Çalışma Yaşamında Uluslararası Düzenlemeler ve Türkiye

... konulu sunumlar: "Çalışma Yaşamında Uluslararası Düzenlemeler ve Türkiye"— Sunum transkripti:

1 Çalışma Yaşamında Uluslararası Düzenlemeler ve Türkiye
Alp ERGÖR Dokuz Eylül Üniversitesi TF Halk Sağlığı AD

2 Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi
Çalışma İlişkileri Çalışma Koşulları Çalışma Ortamı SAĞLIK Bireysel Özellikler Yaşanan Çevre Toplumsal Özellikler

3 Çalışma Ortamı fiziksel kimyasal biyolojik ergonomik psikososyal

4 Çalışma Koşulları Süre Ücret Vardiya Gece

5 Çalışma İlişkileri Örgütlenme İş güvencesi İstihdam biçimi

6 ÇALIŞMA YAŞAMINDA SAĞLIK
HUKUK SİSTEMİ SİYASAL SİSTEM İŞÇİ EKOLOJİK SİSTEM ÇALIŞMA YAŞAMI DEVLET İŞVEREN TOPLUMSAL SİSTEM EKONOMİK SİSTEM KÜLTÜREL SİSTEM SAĞLIK SİSTEMİ A.Ergör - Y.Demiral

7 Uluslararası ve ulusal gelişmeler ekseninde Türkiye’de çalışma yaşamı

8 Türkiye’nin çalışma yaşamına ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler yönünden gelişimi
Cumhuriyetin kuruluş yılları (ve Cumhuriyet öncesi) İkinci Dünya Savaşına kadar gelen dönem arası Sosyal devlet kavramının geliştiği dönem 1982 Anayasası – 2000 arası Avrupa Birliği uyum süreci, hızlı yapısal uyum politikaları, neoliberal uygulamalar dönemi

9 ILO 1919 Etki-tepki Üçlü yapı Uluslararası düzenlemeler
1919 Etki-tepki Üçlü yapı Uluslararası düzenlemeler

10 ILO Temel Sözleşmeler Örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık hakkı (87 ve 98) Zorla çalışmanın ortadan kaldırılması (29 ve 105) Ücret ve meslekte ayrımcılığın önlenmesi (100 ve 111) Çocuk emeğinin ortadan kaldırılması (138 ve 182)

11 Ana Başlıklarla ILO Sözleşmeleri
Örgütlenme, toplu pazarlık ve çalışma ilişkileri Zorla çalıştırma Çocuk işçiliği – yaş Eşitlikler Üçlü yapı (devlet, işçi, işveren) İş denetimi İstihdam politikaları Mesleki eğitim İş güvencesi Ücretler Çalışma süreleri İş sağlığı ve güvenliği Sosyal güvenlik Yüksek riskli çalışan grupları (göçmen işçiler, deniz işçileri vb)

12 Türkiye’nin İmzaladığı ILO Sözleşmeleri
Toplam 56 Temel 8 sözleşme Örgütlenme özgülüğü ve toplu pazarlık Zorla ve zorunlu çalışmanın yok edilmesi İş ve meslekte arımcılığın yok edilmesi Çocuk işçiliğinin yok edilmesi

13 Türkiye’nin İmzaladığı ILO Sözleşmeleri
Genel Başlık Örnekler Tarih Genel-Kapsayıcı 81 No’lu İş Teftişi Sözleşmesi 1951 Çalışma Ortamı 42 No’lu İşçinin Tazmini (Meslek Hastalıkları) S 45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) S 77 No’lu Gençlerin Tıbbi Muayenesi (Sanayi) S 115 No’lu Radyasyondan Korunma S 119 No’lu Makinaların Korunma Tertibatı İle Techizi S 127 No’ıu Azami Ağırlık S 159 No’lu Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam (Sakatlar) S 155 İş Sağlığı ve Güvenliği ve 161 sayılı İş Sağlığı Hizmetleri ve Örgütlenmesi S 182 No’lu Kötü Şartlardaki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Önlemler S 1946 1938 1984 1968 1967 1975 2000 2005 2001

14 Türkiye’nin İmzaladığı ILO Sözleşmeleri
Genel Başlık Örnekler Tarih Çalışma Koşulları 2 No’lu İşsizlik S 26 No’lu Asgari Ücret Belirleme Yöntemi S 29 No’lu Zorla Çalıştırma S 14 No’lu Haftalık Dinlenme (Sanayi) S 105 No’lu Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması S 100 No’lu Eşit Ücret S 111 No’lu Ayırımcılık (İş Ve Meslek) S 1950 1975 1998 1946 1961 1967

15 Türkiye’nin İmzaladığı ILO Sözleşmeleri
Genel Başlık Örnekler Tarih Çalışma İlişkileri 11 No’lu Örgütlenme Özgürlüğü (Tarım) S 34 No’lu Ücretli İş Bulma Büroları S 87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması S 88 No’lu İş Ve İşçi Bulma Servisi Kurulması S 94 No’lu Çalışma Şartları (Kamu Sözleşmeleri) S 95 No’lu Ücretlerin Korunması S 96 No’lu Ücretli İş Bulma Büroları S 98 No’lu Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı S 102 No’lu Sosyal Güvenlik (Asgari Standartlar) S 118 No’lu Muamele Eşitliği (Sosyal Güvenlik) S 122 No’lu İstihdam Politikası S 135 No’lu İşçi Temsilcileri S 138 No’lu Asgari Yaş S 142 No’lu İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi S 144 No’lu Üçlü Danışma (Uluslararası Çalışma Standartları) S 151 No’lu Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti) S 1961 1946 1993 1950 1952 1975 1974 1977 1998

16 Türkiye açısından uluslararası düzenlemelerin dönemsel dağılımı
%25 %33 %17 %17 %7 23 32 45 60 80 00 03 07

17 Türkiye uluslararası düzenlemeler ve etkileşim
UHSY İY Sosyalizm Enternasyonel Batılılaşma ÇB Türkiye’nin BM, dolayısıyla UÇÖ üyeliği %25 %33 %17 %17 %7 23 32 45 60 80 00 03 07

18 Türkiye uluslararası düzenlemeler ve etkileşim
Neoliberal politikalar AB Uyum süreci Sosyal devlet – Sendikal güç Devletçi politikalar Darbe ve dönüşüm süreci %25 %33 %17 %17 %7 23 32 45 60 80 00 03 07

19 Türkiye uluslararası düzenlemeler ve etkileşim Neoliberal politikalar
AB Uyum süreci ILO C155, 161 AB Sosyal Şartı Yeni İş Yasası 33 yeni ulusal düzenleme AB Direktifleri 00 03 04 07

20 Uluslararası Düzenlemeler ve Etkinlikleri
ILO - WTO Zayıftır-zayıflıyor İzlenmesi gerekiyor Kuralsızlaşma sürecinin etkileri – piyasa araçları

21 Çalışma yaşamında sağlığın bozulması
KÜRESELLEŞME Sosyal korumanın çöküşü: Düzenlemeler Sendikalar İş denetimi İzlem Hizmetler ... Kuralsızlaştırma Özelleştirme Taşeronlaşma Küçülme Derinleşen eşitsizlikler Çalışma yaşamında sağlığın bozulması

22 Öneriler Üçlü yapı Sendikal ve siyasi güçlenme İzlem araçları …

23 D Sevindik, Fişek Vakfı – Çalışan Ç Fotoğraf Yarışması
TEŞEKKÜRLER D Sevindik, Fişek Vakfı – Çalışan Ç Fotoğraf Yarışması