BİNALARDAENERJİ PERFORMANSIYÖNETMELİĞİ 1 PROJE 4 DERSİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ Yrd. Doç. Dr. Duygu ERGÜNEY.

... konulu sunumlar: "BİNALARDAENERJİ PERFORMANSIYÖNETMELİĞİ 1 PROJE 4 DERSİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ Yrd. Doç. Dr. Duygu ERGÜNEY."— Sunum transkripti:

1 BİNALARDAENERJİ PERFORMANSIYÖNETMELİĞİ 1 PROJE 4 DERSİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ Yrd. Doç. Dr. Duygu ERGÜNEY

2 -BİNALARDA YAŞAM STANDARDI VE HİZMET KALİTESİNİN, ENDÜSTRİYEL İŞLETMELERDE ÜRETİM KALİTESİ VE MİKTARININ DÜŞÜŞÜNE YOL AÇMADAN ENERJİ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI -(Yaşamiçingereklienerjiyiisrafetmedenasgari seviyede karşılayabilmektir.) BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ? 2

3 3

4 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ - YÖNETMELİĞİN AMACI - ENERJİNİN VE ENERJİ KAYNAKLARININ ETKİN VE VERİMLİ KULLANILMASI -ENERJİ İSRAFININ ÖNLENMESİ -ÇEVRENİN KORUNMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLARI DÜZENLEMEK. Yürürlük Tarihi: 5 Aralık 2009 EKB Uygulama :01.01.2011 4

5 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ KURGUSU ENERJİ KİMLİKBELGESİ: ASGARİ OLARAK BİNANINENERJİ İHTİYACI VE ENERJİ TÜKETİMİ SINIFLANDIRILMASI,YALITIM Mimari proje tasarımı ve uygulamaları Aydınlatma Bina ve Tesisat Yalıtımı Binamız ne kadar enerji tüketiyor? Yenilenebilir Enerji Kojenerasyon Ne kadar CO ₂ salımı? Isıtma, soğutma, havalandırma, sıcak su, otomatik kontrol 5 ÖZELLİKLERİ VE ISITMA ve /veya SOĞUTMA SİSTEMLERİNİN VERİMİ İLE İLGİLİ BİLGİLERİ İÇEREN BELGE.

6 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Binalarda Isıtma, Soğutma, Sıcak Su ve Havalandırma Sistemleri Binalarda Doğru Suni ve Doğal Aydınlatma İle %50 %20 Oranında enerji tasarrufu sağlayabiliriz. Ülke enerji ihtiyacının %10’unu binalarda enerji verimliliği ile azaltabiliriz. 6

7 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Sanayi alanlarında üretim faaliyeti yürüten binalar, Kullanım ömrü 2 yıldan az olan binalar, Toplam kullanım alanı 50 m2’nin altında olan binalar, Isıtma ve soğutmasına ihtiyaç duyulmayan depo, ardiye, atölye vb. binalar Kapsamaz 17

8 BEP Yönetmeliğine uygun projesine göre uygulama yapılmayan binalara, ilgili idare tarafından yapı kullanım izin belgesi verilmez. Yönetmeliğin uygulanmasında tereddüde düşülen hususlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yazılı görüşü alınır. Yönetmelikte tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında, Türk Standartlarının güncel halleri, olmaması halinde ise, Avrupa Standartlarının güncel halleri kullanılacaktır. Önemli tadilat: Binada cephe, mekanik ve elektrik tesisatı gibi enerji tüketimini etkileyen konularla BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ İLKELER Yeni bina tasarımında, mevcut binaların proje değişikliği gerektiren önemli tadilat projelerinde, mekanik ve elektrik tesisat değişikliklerinde binanın özelliklerine göre bu Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır. Projeleri, BEP Yönetmeliğine uygun olmayan binalara, ilgili idare tarafından yapı ruhsatı verilmez. 18 ilgili toplam tadilat maliyetinin, binanın emlak vergisine esas değerinin % 25’ini aştığı tadilatları

9 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ MİMARİ PROJE TASARIMI Mimaritasarımınbinanınısıtma,soğutma,havalandırmaveaydınlatma yüklerinin belirlenmesinde çok büyük etkisi vardır. İklim, bina performansı ve enerji harcanmasında önemli bir etkiye sahiptir. Yereliklimdenazamikazançsağlamakiçin,binatasarımıiklimeuygun yapılmalıdır. İstenmeyen iklim koşulları ile karşılaşıldığında en uygun yerleşim tasarımı ile problemler çözülebilir. (Arazi bilgisi, bitki örtüsü, bina biçimleri, su) 20

10 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.7 MİMARİ PROJE TASARIMI İmar ve ada parsel durumu dikkate alınarak ısıtma, soğutma, doğal M.7 havalandırma, aydınlatma ihtiyacı asgari seviyede tutulur. Mimari uygulama projesi ve sistem detayları ısı yalıtım raporu ile uyumlu olmalıdır M.7 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının kullanımı araştırılmalıdır. M.7 Bina içerisinde sürekli kullanılan yaşam alanları, güneş ışığı, ısısı ve doğal havalandırmadan en uygun faydalanılacak şekilde yerleştirilir. 21

11 MİMARİ UYGULAMALAR BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.8 Mevcut binaların dış kabuğu, binanın enerji performansını olumsuz etkileyecek şekilde değiştirilemez Mimari ve peyzaj tasarımları birbirine uyum sağlamalıdır.Mümkünse soğuk kışta rüzgarı kesmeli, yazın ise soğuk hava akımlarına izin vermelidir. 22

12 ISI YALITIMI ESASLARI(Bina) BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Binanın Yıllık Isıtma Enerjisi İhtiyacının TS 825 standardında belirtilen sınır değerden küçük olması gerekir M.9 Bitişik nizam olarak yapılacak olan binaların ısıtma enerjisi ihtiyacı hesabı yapılırken, bitişik nizam tarafında kalan duvarlar da dış duvar gibi M.9 değerlendirilir Duvar, döşeme, balkon, konsol, taban, tavan, çatı ve pencere/duvar birleşimleri ısı köprüsü oluşmayacak şekilde yalıtılacaktır M.9 Binanın bağımsız bölümleri arasındaki duvar, taban ve tavan gibi yapı elemanlarında, R direnci en az 0,80 m2K/W olacak şekilde yalıtım M.9 uygulanır. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 1998 hane halkı enerji tüketim araştırmasına göre, mevcut binaların %84’ü tek camlıdır ve yalnızca %16’sı çatı yalıtımına sahiptir. 23

13 ISI YALITIMI ESASLARI(Bina) BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.9 Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardına uyulacaktır M.9 Yapı ve yalıtım malzemelerinin standarda uygunluğuna dikkat edilecektir M.10 TS 825 standardına uygun yetkili makine mühendisi tarafından "ısı yalıtımı projesi" hazırlanacak olup, yapı ruhsatı verilmesi aşamasında tesisat projeleri ile birlikte ilgili İdarelerce istenir. 24

14 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.11 ISI YALITIMI (Mekanik Tesisat) Binaların ısıtma, soğutma, havalandırma ve klima gibi enerji kullanımını etkileyen tesisatlarında kullanılan; - borular, - kollektörler ve bağlantı malzemeleri, - vanalar, - havalandırma ve iklimlendirme kanalları, - sıhhi sıcak su üreticileri ve depolama üniteleri, - yakıt depoları ve diğer mekanik tesisat ekipmanları, ısı köprüsüne yol açmayacak şekilde ve yüzey sıcaklığı ile iç ortam sıcaklığı arasında 5 C’den fazla fark ve yüzeyde yoğuşma olmayacak şekilde yalıtılır 25

15 M.13 Isıtma sistemi tasarım hesapları TS 2164 standardına göre yapılır M.13 Yeni binalarda; yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2.000 m2 ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır M.13 Kullanım alanı 250 m2 ve üstünde olan bireysel ısıtma sistemine sahip gaz yakıt kullanılan binalarda bağımsız bölümlerde veya müstakil binalarda; yoğuşmalı tip ısıtıcı cihazlar veya entegre ekonomizerli cihazlar kullanılır M.13 500 kW ve üstü kapasiteye sahip kazanların kullanıldığı sistemlerde su yumuşatma veya şartlandırma veya her iki sistem birlikte kurulur ISITMA SİSTEMLERİ BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Kullanım alanı: Binanın inşa edilen ve kullanılabilen tüm bölümlerinin; duvarlar, kolonlar, ışıklıklar, giriş holleri, açık çıkmalar, hava bacaları, saçaklar, tesisat galerileri ve katları, ticari amaçlı olmayan ve binanın kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, tabii zemin terasları, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor dairesi çıktıktan sonraki alanı 26

16 BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ SOĞUTMA SİSTEMLERİ Soğutma ihtiyacı 250 kW’dan büyük olan konut dışı binalarda merkezi soğutma sistemi tasarımları yapılır M.15 Soğutma sistemlerin tasarımında seçilecek olan soğutucu akışkanların TS EN 378 serisi standardlarına uygun olması gerekir M.15 Soğutma sistemlerinin işletme karakteristliklerine ve enerji M.16 ekonomisine göre ayarlarının doğru yapılması gerekir 28

17 HAVALANDIRMA VE İKLİMLENDİRME SİSTEMLERİ BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Konut dışı amaçlı kullanılan binalarda; a) Bir mekânındaki özel mekanik havalandırma sistemi, mekânda insanların bulunmadığı zamanlarda mekânın minimum iç hava kalitesini sağlayacak şekilde otomatik sistem ile donatılır M.17 b) İklimlendirme sistemlerinde oda sıcaklığı ayar düzenekleri kullanılır c) Mahal bazında değişken hava debisi kontrolü yapılan iklimlendirme sistemlerinde, sisteme bağlı fanların değişken debili olması sağlanır İklimlendirme sistemleri değişken insan yüküne bağlı olarak değişken hava debili çalışacak şekilde iç hava kontrolü sağlayacak mekanik M.17 tesisatla donatılır Klima santrallerinde kullanılan filtre sistemleri üreticisi tarafından M.18 belirtilen sürelerde temizletilir veya değiştirilir ve bu durum raporlanır 29

18 Binalarda enerji performansı yönetmeliği M.19 SICAK SU SİSTEMLERİ Yapı ruhsatına esas olan kullanım alanı 2000 m2’nin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar gibi konaklama amaçlı konut harici binalar ile spor merkezlerinde merkezi sıhhi sıcak su sisteminin planlanması şarttır olol hazırlama amaçlı planlanan ve sıcak su cak suyun sıcaklığı 60°C geçmeyecek ella etkisi olmaması için depolanan sıhhi tada 1 saat boyunca su sıcaklığı en az 60°C lerinde, duvar içinde kalan tesisat da ve dağıtım hatları yüzey sıcaklığı ortam ayacak şekilde yalıtılır ve her yıl bina ettirilerek raporlanır si minimum kazan modülasyon çalışma alinde yaz kullanımına yönelik ayrı bir Merkezi kullanım sıhhi sıcak su depolanan sistemlerde, sıhhi sı tasarımlar yapılır. Ancak lejyon M.19 sıcak su sistemlerinde en az haf sıcaklıkta tutulur Merkezi sıhhi sıcak su sistem dahil olmak üzere cihaz, dep M.19 sıcaklığının 5°C üzerine çıkm işletmecisi tarafından kontro Sıhhi sıcak suyun ısı kapasite alt sınırının altında kalması h M.19 sıcak su kazanı tesis edilir 30

19 OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.20 Sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda yanma kontrolü için otomatik kontrol sistemleri tesis edilir M.20 Merkezi ısıtma, iklimlendirme ve/veya soğutma sistemine sahip binalar, her odanın sıcaklığını ayrı ayrı düzenleyecek otomatik cihazlarla donatılır M.20 Merkezi ısıtma sistemine sahip konut olarak kullanılan binalarda cihazlar, en az gidiş suyu kontrolü ve dış hava kompanzasyonu yapacak otomatik kontrol sistemleri ile donatılır M.20 10.000 m2’nin üzerinde olan ve merkezi ısıtma, soğutma, iklimlendirme sistemi ve aydınlatma sistemleri birlikte bulunan binalarda bilgisayar kontrollü bina otomasyon sistemi tesis edilir M.20 Yeni yapılacak binalarda aydınlatma, ısıtma, soğutma ve sıhhi sıcak su ihtiyacı için kullanılan enerjilerin ayrı ayrı ölçülmesine imkân sağlayacak tasarımlar yapılır ve buna uygun ölçüm ve izleme sistemleri tesis edilir 31

20 AYDINLATMA SİSTEMLERİ BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.21 Gün ışığından azami derecede faydalanılacak M.21 Genel aydınlatmada kullanılacak lambaların özellikleri yandaki tablodan seçilecektir M.21 Doğal aydınlatma yeterli olduğunda, zaman ayarlı veya insan mevcudiyetini algılayan cihaz ile yapay aydınlatmanın otomatik olarak devreye girmemesi gerekir M.21 Enerji tüketimi yüksek lambaların genel aydınlatma amaçlı kullanılmaması esastır M.21 Konut harici binaların elektrik sistemlerinde; konu ile ilgili yönetmeliklere uygun olarak merkezi ve/veya lokal düzeyde güç kompanzasyonu yapılır Yüksek Basınçlı SodyumBütün çeşitleri ve sınıfları. Metal HalojenurBütün çeşitleri ve sınıfları. Endiksiyon AydınlatmalıBütün çeşitleri ve sınıfları. Boru Şeklinde Fleurosan26 mm çapında (T8) lambalar, 16 mm çapında (T5) ve 11 W üzerindesınıflandırılmış yüksekverimlikumanda dişlisine sahip lambalar ve (T12)lineer2400mm uzunluğundafleurosan lambalar. Kompakt Fleurosan11W üzerindeki bütün sınıfları ve enerji verimliliği 50 lümen/devreWatt’tan büyük olan bütün çeşit ve sınıfları. DiğerLambanın enerji verimliliği 50 lümen/devreWatt ‘tan büyük olan bütün çeşit ve sınıfları. 32

21 Y.E.K., ISI POMPASI, KOJENERASYON SİSTEMLERİ BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Yeni yapılacak olan ve yapı ruhsatına esas kullanım alanı 20.000 m2’nin üzerinde olan binalarda Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Sıhhi sıcak su, Elektrik ve aydınlatma enerjisi İhtiyaçlarının tamamen veya kısmen karşılanması amacıyla, yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı, M.22 hava, toprak veya su kaynaklı ısı pompası, kojenerasyon ve mikrokojenerasyon gibi sistem çözümleri tasarımcılar tarafından projelendirme aşamasında analiz edilir. Bu uygulamalardan biri veya birkaçı, Bakanlık tarafından yayımlanan birim fiyatlar esas alınmak suretiyle hesaplanan, binanın toplam maliyetinin en az yüzde onuna karşılık gelecek şekilde yapılır İNGİLTERE 33

22 ISI POMPASI Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan ısı pompaları dış hava, toprak veya yer altı suyundaki doğal ısıyı alıp, konutunuza sunarak; ısınma ihtiyaçlarınızla birlikte sıcak su ihtiyacınızı da karşılar. Sıcak yaz günlerinde ise soğutma imkânı sunar. BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ 34

23 KOJENERASYON SİSTEMLER BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Kullanılabilir elektrik ve ısının aynı tesisle birlikte üretilmesine olanak vermesi Üretimin, tüketimin olduğu yerde yapılabilmesi 35

24 ENERJİ KİMLİK BELGESİ DÜZENLENMESİ BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ M.25 Enerji Kimlik Belgesi düzenlenirken BEP- TR kullanılır. M.25 Düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl süre ile geçerlidir M.25 Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş tarafından hazırlanır Yapı Kullanım İzin Belgesinin ekidir.(Resmi Gazete: 20.04.2011/27911 ) M.25 Bir nüshası da bina girişinde rahatlıkla görülebilecek bir yere asılır M.25 Binanın tamamı için hazırlanması şarttır İstenirse bağımsız bölümler içinde hazırlanılabilir 41

25 HAZIRLAYAN : Mergül KARABAYIR 54