FATİH Projesi Eğitimde Teknoloji Kullanımı Kursu

... konulu sunumlar: "FATİH Projesi Eğitimde Teknoloji Kullanımı Kursu"— Sunum transkripti:

1 FATİH Projesi Eğitimde Teknoloji Kullanımı Kursu
Telif Hakları FATİH Projesi Eğitimde Teknoloji Kullanımı Kursu Eğitim Görevlisine Not: Bu sunu ilgili eğitimin teorik ders anlatımına destek vermek amacıyla üretilmiştir. Öğretim Materyali Tasarlama ve Materyalin Üzerinde Değişiklik Yapma Görsel tasarım öğeleri Görsel tasarım ilkeleri Görsel tasarımda dikkate alınacak faktörler Bu modülün temel amacı derslerinde değişik teknolojik imkânlardan yararlanmak isteyen öğretmenlerin karşılaşmış olduğu bazı eksiklikleri giderme veya basit düzeyde ders materyallerini kendisinin hazırlamasını sağlamaktır. Ayrıca katılımcı buldukları materyalleri değerlendirip geliştirmelerini sağlayabilmektir.

2 Telif Hakkı Nedir? Kanunlar yaratıcı ve “özgün” şeyler yaratan yazarları ve sanatçıları korumak için oluşturulmuştur. Özgün bir edebi yada sanat eserini üretmede, çoğaltmada(kopyalamada), umuma açık olarak sergilemede yada yayınlamada bir kimse veya zümreye özgü haktır.

3 Lisans Nedir? Lisans, telif hakkına sahip tarafın, eserin üzerindeki haklarını korumayı düzenler. Aynı zamanda eserin de içeriğinin korunması üzerine düzenlemeler getirir. Çeşitli lisanslar çeşitli seviyelerde koruma sağlar. En yüksek koruma getiren lisans ve en çok rastlanan lisans "Telif Hakkı Saklıdır (c)" lisansıdır. Bu lisansa sahip eseri lisans sahibinin izni olmadan, kimse, başka bir yerde kullanamaz

4 Telif Hakkı Gerektirmeyen Durumlar
Yazıya dökülmemiş yada kaydedilmemiş eserler Bir tanımdan, açıklamadan yada örnekten ayırt edilmiş olan fikirler, prosedürler, yöntemler, keşifler vb. Tümüyle yaygın bilgiler yada derlemelerden oluşan eserler (örnek:standart takvimler,mezura ve cetveller, telefon rehberi vb.) Halkın kullanımına açık kalemler (1923’ten önce yaratılan eserlerin tümü ve arasındakilerin çoğu) Birleşik Devletler hükümeti materyallerinin çoğu (yüklenici firmaların hükümet için hazırladığı bazı şeylerin telif hakkı olabilir) Gerçekler

5 Etik Kullanım Nedir? Eğer aşağıdaki amaçlar için kullanılıyorlarsa adil kullanım insanların telif haklı eserleri kullanmasına ve çoğaltmasına izin verir : Eleştiri, Yorum, Haber aktarma, Öğretme, Burs, yada Araştırma

6 Etik Kullanımı Belirlemeye Yardım Eden Dört Etmen
Kullanımın ticari amaçla mı yoksa kar amacı gütmeyen eğitim amaçları için mi yapıldığını belirleyen kullanımın amacı ve özelliği Sadece okul ortamında değil, eğitim için kullanıyor olmalısınız. Telif haklı eserin doğası Etik kullanım, doğası gereği daha çok gerçek tabanlı eserlere oranla daha dar kapsamlı olarak hayli yaratıcı eserler için geçerlidir. Telif haklı eserin tümüyle ilişkili olarak kullanılan bölümün miktarı ve değeri Niceliğin ve niteliğin düşünülmesi… eserin özü değil sadece gerekli olanın kullanımı Kullanımın Pazar üzerindeki etkisi yada telif haklı eserin değeri Çoğaltma özgün eserin pazarına zarar vermemelidir Ders kitapları gibi tüketilir materyallerin çoğaltılması etik kullanıma oldukça ters düşmektedir.

7 Etik Kullanım Kuralları
Eğitim Amaçlı Çoklu Ortamın Etik Kullanım Kuralları nelerin etik kullanım kapsamına girdiğini göstermede bir rehber olması için hazırlanmıştır. Ancak, etik kullanım kuralları Resmi bir belge değildir Yasanın sadece bir yorumudur Sadece çoklu ortam hazırlayan eğitimciler için geçerlidir.

8 Öğrencileri İlgilendiren Kurallar
Öğrenciler ve eğitimciler için ayrı kurallar vardır. Öğrenciler; Belli bir ders için kendi eğitim amaçlı çoklu ortam projelerini hazırlarken kanuna uygun olarak alınmış telif haklı eserlerin bölümlerini kullanabilirler; Hazırladıkları projelerini derste sunabilir ve göstere bilirler; İleride iş görüşmeleri ve okul başvuruları gibi kişisel amaçlarda kullanabilecekleri akademik çalışmalarına örnek olarak bunları kendi ürün dosyası klasörlerine koyabilirler

9 Eğitimcileri İlgilendiren Kurallar
Belli bir ders için kendi eğitim amaçlı çoklu ortam projelerini hazırlarken kanuna uygun olarak alınmış telif haklı eserlerin bölümlerini kullanabilirler Projelerini aşağıdaki amaçlar için süresiz olarak kullanabilirler: Projelerini arkadaşlarına yapacakları sunularda sergileme; örneğin, çalıştaylarda ve konferanslarda Terfi ve iş görüşmelerinde kullanabilecekleri kişisel kullanımları için bunları kişisel ürün dosyası klasörlerinde saklama Projelerini, bir sınıfla öğretim amaçlı ilk kullanımdan itibaren iki yıla kadar kullanabilirler. İki yıldan sonrası öğretim amaçlı kullanım, üründe kullanılan her telif haklı bölüm için izin gerektirir.

10 Etik Kullanımın Dışına Çıkmamayı Sağlayan Kurallar
Telif haklı eserin en küçük miktarını kullanın: Hareketli Medya 10% yada 3 dakika Metin 10% yada 1000 kelime Şiir 250 kelime; aynı şairden en fazla 3 şiir; tek bir antolojiden en fazla 5 şiir Müzik, Şarkı Sözü, Video 10% yada 30 saniye Fotoğraflar ve Resimler Bir yazardan 5 görüntü; tek bir basılı eserin en fazla 10% yada 15 görüntü Sayısal Veri Kümeleri 2500 alanın yada hücrenin 10%

11 Atfetme ve Teşekkür Kaynaklarınızı yazın ve telif hakkı işareti © ve telif hakkı sahipliği bilgisini gösterin. Kaynağı yazma: Mevcut bilgilerle (yazar, başlık, yayınevi, yayın yeri ve tarihi) tam bir bibliyografik tanımlama verin. Telif hakkı işaretini gösterme: Telif hakkı sahipliği bilgisini resimlerin altına ekleyin: © (telif hakkı işareti) İlk yayın tarihi Telif hakkı sahibinin ismi Örnek: © 2012 Şirket/Kişinin İsmi

12 Unutmayınız Gerçek öğrenci çalışmaları ve resimleri için aile izni gerekmektedir. Telif hakkı sahibi web sitesinde kullanımın izin gerektirmediğini belirtirse, materyali kuralları çerçevesinde ve kaynağa atıfta bulunarak kullanın

13 5846 nu.lu FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU
Madde 7 -Hak sahibinin rızasıyla umuma arz edilen bir eser alenileşmiş sayılır. Bir eserin aslından çoğaltma ile elde nüshaları hak sahibinin rızasıyla satışa çıkarılma veya dağıtılma yahut diğer bir şekilde ticaret mevkiine konulma suretiyle umuma arz edilirse o eser yayımlanmış sayılır

14 5846 nu.lu FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU
Madde 33 - (Değişik Madde: 03/03/ /17. md.)  Yayımlanmış bir eserin, tüm eğitim ve öğretim kurumlarında, yüz yüze eğitim ve öğretim maksadıyla doğrudan veya dolaylı kâr amacı gütmeksizin temsili, eser sahibinin ve eserin adının mutat şekilde açıklanması şartıyla serbesttir.

15 Creative Commons Creative Commons (kısaca CC) kâr amacı gütmeyen, telif hakları alanında esneklik ve paylaşımı yaygınlaştırmak amacıyla kurulmuş bir düşünce hareketi ve organizasyonudur. Creative Commons amacına ulaşmak için sanatçılara ve genel olarak tüm eser sahiplerine, yasanın kendilerine tanıdığı kimi hakları kamuyla paylaşabilmelerine imkân verecek, özel olarak hazırlanmış telif lisansı sözleşmeleri önermektedir. Özgür Yazılım Vakfı tarafından daha önce meydana getirilen GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL) metinlerini temel alan bu sözleşmelerin özelliği, yaratıcı kişilere, telif hakkından tamamen feragat etmeksizin eserlerini paylaşıma açmalarına imkân tanımasıdır.

16

17

18

19 Unutmayınız

20 GNU Genel Kamu Lisansı GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL ya da GPL) birçok yerde kullanılan ücretsiz yazılım lisansıdır ve özgün hali Richard Stallman tarafından GNU projesi için yazılmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım camiasının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son halini aldı. Bu lisansın güncel sürümü (GPLv3), Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından 29 Haziran 2007'de yayınlandı. GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı yani LGPL ise GPL'in bazı yazılım kütüphaneleri için yazılmış sürümüdür.

21 General Public Lisans (GPL)
GPL lisans anlaşması, 1983 yılında Richard Stallman tarafından geliştirilmiş, bağlayıcılığı bulunan, teşvik edici, gerek kullanıcı gerekse üretici tarafa büyük olanaklar sağlayan bir lisans türüdür.

22 General Public Lisans (GPL)
GPL' in en çok üzerinde durduğu konu yazılımların kaynak kodu ile birlikte dağıtılmasının gerekliliğidir. Üretici firma yazılımını binary olarak dağıtsa bile kaynak kodunu da herkes tarafından erişilebilir bir yere bırakmak zorundadır. Kullanıcı, bu kaynak kodu alıp inceleyebilir, üzerinde istediği değişikliği yapabilir, kendi projelerinde, yazılımlarında kodun tamamını ya da bir parçasını kullanabilir. Hatta başkasının kod parçasını alıp bir kaç değişiklik yapıp, satarak maddi kazanç da elde edebilir. Ama tek bir şartla, yeni üretilen program da GPL ile lisanslanmak zorundadır.