TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ

TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ

Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) Hastalık Tanımları
Sağlık: Ruhsal ve bedensel durumun yeterli olması. Hastalık: Ruhsal ve bedensel durumun bozulması (sağlığın bozulması) Yetersizlik: Fonksiyonel düzeyde organ bozukluğu (bacak kaybı-organ düzeyinde olan bozukluk Özürlülük Bireysel düzeyde yeteneğinin azalması (yürüyememek). Engellilik: Toplumsal düzeyde kişinin yeteneğinin azalması (işine gidememek) Yaşlı insanların sigaradan kangren olması (hastalık), ayağını kaybetmesi (yetersizlik), yürüyememesi (özürlülük) işine gidememesi işinden olması ise engelliliktir. Yaralanma; sporcunun spor yaparken yani o anki geçirmiş olduğu durumdur.Yaralanma tedavi edilebilir. Sakatlanma:Buna özürlülük te diyebiliriz. Kişinin bireysel yeteneğini kaybetmesidir. Fonksiyon bozukluğudur. Kalıcıdır.

Sağlık Korunmadığı zaman kaybedilen bir boyuttur
Sağlık Korunmadığı zaman kaybedilen bir boyuttur. Ayrıca sağlık geliştirilebilir bir özellik taşır. Yaş, çevre ve kalıtım gibi daha birçok özellik genel olarak tüm bireylerin sağlığını etkilemektedir.Herhangi bir sağlık sorununun fiziksel, psikolojik ve ekonomik sonuçları bulunmaktadır. Çoğu zaman bir sporcunun yaralanmasının ardından sadece antrenman ve yarışma kayıpları akla gelmektedir. Oysa ödenen bedel daha geniş bir perspektiften ele alındığında, önce yakın (Sporcunun kendisi, ailesi, antrenörü) ve daha sonra uzak çevre (yaşadığı ülkenin vatandaşları, hatta dünya spor kamuoyu) dikkate alındığında sanılanın çok üzerindedir. Örneğina; Olimpiyat Oyunları ya da Dünya şampiyonasına bir sporcunun yaralma nedeniyle katılamaması bu müsabakanın izlenme oranını düşürebilecek, çeşitli sağlık giderleri ekonomik kayıplar doğurabilecektir.

Yaralanma nedeniyle spora katılmamanın fiziksel ve ekonomik sonuçları oldukça açıktır. Bireyleri spora yönlendirmenin doğal bir sonucu olarak yaralanma olasılığı da yükselmiştir. Avrupa Konseyi Koordineli Spor Araştırmaları Grubunun 1980 li yıllarda başladığı spor yaralanmalarının Önlenmesi Projesi bu konuda yapılan en geniş ölçekli çalışmadır (Scientifik Report, 1993)

Sporda sağlıkla ilgili sektörel gelişim de; sporun diğer alanlarına paralel olarak bilim ve teknolojiden destek alarak bulunduğumuz noktaya gelmiştir. Spor malzemelerinin, sentetik zeminlerin performans açısından optimum olanakları sunmasının yanı sıra, kas-hareket sisteminin yaralanmalardan korumasına, spor yaralanması sonrası yapılan tedavilerin optimum sürede spora dönüşü sağlayacak yönde gelişmesinden, spor eğitiminde sağlığı koruyucu yönde müfredat geliştirilmesine kadar detaylandırılabilecek bir çok konu burada sayılabilir.

SPORA ÖZEL YARALANMA Sporcuların yaralanmaları diğer grup insanlardan pek farklı değildir.Fakat her sporda az yada çok o spora özel yaralanma tipleri vardır. Bu durum Sporcuları tedavi ederken ve yaralanmanın oluşmasını önlemede oldukça önemlidir. Sporcuların tedavisi ile uğraşan doktorlar o sporun antrenman tekniklerini ve kurallarını bilmeli, egzersizlerin fizyolojik temeli kadar işin yarış kısmı ile de aşina olmalıdır.Ancak bu şekilde sporcuların güvenini kazanabilir ve onların yeniden spora dönmelerinde rol oynayabilir.

SPORA ÖZEL YARALANMA Sporda yaralanmaların önlenmesi ile ilgili olarak sağlıklı bir yaklaşımda bulunabilmek için öncelikle bazı temel kavramların ele alınması önem taşımaktadır. TRAVMA:Vücut dokuları üzerine dış veya iç kökenli, tek ya da tekrarlayan, fiziksel (mekanik) etkenlerin ortaya çıkardığı bozulmalara genel olarak “Travma” denir. Travmanın spor yaralanması olarak tanımlanabilmesi için sporcunun başına spor yaparken meydana gelmiş olması, antrenman yapmayı, müsabakalara girmeyi veya müsabakada beklenen performansı göstermeyi engellemesi gerekir.

Merdiven inerken burkulan ayak bileği bir spor yaralanması değildir
Merdiven inerken burkulan ayak bileği bir spor yaralanması değildir. Sporcunun başına gelmiş olsa bile istatistiklerde spor yaralanması olarak yer almamalıdır. Avrupa Konseyi tarafından benimsenen tanımlamada; spor yaralanmasının tıbbi tedavi gerektirir- ve bir maliyet yüklenmesi de açıklamalara eklenmiştir.”Sadece ağrı” olarak nitelenen bazı rahatsızlıklar tam bir yaralanma sınıflamasına girmemektedir. Sporda istenilen performansa ulaşabilmek ve yaralanmalardan korunmak için en temel faktör olan antrenman travmaya, dolayısı ile yaralanmaya yol açabilmektedir (Ergen, 1986)

Risk faktörleri Travmaya yol açabilen, engellenmesi mümkün olabilen ve yaralanmaya etki eden Risk Faktörleri iç ve dış olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır. İÇ (BİREYSEL) ETKENLER Deformiteler Örn:Pes planus, kavus, dizde varus-valgus Kondisyon Dayanıklılık Sürat (F.U.B) Beceri Esneklik (F.U.S) Kuvvet Önceki yaralanmalar Psikolojik durum Kişilik, motivasyon, konsantrasyon, stresle başa çıkabilme Fiziksel yapı Boy, ağırlık, eklem özelliği Vücut kompozisyonu Yaş Antrenman yaşı Cinsiyet (Mechelen, 1992)

Risk faktörleri DIŞ (ÇEVRESEL) ETKENLER Spora bağlı etkenler
Spor dalı, tipi (temas, mücadele..) Risk alma süresi Takım arkadaşları ve rakibin durumu Spor alanı, sahası, zemini Zeminin (tatemi) kayganlık durumu, tutuculuk ışıklandırma Güvenlik önlemleri Donanım Spor araç, gereçleri (ellik, yastık…) Koruyucu giysiler (Kask, kuki vs. Genel amaçlı malzemeler (ayakkabı gibi) Hava koşuları Sıcaklık, nem, yükselti Antrenör Yönlendirme, davranış Antrenman yanlışlıkları Hakem Kurallar (Mechelen, 1992)

Yaralanmanın Önlenmesinde Genel Uygulamalar
1- Tıbbi Kontroller 2- Isınma ve soğuma 3- Esneklik egzersizleri 4- Yaralanma sonrası spora dönüşün planlanması a- Tam ve ağrısız hareket açıklığı (ROM) kazanmış olması b- Kas kuvvetinin, esnekliğin, yaralanma öncesi düzeye dönmüş olması c- Spor tekniğinin tam uygulanabilmesi d- Antrenman yapabilecek dayanıklılık düzeyine erişmiş olması 5- Oyun kuralları 6- Spor alanları 7- Spor malzemeleri 8- Sağlık bilgisi eğitimi Yaralanmanın Önlenmesinde Genel Uygulamalar

YARALANMANIN CİDDİYETİ
Akut ve Konik olarak karşılaşılan spor yaralanmaları ciddiyet derecesine göre üç şekilde görülmektedir (Hlobil-Mechelen, 1987). Kronik yaralanmalar genellikle tekrarlayan ve iç kökenli travmalar (kemik stres kırıkları, tendinosizler gibi), akut yaralanmalar ise ise tek ve dış kökenli travmalara (hematom, kemik kırıkları gibi) bağlıdır. Ancak bunların dışında da örneklere rastlanabilir. 1. Derece: 1-7 gün kadar etkinliklere katılma sınırlılığı oluşturur. HAFİF 2. Derece: 7-21 gün kadar sınırlanmaya yol açar ORTA 3. Derece: 21 günden daha sonra uzun ya da kalıcı yaralanma durumudur CİDDİ

Spor yaralanmalarının ciddiyetinin yorumlanabilmesi için bazı faktörlerin detaylı olarak incelenmesi gerekmektedir; 1. Spor yaralanmasının özelliği: Çekme, zorlanma, kopma, kontüzyon, çıkık, yarı çıkık, kırık, çatlak, açık yara, enfeksiyon, enflamasyon, 2. Tedavinin süresi ve özelliği 3. Spora katılamama süresi 4. Çalışma-iş süresi kayıpları 5. Kalıcı sakatlık 6. Direkt (tedavi) ve indirekt (iş gücü kaybı) maliyetleri

Yaralanmaların Önlenmesi İçin Temel Noktalar
Yaralanmalar, yoğun ve uzun süreli fiziksel eğitimlerde ortaya çıkan büyük problemlerdir. Fakat bu yaralanmaların çoğu eğitim salonunda gerekli tedbirler alındığında önlenebilir niteliktedir. Uygun çevrenin oluşturulması, yeterli ön ısınma ve bitirme eksersizleri, rasyonel programlama, vücudun her bölümünün dayanıklılığının artırılması, koruyucuların giyilmesi, ustalıklı eğitim yönetimi vs. yaralanmaların önlenmesinde vazgeçilemez unsurlardır. "Bazı durumlarda önleme ilaç ve tedaviden yüz kere etkilidir" sözünde olduğu gibi, önleme tedbirleri uygulanmalı ve acil durum kutusu ve acil durumlar için acil telefonu hazır bulundurulmalıdır. ¨ Yaralanmaların engellenmesi için kontrol listesi · Eğitim alanı tam olarak hazır mı? · Zemin durumu ve ekipmanlarla ilgili olarak herhangi bir düzensizlik var mu? · Öğrencilerin hazırlanması doğru bir şekilde mi? · Isınma eksersizleri yeterli mi? · Kyorugi uygulamasında koruyucular doğru olarak giyildi mi? · Müsabıklar teknik düzeylerine ve fiziksel durumlarına göre eşleştirildi mi? · Müsabıklar karşılıklı olarak heyecan ile teşvik edildiler mi? · Kyorugi kuralları doğru olarak anlaşıldı ve gözlemlendi mi? · Günün eğitiminin miktarı uygun mu? · Uygulama esnasında yaralanan öğrenci var mı? · Öğrenciler eğitim sonuçlarından memnun mu?

TAEKWONDOCULARDA GÖRÜLEN YARALANMA TİPLERİ
Her sporun kendine özgü yaralanma tipleri vardır Taekwondo da görülen yaralanmalar: Kas yaralanmaları Tendon yaralanmaları Ligaman yaralanmaları Kemik doku yaralanmaları (Kırıklar) Eklem yaralanmaları Damar yaralanmaları (Arterial trombozis, anevrizma) Cilt yaralanmaları (deri enfeksiyonları)

Ramazanoğlu F. ve arkadaşlarının 80 elit Taekwondocu üzerinde yapmış olduğu araştırmasında şu sonuçlar bulunmuştur: Tablo 1: Taekwondocuların Yaralanmaya Maruz Kaldıkları Yer Taekwondocuların % 58.3‘ünün müsabakalarda, % 36.7’sinin de antrenman esnasında yaralanmaya maruz kaldıkları anlaşılmıştır. Tablo 2: Antrenmanda Yaralanmaya Sebep Olan Faktörler: F A K T Ö R L E R 1-Antrenman Yaptığım Arkadaşımın Bilinçsiz Hareketi 2-Koruyucu Malzeme Kullanmamaktan 3-Antrenmandan Önce Yetersiz Isınma 4-Aşırı Yüklenme Nedeniyle 5-Antrenmanlara Düzenli Devam Etmemekten Dolayı 6-Antrenman Salonun Düzensiz ve Yetersiz Oluşu 7-Diğer Sebepler ___________________________________________ Sayı 30 27 25 15 6 5 4 _____ % 26.8 24.1 22.3 13.3 5.3 4.7 3.4 100

3-El ve El Bileği Bölgesi 4-Kalça " 5-Yüz Bölgesi 6-Göğüs Bölgesi
Tablo 3: Müsabakada Yaralanmaya Sebep Olan Faktörler: Taekwondocuların Yaralanmaya Maruz Kaldıkları Vücut Bölgeleri: F A K T Ö R L E R 1-Rakibin Kural Dışı Teknik Yapması Nedeniyle 2-Hazırlık Döneminde Yetersiz Antrenman 3-Müsabaka Öncesi Yetersiz Isınma 4-Hakemlerin Tehlikeli Pozisyonları Geç Durdurması 5-Hazırlık Döneminde Aşırı Yüklenme 6-Müsabaka Zeminin Bozukluğundan 7-Diğer Sebepler Nedeniyle 8-Antrenörün Yanlış Taktiği Nedeniyle Sayı 35 18 16 15 13 9 5 4 % 30.4 15.6 13.9 13.0 11.3 7.8 4.5 3. Vücut Bölgeleri 1-Ayak Bölgesi 2-Diz " 3-El ve El Bileği Bölgesi 4-Kalça " 5-Yüz Bölgesi 6-Göğüs Bölgesi 7-Dirsek Bölgesi 8-Diğer Vücut Bölgeleri Sayı 44 22 15 10 6 5 4 % 40. 20. 13. 9.1 5.5 4.5 3.6 __

Bu Araştırma sonucunda şunları söyleyebiliriz:
-Taekwondo sporunda, özellikle antrenör ve sporcuların ilk yardım ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmaları, yaralanmaların daha ileri seviyelere ulaşmasını önleyecektir. -Antrenmanlardaki alıştırmalarda uygun kilodaki eşler arasında karşılaştırma yapılmalıdır. -Yasaklanmış bölgelere kural dışı teknikler uygulanmamalı ve yarışma kurallarına uyulmalıdır. -Yaralanmaya meyil vermemek için yarışmalar ve antrenmanlar öncesi ısınma mutlaka yapılmalıdır. - Müsabakalarda zorunlu olan koruyucu malzemeler antrenmanlarda da mutlaka kullanmaya dikkat edilmelidir.

KAS YARALANMALARININ SINIFLANDIRILMASI
Kas yaralanmalarının sınıflandırılması: 1. Parsiyel rüptür (strain): Kasın ileri derecede gerilme veya kontraksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkar. Kasın kendi dinamik kuvveti kendi korunma gücünü aşarak yaralanmasına neden olur. En çok yaralanan kaslar iki eklemi geçen, yüzeysel yerleşimli ve fiziksel aktiviteye katılan gastrocnemius, hamstring, quadriceps femoris ve biceps brachii kaslarıdır. Taekwondo da ısınmadan yapılan birçok teknikten sonra oluşabilir. a) 1. derece kas straini: kasın aşırı gerilmesi olarak tanımlanan bu yaralanma kasın ani eksentrik aktivitesiyle birbirine paralel olan lifler gerilir. Kas fibrillerinin % 5 inden azında gerilme ve zedelenme vardır. . Ani ağrı, lokal hassasiyet . Aktif hareket, germe ve dirence karşı kontraksiyonla ağrı . Kas gücünde azalma ve ROM kısıtlılığı yoktur. b) 2. derece kas straini: Direkt darbe sonucu deride, dokuda, kas fasyasında oluşan süperfisyal yaralanma, kas ezikleri olarak tanımlanır. Kas fibrillerinin % 8-10 unda ayrılma vardır. . Yaralanma anında şiddetli ağrı . Kas gücünde azalma, hareket kısıtlılığı . Renk değişikliği (deri üzerinde siyah, mavi ekimoz) . Kas kontraksiyonu ve pasif germe ile ağrı

2.Komple kas rüptürü: Gerilme ve kontraksiyon şiddeti fazla olursa kas boyunun % 25 i gerildikten sonra yırtılır. . Yaralanma anında hissedilen keskin ve bıçak saplanır gibi hissedilen ve hareket ile artan istirahatle azalan ağrı . Kasta anatomik bütünlük kaybı . Kas fonksiyonu kaybı ) mekanik nedenlerle kontraksiyon yapamazlar) . Yaralanmanın olduğu yerde kas kitlesinin bir taraf toplanmasıyla lokalize şişlik, hemotom ve ekimoz (şişlik proksimal yırtıklarda altta, distal yırtıklarda üstte belirgindir.). Hazırlayan faktörler: . Lokal ve genel aşırı yorgunluk (Oluşan laktik asit performansı limitlemektedir. Bu kimyasal artıklar koordinasyonu bozarak yaralanma riskini artırmaktadır). . Yetersiz antrenman ve yetersiz ısınma egzersizleri

3.Kas Hernileri: Kas kılıfının yırtılması sonucunda kas bu kısımdan dışarı çıkarak herni oluşturur. Kas yırtılmasından farklı olarak kas kontraksiyonu sırasında görülmez, istirahatte görülür. Sıklıkta uylukta meydana gelir. 4. Kas Krampları: Spazm sonucu ani ve şiddetli ağrı ve hareket kısıtlığına neden olur.En sık diz fleksörleri ve baldır kaslarında ortaya çıkan kas krampının birçok sebebi vardır. . Fazla kullanma . Isınmadan germe uygulamaları . Aşırı aktiviteye bağlı vücuttan fazla su kaybı ve buna paralel vücuttaki NA miktarının azlığı . Isı değişikliği . Beslenme eksikliği . Aşırı yorgunluk

5. Kas Nodülleri: Kas gevşek olduğu pozisyonda palpasyonla tespit edilir. Kasın aşırı yorulması ve kas yorgunluk maddelerinin kas içinde birikmesi sonucu ortaya çıkar 6. Kasta Hematom Oluşumu: Kas aşırı gerildiğinde fibril, konneftif doku ve kan damarları yırtılacaktır. Fiziksel aktivite ile kaslara gelen kan akımı 5 kat arttığından kasın vaskülaritesiyle doğru, tonusu ile ters orantılı olarak hematom meydana gelecektir. Oluşan kanama, rüptüre kas fibrilleri arasındaki teması mekanik olarak azaltarak iyileşme durumunu etkiler. Kanama ve rezorpsiyonu enflamasyonu başlatır. Eğer kanama kontrol edilirse iyileşme hızlı ve tam olur.

KAS YARALANMALARINDA TEDAVİ
İlk 72 Saat içinde; . İstirahat-Soğuk-Kompresyon-Elevasyon (RICE:Rest-Ice-Compression-Elevation) yapılır. . Yaralanmadan hemen sonra vücut savunma mekanizması olarak kanamaya karşı pıhtılaşma cevabı başlar. İlk saat içinde rüptür instabil olduğundan yük bindirme ve kontraksiyon etkisiyle yeniden kanama olabilir. O yüzden yüklenmenin azaltılması gerekir. (bu amaçla alt ekstremite de koltuk değnekleri, üst ekstremitede splint kullanılabilir). .İlk saat içinde tekrarlayan mikrotravmaya neden olduğundan masaj yapılmamalıdır. . İntramuskuler-intermuskuler hematom ayrımını yapmak için tekrarlayan muayeneler yapmak gereklidir saat sonra şu sorulara cevap verilmelidir; - Şişlik azaldımı ? (azalmadıysa intramuskuler hematom) - Kanama yayılıyor ve ekimoz var mı? - Kontraktil kaabiliyet düzeliyormu ?

KAS YARALANMALARIN DA TEDAVİ
72 saat sonra; . Elastik bir bandajla tespit . Lokal ısı (sıcak-soğuk kontrast kullanımı olabilir) . Aşağıdaki sırayla aktif kas egzersizleri: -Yüklenme olmaksızın statik egzersizler - Yük bindiren statik egzersizler - Kısıtlı dinamik egzersiz (ağrı eşiğine kadar aktif ROM egzersizleri) - Dinamik egzersizler (yüklenmeyi giderek artırarak) . Germe egzersizleri (ROM u düzeltmek için) . Aşamalı artan aktivite ve yüklenme (bisiklet ve yüzmeyi takiben koşma) . Spora özgü egzersizler

R I C E R-(REST)TERK ETME VE DİNLENME: Antrenmanı anında terk edip dinlenmeye çekilmek lazımdır. Başka bir eksersize geçerek incinen bölgeyi korumaya aldığını zannedip antrenmana devam etmek son derece zararlıdır. Zedelenmeyi ve yaralanmayı arttırıp, iyileşme sürecinin artmasına neden olur. Anında dinlenmeye çekilip, İncinen bölgeye asla yük bindirilmemelidir. I- (ICE) BUZ TATBİKİ Buz tatbiki incinen yerdeki iç kanamayı kesmesi ve kılcal damarlardaki kanamayı kontrol etmesi bakımından önemlidir. İncinen yerde deride bir morarma görürseniz muhakkak deri altında bir iç kanama vardır. Buz tatbiki bunun artmasını önleyen bir uygulamadır. Buz tatbiki günde 2-3 kez olmak üzere dakika süre ile yapılmalıdır. Buz tatbiki asla çıplak deri üzerine buz sürerek olmamalıdır. Buz bir torba içinde olmalı direkt olarak çıplak ciltle temas etmemelidir. C-(COMRESSİON) KOMPRES İncinen yere kompres yapmak ve sarmakta ilk müdahale yöntemlerinden biridir. Kanama açık ise önce direk yara üzerine baskı yaparak kanama durdurulur. Durmaz ise orayı besleyen damarların merkez noktalarına basınç yaparak kanama durdurulmaya çalışılır. Kanama durmaz ise sargı birkaç kez artırılarak ve acı duyuluncaya kadar sıkılarak kanama durdurulur. Taekwondo çalışmalarında turnikeye başvurulacak kanama pek olmaz. Lif ve yan bağ zedelenmelerinde baskılı bandaj uygulaması sporcunun evde yapacağı yöntemlerden biridir. Soğutucu jellerle baskılı bandaj incinmelerde iyileşme sürecini azaltır. E-(ELEEVATİON) YÜKSELTME İncinen parça kalp seviyesi üzerinde tutularak yer çekimi etkisinden faydalanılarak gerek dış gerek iç kanama azaltılır.

TENDON YARALANMALARI Genellikle tendon yaralanmaları direkt travmadan çok intrensek faktörlere bağlı veya overuse denilen aşırı kullanım yaralanmaları sonucu ortaya çıkar. En sık aşil, supraspinatus, biceps ve patelar tendon yaralanmaları görülür. Tendon ünitesi üzerinde tekrarlayan mikrotravmalar tendon enflamasyonuna neden olur. Aşil tendon yaralanmaları tendonun kalkaneusa yapışma yerinin 2-5 cm proksimalinde, supraspinatus tendon yaralanmaları humerusa yapışma yerinin 1-2 cm proksimalinde meydana gelir. Tendon Yaralanmalarını Hazırlayıcı Faktörler: Isınma yapılmadan ve yetersiz ısınma sonucunda ani gerilim uygulanması Tendonun travmadan önce gergin olması Kaslarda kısalık ve fleksibilite azlığı (tendona yüksek yüklenmeler iletebilir) Tekrarlayıcı mikrotravma Uygun olmayan antrenman koşulları (sistematik olmayan düzensiz antrenman, sert zemin, uygun olmayan ayakkabı)

TENDON YARALANMALARININ TEDAVİSİ
Akut tendon rüptüründe; RICE bazen koltuk değneği kullanımı, akut faz boyunca destek bandajı kullanımı Egzersiz programında aşamalı artış. . Kronik tendon yaralanmasında; - Tedavide anahtar tendon yaralanmasına neden olan faktörün belirlenmesidir. Ayakkabı bağının sıkı olması nedeniyle ayak bileği ekstansör tenosinoviti, akromionun ucunun büyük olması nedeniyle impingement sendromu, Taekwondo da sıçrama nedeniyle patellar tendinit ve aşil tendinit, gibi nedenler belirlenmelidir. Germe egzersizleri: Kronik tendinitlerde en etkili faktör kas-tendon ünitindeki fleksibilite eksikliği olduğundan spesifik bir germe programı rehabilitasyonun stratejisinin temelini oluşturmaktadır. Eksantrik egzersiz Destek bandajı (yüklenmeyi önlemek için) Isı uygulaması

LİGAMAN YARALANMALARI
Eklemin normal hareketinden biraz daha fazla zorlanması sonucu ligamentte değişik derecelerde yaralanmalar görülür. Ligaman yaralanması ligamanın kemiğe yapıştığı yerde orta kısmına oranla daha fazla görülür. Ligaman yaralanmalarında sınıflandırma: Derece: Yaralanma olduğu anda 24 saat içinde orta şiddette ağrı vardır. Özellikle yaralanma yerine bir stres uygulandığında lokal hassasiyet olabilir. Eklemde instabilite yoktur. Derece: Aktivite esnasında ağrı nedeniyle kişi aktiviteyi bırakır. Ağrı ve hassasiyet orta dereceden şiddetliye doğru değişebilir. Eklemde instabilite yoktur. Tam/tama yakın ligaman kopması nedeniyle şiddetli ağrı ve fonksiyon kaybı vardır. Stres uygulama ile ligaman kopabilir. Doku devamlılığının kaybına bağlı olarak ağrı olmayabilir. Cerrahi endikasyon gerekir.

LİGAMAN YARALANMALARINDA TEDAVİ
1. Derece yaralanmalarda nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSSAİİ) verilerek, mobilizasyon önerilir. 2. Derece yaralanmalarda Daha fazla korunma Kompresyon NSAİİ Elevasyon Orta dereceli hareketin teşviki (alçı ile immobilizasyon yapılmaz) 3. Derece yaralanmalarda; hastaneye gönderilmeli

Kırıkların tedavisinde, çevre yumuşak dokularının da zarar gördüğü unutulmamalıdır. Hastanın yanında o anda sağlık elemanı yoksa, antrenörün yapacakları; - Açık bir yara varsa steril bir kompresle örtmek -En kısa zamanda hastaneye naklini sağlamak - Nakil sırasında kırık ekstremitenin doğru pozisyonda olmasını sağlamak, bunun için mümkünse atele almak - Yaralı sporcuya yiyecek, içecek hiç birşey vermemek (operasyona girecekse) -Alçılı tespit ya da operasyon sonrası spora dönüş uzunca bir süre alacağından (örneğin alt ekstremite kırık operasyonu takiben en az 6 ay), sporcunun genel kondisyonunun devamlılığı çok önemlidir. Bu amaçla rehabilitasyon programı uygulanmalıdır. KIRIKLAR

EKLEM YARALANMALARI 1- SUBLUKSOSYONLAR: Eklem yüzeyleri arasında bir miktar temasın bulunduğu tam olmayan dislokasyonlardır. En sık görüleni akromioklavikular eklemdir. Bu yaralanmada eklem kapsülü bir miktar zarar görmüştür ama ligamanlar sağlamdır. Cerrahi müdahele gerekmez 2- DİSLOKASYONLAR: Eklem yüzeyleri arasındaki temas tamamen kaybolmuştur. En sık parmak, omuz, patella ve dirsekte görülür. Tedavi; Dislokasyonlar, komplike edici başka bir şey yoksa hemen redükte edilmelidir. Örneğin omuzda, sinir sıkışması olabilir, test edilip daha sonra redüksiyon yapılmalıdır. Dislokasyon kırıkla birlikte olabilir. Kırıklı dislokasyonda cilde bası varsa, nekroz olasılığına karşın acil redüksiyon gerekir. Redüksiyondan sonra kırığı ekarte etmek ya da redüksiyondan emin olmak için radyografi çekilmelidir. İyileşmeyi hızlandırmak için hareket sınırlandırılmalıdır.

AŞIRI KULLANIM YARALANMALARI
Bu tip yaralanmaların çoğu, yoğun antrenman programlarına bağlı olarak gelişmektedir. Bundan başka kişisel özellikler, çalışma tekniği ve ekipman da aşırı kullanım yaralanmalarına zemin hazırlayan faktörler arasında sayılabilir. Aşırı Kullanım Yaralanmaları Nedenleri: - Aşırı yüklenme: - Hatalı teknik veya postür - Hatalı veya kötü nitelikte ekipman - Uygunsuz postür ya da anatomi Aşırı Kullanım Yaralanmasında Duyarlı Dokular - Kemiklerde stres kırığı, - Eklemlerde ağrı, duyarlık, hareket kısıtlığı, - Ligamanlar /aşırı zorlanma) - Kaslar - Tendonlar (aşırı zorlanma)

AŞIRI KULLANIM YARALANMALARI
Aşırı Kullanım Yaralanmasının Tedavisi: - Etkilenen kısım dinlendirilirken, diğer taraflar çalıştırılır, - NSAİİ - Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon programı - Lokal enjeksiyonlar - Egzersiz (yoğunluğu kademeli olarak artırılan) Aşırı Kullanım Yaralanmasının Önlenmesi: - Hatalı teknik ya da postürün saptanması düzeltilmesi, - Uygun ekipman seçilmesi, - Aktivite öncesi ve sonrası, ısınma ve germe egzersizlerinin yapılması - Uygulama yoğunluğu ve süresinin aşamalı olarak arttırılması

SPOR YARALANMALARINDA REHABİLİTASYON
REHABİLİTASYON: Doğuştan veya sonradan olan, fiziksel veya ruhsal bozuklukların ortadan kaldırılması için yapılan çalışmaların tümüne denir. REHABİLİTASYONUN İÇERİĞİ: 1- Yaralanmaların nedenlerinin araştırılması, 2- Yaralanmanın olmaması için alınacak tedbirlerin neler olduğu, 3- Yaralanma olunca neler yapılacağı, 4- Yaralanmadan sonra neler yapılacağı, 5- Hekime gidildikten sonra antrenmana başlayıncaya kadar neler yapılacağı.

SPOR YARALANMALARINDA REHABİLİTASYON
REHABİLİTASYONUN AMACI: 1- Sporcuyu en erken zamanda spora döndürmek, 2- Enflamasyonu ortadan kaldırmak, 3- Yaralanan bölgenin aktif ve pasif stabilizasyonunu (normal hareketini) sağlamak, 4- Kas gücünü devamlılığını sağlamak veya kasların gücünü arttırmak, 5- Kasların koordinasyonunu sağlamak, 6- Kasın enduransını artırmak (kasların hareketleri tekrarlayabilme yeteneğini artırmak, 7- O spor dalı için uygun olan biyomekaniksel beceri örneklerini geliştirmek, 8- Kardiyovasküler sistemin (kalp-akciğer sistemi) dayanıklılığını sağlamak ve bu programın devamlılığını sürdürmek, 9- Genel sağlık durumunun devamlılığını sağlamak.Bu durumun içinde fiziksel olduğu kadar psikolojik durum da var.

Örnek bir Sportif Rehabilitasyon Protokolü:
Ayak bileğinde atroskobik cerrahi sonrası rehabilitasyon: 1.gün: İstirahat,buz, kompresyon ve bacağı yüksekte tutma 2. gün: Koltuk değnekleri ile ağırlık vermeden ayakta durma, izometrik egzersizler uygulanır, ayak bileğine aşağı-yukarı içe dışa hareketler yaptırılır. 3-7. gün: Koltuk değnekleri ile ayak parmaklarının ucuna basarak yürür. Bir sandalyeye oturur; ayaklar ileri uzatılır, bu sırada ayaklar yerden kaldırılmaz. Oturduğu yerde her iki ayak tabanı birbirine bakacak şekilde içe ve dışa çevrilir. Sandalyede otururken ayak altında tenis topu ile havlu ile egzersizler yapılır. 7-13. gün: Duvar önünde germe egzersizleri, ayak ile takoza inip çıkma, izometrik egzersizler. Sırtüstü yatarken ayakları duvara dayayıp, dizler bükülmeden dorsifleksiyon egzersizi. Otururken ayak altına yerleştirilen havlu ile ayak dorsifleksiyona zorlanır. gün: Lastik bantlarla (Tera-bant) dorsal/plantar fleksiyon ve inversiyon/eversiyon egzersizleri. Her iki ayak üzerinde çömelip kalkma (başlangıçta destekli, sonra desteksiz); eğimli zemin üzerinde yürüme. Topuklar ve parmak uçlarında yürüme. Bu hareketler sırasında ağrı ve şişlik olmuyorsa ; ayağın iç kenarı ve dış kenarı ile yürüme alıştırmaları Germe ve ROM egzersizlerine devam edilir.Hafif bisiklet çalışmalarına ve yüzmeye başlanır. gün: Yukarıdaki egzersizlere ek olarak topuklarda yürüme aktarılır. Lastik bantlarle inversiyon/eversiyon hareketleri yaptırılır. 1. aydan sonra: düşük tempo ile başlanıp düz koşu, yan koşu, 8 koşu, hafif sıçrama, geriye koşu yapılır. Bu tip egzersizler giderek artırılıp normal sportif aktivitelere geçilebilir.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Ayak parmağı kırıkları)
AYAK PARMAĞI KIRIKLARI: Bulgu ve belirtiler: 1-Kırık bölgesinde şiddeli ağrı 2-Kırık etrafındaki yumuşak dokularda şişme 3-Gözle görülen şekil değişikliği , deformite 4-Hassasiyet 5-Kan dolaşımının bozulmasıyla uyuşukluk veya bozukluk. Nedenler: Ayak parmağına direkt darbe gelmesi , vurmalar Ayak parmağının tekme atarken Sauquard a takılması,Ayak parmağın daki indirek yüklenmeler. Teknik atarken Ayak parmağının rakibin dirseğine gelmesi vs. İyileşme süresi: Bir kırığın ne kadar sürede iyileşeceğini tahmin etmek imkansızdır.Bu yaş cinsiyet,önceki sağlık ve kondisyon durumuna bağlıdır.Ayak parmağı kırıklarının iyileşme süresi genellikle 6-8 haftadır.Ve hemen ağırlık vermeye başlayabilirsiniz.Kırık bölgesinde anormal hareket olmaması ve röntgenlerde tam kaynamanın görülmesiyle iyileşmenin tamamlandığına karar verilir

TEDAVİ İlk yardım: Mümkünse hemen ayak koruyucuyu,veya antrenmenda iseniz ayakkabıyı çıkarın.Fakat yaralanan parmağı hareket ettirmeyin. R.I.C.E kurallaını uygulayın. Dinlenme ,buz,kompresyon,elevasyon Doktor kırılan kemikleri amelityatla veya ameliyatsız olarak yerine oturtacaktır.Bu mümkün olan en kısa zamanda yapılmalıdır.6 saat sonra kanama ve şişlik sebebiyle dokuların çoğu elastikiyetini kaybeder ve normal pozisyona gelmeleri zorlaşır. Tedavinin devamı: Kırık sahasını hareketsiz hale getirmek şarttır.Kırılan parmakla yanındaki parmağı araya bir gazlı bez koyup yapıştırıcı bir bandla sarn. İdman veya yarışma öncesinde 3-4 kere 15 er dakika buz masajı uygulayın .Kryokaft kullanabilirsiniz. 72 saat sonra sıcak uyglamaya başlayabilirsiniz. İlaç: Doktorunuz genel anestezik ,lokal anestezik veya adele gevşeticiler verebilir

Aktivite: A-Sandalyeye oturulur ayak parmakları boşa çıkacak şekilde ayaklar bir düzeneğe konur.Omuz hizasında ayaklar açılır. Parmak uçları aşağıya doğru bastırılır. 10 sn süre ile 10 tekrar yapılır.Günde 3-4 kez tekrar edilir. B-Bir sandalyeye oturunuz.Ayakları omuz hizasında açınız.Ağırlık kullanmayınız.Ayak tabanını kaldırmadan sadece parmakları yerden kaldırınız.10 sn ile 30 tekrar yapınız. C-Sandalyeye oturulur ve ayak topukları birbirine değdirilir.Ağırlık kullanmayınız.Pozisyon alındıktan sonra parmak uçları bir cismi tutuyor gibi sıkılır sonra açılır.10 sn izometrik olarak çalıştırılır.10 sn süreli 10 tekrar 3 set günde 3-4 kez yapılır. A C B

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Ayak Bileği İncinmesi)
Belirti ve bulgular: Lokal şişlik (derin veya Yüzeysel) İncinmiş bölge üzerinde ağrı ve hassasiyet; İncinmiş bölge üzerine basınç uygulandığında sertlik sissi Deri altında renk değişikliği , beyazla başlayıp kırmızı , siyah ve maviye dönüşen çürükler. İyileşme süreleri: Yaralanmanın süresine göre farklılık gösterse de komplikasyonsuz ayak bileği incinmeleri genellikle 2-4 günde iyileşir. Nedenler: Doğrudan bölgeye yapılan bir darbe veya rakibin tekmesine maruz kalma

TEDAVİ İlk yardım: Dinlenme ,buz ,kompresyon ,yükseltme (R.I.C.E) Tedavinin devamı: Yaralanan bölgeye bir parça tampon koyarak elastiki bandaj sarın 72 saat kadar yaralanan bölgeye kompres uygulayın Kryocuft kullanabilirsiniz.Bir tenis topu büyüklüğünde buz ile sakatlanan bölgeye dairevi masaj yapın.Antrenman veya çalışmadan evvel günde 3-4 kez herbiri 15 er dakikalık masajla devam edin 72 saat sonra eğer durum iyi ise buz yerine sıcak uygulamaya geçilir.Isıtıcı lambalar ,sıcak paketler ,sıcak duş ,ısıtıcı kremler ve merhemler ,havuz tedavisi de kullanılabilir. Şişliği azaltmak veya rahatlatmak için sık sık ve yüzeysel masaj yapabilirsiniz. İlaç: Hafif rahatsızlıklarda parasetamol , lokal merhem veya kremler kullanabilirsiniz. Ağır ağrılar için doktorunuz kuvvetli ağrı kesiciler reçete edebilir.

Aktivite: A-Sandalyeye oturulur ayaklar birbirinden cm açılır. Ağırlık kullanmayınız. Ayak topukları yerde iken ayak topuğu yerde iken ayak tabanı yere 45 derece pozisyondan içe dışa parmaklarla daire çizilir. Günde 3-4 defa tekrar yapılır. B-Bir silindir üzerine denge tahtası koyunuz.Çıplak ayakla bu düzeneğin üzerine çıkınız.Ağırlık kullanmayınız. Dengeli şekilde 10 sn kadar durunuz.Günde 3-4 kez 5-10 tekrar yapınız. C- Yatağa uzanın yaralanmış ayak dışarı taşacak şekilde düz pozisyonda olsun.Ağırlığı tam ayağın üst yüzüne gelecek şekilde yerleştirin.0,5 kg ağırlıkla başlayın Ayak aşağı yukarı kaldırarak antrenman yapın 10 tekrar 3 set günde 3-4 tekrar yapın. Zamanla tekrarı ve ağırlığı arttırın. B A C

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Ayak Bileği Çıkması)
Belirti ve bulgular: -Yaralanma anında şiddetli ağrı -Ayak bileği hareket ettirilmeye çalışıldığında şiddetli ağrı ve ayak bileği fonksiyonlarının kaybı -Çıkık kemiklerin anormal pozisyonda kitlenmesi veya kendiliğinden düzelme ,deformitenin ortadan kalkışı -Çıkık ,kırık veya burkulmanın üzerinde hassasiyet -Şişme ,çürüme (renk değişimi) -Kan damarları veya sinirlerin kesilmesi, basıya uğraması veya ezilmesi söz konusu ise his kaybı, uyuşma veya felç durumu Nedenler: -Bilek bölgesi yan tarafına yüklenme, bileği uygun olmayan bir harekete zorlamak. -Şiddetli ayak bileği burkulmasının sonucu (aşırı baskıdan) bağların liflerin kopması -Tekrar edilen burkulmaların ve yırtılmaların bağları zayıflatması -Kuvvetli kas kasılmaları

İyileşme süreleri: -Kırıkla birlikte olan bir ayak bileği çıkığının tamamen iyileşmesi için ortalama haftaya ihtiyaç vardır. -Ameliyat sırasında konulan vida veya teller genellikle 8-12 haftada çıkarılır. -İlk defa olan yaralanmaysa , uygun bakım, ameliyat ve yeterli iyileşme süreci kalıcı bir sakatlanmayı önler. -Eğer cerrahi müdahale tercih edilmemişse ağırlıktan veya zorlamadan uzak kalmak şartıyla iyileşme süreci 12 haftadır.

TEDAVİ İlk yardım: Dinlenme ,Buz, Kompresyon, yükseltme (R.I.C.E) yi takip edin Tedavinin devamı: Doktor (ameliyatla veya ameliyatsız) çıkık kemikleri mümkün olduğunca normal pozisyona getirir.Bu işlem yaralanma dan sonra mümkün olduğunca en kısa sürede yapılmalıdır.Çıkmadan 6 saatten sonra kanama veya vücut sıvısının yer değiştirmesi şoka sebep olabilir. Hem de bazı dokular elastikiyetini kaybeder ve normal pozisyona dönmeleri zorlaşır. -Alçı alındıktan sonra en az 6 ay bandajlamaya ihtiyaç vardır. -Alçı ve dikişler alındıktan sonra banyo yapılmalıdır. -El topu büyüklüğünde daireler çizerek günde 3-4 kez ve 15 dakika buz masajı uygulayabilirsiniz. -Eğer sakatlanan bölge iyiye gidiyorsa buzun yerine sıcak uygulayın .Isıtıcı lamba ısıtıcı petler, sıcak duşlar, ısıtıcı merhem ve kremler kullanın. -Mümkünse girdap banyosundan faydalanın. -Sık sık ve hafifçe yapılan masaj şişliği azaltır ve hastayı rahatlatır. İlaç: Hafif rahatsızlıklarda Aspirin, parasetamol ve kullanabilirsiniz. İhtiyacınız varsa doktorunuz şiddetli ağrılar için kuvvetli ilaçlar yazabilir.

Aktivite: A-B- Bir sandalyeye oturarak ayaklarınızı birbirinin üzerine koyunuz.Ağırlık takmayınız Ayaklarınızı dışa doğru açınız. Açtığınız bu konumda 10 sn kadar bekledikten sonra ayakları birbirine dengeli şekilde bastırarak 10 sn tutun.10 tekrar yapınız.Günde 4-5 kez bu antrenmanı yapın C-Bir sandalyeye oturulur. Ayaklar doğal şekilde yere temas eder. Ağırlık kullanmayınız. Ayak tabanı yere temas eder ve ayak sağa sola hareket ettirilir.Günde 3-4 defa 10 tekrar 3 set üzerinden yapılır. A B C

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Uyluk Yaralanması)
Taekwondo çok sert tekmelere sahip bir spordur bu nedenle zaman zaman gerek antrenman ve gerekse müsabakalarda uyluklara gelen bu sert tekmeler sonucu uyluk incinmelerinden başlayıp daha ileri derecede uylukta kas yırtılmalarına kadar varan seri yaralanmalar meydana gelebilir. Sert darbeler sonunda uyluk kaslarımızdaki kılcal damarlarda kopma meydana gelebilir.Uyluk kaslarımızda kan damarları , tendonlar, sinirler, periost ve kas bağlantı noktaları vardır. Kanama sonucu uyluk dokularının ve cildin çürümesi sonucu incinmeler oluşur. Yaralanma sonucu: Uyluğumuzda şişme,ağrı, kan birikmesi sonucu sertlik ve acı hissi,Renk değişmesi (morluk) ve hareket güçlüğü meydana gelir.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Uyluk Yaralanmaları)
Bu tür bir yaralanma hissettiğinde günde 3-4 kez olmak üzere 15 dakikalık buz tatbiki uygulayınız. RİCE kuralı ( Dinlenme, Buz ,Kompresyon, Elevasyon) 72 saat sonra kendinizi iyi hissediyor ve rahatlamış iseniz sıcak tatbikine başlayınız,Bu sıcak duş olabilir, ısıtıcı kremler ve jeller olabilir,sıcak tıbbi paketler olabilir veya ısıtıcı lambalar olabilir.yine şişliği azaltmak için bol bol masaj yapmak yararlıdır. Ancak baldırınızda 10 gün geçmesine rağmen bir gerginlik varsa, tedaviye rağmen bir ağrı ve şişlik varsa, parmak tırnakları renginde bir değişiklik varsa muhakkak doktora görününüz.Çünkü cerrahi müdahale gerektiren bir yırtılma söz konusu olmuş olabilir. İyileşme olmadan asla antrenmana başlamayınız.Bu yırtılmayı arttırabileceği gibi ileriki dönemlerde ikinci sakatlanma riskini de çoğaltır. Doktorunuzun vereceği ilaçları düzenli kullanınız. Bunlar çeşitli ağrı kesiciler, anestezik iğneler,iltihap dağıtıcı kortikosteroidler olabilir.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Uyluk Yaralanmaları)
Aktivite: A- Sırt üstü uzanın kollarınızla şekildeki gibi dirseklerden destek alınız.Çalışması gereken bacak diz tutulu diğer destek bacak dizi hafif kıvrılır. *Çalışacak ayağa 1-2 kg arasında ağırlık takınız. *Bu ağırlık ile beraber bacak düzgün bir şekilde kalkabilecek en fazla yüksekliğe kadar kaldırılır. *10 tekrardan 2 şer set yapınız ve günde 3 kez tekrar ediniz. B- Sandalye üzerine oturup ayaklarınız ağırlık takınız. *Ağırlık 2 kg kadar olmalıdır. *Hareketi kontrollü şekilde yapınız .Ayağı kontrol ederek yavaş yavaş bacak yere paralel olacak şekilde ayağınızı kaldırınız.10 sn bu pozisyonda tuttuktan sonra yavaş yavaş başlama konumuna getiriniz. *10 tekrardan 25şer set yapınız ve günde 2 kez tekrar ediniz. C- Sandalyeden destek alarak şekildeki gibi durunuz .Ağırlık takınız. *1 kg dan başlayarak 2,5 ve 3,5 kg kadar çıkınız. *Ayağınızı geriye doğru en yükseğe ulaşacak şekilde yavaş yavaş kaldırınız.5 sn bu pozisyonda tutarak tekrar yavaş yavaş eski konumuna indiriniz. *10 tekrar ile başlayıp arttırabilirsiniz.Günde 3 kez yapınız. B C A

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Diz Yaralanmaları)
Dizin yumuşak doku yaralanmaları, en sıklıkla görülen yaralanmalardır. Bu yumuşak dokular, tendonlar; Ouadriceps tendonu, patellar tendon, iliotibial bant, bağlar; Yan bağlar (kollateral bağlar): medial (iç) ve Lateral (dış) yan bağlar, Yan çapraz bağlar, anterior (ön), posterior (arka) bağlar vb oluşumlardır. Yaralanmada en sık görülen mekanizmalar: · Diz eklemine lateral taraftan gelen veya ön ayağa medial taraftan gelen darbe · Dizin hiperekstansiyon veya hiperfleksiyonuna neden olan darbe · Direk temas olmadan oluşan dizin dönmesi Bu oluşumlar içersinde en sıklıkla yaralanan meniscüsler (iç menisküs), bağlar; (ön çapraz ve iç yan bağlar). Dizde kalıcı yaralanmaların % 80 i ön çapraz bağ yaralanmaları ile ilgilidir. Dizdeki diğer yaralanmalar; Patellar tendon kopmaları Ouadriceps tendon kopmaları

Belirtiler: Şişme ve ağrı oluşur. Kaslarda spazm ve eklem hareket kısıtlılığı meydana gelir. Semptomlar ve Teşhis: · Ağrı · İncinmiş medial veya lateral kollateral ligamentte lokal bir hassasiyet · Dizdeki bir efüzyonda genellikle incinmeden hemen sonra (travmatik hemartroz veya efüzyon) eklem şişer · Eklemin instabilitesi akut safhada nadiren görülür fakat ekleme yük bindikten sonra belirginleşir Tedavi: RICE uygulanır, İzometrik egzersizler Diz ile zeminin direkt temasını engellemek için şok absorban dizlikler kullanılır.

Aktivite A- Uzun pozisyonda yere oturun. Diz altına bir havluyu rulo yapıp yerleştirin.Ellerinizi geriden destek alarak vücudu hafif geri yatırın.Diz üzerine herhangi bir ağırlık koymayın. Bu şekilde dizinizi havluya doğru bastırın ve bu şekilde 10 sn kadar tutun ve sonra dizinizi tekrar gevşetin. Bu şekilde günde 3 defa 10 tekrar 2 set üzerinden çalışma yapın.Bu şekilde çalışmayı sürdürün.Eğer dizde bir ağrı hissetmezseniz diz üzerine sıra ile 1 ,2 veya 3 kilogramlık ağırlıklar koyarak çalışmaya devam ediniz B cm kadar bir bankın yada bir basamağın yanında durun. Yaralanan dizinize herhangi bir ağırlık uygulamayın. Yaralanan dizin ayağını bankın veya basamağın üzerine yerleştirin ve sağlam olan ayağınızın desteğiyle basamağın üzerine çıkmaya çalışın.Bunu 10 kez 2 set üzerinden günde 3 tekrar yaparak çalışın. C- -Sandalyede otururken ayak bilekleri arasına bir kitap sıkıştırın veya ayak bileklerine ağırlık takın .Ağırlık 2-5 kğ arasında yaralanmanın durumuna göre değişebilir.2 set üzerinden 15 tekrar yapın.Günde 3 veya 4 defa uygulamak gerekir. A C B

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Dirsek Yaralanması)
1- Humerus alt ucu kırıkları: Darbenin geliş istikametine göre humerusun yani üst kol kemiğimizin alt ucunda yani dirsegimizde değişik kırılmalar olabilir.Eğer dirseğimiz açık iklen iki el üzerine düşmelerimizde bu kırılmalar transverstir (Yani yatay istikamette) ve humerusun kırılan yan parçası genelde arkaya kayar.bu radius veya ulnanın humerusa basıncı sonucu oluşur. Eğer dirseğimiz gene açık ve dirsek üzerine düşmüş isek bu kırık oblik olup (yani daireseldir) kırık parça dirseğimizden öne doğru kayar. 2-Olekranon-kırıkları 3- Radius başı kırığı 4-Radius boynu kırıkları 5- Bicepsin yapışma yerinde kopma 6

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Dirsek Yaralanması)
Şekil A ve Şekil B yi takip ediniz. Bir kürsüde veya müsait sandalyede ayaklar aşık vaziyette oturunuz.Ağırlığınız 2 veya 5 kg arası olmalıdır.Dirseğinizden destek alarak ağırlığı önce göğüse doğru kaldırın sonra tekrar geriye indirin. Göğüse kaldırırken nefes alıp , indirirken nefes verin.10 ar tekrar olmak üzere 2 set üzerinden yapınız Günde 3-4 kez bu antrenmanı tekrar ediniz. İncinme sonrası dinlenme periyodu geçtikten sonra Dirsek eksersizleri yaparak kol dirseğini eski formuna ulaştırmak gerekir.Bunun için basit eksersizler aşağıdaki gibidirler.Şekil C ve Şekil D yi takip ediniz. Masaya dirseğinizi koyarak bir ağorlığı un kısmından tutunuz.Ağırlık 0,5 veya 1 kg arasında olmalıdır.Elinizi masa yüzeyinden hiç kaldırmadan ağırlığı 180 derece döndürmeye çalışın.10 ar tekrar olmak üzere 2 set üzerinden yapınız Günde 3-4 kez bu antrenmanı tekrar ediniz. A B C D

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Omuz Yaralanması)
Taekwondo yüksekten gelen sert ve etkili tekmelere sahiptir .Bu nedenle sporcular klavikula ( omuz kemiği) kırılmalarına her an için hazırlıklı ve tedbirli olmalıdırlar.Klavikula kemiği kırıkları genellikle orta ve 1/3 dış kısmından kırılır.En yaygın olanı orta yerinden kırılmasıdır.Dış kısım kırkları nadiren olur .Bu kırıklar sıklıkla omuz eklemini de etler. Clavicula kırıkları kendisini : *Kırık bölgesinde ağrı, *şişme, *kırk parçaları birbirinden iyice ayrılmış ise gözle görülür bir şekil bozukluğu, *dokununca hassasiyet, *kan dolaşımı zarar görmüş ise etkilenen tarafın omuz ve kolunda soğukluk ve hissizlik hissi ile belli eder. Taekwondoda omuz eklem,i kırılmalarının önüne geçmek için sporcuların kullandığı safeguardlarda değişime gidilmiş ve koruyucular omuz genişliğini örtecek şekilde düzenlenmiştir.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Omuz Yaralanması)
Münkünse kişinin o bölgeye baskı yapan elbise ve koruyucularını çıkartmak. Şok olasılığına karşı battaniye ile sarmak.Hemen buz tatbiki yapmak ve doktora müracaat etmektir.Doktor burada ameliyatlı veya ameliyatsız olarak kemik bütünlüğünü sağlar.Bunu sağlamak kemik kırılmasından hemen sonraki birkaç saat içinde yapılmalıdır.6 saat geçmesi demek iç kanama riskini artırabilir ve şoka neden olabilir.Doku elastiğini kaybettiği için kemik parçasını yerine kaydırmak zorlaşabilir. Kemik bütünlüğü sağlanınca doktor size hareketsizliği sağlamak için boyun askısı önerir. Cerrahide konan vidalar bir yıl veya daha fazla kalabilir.Ancak siz normal fonksiyonlarınıza ve antrenmanlarınız 4-5 hafta içinde dönmelisiniz.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Baş ve Boyun Yaralanması)
Taekwondo sporu kontak bir spor dalı olup kafaya ve yüze vuruşların sık olduğu bir spor dalıdır.Her ne kadar baş koruyucuları kullanılsa bile gelen yüksek güce sahip sert tekmeler baş ve boyun yaralanmalarına sebebiyet verebilirler. Spor dallarında baş ve boyun sakatlanmaları en tehlikeli sakatlanma gurubundandırlar.Baş yaralanmaları değişik tiplerde olabilir ön bölgede, yüzde ,ciltte, kulakta kafatasında yada beyinde zararlar oluşabilir. Taekwondo da kafaya arkadan gelen tekmeler son derece tehlikelidir.Bu nedenle başa arkadan vuruş yasaktır.Ancak sık olarak faullü vuruşların yaşandığı göz önüne alınırsa bu vuruşların etkisini azaltmak için ön çalışmalar yapılabilir.Bunun en etkili yöntemi başı taşıyan boyun kaslarının güçlendirilmesidir.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Baş ve Boyun Yaralanması)
Baş ve Boyun kaslarını kuvvetlendirmek için belli eksersizler şunlardır. A-Bir sandalyeye oturunuz. Başı önce sağa doğru çeviriniz elinizle başın sağa hareketini zorlayarak hareket miktarını arttırınız. Yine aynı hareketi bu kez ters istikamete yani sola doğru yapınız ve gene elinizle hareketi zorlayınız. B-Başınızı sağa doğru yatırınız ve sağ elinizle başı solundan çekerek hareketi zorlayınız.Sonra hareketi aynı şekilde başınızı sola yatırarak yapınız. C-Ellerinizi başın arkasında kenetleyiniz .Bu şekille ellerinizle direnç yaparken başı geriye getirmeye zorlayınız. Bu hareketleri 10 ar tekrardan yapınız. Başa sert bir darbe alan ve ciddi bir travma geçiren sporcu.doktor kontrolü ve izni olmadan antrenmanlara başlamamalıdır. Orta dereceli bir kafa travması geçiren sporcu en az 1-2 hafta dinlenmeli ve daha sonra antrenman periyoduna A C B

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Kalça Bölgesi Yaralanması)
Yukarı seviye tekmeler taekwondo da kolay gibi görülen ancak kas guruplarını çok zorlayan ve gerilmelerine sebep olan zor tekniklerdir. Bu tekmelerde kalça eklem bölgesinde aşırı gerilmeler; sık bölgesel acı ve incinmelere sebebiyet verir. Kaslarla tendonların birleştiği yerde ve ligamentlerde zorlanma görülebilir Kalça ekleminde enflamasyonlar (Simpfibis pubis, sakro iliac) kalçaya abd ve add.yaptırıldığında ağrı oluşur. Taekwondo da nadiren de olsa Pelvis halkasının bütünlüğünü bozan kırkları ve kalça ekleminde dislokasyonlar görülebilir. RICE uygulanır ve kas esnekliği için aktif germe egzersizleri uygulanır.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Kalça Bölgesi Yaralanması)
A- Sırt üstü yatarak biz dizinizi yükseltin.Ağırlık kullanmayınız ve dizinizi kalçanıza doğru çekiniz.Burada faydalanmak için ellerinizi kullanabilirsiniz. Sakatlığın ilk devresinde 10 saniye içinde 10 tekrar yapın yeter.İleriki alışmalarda 10 tekrarı 3 kere tekrarlayınız ve günde bunu 3 defa uygulayınız Yani diz çekme hareketi gün boyunca 90 kez yapılmış olmalıdır. B- Yana yatar pozisyonda olun alttaki eliniz başınızın altında olsun.Ağırlık kullanmayınız.Bu pozisyonda ayağınızı kaldırabildiğiniz kadar yukarı kaldırıp indiriniz.5 tekrardan sonra bacak değiştirin ve diğer ayakla yapınız.5 tekrarı 2 kez yapın ve bunu günde 3-4 kez yapınız.Yani her ayak 40 civarında bu eksersizi yapmış olacak. C- Yüz üstü yatarak bacaklarınızı yan yana uzatın.Ağırlık kullanmayınız.Bacaklarınızı bükmeden yerden en yüksek seviyeye kaldırmaya çalışın.Yukarıda 5 saniye kadar tutarak yere indirin.Bunu her iki ayakla da yapın.10 tekrar günde 3-4 kez yapın.Her ayak günde 40 kadar bu eksersizi yapmış olsun. A B C

Teşekkürler

TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim