İHTİYAÇ BELİRLEME VE ANALİZİ

... konulu sunumlar: "İHTİYAÇ BELİRLEME VE ANALİZİ"— Sunum transkripti:

1 İHTİYAÇ BELİRLEME VE ANALİZİ
BTÖ 307 ÖĞRETİM TASARIMI Prof. Dr. Buket AKKOYUNLU Doç. Dr. Arif ALTUN Arş. Gör. Meryem YILMAZ SOYLU İHTİYAÇ BELİRLEME VE ANALİZİ

2 Bir bireyin farkında olmadığı ihtiyaçları var mıdır? Neden?
Bir şeyin ihtiyaç olup olmadığını belirleyen ölçütler nelerdir? Öğretim ortamında ortaya çıkan ihtiyaçların tümü öğretim ile karşılanabilir mi? Neden? BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

3 Öğretim Aranılan Yanıt mıdır?
XXX telefonlarına yanıt veren ilk yardım ekibi, polise ve itfaiyeye yeterli, eksiksiz bilgi verememektedir. İlk bakışta, yukarıda sözü edilen XXX operatörlerinin doğru bilginin nasıl kaydedildiği konusunda eğitime ihtiyacı vardır. Ancak, daha fazla öğretimle bu sorunların çözülebileceğini biliyor muyuz? XXX operatörleri konusunda, ortamda bulunan bir şey bu kişilerin yetersizliğinin nedenleri olabilir mi? Ortam dikkatlice incelendiğinde operatörlerin kullandığı kulaklıklarda bir bozukluk olduğu da anlaşılabilir. Böyle bir durumda operatörlere eğitim verilmesi bu sorunu çözemez. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

4 Öğretim Aranılan Yanıt mıdır?
Problemi belirlemedeki amacımız, öğretimin çözümünün bir parçası olup olmadığını belirlemektir. Problemin dikkatli şekilde incelenmesi, öğretim tasarımcısının öğretimin aranılan yanıt olup olmadığını belirlemesine yardımcı olacaktır. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

5 İhtiyaç Değerlendirme Nedir?
Kaufman ve English (1979) ihtiyaç değerlendirmesini, problemin belirlenmesi ve daha sonra uygun bir müdahalenin seçilmesi için bir araç olarak tanımlar. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

6 İhtiyaç Değerlendirme Nedir?
İhtiyaç değerlendirmesi süreci dört işlevi yerine getirir: Belli bir çalışmayla ilgili ihtiyaçları belirler, başka bir deyişle, hangi problemlerin performansı etkilediği bulunur. Önemli ihtiyaçlar belirlenir. Bunlar önemli ve çalışmayı ya da eğitimsel ortamı bozan problemlerdir. Ne tür bir müdahale yapılacağının belirlenmesinde öncelikleri oluşturur. Öğretimin etkisini değerlendirmek için veri tabanı oluşturabilir. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

7 İhtiyacın Belirlenmesi ve Analizi
İHTİYAÇ = BEKLENEN KOŞULLAR – VAR OLAN KOŞULLAR İhtiyaç, beklenen ile var olan koşullar arasındaki fark olarak tanımlanabilir. Öğretim tasarımcıları, mevcut performansın beklenen performansa ulaşmadığı durumlarla ilgilenir. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

8 İhtiyaç Türleri ve Veri Kaynakları
İhtiyaç değerlendirmesi, planlanması ve düzenlenmesinde 6 ihtiyaç türü (Burton & Meril, 1991) kullanılır. Bunlar, tasarımcılara toplanacak bilgi türünü belirleme ve ihtiyaçları sınıflamada bir araç olarak yardımcı olur. Normatif İhtiyaçlar (Normative Needs) Karşılaştırmalı İhtiyaçlar (Comparative Needs) Hissedilen İhtiyaçlar (Felt Needs) İfade Edilen İhtiyaçlar (Expressed Needs) Önceden Tahmin Edilen ya da Geleceğe İlişkin ihtiyaçlar (Anticipated or Future Needs) Acil İhtiyaçlar (Critical Incident Needs) BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

9 Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması
BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

10 Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması
1. Planlama: Etkili bir ihtiyaç analizi, hedef kitlede ya da iş de odaklanmalıdır. Hedef kitle tanımlandıktan sonra veri toplamak için strateji geliştirilir. Tasarımcı öncelikle, “Her tür ihtiyaç için veri toplamak gerekir mi?” sorusunu yanıtlamak durumundadır. Veri toplamak için başvurabileceğimiz araç ve yollar anketler, toplantılar, bire bir görüşmeler, gözlemler, küçük grup toplantıları, resmi kayıtların incelenmesidir. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

11 Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması
BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

12 Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması
2. Verilerin Toplanması: Veriler toplanırken, örneklemin büyüklüğü ve dağılımına dikkat etmek gerekir. Veri toplama, randevuların planlanması, gezi düzenlemelerinin yapılması ve anketlerin dağıtılıp toplanmasını da (zamanlama) içerir. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

13 Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması
3. Verilerin Analizi: Veriler toplandıktan sonra, analiz edilmelidir. Analizin çıktısı , ihtiyaçların önceliğini belirler. İhtiyaçları öncelik sırasına koymaya ilişkin bir yöntem de DELPHI yöntemidir. Bu yöntem tekrara dayalı olan bir süreçtir. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

14 Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması
4. Son Rapor: Bu aşamada aşağıda belirtilen bölümler yer almalıdır. Çalışma amacını özetleyin, Sürecin nasıl yapıldığını ve süreçte kimlerin yer aldığını tanımlayarak süreci özetleyin. Bir ya da daha çok tablo kullanarak ve anlatımla sonuçları özetleyin. Verilere dayalı olarak gerekli önerilerde bulunun. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

15 BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / 2007 - 2008 Güz
Hedeflerin Analizi Bazen ihtiyaç analizi yapılması olası ve pratik olmayabilir. Alternatif bir yaklaşım, bir problemin tanımlanmasında hedef analizinin yapılmasıdır. Mager (1984) hedef analizini “tanımlanamayanı tanımlamak” olarak tarif etmiştir. Hedef analiz, ayrıca ihtiyaç analizinden elde edilen verilerin öncelik sırasına konmasında kullanılabilir. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

16 BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / 2007 - 2008 Güz
Hedeflerin Analizi Klein ve arkadaşları (1971) ve Mager (1984) hedef analizi için benzer basamaklar önermiştir. Aşağıda verilen basamaklar, bu yazarların önerdiği basamakların bir sentezidir. 1.Bir Amaç Belirle 2.Hedefleri Oluştur 3.Hedefleri Gözden Geçir 4.Hedefleri Sıralayın 5.Hedefleri Tekrar Gözden Geçirin 6.Nihai Sıralama Yapın BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

17 Performans Değerlendirme
Çoğunlukla, öğretim tasarımcılarından algılanan bir problemin çözülmesi için bir öğretim programı tasarlanması istenir. Ancak, önemli olan problemin öğretimle çözülüp çözülemeyeceğinin belirlenmesidir. İhtiyaç değerlendirmesinin tersine, performans analizi, öğretimin çözüm olup olmadığını belirlemek için girdi olarak belirlenen ihtiyacı ya da problemi kullanır. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz

18 BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / 2007 - 2008 Güz
Sorular İhtiyaç türlerini karşılaştırmalı olarak tartışınız. Siz olsanız ihtiyaç türlerini nasıl sınıflardınız? Neden? İhtiyaç analizinin adımlarını inceleyiniz. Bu süreçte size göre eksik ya da fazla olan maddeleri nedenleri ile birlikte açıklayınız. Veri toplama araçlarını inceleyiniz. Sizce başka hangi tür araçlarla nasıl bilgiler toplanabilir? Tartışınız. Hedef analizi ile performans değerlendirme arasındaki benzer ve farklı olan yönleri tartışınız. BTÖ 307 Öğretim Tasarımı / Güz