Ecz.Fahri Yağlı Micro MBA&CRM Uzmanı Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM) ECZANE STOK VE SİPARİŞ YÖNETİMİ.

... konulu sunumlar: "Ecz.Fahri Yağlı Micro MBA&CRM Uzmanı Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM) ECZANE STOK VE SİPARİŞ YÖNETİMİ."— Sunum transkripti:

1 Ecz.Fahri Yağlı Micro MBA&CRM Uzmanı Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM) ECZANE STOK VE SİPARİŞ YÖNETİMİ

2 VAKA ÇALIŞMASI “E ECZANESİ, 2014 YILI” FİNANSAL ANALİZ Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

3 VAKA ÇALIŞMALARI Ticari Koşullar Vade(30 / 60 / 90 / 120 / 160 gün) Mal Fazlası(10+1 / 10+10 / 30+5 MF) İskonto(%3 / % 5 / %9) Ciro Primi(%2 / %3) Promosyon(Baskılı Fatura) Kampanya(Belirli siparişe yurtiçi-yurtdışı tatil) Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

4 VAKA ÇALIŞMASI 1-a A İlacının KDV hariç satış fiyatı 15,90 TL Bu ilaç için % 50 Kurum iskontosu uygulamaktadır İthalatçı firma her 10 kutu alan eczaneye 1 kutu mal fazlası vermektedir Söz konusu ilacın eczaneye maliyeti 12,72 TL B İlacının KDV hariç satış fiyatı da 11,05 TL Bu ilaç için % 28 Kurum iskontosu uygulamaktadır İthalatçı firma her 10 kutu alan eczaneye 5 kutu mal fazlası vermektedir Söz konusu ilacın eczaneye maliyeti 8,84 TL A İlacıB İlacı 10 kutu alındı (10 + 1 MF)10 kutu alındı. (10 + 5 MF) 11 kutu satıldı15 kutu satıldı 10 kutu x 6,35 = 63,59 TL (11 kutunun mal)10 kutu x 6,36 = 63,63 TL (15 kutunun mal) 11 kutu x 15,90 TL = 174,90 TL (satış hasılatı)15 kutu x 11,05 TL= 165,75 TL (satış hasılatı) Brüt Kâr = 174,90 – 63,59 = 111.31 TLBrüt Kâr = 165,75 – 63,63 = 102,12 TL Brüt Kâr Marjı=(174,90-63,59)/63,59 = % 75Brüt Kâr Marjı = (165,75-63,63)/63,63 = % 60 Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

5 VAKA ÇALIŞMASI 1-b A İlacının KDV hariç Kamuya satış fiyatı 7,95 TL Bu ilaç için % 50 Kurum iskontosu uygulamaktadır İthalatçı firma her 10 kutu alan eczaneye 1 kutu mal fazlası vermektedir Söz konusu ilacın eczaneye maliyeti 12,72 TL B İlacının KDV hariç Kamuya satış fiyatı da 7,95 TL Bu ilaç için % 28 Kurum iskontosu uygulamaktadır İthalatçı firma her 10 kutu alan eczaneye 5 kutu mal fazlası vermektedir Söz konusu ilacın eczaneye maliyeti 8,84 TL A İlacıB İlacı 10 kutu alındı (10 + 1 MF)10 kutu alındı. (10 + 5 MF) 11 kutu satıldı15 kutu satıldı 10 kutu x 6,35 = 63,59 TL (11 kutunun mal)10 kutu x 6,36 = 63,63 TL (15 kutunun mal) 11 kutu x 7,95 TL = 87,45 TL (satış hasılatı)15 kutu x 7,95 TL= 119,25 TL (satış hasılatı) Brüt Kâr = 87,45 – 63,59 = 23,86 TLBrüt Kâr = 119,25 – 63,63 = 55,62 TL Brüt Kâr Marjı=(87,45-63,59)/87,45 = % 27Brüt Kâr Marjı = (119,25-63,63)/119,25 = % 46 Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

6 “Finans yönetimi” eczanenin sürekliliğini sağlamayı ve değerini arttırmayı amaçlar. Bu amaç gerçekleştirilirken birlikte çalışılan tüm tarafların eczaneye yaptıkları katkılar önemlidir. Rakamsal olarak ifade edilmesi zor olan ama bir o kadar da eczanenin değerini arttıracağı bilinen bu katkılar: Ürün Kalitesi Hizmet Kalitesi Güven Fiyat Düşüşlerinde Aradaki Fiyat Farkının Ödenmesi İletişim Sistemi Firma Sorumlularının Güncel Konularda Bilgi Akışını Sağlaması Advers Etki Konularında Hızlı Geri Dönüş Ürün Teknik Şikayetleri (örneğin kristalizasyon) TEMEL MESAJLAR Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

7 ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

8 EĞİTİMİN AMACI Eczanede Stok Yönetiminde İki Önemli Sorun: 1. Eczanelerde çok çeşitli stok kaleminin olması, stokları takip edebilmek açısından zorluk yaratmaktadır. 2. Eczanelerde stokların maliyetinin hesaplanması uzun zaman almaktadır. Eğitimin alt amaçlarından birisi de bu sorunlara çözümler sunabilmektir. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

9 Eczanelerde Stok Yönetimi Neden Önemlidir? Eczanelerde stoklar toplam varlıkların önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Stokların likiditesi diğer dönen varlıklara göre daha düşük olduğu için stok yönetiminde yapılan hataların düzeltilmesi zaman alabilir ve pahalıya mal olur. ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

10 ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Eczanelerde Stok Yönetiminin Amaçları Nelerdir? Eczane için gerekli olan stoğun miktar ve zamanlamasının etkin olarak yapılması, Stok maliyetlerinin düşürülmesi, Eczanenin kârlılığının arttırılması, Eczanenin değerinin arttırılması. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

11 7. Eczanelerde Stok Yönetiminin Önemi Stok Yönetiminin Amacı Stok Bulundurmanın Nedenleri Stok Türleri Stoklarla İlgili Maliyetler 8. Stok Değerleme Yöntemleri Ortalama Maliyet Yöntemi İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Son Giren İlk Çıkar (LIFO) ECZACILAR İÇİN STOK YÖNETİMİ Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

12 9. Stok Kontrolü Stok Devir Hızı (SDH) Nasıl Hesaplanır? Ne İşe Yarar? Gözle Kontrol Yöntemi Stok Sayımı (Sürekli ve Aralıklı Envanter Yöntemleri) Sürekli Envanter Yönteminde Stok Kartı Stok Kontrolde ABC Analizi 10. Stok Plânlama Sipariş Verme Teknikleri i.Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli ii.Sabit Sipariş Periyodu Modeli iii. Tam Zamanında Stoklama (JIT) Fazla Stok Bulundurmak Neden Yanlış? Son Söz Değerlendirme ECZACILAR İÇİN STOK YÖNETİMİ Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

13 ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Eczanelerde Stok Bulundurmanın Nedenleri Nelerdir? Hastaya yapılacak satışı gerçekleştirebilmek (ecza depolarının arzı yetmediği ya da geciktiği zamanda bile satışa devam edebilmek), Belirsizliği azaltmak için güvenlik stoku oluşturabilmek, Esnekliği arttırmak, Taşıma maliyetlerini azaltmak, Fazla miktarda satın alma indiriminden yararlanmak, Enflasyon ve fiyat artışlarından etkilenmemek, Yatırım yapmak. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

14 ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Stok Türleri: Dönen Stok Güvenlik Stoğu Mevsimsel Stok Spekülatif Stok Promosyon Stoğu Transit (yoldaki) Stok Ölü Stok Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

15 ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Stoklarla İlgili Maliyetler:  Stok Fiyatları  Stok Tedarik Maliyeti Yazılı ve her türlü haberleşme giderleri, Taşıma giderleri.  Stok Bulundurma (Elde Tutma) Maliyeti Depolama maliyetleri (kira, çeşitli vergiler, ısıtma ve aydınlatma, soğutma, steril ortam sağlama, güvenlik giderleri), Sigorta primleri, Stok personelinin maliyeti, Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

16 ECZANELERDE STOK YÖNETİMİ Stoklarla İlgili Maliyetler (devam): Hasar, bozulma, kırılma riskleri, Talep azalmaları riski, Eskime, demode olma riski, Fiyat düşmelerinden doğan risk, Küçük hırsızlıklar, Paranın zaman değeri (faiz)  Stok Bulundurmama Maliyeti Yeterli stok bulunmaması nedeniyle kârlı satış fırsatlarının kaçırılması, Hastaların güveninin yitirilmesi. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

17 STOK DEĞERLEME YÖNTEMLERİ 1. Ortalama Maliyet Yöntemi 2. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) 3. Son Giren İlk Çıkar (LIFO) Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

18 İLAÇ ALIMINDA BİRKAÇ ÖNEMLİ NOKTA.. Yüklü İlaç Alımının Taşıdığı Riskler:  İlacın elde kalma riski. 1. Hasta azalması, 2. Doktorun tayininin çıkması, 3. Hastanenin alımını değiştirmesi. İhaleyle içeriden satış yapılması riski.  Fiyat düşüşlerinden azami ölçüde etkilenme riski.  SGK ödemelerinde sıkıntı yaşama riski. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

19 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ STOK DEVİR HIZI (SDH) NEDİR? NE İŞE YARAR? SDH = Satışların Maliyeti/Ortalama Stoklar Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

20 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ Eczanelerin ortalama yıllık stok devir hızları İlaç11-30 İlaç dışı4 Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

21 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ Stok Sayımı “Sürekli Envanter Yöntemi” uygulanamıyorsa, belirli periyotlarla stokların tamamı veya bir kısmı sayılmalıdır. Özellikle A sınıfı stoklar daha sık sayılmalıdır. Hırsızlıklar söz konusu olabilir. Sayım ile doğru ve güvenilir stok kayıtları sağlanır. Stok hatalarının bulunmasına ve önlem alınmasına olanak sağlar. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

22 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ Sürekli Envanter Yönteminde Stok Kartı Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

23 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ Sürekli Envanter Yönteminde Stok Kartı Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

24 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ Stok Kontrolde ABC Yöntemi Stokları A, B, C olarak sınıflandırır. Genellikle kıyaslama için yıllık değer alınır. Yıllık değer = yıllık talep x birim maliyet. A sınıfı stok malları daha önemli. Önemli kalemleri daha sıkı kontrol etmeli.. A sınıfı stoklara olan ihtiyacı daha dikkatli tahmin etmeli.. Stok Kalem Stok Değeri A sınıfı: %5-10%75-80 B sınıfı: %20-25%10-15 C sınıfı: %60-65%5-10 Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

25 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ 0 20 40 60 80 100 100 80 60 40 20 0 “C” türü stok kalemleri (düşük değerli veya önemsiz kalemler) “B” türü stok kalemleri (orta değerli kalemler) “A” türü stok kalemleri (hayati veya yüksek değerli kalemler) Stok kalemlerinin sayıca yüzdesi ABC sınıflamasına göre birikimli stok yatırımının dağılımı Birikimli stok yatırımının yüzdesi Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

26 ECZANELERDE STOK KONTROLÜ Etkin Bir Stok Kontrolü İçin: 1.Muhasebe ile entegre bir bilgisayar sistemi 2.Faturalama sisteminin yeniden gözden geçirilmesi 3.Stok kontrolü ile ilgili çalışacak bir kişinin istihdam edilmesi Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

27 ECZANELERDE STOK PLÂNLAMA Sipariş Verme Teknikleri Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli Sabit Sipariş Periyodu Modeli Tam Zamanında Stoklama (JIT) Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

28 ECZANELERDE STOK PLÂNLAMA Stoklar optimum düzeyde olmalı! Alt sınır: Yok satmak.. Üst sınır: Fazla stok bulundurmak… Kâr marjı yüksek olan ilaçları bulundurmak. Stok devir hızı yüksek olan ilaçları bulundurmak. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

29 EKONOMİK SİPARİŞ MİKTARI MODELİ Zaman Miktar Yeniden sipariş düzeyi Doğru sipariş miktarı Burada yeniden sipariş ver Adet olarak emniye t stoku Zaman cinsinden emniyet payı Zaman cinsinden temin süresi Stok her gün sürekli düşmek- tedir 0 Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

30 EKONOMİK SİPARİŞ MİKTARI (ESM) MODELİ ESM = 2 x Toplam Talep x Sipariş Maliyeti Bulundurma Maliyeti Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

31 STOK KONTROLDA ÇEŞİTLİ SİPARİŞ MİKTARLARI VE ORTALAMA ENVANTER DÜZEYLERİ Depodaki miktar Günler 20406080100120 600 300 Ortalama envanter (300) 20 40 60 80 100 120 100 Ortalama envanter (50) Günler 600 ‘lük sipariş ver 100 ‘lük sipariş ver Siparişin verilmesi Siparişin gelişi Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

32 SABİT SİPARİŞ PERİYODU MODELİ Belli zaman aralıklarında sipariş verilir. Sipariş verilirken stok seviyesi belirli bir üst seviyeye kadar doldurulur. Sipariş miktarı her seferinde değişir. Sürekli stok sayımı (kontrolü) yoktur. Bu nedenle, periyotlar arası stoksuz kalma riski vardır. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

33 TAM ZAMANINDA STOKLAMA SİSTEMİ (JUST-İN-TİME/ JIT) Doğru ürün Doğru zamanda İstenen miktarda Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

34 TAM ZAMANINDA STOKLAMA SİSTEMİ (JUST-İN-TİME/ JIT) Japonlar tarafından geliştirilmiş bir yöntem (Toyota Üretim Sistemi). Sıfır stok, sıfır hata! Az sayıda satıcıdan yüksek kalitede ürünü, küçük partiler halinde ve tam zamanında almak.. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

35 FAZLA STOK BULUNDURMAK NEDEN YANLIŞ? Gereksiz yere kaynak kullanımına neden olur (insan, yer, zaman). İlaçlar kaybolabilir, karışabilir. Kutular devrilip altta kalanlar ezilebilir, kırılabilir. Yer kaplayıp diğer ilaçların akışını engeller. Fiyat düşüşlerinde ciddi zararlar doğabilir. Sorunları görmemizi engeller. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

36 TEMEL MESAJLAR İyi ve etkin bir stok yönetimi: Gerçek değerleriyle stoklarımızda yer alan ilaçlar, Stoklar için en uygun değerleme yöntemini uygulayarak gerçek olmayan kârlar üzerinden vergi ödenmesinin önlenmesi. Satışlarda esneklik kazanılması, Dış şartlardan daha az etkilenilmesi, Yatırımların çeşitlendirilmesi ve etkinliği Yatırımların kârlılığının artması, Satışların artması, Kârlılığın artması, Nakit yönetiminde etkinlik sağlanması, Müşteri bağlılığının artması, Eczanenin değerinin artması. Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)

37 TEŞEKKÜRLER... Ecz. Fahri Yağlı ( Pharma MBA&CRM)