Mansapta Arama Çalışmaları. Yaklaşım platformunun inşaatı ve diğer ayakların yıkılması.

... konulu sunumlar: "Mansapta Arama Çalışmaları. Yaklaşım platformunun inşaatı ve diğer ayakların yıkılması."— Sunum transkripti:

1 Mansapta Arama Çalışmaları

2 Yaklaşım platformunun inşaatı ve diğer ayakların yıkılması

3 Köprünün diğer parçalarının çökmesi

4 Yaklaşım Platformunun inşaatı ve diğer ayakların yıkılması ile ortaya çıkan ahşap kazıklar

5 Yeni yapılan köprü memba tarafından

6 Yeni yapılan köprü masap tarafından

7 Köprü arkası dolguyu korumak için yapılan enerji kırıcı yapı

8 Açıklamalar EMEKLİ ÖĞRETMENİN TESPİTİ DOĞRU ÇIKTI Rapor, Filyos Çayı'ndaki suyun hızını düşürüp köprü ayaklarını korumak amacıyla oluşturulan bariyerin 20 Mart'ta yırtıldığını fark edip faciadan 17 gün önce editörlüğünü yaptığı 'Çaycuma Sanat' adlı internet sitesinde tehlikeye dikkat çeken emekli öğretmen 52 yaşındaki Mevlüt Kırnapçı'nın uyarısının yerinde olduğunu ortaya koydu. Kırnapçı, 'Irmak, köprü setini yıktı' başlıklı haberinde, şöyle demiştiemekli Çaycuma Köprüsü'nün ayaklarını şiddetli akan suyun aşındırmasından korumak için yapılan setin orta bölümündeki taşları patlatan ırmak suyu, köprünün üst bölümündeki su seviyesini de düşürdü. Köprünün ayaklarını aşındıran suyun zarar vermesini engellemek için geçen yıl yapılan taş set, ancak birkaç ay dayanabildi. Dün (19 Mart 2012) herhangi bir sorun yokken, bugün köprüden geçenlerin gördüğü, setin tam orta yerinden yıkıldığıydı. Doğal olarak bu yıkılma köprünün üst yanında biriken suyun büyük bir hızla boşalmasını da getirdi. Köprü ayaklarını korumaya alabilmek için daha geniş alana yayılan ve daha büyük kayalardan oluşan bir setin yeniden yapılması gerektiği görülüyor. Umarız ilgili makamlarca gereken yapılır.

9 Bilirkişi BİLİRKİŞİ RAPORU TAMAMLANDI İstanbul Teknik Üniversitesi'nin hazırladığı bilirkişi raporu tamamlandı. Mimarlık Fakültesi'nden Prof. Dr. Orhan Hacıhasanoğlu, İnşaat Fakültesi'nden Prof. Dr. Kadir Güler, Yrd. Doç. Dr. Ali Uyumaz ve Maden Fakültesi'nden Doç. Dr. Yılmaz Mahmutoğlu'nun hazırladığı 16 sayfalık raporda, köprünün çökmesine neden olan etkenlere yer verildi. AYAKLARIN ALTINDAKİ MALZEME GEVŞEK Raporda, 1951 yılında inşa edilen köprünün 12 betonarme ayağının yaklaşık 30 santimetre çapında ahşap kazıklara oturtulduğu, köprünün kenar ayaklarında bu ahşap kazık sayısının 44, orta ayakların altında ise 34'er adet olduğu vurgulandı. Önceleri geliş ve gidiş şeklinde çift yönlü kullanılan, ancak 2007'de yanına aynı uzunlukta yeni bir köprü yapılmasının ardından sadece ilçeden çıkış için kullanılmaya başlanan 61 yıllık köprünün ayaklarının temellendirildiği akarsu ortamının yer değiştirebilen gevşek ve ayrık malzemelerden oluştuğu, yüksek su enerjisinde oyulma ve erozyona açık olduğu kaydedildi.ahşap kazıkgevşek Bu oyulma ve erozyonu önlemek için suyun enerjisini düşürmek amacıyla 1 Eylül 2010'da taş ve kayalardan bariyer oluşturulduğu hatırlatılan raporda şöyle denildi.Köprü yıkılmadan önce enerji düşürücü bariyerin yüksek su debisi nedeniyle yarılarak yıkıldığı, yüksek enerjili suyun kontrolsüz bir akışla bu noktaya yöneldiği, dolayısıyla arkada bulunan köprü ayaklarının 4 metreye yakın oyulduğu ve kısa sürede de yıkıldığı anlaşılmıştır. Dava konusu olayda esas üzerinde durulması gereken durum, köprünün üst yapısından ziyade, köprü ayaklarındaki oyulmayı önlemek için oluşturulan bariyerin denetiminin aksatılması veya yapılmaması, köprü ayağında oluşabilecek oyulmayı önleyen bu özel mühendislik uygulamasının fonksiyonunu kaybetmesidir. Zira yağış seviyesine bağlı olarak altlarının oyulması nedeniyle boşta kalan ayakların taşıma gücünü yitirmesi sonucu çökme meydana gelmiştir. Yani söz konusu yapının kontrol ve bakımındaki yetersizliğin aşınmaya bağlı yırtılma ve yıkılmaya neden olduğu anlaşılmaktadır.

10 Çaycuma Köprüsünün Çökmesi Üzerine Görüşler Çaycuma ilçesinde Filyos Çayı üzerinde bulunan karayolu köprüsü 6 Nisan 2012 tarihinde üst açıklıklarından birinin suya düşmesi ile işlevini yitirmiştir. Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti adına Prof. Dr. Melih Yanmaz ve Doç.Dr. Alp Caner’den oluşan ekibimiz 24 Nisan 2012 tarihinde olayın nedenlerini araştırmak amacıyla bölgede bir teknik gezi gerçekleştirmiştir. Yapılan gözlemler sonucunda, yıllar içinde Filyos Çayında önemli derecede nehir taban seviyesinin alçaldığı görüşü ağırlık kazanmıştır. 1950 ve 1980 yıllarında inşa edilen köprülerin üst temel kotları ile 2007 sonrası inşa edilen yeni yan köprülerin temel kotları arasında büyük farklılıklar olması bu gözlemin doğru olma olasılığını güçlendirmiştir

11 Yırtılan taş set 20 Mart 2013

12 Zonguldak Ankara Karayolu Bakacakkadı Köprüsü

13 Kontrolsüz kum alınması Nehir tabanının alçalması, akarsuyun doğal rejiminden kaynaklanabileceği gibi nehir kıyısında bulunan kum ocaklarından kontrolsüz biçimde sürekli ve fazla miktarda kum çekilmesi sonucunda da oluşabilir. Akarsu tabanından kum çekilmesi sonucu yıkılan köprü örneklerine dünya literatüründe de rastlanmaktadır (Melville ve Coleman, 2000; Yanmaz, 2002; Yanmaz ve Çiçekdağ, 2000, Wolforst ve Annandale 1998). Bu konuya örnek olarak, San Benito Nehri kıyısında bulunan kum ocaklarının nehir tabanından kum ve çakıl çekmesi sonucunda 30 yıl içinde nehir yatağının 4-5 metre civarında alçalması verilebilir.

14 Kurtarma için yapılan dolgu yapının geri kalanına ve ikinci köprüye zarar vermiştir. 6 Nisan 2012 tarihinde ise Çaycuma nehir köprüsünün uzun yıllara dayalı taban seviyesi alçalması ile birlikte çeşitli hidrolik zorlanmalara maruz kalması nedeniyle köprünün temel seviyesinde bulunan koruma yapısının ve temel üstü zemin örtüsünün iyice bozulduğu anlaşılmıştır. Bu bozulma sonucu köprünün yanal zorlama etkilerine karşı direnci zayıflamıştır. Kuvvetli olduğu tahmin edilen bir akıntıda zayıflamış olan temel oynamış ve ilk aşamada köprü üst yapısı mesnet oturma uzunluğunun üzerinde bir harekete maruz kaldığından üst yapı suya düşmüştür. İkinci çöküş ise yine temelin oynaması sonucu stabilitesi bozulan köprü sisteminin ayak yapısının devam eden kuvvetli akıntıda suya düşmesi ile oluşmuştur. Bu olay sonrasında kurtarma çalışmaları için sağ sahil bölgesine yakın konumda oluşturulankurtarma amaçlı dolgu, yeni köprüyü hızlı bir su akışına maruz bırakarak tehlikeye atmıştır. Yapılan dolgu sebebiyle su akış alanı daraltılmış ve sadece iki açıklık arasından akımın geçmesine olanak sağlanmıştır. Bununla birlikte suyun bir anda akarsu aksı boyunca bir boyutlu akarken mansabında kırılmış ve bariyer etkisi oluşturmuş olan set sebebiyle ani yön değiştirmesi (planda iki boyutlu akım) yeni köprü ayağı çevresindeki akım girdap etkilerini artırmıştır. Bu durumda yeni köprü için de muhtemelen oyulma etkileri hızlanmıştır

15

16 Köprü yıkılmalarındaki başlıca hidrolik etkenlerin neden ve sonuçları Yanmaz 2002 TMH