ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN TASARLANMASI – HAZIRLANMASI - SEÇİLMESİ.

... konulu sunumlar: "ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN TASARLANMASI – HAZIRLANMASI - SEÇİLMESİ."— Sunum transkripti:

1 ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN TASARLANMASI – HAZIRLANMASI - SEÇİLMESİ

2 İYİ BİR ÖĞRETİM MATERYALİ TASARLANIRKEN : Materyaldeki bilgiler somuttan soyuta, basitten karmaşığa ve bilinenden bilinmeyene doğru verilmelidir Resim ve şekilleri herkes başka şekilde algılamamalı, birbirinden ayırt edebilmelidir Öğretim materyalindeki önemli elemanları dikkati en çok çekecek şekilde yerleştirilmelidir Şekiller belirgin olmalı, yarım bırakılmamalıdır Kullanılacak aracın öğrenciyi dersin hedeflerine ulaştırabilecek nitelikte olması gereklidir

3 İYİ BİR ÖĞRETİM MATERYALİ: Kullanılacak araç, öğrencilerin özelliklerine (yaş, zeka ve geçmiş yaşantıların düzenine) uygun olmalıdır İçerik açısından tarafsız ve öğretimsel olmalıdır Öğrencilerin ön bilgileri ile tutarlı ve her öğrencinin kullanımına olanak vermelidir Kullanım için gerekli kullanım kılavuzları (öğretmen-öğrenci) ve yazılı dokümanları olmalıdır Dersi özetler ve pekiştirir nitelikte olmalıdır

4 İYİ BİR ÖĞRETİM MATERYALİNDE CEVAP VERİLMESİ GEREKEN SORULAR : Dersin amaçları ile tutarlı mı ? Dersi özetler ve pekiştirir nitelikte mi ? Program ile uyumlu ve programları destekleyecek nitelikte mi ? İçerdiği bilgiler doğru ve güncel mi ? Kullanılan anlatım türü açık ve anlaşılır mı ? Öğrenciyi güdüleyici ve ilgisini çekici nitelikte mi ? Öğrencinin derse katılımını sağlayabilir nitelikte mi? Teknik özellikleri açısından yeterli mi?

5 İçerik açısından tarafsız ve öğretimsel nitelikte mi? Kullanım için gerekli kullanım kılavuzları (öğretmen- öğrenci) ve yazılı dokümanları var mı? Görsel öğelere ağırlık verilip ve önemli yerler vurgulanmış mı? Öğrencilerin ön bilgileri ile tutarlı ve her öğrencinin kullanımına olanak verebilmekte mi? Tekrar kullanım için yeteri kadar dayanıklı mı? Gerektiğinde tekrar güncellenebilir ve geliştirilebilir nitelikte mi?

6 Öğretim HedefleriÖğrenen Özellikleri Araç-Gereç Özellikleri Kısıtlamalar Bütçe, zaman, vb. Öğretmenin tutumu, becerisi vb. Yöntem Seçimi Araç-Gereç Seçimi Öğretim Ortamı Işıklandırma, büyüklük Öğrencilerin sayısı ARAÇ SEÇİMİ

7 GÖRSEL MATERYALLERİN ÖĞRENMEDEKİ ROLÜ Çoklu öğrenme ortamı sağlarlar ; Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olurlar ; Dikkat çekerler ; Hatırlamayı kolaylaştırırlar ; Soyut kavramları somutlaştırırlar ; Zamandan tasarruf sağlarlar ; Güvenli gözlem yapma imkanı sağlarlar ; Farklı zamanlarda birbirleriyle tutarlı içeriğin sunulmasını sağlarlar ; Tekrar kullanılabilirler.

8 Görsel objelerin özellikleri Sözel Unsurların Özellikleri Çekicilik Katan Unsurlar Gerçekçi Benzeşik Şematik Yazı Tipi Büyük Harf Stil Sayısı Renk Boşluklar Harf Boyutu Dikkat çekici Etkileşimli Dokunulabilir GÖRSEL TASARIM UNSURLARI

9 GERÇEKÇİLİK GÖRSEL UNSURLAR

10 Görsel Unsurlar- Gerçekçi  Üzerinde durulan gerçek nesneyi gösterirler.

11 ŞEMATİK GÖRSEL UNSURLAR

12  Kavramlar arasındaki ilişkileri gösterirler. Görsel Unsurlar- Şematik

13 BENZEŞİK GÖRSEL UNSURLAR

14  Bir kavramı veya konuyu açıklamak için o kavrama benzer başka bir kavramla ilgili bir şeyi gösterirler. Görsel Unsurlar- Benzeşik

15 YAZI TİPİ Yazıların kolay okunabilmesi için sade bir yazı tipi seçilmelidir. Hazırlanan materyalde, en fazla iki farklı yazı tipi kullanılmaya çalışılmalıdır. EN İYİ DERECEDE OKUNURLUK SAĞLAMAK İÇİN KÜÇÜK HARFLER KULLANILMALIDIR. BÜYÜK HARFLER GÖZÜ DAHA FAZLA YORAR VE OKUMA HIZINI DÜŞÜRÜR Yazıların kolay okunabilmesi için sade bir yazı tipi seçilmelidir. Hazırlanan materyalde, en fazla iki farklı yazı tipi kullanılmaya çalışılmalıdır. En iyi derecede okunurluk sağlamak için küçük harfler kullanılmalıdır. Büyük harfler gözü daha fazla yorar ve okuma hızını düşürür SÖZEL UNSURLAR

16 Satırlar çok sıkışık olduğunda metnin okunması güçleşir. Satırlar çok seyrek olduğunda metinde kopukluk duygusu verir. Satırlar çok sıkışık olduğunda metnin okunması güçleşir. Satırlar çok seyrek olduğunda metinde kopukluk duygusu verir. Satır aralıkları ortalama harf yüksekliğinin 1½ si kadar olduğunda metin çok okunaklı olur. SÖZEL UNSURLAR

17 Renkler Renkler, iyi tasarlanmış bir öğretim materyalinde anahtar rol oynar. Renklerin iyi seçilmesi ve çizgilerle birlikte iyi tasarlanması sonucu en etkili öğretim materyalleri gerçekleştirilir.

18 Nesneler gerçeğe yakın renklendirildiğinde görüntünün de gerçekliğini artırır. Benzerliklerin ve farklılıkların ortaya konuşuna yardımcı olur. Önemli noktalar ve bilgiler üzerinde vurgulama yapar. Sıcaklık, soğukluk, durgunluk, tek düzelik, canlılık gibi duyguların algılanmasına yardımcı olur. Renkler algılama üzerinde etki yaratırlar.

19 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı Renklerin kullanımında yaş gruplarının da dikkate alınması gereklidir. Çok parlak renkleri küçük yaş grupları için, daha ileri yaş grupları için de pastel tonları kullanmakta yarar vardır. Her iki yaş grubu için kontrast oluşturulmak istenildiğinde parlak renklerin kullanılması etkili olacaktır.

20 Öğretim Materyallerinin Tasarımında Renklerin Kullanımı Renklerin seçiminde farklı cinsiyetlerin de dikkate alınması gerekir. Erkekler: Mavi, yeşil, bordo ve bunların canlı tonlarını seçerken Bayanlar: Sarı, mavi, pembe gibi renklerin pastel tonlarını daha çok seçmektedirler.

21 RENK Sarı Zemin Siyah Yazı Beyaz zemin Kırmızı yazı Mavi Zemin Beyaz Yazı Siyah Zemin Beyaz Yazı Beyaz Zemin Siyah Yazı Beyaz Zemin Yeşil Yazı SÖZEL UNSURLAR

22 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI RENK

23 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI  Hazırlanan materyalin hangi ortamda kullanılacağına bağlı olarak uygun punto seçilmelidir.  Harf ve satır aralarındaki boşluklarda materyalin okunmasını kolaylaştırabilir ya da zorlaştırabilir. Bu nedenle bu boşlukların düzenli ve uygun şekilde yerleştirilmesi gereklidir.  Satırlar arasındaki uzaklık ortalama harf büyüklüğünden 1.5 kat büyük olursa metin rahat bir şekilde okunur. HARF BOYUTU VE BOŞLUKLAR

24 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI DOKUNULABİLİRLİK Dokunma hissi daha kalıcı bir öğrenme sağlar Desenler dokunmaya benzer bir etki yaratırlar DİKKAT ÇEKİCİLİK İzleyicinin dikkatini sürekli ve canlı tutar Ders dinleme süresini artırır Konuya olan ilgiyi artırır ETKİLEŞİMLİLİK İzleyicileri öğretim yaşantısının içine sokar Bütün eğitim materyallerine uygulanabilir İzleyicilerin dikkatini sürekli ve canlı tutar

25 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI ÇİZGİ Yatay çizgiler  Durgunluk, sabitlik hissi verir. Dikey çizgiler  Güç gösterir, yukarı bakma hissi verir. Köşegen ve eğik çizgiler  Kuvvetli biçimde hareket ve dinamizm hissi verir.

26 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI ÇİZGİ Öğretim materyalleri üzerinde oluşturulan kontrast/zıtlık daima dikkati çeker

27 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI ŞEKİL Şekil bir yüzey üzerinde oluşturulan iki boyutlu biçimlerdir.

28 TASARIMDA BİÇİMSEL YAPI ALAN BOYUT DOKU %41 %25%14 %20

29 TASARIMDA YERLEŞİM ELEMANLARININ KULLANIM İLKELERİ *Bütünlük *Denge *Oran-ölçek *Ritim *Vurgu *Ahenk

30 ORAN-ÖLÇEK Objelerin büyüklüğü ile bağlantılıdır. Bir objenin diğer objeler ve bütün ile arasındaki ilişkiye göre objenin büyük, orta, küçük, ağır, hafif olduğu gibi duygular yaratabilir. TASARIMDA DÜZENLEME

31 Objelerin büyüklüğünün doğru olarak algılanabilmesi için tanıdık başka bir obje ile ölçeklendirilmesi gerekir. TASARIMDA DÜZENLEME

32

33

34

35

36 DENGE FORMAL DENGEiNFORMAL DENGE DENGESiZ Bir sunum ekranındaki bileşenler dikey ve yatay eksen dikkate alınarak eşit ağırlıkta dağıtılırsa, izleyicide denge ve eşitlik hissi uyandırır. Ancak, birçok durumda gözün bilgiyi anında yakalayabilmesi için asimetrik tasarımlar kullanabilir.

37 TASARIMDA DÜZENLEME RİTİM Kompozisyonda gözün bir objeden diğerine rahatça kayabilmesidir. Soyut bir kavram olmasına rağmen çizgi, şekil, form, yapı ve renk kullanımı ile sağlanabilir.

38 Görsel elemanlar ve bunların fonksiyonları arasındaki ilişki anlamlı bir bütün oluşturmalıdır. Her bir görsel unsur, iletilen mesajın önemi göz önüne alınarak yerleştirilmelidir. BÜTÜNLÜK TASARIMDA DÜZENLEME

39 BÜTÜNLÜK Amaçların Tanımlanması Öğretim ilkelerine uygun içerik hazırlanması Araç ve gereçlerin seçilip kullanılması Kullanılan araçların etkililiği ve öğrencilerin başarı durumlarının değerlendirilmesi

40 TASARIMDA DÜZENLEME BÜTÜNLÜK !!! Bir İgnliiz üvnsertsinede ypalın arşaıtramya gröe, kleimleirn hrfalreiinn hnagi srıdaa yzalıdkılraı ömneli dğeliimş. Öenlmi oaln brinci ve snonucnu hrfain yrenide omlsaımyış. Ardakai hfraliren srısaı krıaışk oslada ouknyuorumş. Çnükü kleimlrei hraf hraf dğeil bri btüün oalark oykuorumuşz.

41 TASARIMDA DÜZENLEME VURGU Vurgunun bütüne baskın olması gereklidir. Öğretim materyalinin can alıcı noktasıdır. Dikkat çekmek istediğiniz nokta olarak tasarlanmalıdır. En ilgi çekici nokta olarak tasarlanıp en önemli unsurlar yerleştirilebilir.

42 TASARIMDA DÜZENLEME Kompozisyonun bütünü ile bağlantılıdır. Parçalar bir araya geldiğinde ortaya çıkacak bütünlük duygusudur. Ahenk, bir bakıma bütünü oluşturan parçaların birbiri ile olan ilişkisine bağlı olarak ortaya çıkan uyumdur. AHENK

43 TASARIMDA DÜZENLEME HİZALAMA YAKINLIK

44 Bir malzeme ne kadar anlamlı ise öğrenilmesi de o kadar kolaydır. 1-Anlamlılık İlkesi Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri 2-Bilinenden Başlama İlkesi En iyi öğretim somuttan soyuta, basitten karmaşığa ve bilinenden bilinmeyene doğru gidendir. Bir kavramın genişliğini göstermek için çok sayıda örnekler sunmak gerekir. 3-Çok Örnek İlkesi

45 Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri Nesnelerin özellikleri birbirlerine göre algılanır. Resim ve şekilleri herkes başka şekilde algılamamalı, birbirinden ayırt edebilmelidir. 4-Görelik İlkesi Algılama seçicidir. İnsanın duyu organları uyarılmayı beklemezler, aksine belirli bir anda, anlatılamayacak kadar çok sayıda uyarıcıyla bombardıman edilirler. Öğretim materyalindeki önemli elemanları dikkati en çok çekecek şekilde yerleştirmek gerekir. 5-Seçicilik İlkesi

46 Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri Görsel yada işitsel olsun, öğretim materyali düzenlerken iletilmek istenen mesaja uygun olarak, figüre anlam katacak fonlara yer verilmesi gereklidir. 6-Fonun Anlamlılığı İlkesi

47 Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri Görsel objeleri fikirlere örnek sağlamak için mümkün olduğunca çok kullanın. Her bir görsel objede tek bir kavram sunun. Karmaşık görsel objeleri basitleştirin veya adım adım tekrar oluşturun. Her görsel obje için metni minimum seviyeye indirin. En fazla 6 satır ve her bir satır için de en fazla 6 kelime kullanın.

48 Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri Grafik/Resim Objeleri: Aşina olunmayan objelerin büyüklüğünü göstermek için bir ölçek kullanın. Rahatsız edici arka alan (zemin) kullanmayın. Görsel objeyi ikiye bölecek yatay çizgiler kullanmaktan kaçının. Bilgiyi sunmak için grafikleri kullanın.

49 Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri Metin Objeleri: Aynı görüntüde farklı yazı tipleri kullanmayın. Bir noktaya dikkat çekme için, yan, kalın, renkli ve altı çizili yazı tipini tercih edin. Sadece gerektiğinde büyük harf kullanın. Başlığı görüntünün ortasına yerleştirin. Anahtar kelimeler içeren kısa, öz, anlamlı ve tanımlayıcı başlıklar kullanın. Satırlar arasındaki boşluk, kelime yüksekliğinin 1/2`si kadar olmalıdır.

50 Öğretim Materyalleri Hazırlama İlkeleri Önemli objelere dikkat çekmek için bu objelere en parlak ve açık renkleri kullanın. Metinlerde ve resimlerde zemin rengine zıt bir renk kullanın. Birden çok görsel objede tutarlı zemin rengi kullanın. Bir görsel objedeki renk miktarını sınırlayın.

51 Öğrenci Merkezli Eğitime (ÖME) göre öğretim materyallerinin tasarımı

52 Renkli bir fotoğraf anlatılmak istenen nesnenin gerçekliğini oldukça yüksek düzeyde anlatır..

53 Karmaşık bir süreç birleştirilerek daha kolay, anlaşılır ve hatırlanır hale getirilir. Tahıllar Proteinler Şeker ve Yağ SebzelerMeyvelerSıvılar Sağlıklı Beslenme Vitamin ve minerallere de gereksinim duyarız Diğer besinlerden yeterince alınmalı Her gün ekzersiz yapılmalı Bazı besinler sınırlı tüketilmeli Sağlıklı Beslenme *Vitamin ve minerallere de*Diğer besinlerden*Bazı besinler gereksinim duyarız yeterince alınmalı sınırlı tüketilmeli *Her gün egzersiz yapılmalı TahıllarProteinlerŞeker ve Yağ Sebzeler MeyvelerSıvılar

54 İyi tasarlanmış bir görsel materyal ile dil ve kültür sınırları aşılarak iletişim kurulur.

55 Okumak, basılı okuryazarlıkta “kod çözme” etkinliğidir

56 Yazmak basılı okuryazarlıkta “kodlama” etkinliğidir.

57 Bir video programını hazırlamak görsel okuryazarlıkta “ kodlama” etkinliğidir.

58 Bir video programını yorumlamak görsel okur yazarlıkta “kod çözme” etkinliğidir.

59

60

61

62 Bir fotoğrafın düşündürdükleri her yaş grubuna göre farklılıklar gösterir.

63 Hareket duruşu (pozu) hareket kavramını, hız çizgisi gibi geleneksel uygulamadan daha güvenilir olarak iletir

64 At Fotoğraflar, resimler, çizimler ve sözcükler somuttan soyuta doğru süreklilik gösterir

65 SoyutSomutOrta Derece Soyut Düşük Yüksek Öğrenme Oranı Gerçeklik Düzeyi Görseller çok somut ya da çok soyut uçlara yaklaştıkça öğretimsel açıdan daha az yararlı olma eğilimindedir.

66 Atomun yapısını anlamak için güneş sistemi ile kıyaslama çok sıkça kullanılmaktadır

67 Sergileme alanı üzerinde yer alan öğeler belirgin geometrik yapılar, örneğin bir daire üzerine yerleştirilmesi kod çözme sürecini kolaylaştırır. Ekosistemde enerji akışı İkincil tüketiciler Ayrıştırıcılar Üçüncül tüketiciler Birincil tüketiciler Üreticiler

68 “Z” harfi şeklinde düzenleme resme bakan kişinin gözlerinin sol üstten sağ alta doğru bir yol izlemesini sağlar YUMURTA..

69 RENK BİLEŞİMLERİ BEYAZ KOYU MAVİ KIRMIZI-TURUNCU AÇIK GRİ MAVİ,YEŞİL,SİYAHKIRMIZI MAVİ AÇIK SARI, BEYAZSARI, KIRMIZI AÇIK MAVİ KOYU MAVİ, KOYU YEŞİL KIRMIZI, TURUNCU AÇIK SARI MOR, KAHVERENGİKIRMIZI ZEMİN ÖN PLAN VE YAZILAR VURGU