Türkiye’de Mesleki Yeterlilikler.

... konulu sunumlar: "Türkiye’de Mesleki Yeterlilikler."— Sunum transkripti:

1 Türkiye’de Mesleki Yeterlilikler

2 Çıkış Noktası Küresel ölçekte eğitim-öğretimin toplumlardaki rolünün yanı sıra, doğası da yeniden sorgulanmaktadır. Ülkemizde olduğu gibi, birçok ülkede uygulanan geleneksel yaklaşım, öğretenler (öğretmenler) tarafından, eğitim öğretimin her kademesi için belirlenen üniteler, modüller ve bunların kapsadığı dersler ve derslerin içerikleri ile tanımlı “öğrenim girdileri” üzerine kurulmuştur. XXI. yüzyılda eğitim öğretimde yaşanan kültür değişimi ile kişilerin kazandıkları ve öğrenmenin özü ile ilgili olan “öğrenim çıktıları”, dereceler için gereken yeterliliklerin ana belirleyicisi olma yolundadır. Öğretim girdilerine dayalı geleneksel sistem bırakılmakta, öğrenim çıktılarına dayalı sistemler öne çıkmaktadır.

3 Öğrenim çıktılarına dayanan yaklaşımla, eğitim-öğretimin ve sonucunda kazanılanların, öğrenciler, öğretenler, işverenler ve toplumdaki bütün paydaşlar tarafından daha kolay anlaşılabilir ve ölçülebilir olacağı düşünülmektedir.

4 Yeterlilikler Çerçeveleri, eğitim her kademesi sonunda, bireyin, ulaştığı bilgi, beceri ve yetkinlikler düzeyinin, sanatta, bilimde ve teknolojide bilimsel saygınlık temelinde sürdürülebilir biçimde üretebilmesi, ürettiğini dağıtabilmesi, kullanabilmesi ve bunlar için gerekli donanımlara daha etkin bir biçimde sahip olması hedeflenmektedir.

5 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ)
Avrupa Yeterlilik Çerçevesi (AYÇ), Avrupa’daki farklı ülkeler ve sistemler arasında yeterliliklerin daha anlaşılır ve açık olmasını sağlamak için tercüme aracıdır. AYÇ, hayat boyu öğrenmeyi geliştirmeye yönelik bir araç olarak, yüksek öğrenimin yanı sıra, genel ve yetişkin eğitimini, mesleki eğitim ve öğrenimi içermektedir. AYÇ Tavsiye Kararı Avrupa Konseyi ve Parlamentosu tarafından Nisan 2008’de kabul edilmiştir.

6 Tarihçe Lizbon Sözleşmesi (1997) Avrupa Konseyi ve UNESCO tarafından
Yüksek öğrenim Yeterliliklerinin Tanınmasına yönelik Lizbon Tanıma Sözleşmesi ile başlatılmıştır. HEDEFLERİ Bilgi toplumuna uygun insan yetiştirmek, Mezunlara daha fazla istihdam yaratabilmek, Mesleki eğitimi geliştirmek, Yaşam boyu öğrenimi desteklemek.

7 BOLOGNA SÜRECİ HEDEFLERİ
Avrupa düzeyinde Eğitim Bakanları tarafından 1999 tarihinde Bologna Deklerasyonu ile başlatılan ve 2010 yılında tamamlanması öngörülen Avrupa ülkelerinde yükseköğrenim yapılanmasıdır. HEDEFLERİ Avrupa topluluğunun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına uygun Avrupa Yükseköğrenim Alanı’nı oluşturmak Yükseköğrenim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır ve ulusal ve uluslar arası bir çerçevede tanınır duruma getirmek, Yükseköğrenim kurumları arasında işbirliğini, hareketliliği ve mezunların istihdam edilebilirliğini arttırmak.

8 Yeterliliklerin Tanınması Türkiye 2004’te imzalamış ve
Lizbon Sözleşmesi (1997) Avrupa Düzeyinde Yeterliliklerin Tanınması Türkiye 2004’te imzalamış ve 2007’de Yürürlüğe koymuştur Avrupa Konseyi ve Komisyonunun ortak raporları (2004,2006) Avrupa Yeterlilik Çerçevesinin oluşturulması Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Kararları (23 Nisan 2008) Yaşamboyu öğrenim için Avrupa Yeterlilik Çerçevesi’nin Kabul edilmesi ve uygulaması için Ülkelere tavsiye edilmesi

9 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Yaklaşımlar Farklı, amaçları aynıdır.
Avrupa Yükseköğrenim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi (The overarching framework for qualifications the EHEA) "QF-EHEA" : Bologna Süreci- Bergen Kararları, Mayıs 2005 Yaşam Boyu Öğrenim İçin Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ( Europena qualifications framework for lifelong learning) "EQF-LLL" : Avrupa Parlamentosu ve Konseyi, 23 Nisan 2008' de kabul edilmiştir. Yaklaşımlar Farklı, amaçları aynıdır.

10 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Ülkelerin yeterlilik sistemlerinin birbirleriyle bağlantısını sağlayan, öğrenme çıktılarına dayalı ortak Avrupa referans çerçevesi 8 seviyeli bir yapıdan oluşur Bu seviyeler, en temel öğrenme seviyesinden (seviye 1) en üst düzey öğrenme seviyesine kadar (seviye 8) geniş bir alanı kapsamaktadır. Genel olarak, seviye ne kadar artarsa, beklenen bilgi, beceri ve yetkinlikler de bu oranda artmaktadır; örneğin, altıncı seviyedeki bir kişinin beşinci seviyedeki bir kişiden daha fazla bilgi, beceri ve yetkinliğe sahip olması beklenmektedir.

11 Seviye 8 Seviye 7 Seviye 6 Seviye 5 Seviye 4 Seviye 3 Seviye 2
Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3 Seviye 4 Seviye 5 Seviye 6 Seviye 7 Seviye 8 Doktora Uzman profesyonel yeterlilikler, Üst düzey yönetici yeterlilikleri (Yüksek Lisans).  Profesyonel ve yönetici mesleki yeterlilikleri (Lisans). İleri mesleki yeterlilikler (Ön-Lisans). Tam yetkinliği olan ara eleman yeterlilikleri (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması). Yarı-yetkin ara eleman yeterlilikleri Yaygın Eğitim Sertifikası). Temel mesleki yeterlilikler (Yaygın Eğitim Sertifikası). Meslek öncesi yeterlilikler (İlköğretim Diploması).

12 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Seviye tanımlarında referans alınan Avrupa Yeterlilik Çerçevesinde sekiz yeterlilik seviyesi bulunmaktadır. Her bir seviye belli bilgi, beceri ve yetkinliklerin bileşiminden oluşmaktadır.

13 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi SEVİYE TANIMLAYICILARI
Bilgi: Bir iş alanına ilişkin olgular, ilkeler, süreçler ve genel kavramlar hakkında bilgi (kuramsal ve/veya fiili bilgi) olarak tanımlanmaktadır. Beceri: Belirli bir konuda veya görevde performans gösterebilmek için gerekli olan bilişsel (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme) ve pratik (el becerisi ve yöntem, malzeme, araç ve gereçlerin kullanımı) beceriler olarak tanımlanmaktadır. Yetkinlik: “özerklik ve sorumluluk” ile ilgili olarak tanımlanmaktadır.

14 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye ve Seviye Tanımlayıcıları
Yeterlilik Örnekleri Bilgi Beceri Yetkinlik 8 Çalışan, bir alan ve alanlar arasındaki etkileşim hakkında en üst düzeyde öne çıkan bilgiye sahiptir. Çalışan, araştırma ve/veya yenilik yaparken önemli sorunları çözmek ve mevcut bilgi veya profesyonel uygulamayı genişletmek ve yeniden tanımlamak için gereken, sentez ve değerlendirme dahil, en gelişmiş ve uzmanlaşmış beceriye ve tekniğe sahiptir. Çalışan yüksek düzeyde yetki, yenilik, özerklik, akademik ve profesyonel bütünlük sergiler. Araştırma ve yeni fikir ve süreçlerin gelişiminde sürekli bir sorumluluk (bağlılık) taşır. Doktora Derecesi. 7 Çalışan, özgün düşünmeye ve/veya araştırma yapmaya temel teşkil eden ve bir kısmı belli bir alanda öne çıkan yüksek derecede uzmanlaşmış bilgiye sahiptir. Bir alanla ilgili bilgiler ve farklı alanlar arasındaki etkileşim hakkında ciddi farkındalığa sahiptir. Çalışan, yeni bilgi ve yöntemler geliştirmek ve farklı alanlardaki bilgileri birleştirmek amacıyla yürütülen araştırma ve/veya yenilik faaliyetleri için gereken uzmanlaşmış sorun çözme becerilerine sahiptir. Çalışan öngörülemeyen, karmaşık ve yeni stratejik yaklaşımlar gerektiren iş faaliyetlerini yönetir ve değiştirir.  Çalışma gruplarının profesyonel bilgi ve uygulamalarına katkıda bulunmada ve/veya stratejik performanslarını değerlendirmede sorumluluk alır. Yüksek Lisans Derecesi. Uzman profesyonel yeterlilikler. Üst düzey yönetici yeterlilikleri. 6 Çalışan, bir alandaki teori ve ilkeleri eleştirel bir yaklaşımla anlamayı içeren ileri düzey bilgiye sahiptir. Çalışan, uzmanlık gerektiren bir alanda karmaşık ve öngörülemeyen sorunları çözmek için gereken ustalığı (hakimiyeti) ve yeniliği ortaya koyan ileri düzey becerilere sahiptir. Çalışan karmaşık teknik veya profesyonel faaliyet veya projeleri yönetir. Öngörülemeyen iş faaliyetlerinde karar verme sorumluluğu alır. Bireylerin ve grupların profesyonel gelişimlerini yönetmede sorumluluk alır. Lisans Derecesi. Profesyonel ve yönetici mesleki yeterlilikleri.

15 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye ve Seviye Tanımlayıcıları
Yeterlilik Örnekleri Bilgi Beceri Yetkinlik 5 Çalışan, bir alanda kapsamlı, uzmanlaşma gerektiren, pratik ve teorik bilgiye ve bilgi temelinin sınırlarıyla ilgili farkındalığa sahiptir. Çalışan, soyut sorunlara yaratıcı çözümler geliştirmek için gereken kapsamlı bir dizi bilişsel ve pratik becerilere sahiptir Çalışan öngörülemeyen değişimin bulunduğu iş faaliyetlerini yönetir ve denetler. Kendisinin ve diğerlerinin performansını değerlendirir ve geliştirir. Ön-Lisans. İleri mesleki yeterlilikler. 4 Çalışan, bir alan içerisinde geniş kapsamlı, pratik ve teorik bilgiye sahiptir Çalışan, bir alanda belirli problemlere çözüm üretmek için gerekli olan bir dizi bilişsel ve pratik becerilere sahiptir. Çalışan çoğunlukla öngörülebilir, ancak değişime tabi olan bir işi yaparken öz- idare kullanır. İş faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için bir miktar sorumluluk alarak diğerlerinin rutin işlerini denetler. Tam yetkinliği olan ara eleman yeterlilikleri (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması). 3 Çalışan, bir alanda olgulara, ilkelere, süreçlere ve genel kavramlara dair bilgiye sahiptir. Çalışan, temel yöntemleri, araçları, malzeme ve bilgileri seçerek ve uygulayarak problemleri çözmek ve görevleri tamamlamak için gereken bir dizi bilişsel ve pratik becerilere sahiptir. Çalışan görevlerin tamamlanmasıyla ilgili sorumluluk alır ve problemlerin çözümünde kendi davranışlarını ortama uyarlar. Yarı-yetkin ara eleman yeterlilikleri (Yaygın Eğitim Sertifikası).

16 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye ve Seviye Tanımlayıcıları
Yeterlilik Örnekleri Bilgi Beceri Yetkinlik 2 Çalışan, bir alanda temel pratik bilgiye sahiptir.   Çalışan, basit kuralları ve aletleri kullanarak görevleri yerine getirmek ve rutin problemleri çözmek için ilgili bilgileri kullanmada gereken temel bilişsel ve pratik becerilere sahiptir. İş gözetim altında sınırlı özerklik ile yapılır. Temel mesleki yeterlilikler (Yaygın Eğitim Sertifikası). 1 Çalışan, temel genel bilgiye sahiptir. Çalışan, basit görevleri yerine getirmek için gereken temel becerilere sahiptir İş doğrudan gözetim altında belirli kurallarla tanımlanmış şekilde yapılır. Meslek öncesi yeterlilikler (İlköğretim Diploması).

17 ifade eden çıktılardır.
Sonuç Olarak Seviye tanımlayıcılarının yol göstericiliğinde, her bir kademe için kişinin; ne bileceğini, ne kavrayabileceğini ve ne yapabileceğini ifade eden çıktılardır. ÖĞRENME ÇIKTILARI

18 Ulusal Yeterlilik Çerçevesi
Ulusal Yeterlilik Çerçevesi (UYÇ), Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik esasları ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan ve ilk, orta ve yüksek öğretim ile özel öğretim dahil, tüm teknik ve mesleki eğitim/öğretim programları ile örgün, yaygın ve ilgili kurumların iznine dayalı programlarla kazandırılan yeterlilik esaslarıdır. Yeterlilik çerçevesinin amacı anlaşılabilir, kapsayıcı, sürdürülebilir bir yeterlilik sistemini ortaya koymaktır. Bu sistemle bireylerin bilgi beceri ve yetkinliklerinin ulusal bir çerçeve içerisinde ayrımcılık unsurlarından uzak bir şekilde nerede ve nasıl edinildiğine bakılmaksızın tanınması sağlanacaktır.

19 Ulusal Yeterlilik Çerçevesi
UYÇ ve UYÇ’deki seviyeler; Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından 23/4/2008 tarihinde kabul edilen “Hayat Boyu Öğrenmede Avrupa Yeterlilik Çerçevesine (AYÇ) uyumlu olacak şekilde tasarlanacaktır. UYÇ, AYÇ ile ilişkilendirilerek kalite ve şeffaflık garanti altına alır. Ulusal Yeterlilik Sistemi: Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve mesleki eğitim standartlarının ve yeterliliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara ilişkin akreditasyon, yetkilendirme, denetim ölçme, değerlendirme ve belgelendirmeye ilişkin kuralları ve faaliyetleri düzenleyen sistemdir.

20 Avrupa Yeterlilik Çerçevesi
Ulusal Yeterlilik Çerçevesi Sektörel Yeterlilikler Program Yeterlilikleri Öğrenme Çıktıları yetkinlikler AYÇ: Ulusal Yeterlikler Çerçevelerinin ilgi tutulabileceği ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliliklerini birbirleriyle ilişkilendirilebileceği şemsiye (üst) çerçevelerdir. UYÇ: Ulusal düzeyde meslek yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen, yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir.

21 Sektör Terimi Sektör terimi, şirketlerin kendi ekonomik faaliyetlerinin, ürünlerinin veya teknolojilerinin (kimya, turizm vb.) temel olarak alındığı kategorileri veya çapraz/yatay mesleki kategorileri (BT, pazarlama, bankacılık vb.) tanımlamak için kullanılmaktadır. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi istişare belgesi sektörel yeterliliklere gönderme yapmaktadır.

22 TÜRKİYE’DE DURUM

23 Tarihçe Türkiye'de İş ve İşçi Bulma Kurumunun (Türkiye İş Kurumu - İŞKUR) koordinasyonunda Meslek Standartları Komisyonu (MSK) kurulmuştur. (1992) İş ve İşçi Bulma Kurumu (Türkiye İş Kurumu - İŞKUR) “İstihdam ve Eğitim Projesiyle (EİP)” pilot çalışma yapıldı. Ulusal Meslek Standartları Kurumu (UMSK) kanun taslağı hazırlandı ( ) MSK'nın gözetiminde Araştırma Teknik Hizmetler Birimi (ATHB)"nin döneminde yaptığı çalışmalar neticesinde, 250 meslek standardı taslağı ve soru bankası oluşturulmuştur. MEB koordinasyonunda sosyal taraflarla birlikte yürütülen Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) çerçevesinde UMSK taslağı revize edilmiştir. ( )

24 Tarihçe Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının koordinasyonunda sekretaryası İŞKUR tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında, kanun taslağı hakkında 2005 yılında Bakanlar Kuruluna brifing verilmiştir. Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanun tasarısı olarak benimsenen tasarı, 2006 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisine sevkedilmiş ve Komisyonlarda görüşüldükten sonra 21 Eylül 2006 tarihinde, sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu olarak oy birliği ile kabul edilmiştir. 5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunundaki geçici madde gereği ÇSGB"nin koordinasyonunda Çalışma Grubu oluşturulmuş ve gerekli hazırlıklar yapılarak 8 Aralık 2006 tarihinde MYK Kurucu Genel Kurulu toplanmıştır. Kurumsal faaliyetler uygulamaya konulmuştur.

25 MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU
Misyonu Paydaşlarla birlikte; bireylere istihdam odaklı öğrenme fırsatları sunan, yeterlilikleri tanımlayan ve tanıyan, uluslararası düzeyde kalite güvencesi sağlanmış, Avrupa Birliği ile uyumlu Ulusal Yeterlilik Sistemini kurmak ve işletmektir. Vizyonu Eğitimin istihdamla uyumunu güvence altına alarak nitelikli insan kaynağının oluşmasına öncülük eden, ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişimine katkıda bulunarak yaşam kalitesini artıran etkin ve saygın bir kurum olmak.

26 Mesleki Yeterlilik Kurumu Temel Görevleri
Avrupa Birliği ile uyumlu “Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi" ni kurmak ve işletmektir. Kurum bu görevlerini Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, işçi, işveren, meslek kuruluşları ve diğer ilgili kurumlarla işbirliği yaparak yerine getirecektir. Ulusal meslek standartlarının hazırlanmasını sağlamak Ulusal mesleki yeterlilik sisteminin esaslarını belirlemek Mesleki yeterlilik alanında sınav ve belgelendirme sistemini kurmak ve işletmek Meslek standartlarına göre eğitim verilmesi için MEB ve YÖK’le işbirliği yapmak Edinilmiş mesleki becerilerin belgelendirilmesini sağlamak Bireylerin aldıkları yeterlilik belgelerinin başta AB olmak üzere uluslararası kıyaslanabilirliğini sağlamak Türkiye'de çalışacak yabancıların mesleki yeterlilik belgelerini doğrulamak

27 Mesleki Yeterlilik Kurumu
Görevlerin yürütümü meslek standartları sınav ve belgelendirme akreditasyon hizmetleri MYK tarafından değil, MYK’nın yetkilendirdiği kurum/kuruluşlarca yapılacaktır.

28 MYK’nın Teşkilatındaki mesleki yeterlilik birimleri şeması
Genel Kurul Yönetim Kurulu Başkan Sektör Komiteleri Meslek Standartları Daire Başkanlığı Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığı

29 Mesleki Yeterlilik Kurumu Genel Kurul
Kurumun en üst karar organı olup, aşağıda belirtilen bakanlık/kurum/kuruluşların temsilcilerinin bulunduğu 44 üyeden oluşur: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliği Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı , Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye İş Kurumu, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, Türkiye İhracatçılar Meclisi, İşçi Sendikaları konfederasyonu, İşveren Sendikaları Konfederasyonu.

30 Mesleki Yeterlilik Kurumu Yönetim Kurulu
Kurumun yürütme organı olan MYK Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Kurul tarafından, ÇSGB, Milli Eğitim Bakanlığı ,Yükseköğretim Kurulu (YÖK), kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, , işçi sendikaları konfederasyonları, işveren sendikaları konfederasyonları temsilcileri arasından bir asıl ve bir yedek olmak üzere toplam altı asıl ve altı yedek üye olarak seçilirler. Yönetim Kurulu’na 5544 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Kurumun idari ve mali konularına yönelik olarak verilen görevlerinin yanı sıra; Yeterlilik sisteminde gerçekleştirilecek faaliyetler için kurum/kuruluşların yetkilendirilmesi, Mesleki Yeterlilik Kurumu Yeterlilik Belgesini onaylamak, Standardı hazırlanacak ve sınav ve belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirileceği meslekleri belirlemek ve uygulamaların uluslararası normlara uygunluğunu sağlamak, görevleri de verilmiştir.

31 MYK Meslek Standartları Daire Başkanlığı
Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun temel görevleri arasında yer alan meslek standartlarının hazırlanması, onaylanması ve ulusal meslek standardı olarak yayımlanmasının sağlanması kapsamındaki faaliyetler, MYK Meslek Standartları Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülür. Görevleri Meslek standartlarının geliştirilmesi, hazırlanması, güncellenmesi, onaylanması kapsamında yönetmelik, politika belgesi, prosedür, rehber vb. dokümanları hazırlar. Meslek standartlarının geliştirilmesi ile ilgili araştırma yapar, yayın hazırlar, uygulamalar sonucu elde edilen veriler çerçevesinde sistemde yapılması gereken değişiklikleri tespit eder. Meslek standardı geliştirmek ve güncellemek üzere Kuruma yapılan başvuruları inceler ve inceleme sonuçlarını rapora bağlar.

32 MYK Meslek Standartları Daire Başkanlığı
Meslek standardı geliştirmek üzere yetkilendirilmiş kuruluşların çalışmalarının belirlenen kriterlere uygun olup olmadığını izleyerek rapora bağlar. Yetkilendirilmiş kuruluşlarca hazırlanan meslek standartlarının ulusal meslek standardı olarak kabul edilebilmesi için inceleme yapan, önerilerde bulunan ve Yönetim Kuruluna sunulmasına karar veren Sektör Komitelerinin sekretarya hizmetlerini yürütür. Kamu kurumları, işçi, işveren ve meslek kuruluşlarında meslek standartlarına yönelik bilgilendirme ve farkındalık yaratma faaliyetlerini yürütür. Mevzuatta öngörülen benzeri görevleri yapar

33 MYK Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığı
Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun temel görevleri arasında yer alan Sınav ve belgelendirme kapsamındaki faaliyetler, MYK Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığı tarafından yürütülür. Görevleri Sınav soru bankalarının oluşturulmasında ve sınav ve belgelendirme çalışmalarında izlenecek yöntemleri geliştirmek, Sınav soru bankası kurmak, güncelleştirmek, sınav ve belgelendirme faaliyetlerinde bulunmak üzere Kuruma yapılan başvuruları incelemek, Sınav ve belgelendirme yapmak üzere onaylanan kuruluşları izlemek, Çalışma konularıyla ilgili araştırma yapmak, yayın hazırlamak, uygulamalar sonucu elde edilen veriler çerçevesinde sistemde yapılması gereken değişiklikleri tespit etmektir.

34 MYK Sektör Komiteleri Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlarca hazırlanan meslek standartlarının ulusal meslek standardı (UMS) olarak kabul edilebilmesi için inceleme yapan, önerilerde bulunan ve Yönetim Kuruluna sunulmasına karar veren üçlü yapıda oluşturulan komitelerdir. Sektör Komiteleri MYK Kanununda Kurum organları arasında sayılmamış olmakla birlikte, Kanunun 20 nci ve 21 inci maddelerinde belirtilen tanım ve görevler kapsamında Kurum açısından önemli bir organdır.

35 MYK Sektör Komiteleri Görevleri
Meslek standartlarının hazırlanması, güncellenmesi, geliştirilmesi ve güncellenme dönemlerinin belirlenmesi hususlarında öneride bulunur. Meslek standardı formatının belirlenmesi konusunda görüş bildirir. Taslak meslek standartlarını şekil ve içerik yönünden inceler, değerlendirir ve Yönetim Kuruluna sunulmak üzere görüş oluşturur. İncelenen taslak meslek standardında eksiklik veya hata tespit ettiğinde, giderilmesi sağlanmak üzere Meslek Standartları Dairesi Başkanlığına iletir, söz konusu hata ve eksiklikler giderildikten sonra taslakları tekrar inceler, değerlendirir ve görüş oluşturur. Meslek standardı taslağı hakkında görüş oluşturabilmek için mesleğin icra edildiği sahada teknik inceleme yapılmasına gerek duyulduğunda, sahada teknik inceleme yapar

36 MYK Sektör Komiteleri Gıda Sektör Komitesi
Tarım, Avcılık ve Balıkçılık Sektör Komitesi Finans Sektör Komitesi İş ve Yönetim Sektör Komitesi Ağaç İşleri, Kağıt ve Kağıt Ürünleri Sektör Komitesi Bilişim Teknolojileri Sektör Komitesi Elektrik ve Elektronik Sektör Komitesi Medya, İletişim, Yayıncılık Sektör Komitesi Ticaret (Satış ve Pazarlama) Sektör Komitesi Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik Sektörü Toplumsal ve Kişisel Hizmetler Sektör Komitesi Cam, Çimento, Toprak Sektör Komitesi Ulaştırma, Lojistik ve Haberleşme Sektör Komitesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Sektör Komitesi Metal Sektör Komitesi Turizm, Konaklama, Yiyecek-İçecek Hizmetleri Sektör Komitesi Tekstil, Hazır Giyim, Deri Sektör Komitesi Otomotiv Sektör Komitesi İnşaat Sektör Komitesi

37 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)

38 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)
Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve mesleki eğitim standartlarının ve yeterliliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara ilişkin akreditasyon, yetkilendirme, denetim ölçme, değerlendirme ve belgelendirmeye ilişkin kuralları ve faaliyetleri düzenleyen sistemdir. Amaçları Eğitim ile istihdam ilişkisini güçlendirmek. Öğrenme çıktıları için ulusal standartlar oluşturmak. Eğitim ve öğretimde kalite güvencesini teşvik etmek. Yatay ve dikey geçişler için yeterlilikleri ilişkilendirmek, ulusal ve uluslararası kıyaslanabilirlik altyapısını oluşturmak. Öğrenmeye ulaşmayı, öğrenmede ilerlemeyi, öğrenmenin tanınmasını ve kıyaslanabilirliğini sağlamak.  Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek

39 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)
UMYS’nin koordinasyonu MYK tarafından sağlanacak, MYK sistemde İzleme, değerlendirme, görevlendirme ve yetkilendirme görevlerini üstlenecektir. Öncelikle iş dünyası ve diğer ilgili tarafların katılımıyla taslak meslek standartları geliştirilecektir. MYK sektör komitesine sunulan taslaklar yapılan inceleme ve değerlendirmenin ardından MYK Yönetim Kurulu onayıyla Resmi Gazete’de yayımlanacaktır.

40 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)
Meslek standartlarının hazırlanmasını takiben gerçekleştirilecek olan yeterliliklerin hazırlanması süreci yine eğitim ve öğretim kurumları, iş piyasası ve ilgili diğer tarafların katılımıyla gerçekleşecektir. Hazırlanan yeterlilik taslakları MYK sektör komitesinin değerlendirme ve incelemesinin ardından MYK Yönetim Kurulu onayıyla ulusal yeterlilik olarak kabul edilecek ve Ulusal yeterlilik Çerçevesine (UYÇ) yerleştirilecektir. Ulusal yeterlilikler sınav ve belgelendirme süreçlerinde, sınav materyali ile eğitim ve öğretim müfredatlarının ve materyallerinin geliştirilmesinde temel teşkil edecektir. Bazı ulusal yeterliliklerde belgelendirme için akredite bir eğitimin tamamlanması koşulu da söz konusu olabilecektir

41 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)
MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları yeterliliklere göre sınav ve belgelendirme yapılmasının yanı sıra yeterliliklerin hazırlanması, eğitim kurumlarının akreditasyonu süreçlerinde de yer alabileceklerdir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları sınavlarla ilgili süreçleri kendi bünyelerinde gerçekleştirebilecekleri gibi denetim ve gözetimini sağlayarak dışarıdan hizmet alımı yoluyla gerçekleştirebileceklerdir. Ulusal yeterliliklere göre gerçekleştirilen sınavın sonunda belgelendirme sürecinin tamamlanmasını takiben bireylere MYK sertifikaları verilecektir

42

43 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİNDE BAŞLICA AKTÖRLER
Meslek Standartları Ulusal Yeterlilikler Eğitim Müfredatı Sınav Belgelendirme Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları Eğitim Öğretim Kurumları Meslek Kuruluşları Meslek standardı Hazırlayan Kuruluşlar MYK Sektör Komiteleri Eğitim Öğretim Kurumları Eğitim Akreditasyon Kurumları Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları MYK Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları Meslek standardı Hazırlayan Kuruluşlar MYK Sektör Komiteleri

44 ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)
Fonksiyonlar Mevzuatla belirlenen Yeterlilik sisteminin oluşturulması MYK Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması MYK tarafından görevlendirilen gönüllü kuruluşlar MYK (hizmet alımı yoluyla) Ulusal Yeterlilik taslaklarının hazırlanması Örgün ve yaygın eğitim ve öğretim kurumları,  Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları, Ulusal meslek standardı hazırlamış kuruluşlar, Meslek kuruluşları, Personel belgelendirmesi yapan kuruluşlar Belgelendirme Akredite personel belgelendirme kuruluşları Sınav-Değerlendirme Akredite personel belgelendirme kuruluşlarına bağlı sınav merkezleri Belgelendirme kuruluşlarının Akreditasyonu TÜRKAK veya dengi akreditasyon kuruluşları Eğitim-Öğretim Kuruluşlarının Akreditasyonu Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon Kuruluşları Kamu eğitim kurumları için oluşturulacak kurul (MEB,YÖK,..) Eğitim Öğretim Programları Eğitim-Öğretim Kuruluşları MEB/YÖK

45 MESLEK STANDARTLARI

46 MESLEK STANDARTLARI Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur. İş ve eğitim dünyasının üzerinde uzlaştığı belgedir. UMS taslakları sektörü temsil edebilen ve yetkinliği olan iş dünyası aktörlerince katılımcı anlayışla hazırlanır. Meslek standartları ayrıca, başta çalışanlar, eğitimciler ve işverenler olmak üzere, ilgili bütün kesimlere, bir mesleğin başarı ile yürütülebilmesi için gerekli olan nitelikler ve o meslekte yeterlilik belgesi alabilmek için yapılacak sınavlarda aranacak ölçme ve değerlendirme kriterleri hakkında fikir vermektedir.

47 Meslek Standartları Hazırlanmasının Başlıca Amacı
İşgücü piyasasında, belirli bir meslekte istihdam edilebilmek için işgücünde aranan mesleki yeterlilikleri ortaya koymak, İşgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu mesleki yeterlilikleri ortaya koyarak, eğitim programcılarına müfredat hazırlamada yardımcı olmak, Kişilerin, söz konusu mesleki yeterliliklerle donatılmasına yönelik olarak sunulan mesleki eğitim, meslek değiştirme, mesleki ilerleme vb. eğitim hizmetlerine destek vermek, Eğitim ile işyaşamı arasında sağlam köprüler kurularak, işyaşamının eğitime ilgi, katılım ve katkısını artırmak, İş değiştirme ve işe yerleştirme faaliyetlerine yardımcı olmak, Ülke ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün, nitelikli işgücü ile desteklenmesine yardımcı olmak,

48 Meslek Standartları Hazırlanmasının Başlıca Amacı
Uluslararası normlara uygun, saygın ve güvenilir bir sınav ve belgelendirme sisteminin kurulmasına yardımcı olmak, Bütün kesimlerce kabul gören mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücünün sayı ve oranını artırmak, Mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücü istihdamının yaygınlaştırılmasıyla tüketiciye daha kaliteli mal ve hizmet sunulmasına destek vermek, Mesleki yeterlilik belgesi sahibi nitelikli işgücü hareketliliğini artırmak ve Uzun vadede işsizliğin azaltılmasına ve istihdamın geliştirilmesine katkıda bulunmaktır.

49 Meslek Standartları Genel Olarak Aşağıdaki Hususları İçerir
Standardın hazırlandığı seviye için yaygın olarak kullanılan mesleki unvan ve tanım, Bir mesleğin gereklerini uygun olarak yerine getirmek için kişinin yapması gereken görev ve işlemler, Genel olarak kullanılan araç-gereç ve ekipmanlar, Bir mesleğin gereklerini uygun şekilde yerine getirebilmek için kişinin sahip olması gereken genel bilgi ve beceriler ile tutum ve davranışlar, Mesleğin uzmanlık dalları ile birlikte mevcut durumu ve gelecekte göstereceği eğilimler.

50 Meslek Standartları ve Seviye Tanımlayıcı
Her seviyenin özellikleri, bilgi, beceri ve o seviye için gerekli öğrenmenin sonucunda ortaya konması beklenen yetkinlikleri tanımlayan bir “seviye tanımlayıcı” ile tanımlanmaktadır. Seviye belirlenirken: teorik ve pratik bilginin genişliği ve derinliği; kavramaya, yaratıcılığa ve pratiğe ilişkin becerilerin karmaşıklığı; entellektüel becerilerin karmaşıklığı; kişinin aldığı sorumluluğun miktarı; problem çözme ve/veya yaratıcılığın derecesi; ekip çalışması miktarı; liderlik ve hesap sorulabilirliğin kapsamı gibi ölçütler dikkate alınmaktadır.

51 Meslek Standartları Aktörleri
Ulusal Meslek Standardı (UMS) taslakları MYK tarafından yetkilendirilen, sektörünü temsil etme yeteneği ve yetkinliği olan kurumlara yaptırılır Meslek standardı hazırlama başvuru sürecinden başlayarak, meslek standardının doğrulanması, onaylanması ve Ulusal Meslek Standardı olarak yayımlanmasına kadar geçen süreçteki temel aktörler: Standart Hazırlamak Üzere Yetkilendirilen Kuruluşlar MYK Sektör Komiteleri MYK Yönetim Kurulu

52 Meslek Standartları Aktörleri

53 Meslek Standartları Hazırlamak Üzere Yetkilendirilen Kuruluşlar
Sektörünü temsil etme yeteneğine sahip olmalıdır. Meslek standardı hazırlama sürecine ilgili sosyal tarafların etkin olarak katılımına ilişkin ortaklık/işbirliği kanıtları sunmalıdır. Hazırlanacak standartların kapsamı ve yapılan işin hacmi ile doğru orantılı olarak meslek standardı geliştirme sürecini yönetmek için sayı ve uzmanlık itibariyle gerekli insan kaynağına sahip olmalıdır. Meslek standardı geliştirmek için gereken mali ve fiziki altyapıya sahip olmalıdır. Örnek: Milli Eğitim Bakanlığı, Yüksek Öğrenim Kurumu, Türkiye İş Kurumu, Üniversiteler, İşveren Sendikaları, İşçi sendikaları, Örgün veya yağın eğitim kurumları, Kamu Kurumu niteliğindeki Meslek Kuruluşları, çeşitli sektörlere ara eleman yetiştiren yerel yönetimler, vakıflar, Sivil Toplum Kuruluşları, iş piyasası ve ilgili sektörler.

54 Meslek Standartları Hazırlama Süreci
MYK, web-sitesinde ve/veya değişik ortamlarda meslek standardı hazırlama çağrısı yapar, Meslek standardı hazırlamak isteyen kuruluş herhangi bir çağrı olmadan da MYK’ ya talebini iletebilir, Meslek Standartları Daire Başkanlığı, meslek standartlarının hazırlanmasına ilişkin mevzuat, yetkilendirme süreci ve ölçütleri, kuruluşun görev ve sorumlulukları hakkında kuruluşu bilgilendirir, Kuruluş, Meslek Standardı Hazırlama Başvuru Formunu doldurarak, MYK’ ya yazılı bilgi ve belge sağlar, Aynı sektörü temsil eden birden fazla kuruluşun istekli olması halinde, kuruluşların standart geliştirme sürecinde işbirliği yaparak ortak başvuruda bulunmaları MYK tarafından teşvik edilir. Kuruluşlar arasındaki işbirliğinin usül ve esasları bir protokol ile belirlenerek MYK’ ya sunulur. İşbirliği sağlanamaması durumunda MYK temel ölçütler ve öncelikler çerçevesinde karar verir,

55 Meslek Standartları Hazırlama Süreci
MYK, meslek standardı hazırlamayı talep eden kuruluşa belirtilen meslekleri değiştirme, azaltma veya artırma teklifinde bulunabilir. Kuruluş bu öneriye uymak zorunda değildir, Meslek Standartları Daire Başkanlığı tanımlanan ölçütlere ve önceliklere göre başvuruyu değerlendirir ve gerekçeli görüşü ile birlikte Yönetim Kurulunun onayına sunar. Yönetim Kurulu başvuru ve teknik değerlendirmeyi inceler, yetkilendirmeye ilişkin karar verir. Yönetim Kurulunun kararı başvuru sahibi kuruluşa bildirilir. Kararın olumlu olması halinde en fazla bir ay içerisinde MYK ile kuruluş arasında uygun bir çerçeve protokol yapılarak, meslek standardı hazırlama süreci başlatılır. Bu protokolde, kuruluşun standardını hazırlamakla görevlendirildiği meslekler ve çalışma takvimi açık bir şekilde yer alır.

56 Yetkilendirilen Kuruluşların Rolleri
Sektör ve ülke ihtiyaç ve öncelikleri ile uluslararası eğilimleri dikkate alarak sektördeki meslek haritasını çıkartmak ve buna göre bir meslek standardı hazırlama planı sunmak, Meslek standardı hazırlama sürecini yönetmek için bir ekip oluşturmak, Meslek standardını MYK tarafından belirlenen “Ulusal Meslek Standardı Formatı”na ve temel ölçütlere uygun olarak hazırlamak ve sunmak, Meslek standardının hazırlanması ve görüşe gönderilmesi aşamalarında farklı ölçeklerde işletmelerin ve bölgelerin sürece katılımını sağlamak, Meslek standardının uluslararası standartlarla karşılaştırılabilir olmasını sağlamak, Meslek standardını ilgili tarafların (ilgili kamu kurumları, işçi, işveren, meslek örgütleri, eğitim sağlayıcılar, sınav ve belgelendirme kuruluşları) görüşüne sunmak ve görüşleri değerlendirmek, Meslek standardı üzerinde görüşlere bağlı olarak gerekli düzeltmeleri yapmak (veya gerekçelendirerek ısrar etmek) ve görüşler ile birlikte MYK’ ya sunmak,

57 Meslek Standartları Hazırlamak Üzere Yetkilendirilen Kuruluşlar
Sektörünü temsil etme yeteneğine sahip olmalıdır. Meslek standardı hazırlama sürecine ilgili sosyal tarafların etkin olarak katılımına ilişkin ortaklık/işbirliği kanıtları sunmalıdır. Hazırlanacak standartların kapsamı ve yapılan işin hacmi ile doğru orantılı olarak meslek standardı geliştirme sürecini yönetmek için sayı ve uzmanlık itibariyle gerekli insan kaynağına sahip olmalıdır. Meslek standardı geliştirmek için gereken mali ve fiziki altyapıya sahip olmalıdır. Örnek: Milli Eğitim Bakanlığı, Yüksek Öğrenim Kurumu, Türkiye İş Kurumu, Üniversiteler, İşveren Sendikaları, İşçi sendikaları, Örgün veya yağın eğitim kurumları, Kamu Kurumu niteliğindeki Meslek Kuruluşları, çeşitli sektörlere ara eleman yetiştiren yerel yönetimler, vakıflar, Sivil Toplum Kuruluşları, iş piyasası ve ilgili sektörler.

58 Yetkilendirilmiş kuruluş Meslek Standartlarını hazırlıyor
Yetkilendirilmiş kuruluş Meslek Standardını hazırlarken meslek çerçevesinde icra edilecek iş faaliyetlerini tanımlar. Faaliyetler ile hazırlayacağı Meslek Standartları: İş analizine dayanır, Hazırlama sürecinde ilgili sosyal tarafların etkin katılımı esastır, Mesleki yeterlilik seviyelerini yansıtır, Mesleki alanla ilgili sağlık, güvenlik ve çevre koruma gerekliliklerini içerir, Açık ve anlaşılır şekilde yazılır, Ayrımcılık unsurları içermez

59 Yetkilendirilmiş kuruluş Yöntem Belirler
Masabaşı Araştırması İş Gözlem Metodu DACUM (Developing A Curriculum) İş/Süreç Analizi Yöntemi Uluslararası meslek standartlarının adaptasyonu

60 Örnek- DACUM (Developing A Curriculum) İş/Süreç Analizi Yöntemi
Neden tercih ediliyor? İşin uzmanlarının işi en iyi bilenler olduğu varsayımı Etkin katılımcılık Maliyet Etkinlik Neler Gerekli? 6-10 kişilik Uzman Panelinin oluşturulması Yöntem eğitimi almış bir Kolaylaştırıcı (Facilitator) 2-3 gün süren bir grup çalışması Çıktılar Mesleğe ilişkin ana görevler ve işlemler Bilgi ve beceriler Davranış ve tutumlar Kritik/Zor Görev ve İşlemler

61 ULUSAL YETERLİLİKLER

62 ULUSAL YETERLİLİKLER Ulusal yeterlilik; yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca yapılan değerlendirmelerle tespit edilen ve MYK tarafından onaylanarak ulusal yeterlilik çerçevesine yerleştirilen, bireyin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinliktir. Ulusal yeterlilikler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliğine göre MYK tarafından onaylanarak Ulusal Yeterlilik Çerçevesine (UYÇ) yerleştirilir. Ulusal yeterlilikler, ulusal meslek standardının bulunduğu alanlarda bir veya birden fazla meslek standardı esas alınarak oluşturulur. Ulusal meslek standardının bulunmadığı alanlarda uluslararası meslek standartları içeriğinde tanımlanan uygulama yönteminde herhangi bir değişiklik yapılmadan esas alınır.

63 Ulusal Yeterlilikler Aşağıdaki Unsurlarla Belirlenir
Yeterliliğin adı ve seviyesi, Yeterliliğin amacı ve gerekçesi, Yeterliliğin ilgili olduğu sektör, Yeterlilik için gerekli olan; şekli, içeriği, süresi gibi özellikleri belirtilen eğitim ve deneyim şartları, Yeterliliğe kaynak teşkil eden meslek standardı, meslek standardı birimleri/görevleri veya yeterlilik birimleri, Yeterliliğin kazanılması için sahip olunması gereken öğrenme çıktıları, Yeterliliğin kazanılmasında uygulanacak değerlendirme usul ve esasları, değerlendirmede ihtiyaç duyulan asgari sınav materyali ile değerlendirici ölçütleri, Yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi, yenilenme şartları, gerekli görülmesi halinde belge sahibinin gözetimine ilişkin şartlar.

64 Kurumların Belirlenmesinde Değerlendirilecek Ölçütler
Yeterlilik geliştirme sürecine, konuyla ilgili tarafların etkin olarak katılımını sağlayacak işbirliklerini, Yeterlilik geliştirmek için gereken beşeri altyapıya sahip olma, Yeterlilik geliştirmek için gereken mali ve fiziki altyapılara sahip olma, Yeterlilik geliştirme sürecinde görev alacak kişilerin yeterlilik geliştirme ve süreci koordine etme konusundaki yetkinliği, Yeterliliğin kazanılmasında uygulanacak değerlendirme usul ve esasları, değerlendirmede ihtiyaç duyulan asgari sınav materyali ile değerlendirici ölçütlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmesi öngörülen pilot çalışmaya dair planlama

65 Ulusal Yeterliliklerin UYÇ’ ye Yerleştirilmesi
Ulusal yeterlilik taslağı hazırlayan veya geliştiren kuruluşlar, hazırladıkları taslakları ulusal yeterlilik olarak kabul edilmesi için MYK’ ya iletirler. Taslaklar en az 30 gün süreyle Kurum internet sitesinde kamuoyunun görüşleri alınmak üzere yayınlanır. Taslağı hazırlayan kuruluş, kamuoyunun ve görüşünü aldığı ilgili kurum ve kuruluşların görüş ve önerileri doğrultusunda taslağa son şeklini vererek MYK’ya gönderir. Bu taslaklar MYK Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığınca usul yönünden incelenir ve uygun bulunanlar esastan incelenip değerlendirilmek üzere ilgili sektör komitesinin görüşüne sunulur. Sektör komitesi ulusal yeterlilik taslağını ve buna ilişkin çalışmaları inceleyerek değerlendirmesini yapar. Değerlendirmeye ilişkin sektör komitesi kararı Yönetim Kuruluna sunulur. Yönetim Kurulu tarafından uygun bulunan taslaklar ulusal yeterlilik olarak kabul edilir ve UYÇ’ ye yerleştirilir.

66

67 AKREDİTE EĞİTİM ÖĞRETİM

68 AKREDİTE EĞİTİM ÖĞRETİM
Eğitim kuruluşlarının akreditasyonu, eğitim ve öğretim kurum ve kuruluşlarının ilgili ulusal yeterlilikte tanımlanan eğitim programının ilgili yeterliliğin gerektirdiği bilgi, beceri ve yetkinliği kazandırmak üzere teorik ve uygulamalı yöntemlerle Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile tanımlanan şartlara uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde verildiğinin tespiti ve belgelendirilmesidir.  Bu sistemde eğitim ve öğretim kurumları; mesleki yeterlilik kazandıran, orta ve yüksek öğretim dahil, tüm meslekî ve teknik, örgün ve yaygın, kamu ve özel eğitim kurumları ile bunların izniyle muhtelif programlar uygulayan kurum/kuruluşlardır. Eğitim ve öğretim kuruluşları MYK tarafından yetkilendirilen eğitim akreditasyon kuruluşları tarafından akredite edileceklerdir.

69 AKREDİTE EĞİTİM ÖĞRETİM
Eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda esas alınacak değerlendirme ölçütleri, MEB, YÖK, eğitim akreditasyon kuruluşları, işçi, işveren ve meslek kuruluşlarının görüşleri alınarak MYK Yönetim Kurulu tarafından belirlenecektir. Akredite eğitim şartı bulunan ulusal yeterliliklere ilişkin eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda yetkilendirilecek eğitim akreditasyon kuruluşu; varsa bu konudaki kanun veya uluslararası sözleşme hükümlerine göre tespit edilir.

70 SINAV

71 SINAV MYK tarafından kabul edilen ulusal yeterliliklere göre sınav ve belgelendirme faaliyetleri yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından gerçekleştirilir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları; Ulusal Yeterlilik Çerçevesinde tanımlı ulusal yeterliliklere göre sınav ve belgelendirme faaliyetlerini yürüten, TÜRKAK ya da Avrupa Akreditasyon Birliği bünyesinde çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış başka akreditasyon kurumlarınca ilgili yeterliliklerde TS EN ISO/IEC standardına göre akredite edilmiş, Kurum tarafından yapılan inceleme, denetim ve değerlendirme sonucunda gerekli şartları sağladığı tespit edilen personel belgelendirme kuruluşlarıdır.

72 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları
UYÇ’ de yer alan yeterliliklere göre belgelendirme yapılabilmesi için yapılacak sınav ve değerlendirmelerde kullanılacak sınav ve değerlendirme materyali hazırlar. Bunlar; Teorik sınav soruları ve cevapları, Pratik sınav soruları ve değerlendirme rehberleri, Sınavlarda adayların kullanacağı cevaplandırma-çözüm formları, Değerlendirme formları, Kontrol listeleri, Sözlü sınav soruları ve cevapları, Proje hazırlama soruları ve değerlendirme anahtarları, Yazılım ve donanım uygulama soruları ve değerlendirme rehberi, Vak’a analiz soruları ve çözümleri, Hesaplama soruları ve çözümleri; bunlara ilişkin puanlama kılavuzu, Şekil, grafik, tablo, resim, görüntü, ses kaydı; iş yeri pratik değerlendirme formları ve rehberleri ve benzeri sınav ve değerlendirmelerin uygulanmasında kullanılacak materyalleri ile uygulama sınavları için gerekli alet, makine ve teçhizata ilişkin bilgileri kapsar. Her bir yeterlilikte uygulanacak sınav ve değerlendirme yöntemine göre bunlardan hangilerine ihtiyaç duyuluyorsa, gerekli materyal belirlenerek yeterli miktarda hazırlanır

73 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları
Belgelendirme için yapılacak sınavlarda kullanılacak sınav ve değerlendirme materyali UYÇ’de yer alan her bir yeterlilik için yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca hazırlanır. Sınav ve değerlendirme materyallerinin tamamı yetkilendirme öncesinde Kuruma teslim edilir ve Kurum tarafından yeterliliklere göre gruplandırılarak ve gizliliği sağlanarak muhafaza edilir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları bu materyallere yetkilendirmeden sonra yapacağı eklemeleri ya da iptal ve değişiklikleri sınavlarda kullanıma almadan önce Kuruma iletir. Kurumun soru bankası Kurumca hazırlanan ya da temin edilen soru ve cevaplar ile yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının akreditasyon sürecinde kullandıkları soru ve cevaplarından oluşur. Yetkilendirilen kuruluşlar akredite oldukları her bir yeterlilik için gerekli olan asgari sayıdaki soru ve cevaplarını Kurum soru bankasına dahil edilmek üzere Kuruma verir. Kurum tarafından hazırlatılan sınav materyali de ilave edilerek tüm materyal Kurum soru bankasına aktarılır.

74 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları
Kurum gerekli gördüğünde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından geliştirilmiş sınav materyalini karşılaştırma, gözlem, kalite kontrol, denetim ve benzer amaçlarla değerlendirmeye alır. Bu değerlendirme Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonu tarafından gerçekleştirilir. Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonu söz konusu meslek ya da meslek grubuyla ilgili uzmanlığı olan kamu kurum ve kuruluşları, işçi ve işveren örgütleri, meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları veya konuya ilişkin deneyim sahibi kişilerden oluşturulur. Komisyona hangi kurum ve kuruluşlardan kişilerin dahil olacağı ile çalışmasına ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonu değerlendirmesi sonucunda tespit, görüş ve önerilerini Kuruma rapor eder; raporun tamamen veya kısmen uygulamaya konulmasına Yönetim Kurulu karar verir.

75 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları
Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının sınav materyallerinde yetkilendirmeden sonra yaptıkları ilaveler ve değişiklikler, Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonunda incelenir. Bu incelemede yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının temsilcileri de bulunur, gerektiğinde sınav materyali üzerinde düzeltme ve geliştirme yapılarak Kurum soru bankasına aktarılır. Kurum soru bankasından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının yararlanma şartları Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Kurum sınav materyalinin yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının kullanabilmeleri için Kurumda gerekli bilgi-işlem ve donanım altyapısı oluşturulur.

76 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşlarının
Yönetici, yönetim kurulu üyeleri, şirket sahibi ve/veya ortakları, kuruluşu temsil eden kişiler ile belgelendirme süreçlerinde görev alacak yönetici ve uzman personel arasında Türk Ceza Kanunu ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan hürriyeti bağlayıcı ceza almamış ve iştigal ettikleri meslek ve sanat alanında meslek ve sanatlarını icrasından yasaklanmamış olmaları, Akreditasyon ve yetkilendirileceği yeterliliklerle ilgili belgelendirme süreçlerini gerçekleştirebilecek gerekli; sisteme, insan kaynaklarına ve teknik, mali, fiziki özelliklere ayrıca yetkilendirileceği alanda yasal düzenleme bulunuyorsa düzenlemede belirtilen şartlara sahip olması, Belgelendirme süreçlerinde yer alacak personeli arasında, son iki yıl içerisinde MYK tarafından her hangi bir kuruluşun yetkisinin iptaline kasıtlı eylemi ile neden olan kişi ya da kişilerin bulunmaması, gerekmektedir.

77 SINAV

78 BELGELENDİRME

79 BELGELENDİRME Başvuru: UYÇ’deki yeterliliklere göre yeterliliğini belgelendirmek ve Kurum belgelerini edinmek isteyen kişiler, Kurum tarafından yetkilendirilmiş bir belgelendirme kuruluşuna başvurur. Yeterliliklere göre yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının güncel listesi Kurumun internet sitesinde yayınlanır. Adaylar, belgelendirilmek istedikleri yeterliliğe göre istediği yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunu seçebilir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları ilgili yeterlilikte yer alan başvuru şartlarına göre belgelendirme başvurularını değerlendirir ve uygun olanları kabul eder. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları kişilerin başvuru için ihtiyaç duyabileceği bilgileri içeren basılı veya görsel materyalleri hazırlar ve ilgililerin erişimi için gerekli altyapıyı oluşturur.

80 BELGELENDİRME Kayıtlar: Kabul edilen başvurulara ilişkin kayıtlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından saklanır. Başvuru listesi ve başvuranlara ilişkin bilgiler sınavdan önce elektronik ortamda Kuruma iletilir. Kuruma iletilen listede bilgileri bulunmayan kişiler ilgili sınava kabul edilemez.  Sınavın kapsamı: Sınavlar, ilgili yeterlilik için geliştirilmiş belgelendirme programında tanımlanan kapsam ve yöntem dahilinde gerçekleştirilir.

81 BELGELENDİRME Soru seçimi:
Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu teorik ve uygulama sınavlarında kullanacağı soruları, ulusal yeterlilikte tanımlanan dağılıma uygun olacak şekilde, kendi soru bankasından ve gerektiğinde Kurum soru bankasından yararlanarak belirler. Sınav programı ve sınav Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları sınav programlarını sınavdan en geç bir hafta önce Kuruma bildirirler. Sınav programlarında; hangi yeterliliklerden sınav yapılacağı, yeterliliklerin seviyesi, teorik ve uygulama sınavlarının yeri, sınavların saati, sınav görevlileri ve gözlemcileri, sınava katılacak aday sayısı ve gerekli diğer bilgiler yer alır. Bu bilgilerde değişiklik olması halinde, değişiklikler en geç sınavdan iki iş günü öncesine kadar Kuruma bildirilir. Teorik ve uygulama sınavları, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca ilgili ulusal yeterlilikte belirtilen usul ve esaslara göre, Kuruma bildirilen sınav programına uygun olarak gerçekleştirilir. 

82 BELGELENDİRME Sınav sonuçları
Sınav sonuçları yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun görevlendirdiği sınav heyeti tarafından değerlendirme kriterlerine göre belirlenir. Sınav sonucunda adayların sınavın her bir bölümünden aldığı puan, puanın başarı şartlarını sağlayıp sağlamadığına ilişkin tespit ile sınava ilişkin diğer kayıtlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun belgelendirme kararını verecek organına sunulur. Belgelendirme kararı: Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun belgelendirme konusunda yetkili organı sınav heyetinin raporunu ve diğer kayıtları inceleyerek belge almaya hak kazanan adayları belirler. Belge almaya hak kazananların listesi ile sınava ilişkin diğer bilgiler Kuruma elektronik ortamda iletilir. Belge almaya hak kazananların listesi her sayfası yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu adına belgeleri imzalamaya yetkili kişi tarafından imzalanmış olarak Kuruma iletilir. Bu listelerde yer alanlara MYK yeterlilik sertifikası verilmesi için Yönetim Kurulu onayına sunulur. Yönetim Kurulu onayının ardından MYK sertifikaları düzenlenir.

83 BELGELENDİRME Sertifika düzenlenmesi :
Sertifika düzenlenmesi kararı verilen adaylara, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından listenin Kuruma iletilmesinden itibaren en geç 30 gün içinde Kurum tarafından onaylanmış belgelendirildiği yeterliliği, seviyesini, belge tarihini, geçerlilik süresini ve diğer gerekli bilgileri içeren ve şekli Kurumca belirlenen sertifika düzenlenir. Gerekli görülen ulusal yeterliliklerde cüzdan tipi kart ya da başka biçimlerde ilave belgeler düzenlenebilir. Sertifikaların benzersiz numaralarla ve gerekli diğer önlemler ile güvenliği sağlanır. Verilecek sertifikalar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu adına sertifikaları imzalamaya yetkili kişi ve Kurum adına Kurum Başkanı veya Kurum Başkanının bu konudaki yetkisini devrettiği Kurum yetkilisi tarafından imzalanır. Sertifikalar Kurum tarafından onaylandıktan sonra yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu aracılığıyla ilgili kişilere ulaştırılır. Başarılı olan adaylara verilen her bir yeterlilik belgesi için geçerli olan “MYK Sertifika Masraf Karşılığı” yeterlilik belgelerinin düzenlenmesine ilişkin Yönetim Kurulunun onayından önce Kurum hesaplarına aktarılır.

84 BELGELENDİRME Kayıtların tutulması :
MYK yeterlilik sertifikası düzenlenen adayların başvuru, sınav ve belgelendirilmesine ilişkin kayıtlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından kayıtların saklanması uygulama usul ve esasları doğrultusunda sertifikaların geçerlilik süresinin en az iki katı kadar saklanır. Başvuran ya da belgelendirilen adayların kişisel bilgilerinde olabilecek değişiklikler yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunca güncellenir ve değişiklikten itibaren 15 gün içinde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından Kuruma iletilir.

85 SINAV

86 Örnek MESLEKİ YEERLİLİK BELGESİ

87 AKREDİTASYON

88 AKREDİTASYON Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre faaliyet gösterdiğinin ilgili otorite tarafından onaylanmasıdır. Akreditasyonla ilgili Mevzuat : 4457 Sayılı Kanun ( ) Kanunu (4 Ekim 1999 tarihli Resmi gazete ) Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının Akreditasyonu hakkında Yönetmelik (2 Ekim 2001 tarihli Resmi Gazete ) 7 adet Akreditasyon Tebliği (25 Kasım 2001 tarihli Resmi Gazete )

89 Yeterliliği müşteriler için şeffaf hale getirmek
AKREDİTASYON HEDEFİ Yeterliliği müşteriler için şeffaf hale getirmek Belge ve raporların güvenirliliği artırmak Uygunluk değerlendirmesi altyapısı oluşturmak Uluslararası ticareti kolaylaştırmak

90 TÜRK AKREDİTASYON KURUMU Avrupa Akreditasyon Birliği (EA)
TÜRK AKREDİTASYON KURUMU, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile aday statüsündeki ülkelerin akreditasyon kuruluşlarının da üye olduğu üst kuruluş olan Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) üyesidir .

91 TÜRKAK Akreditasyon Hizmeti
Laboratuvar Denetim ISO/IEC ISO/IEC 15189 EN 45011, EN 45012, ISO/IEC Guide 66 ISO/IEC 17024 Denetim Belgelendirme Kuruluşu Denetim Muayene Kuruluşu ISO / IEC17020

92 TÜRKAK Akreditasyon işlemleri akış şeması
Bilgilenme Başvurusu Gerekli form ve bilgilerin sunulması Akreditasyon Başvurusu E H Başvurusu dosyası tamam mı Denetçilerin belirlenmesi Denetçiler hakkında başvuranın onayı Uygunsuzlukların varlığı, düzeltici faaliyet gereği Denetçilerin doküman incelemesi, sahada denetim Denetim raporlarına son şeklin verilmesi ve TÜRKAK’a sunulması İlgili sektör komitesinin denetim raporu hakkındaki görüşü TÜRKAK Yönetim Kurulu’nun denetim sonucunda kararı Akreditasyon sertifikası Gözetim

93 TEŞEKKÜRLER

94 Tüm Özel Eğitim Kurumları İşverenleri Sendikası
İLETİŞİM BİLGİLERİ Tüm Özel Eğitim Kurumları İşverenleri Sendikası 19 Mayıs Mahallesi. Şemsettin Günaltay cad. No:120 Kat:4 Daire:11 Kadıköy/İSTANBUL Tel: Fax: Bu sunu Avrupa Birliği’nin mali deseği ile hazırlanmıştır. Sununu içeriğinden TEKİS sorumlu olup, hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmamaktadır.