunludur. Danıştay 10. Daire tarihli ve 1986/1813 E., 1987/288 K.

87 Yer Değiştirme Etkisi Madde 21 - Sanığın disiplin suçundan sonra görev yaptığı üst kuruluşu, Yükseköğretim Kurumu'nu veya statüsünü değiştirmiş veya kurumundan ayrılmış olması, suç sırasında bağlı olduğu yükseköğretim kurumu veya üst kuruluş tarafından disiplin soruşturmasının başlatılmasına, başlamışsa tamamlatılmasına ve gerektiğinde disiplin cezasının verilmesine engel olmaz.

88

89 “ Memur iken işlediği disiplin suçundan ötürü hakkında
soruşturmaya başvurulmuş, ancak bu soruşturma bitmeden görevden herhangi bir nedenle ayrılmış kişi hakkında da soruşturmanın sürmesi, gereken kararın alınması ve bunun uygulama olanağı olmasa bile sicil dosyasında saklanması gerekmektedir.” Danıştay 1. Daire tarihli ve 1991/56 E., 1991/79 K. Danıştay 3. Daire tarihli ve 1977/47 E., 1977/42 K.

90 “Memuriyet statüsünde iken disiplin suçu işleyen kişinin memuriyetle ilişiğinin herhangi bir şekilde kesilmesi, disiplin cezası verilmesine engel olamayacaktır.” Danıştay 10. Daire tarihli ve 1985/1635 E., 1985/1997 K. Danıştay 10. Daire tarihli ve 1984/2480 E., 1985/43 K.

91 Karar Süresi Madde 42 - Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir. Üniversite öğretim mesleğinden veya kamu görevinden çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, Yüksek Disiplin Kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır.

92 Kaldı ki bu kuralın idarenin iç işleyişiyle ilgili olduğundan, disiplin suçunu işleyen kişiye daha çabuk ve etkin ceza verilebilmesini sağlamak amacıyla konulduğundan, bu sürenin geçirilmesi, görevliler açısından sorumluluğu gerektirirse de disiplin suçunu işleyene ceza verilmemesi gibi bir sonuç doğurmayacaktır. Ayrıca disiplin cezası verme yetkisinin zamanaşımına uğradığı hallerin belirlendiği 19. maddede 42. madde yer alan sürelerin aşılması durumunda disiplin cezası verilemeyeceğine ilişkin bir kurala yer verilmemiştir.

93 “Soruşturmanın tamamlanmasından itibaren 15 gün içinde disiplin cezası verilmiş olmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır” “Disiplin amiri ve kurullarına karar vermek için tanınan süreler idarenin iç işleyişi ve düzeni ile ilgili olduğundan, bu süre geçirildikten sonra ceza verilmiş olmasında yasaya aykırılık bulunmamaktadır. ” Danıştay 8. Daire tarihli ve 1993/2433 E., 1994/56 K. Danıştay 8. Daire tarihli ve 1991/1370 E., 1991/1370 K.

94 Kararların Yazılması Madde 44 - Kararlar, verdikleri tarihten itibaren en geç 15 gün içinde raportörler tarafından gerekçeli olarak ve oybirliği veya çoğunlukla verildiği belirtilerek yazılır. Başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Karşı görüşte olanlar, nedenlerini yazar ve imzalarlar.

95 Kararların İlgiliye Tebliği
Madde 45 - Ceza vermeye yetkili amirler tarafından verilen disiplin cezaları bu amirlerce; disiplin kurullarınca verilen cezalar bu kurulların Başkanlıklarınca kararların imzalarının tamamlanmasını izleyen en çok on gün içinde ilgililere tebliğ olunur. Ceza vermeye yetkili amirlerce disiplin kurulu kararlarına dayanılarak verilmiş olan cezalarda bu kararlar da eklenir. Disiplin cezasının tebliği sırasında itiraz usul ve süresi yazılı olarak hatırlatılır.

96

97 Uygulama Madde 46 - Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır. Aylıktan kesme cezası, cezanın veriliş tarihini takip eden aybaşında uygulanır. Verilen Disiplin cezaları sıralı sicil amirine üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezası bütün üniversite rektörlüklerine, kamu görevinden çıkarma cezası ise ayrıca Devlet Personel Dairesine bildirilir.

98 İtiraz Madde 47 - (Değişik fıkra:RG-10/12/ ) Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz varsa bir üst disiplin amirine, yoksa disiplin kurullarına yapılabilir. Üst disiplin amiri veya disiplin kurullarının itiraz üzerine verdiği kararlar kesindir. Bu yönetmelikte yer alan disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.

99

100 İtiraz Süresi ve Yapılacak İşlem
Madde 48 - Disiplin amirleri ve disiplin kurulları tarafından verilen disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazlarda süre kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren 7 gündür. Bu süre içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz halinde, itiraz mercileri kararı gözden geçirerek verilen cezayı aynen kabul edebilecekleri gibi cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin, kendilerine intikalinden itibaren 30 gün içinde kararlarını vermek zorundadırlar. Kaldırılan cezalar sicilden silinir.

101 Disiplin Cezalarının Bir süre Sonra Sicilden Silinmesi
Madde 49 - Disiplin cezaları sicile işlenir. Üniversite öğretim mesleğinden veya kamu görevinden çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olanlar uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının sicil dosyasından silinmesini isteyebilir. Ceza alan kişinin, yukarda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu isteği haklı kılacak nitelikte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar sicil dosyasına işlenir. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının sicilden silinmesinde disiplin kurulunun mütalâası alındıktan sonra yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.