PROTOKOL, AĞ YAPILARI.

... konulu sunumlar: "PROTOKOL, AĞ YAPILARI."— Sunum transkripti:

1 PROTOKOL, AĞ YAPILARI

2 PROTOKOL NEDİR? İki bilgisayar arasında veri iletişimi için uygulanan kurallara protokol denir. Protokoller programlama dilleri gibidir. Eğer, bir program herhangi bir dilin kurallarına uygun olarak yazılırsa her bilgisayarda çalışabilir. Aynı şekilde, aynı protokole uyan bilgisayarlar, aralarında hiçbir problem olmadan haberleşebilirler[1].

3 PROTOKOL Protokoller katmanlar halinde tanımlanmıştır. Her bir katman, kendi içinde bağımsız olarak geliştirilebilir ve haberleşme türüne göre, yalnızca gereksinim duyulan katmanlar kullanılır. Uluslararası Standartlar Enstitüsü(ISO), ağ katmanlarına Açık Sistem Bağlanma(OSI) standardını getirmiştir.

4 OSI MODELİ (Open System Interconnect)
OSI modeli sayesinde bir cihazın veya protokolün ağ içinde ne görev üstlendiği daha rahat anlatılabilir. OSI modeli, ağ iletişimi için büyük problemleri küçük daha kolay yönetilebilir parçalara bölerek işlevsel bir hale getirir. OSI modeli verinin bir bilgisayar üzerinde bir programdan, başka bir bilgisayar üzerindeki diğer bir programa nasıl ulaşacağını tanımlar. Model bu süreci 7 katman halinde inceler. Her katman veri alışverişini yaparken aynı düzeydeki katmanla konuşur. Ancak mesajını doğrudan karşı katmana iletemeyeceğinden, mesajını aynı düzeydeki bir alt katmana ileterek ulaşımı sağlar.

5 KATMANLAR 1-Fiziksel Katman (Physical Layer):
Verinin kablo üzerinde alacağı yapıyı tanımlar. 1’lerin ve 0’ların nasıl elektrik, ışık ve radyo sinyallerine çevrileceğini ve aktarılacağını tanımlar. Fiber kablo, kablolu TV, telefon hatları ve kiralık hatlar (leased line) bu katmana dahildirler. Yükseltici, hub, modem ve codec’ler bu katmanda kullanılan aygıtlardır. 2-Veri Bağı Katmanı (Data Link Layer): Ağ katmanından aldığı veri paketine hata kontrol bitlerini ekleyerek 1. katmana iletir.

6 KATMANLAR 3-Ağ Katmanı(Network Layer):
Veri paketinin ağ adresini kullanarak, bu paketi uygun ağlara yönlendirme işlevini yapar. 4-Taşıma Katmanı (Transport Layer) : Üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara bölerek bir alt katmana iletir ve bir üst katmana bu bölmeleri birleştirerek sunar. 5-Oturum Katmanı (Session Layer) : Farklı bilgisayarlar üzerindeki kullanıcıların birbirleri üzerinde bir oturum açması, yönetmesi ve sonlandırması işlevlerini sağlar.

7 KATMANLAR 6- Sunuş Katmanı(Presantation Layer) :
Yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır. Örneğin; sıkıştırma, şifreleme/şifre çözme… 7-Uygulama Katmanı(Application Layer) : Kullanıcıya en yakın olan katmandır. Uygulama programlarının ağa erişimi için gerekli işlevleri kapsar. Dosya transferi, elektronik mektuplaşma, uzaktan dosya erişimi, ağ yönetimi, terminal protokolleri gibi standartlar geliştirilmiştir.

8 AĞ YAPILARI Ağlarda bilgisayarlar arası veri iletişiminin gerçekleşmesini sağlayan yapılar vardır. Bunlar bilgisayarların, ağ elemanlarının konumu, birbirleri ile olan iletişimleri ve çalışma sistemlerini kapsar. Ağ yapılarını değişik şekillerde sınıflandırmak mümkündür. En yaygın sınıflandırma şekillerinden birisi, bağlantı şekillerine göre yapılan sınıflandırmadır[1]. Bunu ağ mimarisi ya da ağ topolojisi olarak adlandırabiliriz.

9 EN ÇOK KULLANILAN AĞ TOPOLOJİLERİ
STAR RING BUS

10 1.DOĞRUSAL (BUS) YAPI Tüm bilgisayarlar sıra ile tek bir kablonun üzerinden bağlanır. Kablonun her iki yöndeki uçlarına da sonlandırıcılar (bir başka yaygın deyişle terminatör) konur. Ethernet sistemlerinde bu yapı kullanılır. Her bilgisayar bir T konnektör vasıtasıyla bu kabloya bağlıdır[4]. Doğrusal yapı kullanan bir ağda veri paketleri doğrudan doğruya tüm ağa gönderilir. İlgili olan hedef bilgisayar ağı dinleyerek kendisine gelen paketi alır.

11 Avantajları: Kısa kablo uzunlukları ve basit kablolama
Genişletme kolaylığı

12 Dezavantajları: Ana kabloda oluşan bir kopma tüm ağın çalışmasını engeller. Omurga kablonun her iki ucuna sonlandırıcılar gerekir. Tüm ağ çalışmadığında problem tespiti zordur. Bu nedenle; büyük bir ağda komple çözüm olarak kullanılması makul değildir.

13 2. YILDIZ (STAR) YAPI Bu sistemde tüm bilgisayarlar merkezi bir üniteye (hub) bağlanır. Tüm paketler bu merkez üzerinden geçmektedir. Kablolarda bir sorun çıkarsa sadece sorun çıkan kabloya bağlı bilgisayarın bağlantısı kesilir[3].

14 Avantajları: Tesisi ve kablolaması çok kolaydır.
Sisteme bağlı bilgisayarlardan birinin ya da bir kaçının bozulup sistem dışı kalması ağı bozmaz[2]. Hatanın kaynağını bulmak kolaydır. Tek hata kaynağı tüm gönderilen bilgilerin kontrol edildiği, her türlü hizmet biriminin geçtiği hub‘dır. Sisteme bağlı kol sayısı ve kolun uzunluğunda sınır yoktur. Bu nedenle sistemi çok kolay büyütebiliriz.

15 Dezavantajları: Ana makinenin bozulması sistemi tamamıyla yok eder.
Trafiğin yoğun olduğu saatlerde merkezi noda aşırı yüklenildiğinden mesaj iletmede problem çıkabilir. Bus topolojiye göre daha çok kablo kullanılır. Switch veya hub yatırımından dolayı bus topolojisine göre daha pahalıdır.

16 3. HALKA (RING) YAPI Bütün bilgisayarlar tek bir kablo üzerinde bağlıdır, fakat doğrusal yapıda olduğu gibi uçlarda sonlandırıcılar yoktur, uçlar birleştirilerek bir halkayı tamamlarlar. Kablo kopmasında tüm ağ kullanışsız hale gelir[3]. Bu ağlarda bir jeton yardımıyla iletişim yapılır. Ağ üzerinde bir jeton kalıbı sürekli döner. Eğer bir bilgisayar diğerine veri yollamak istiyorsa bu jetonu bekler. Jeton kendisine ulaştığı anda bu yakalanan jetonla birlikte veriyi ağ üzerindeki herhangi bir noktaya yollar[4].

17 Halka Topolojisinin Avantajları
Kısa Kablo Uzunluğu: Halka topolojisinde gerekli kablo uzunluğu, doğrusal topoloji ile karşılaştırılabilir mertebede, belki ondan biraz fazla ama yıldız topolojisine göre azdır. Böylece daha az bağlantı gerekecek ve ağ güvenliği artacaktır. Kablo Demetlerine Gerek Duyulmaması: Her bilgisayar arasında tek bir kablo gerektiği için kablo demetleri oluşmaz ve bunlar için özel donanım gerekmez.

18 Halka Topolojisinin Dezavantajları
Ağ üzerindeki bir bilgisayarda hata oluşması, ağdaki veri trafiğinin durmasına neden olur. Bir düğümdeki hatanın diğer düğümleri de etkiliyor olması hatanın hangi düğümde olduğunun tespitinde ciddi güçlük oluşturur. Hatanın tespiti için, komşu bir çok düğümde de hatta her düğümde test yapmak gerekebilir. Ağın genişletilmesi söz konusu olduğunda problemler ortaya çıkar. Ağın küçük bir kısmını durdurarak kalan büyük parçasının çalışmaya devam etmesini sağlamak mümkün değildir.