TERMINOLOGIA ANATOMICA

... konulu sunumlar: "TERMINOLOGIA ANATOMICA"— Sunum transkripti:

1 TERMINOLOGIA ANATOMICA
(Devam) Levent SARIKCIOĞLU

2 Anatomik terimler, Latince ve Grekçe kökenlidirler.

3 Latince’de Y ve Z harflerinin kullanıldığı sözcükler yalnızca Grekçe’den bu dile katılmış olanlardır
Coccyx Epiphysis Pylorus Thymus Art. zygapophysialis

4 Gaster (Grekçe, Fem.) Ventriculus (Latince, Masc.) Stomachus (Latince, Masc.)

5

6 Cor (Latince, Neutrum) Apex cordis V. cordis magna Cardia (Grekçe, Feminine) N. cardiacus superior. Myocard

7

8

9 Fel (Latince, neutrum): Safra
Vesica fellae Bilis (Latince, Dişi): safra Vesica biliaris Chole (Grekçe, önek) Ductus choledochus Chole: safra, dochus: içeren

10 Akronim isimler Eponim isimler Homonim isimler Sinonim isimler Metonim isimler

11 AKRONİM İSİMLER Birden fazla kelimenin baş harflerinden oluşturulan yapay kelimelerdir. IVP :İntra Venöz Pyelografi AVM :Arterio Venöz Malformasyon IM :İntra muscular AIDS PICA LAD KOAH SA düğüm

12 ASD

13 VSD

14 LAD

15 MI

16 LP (Lumbal ponksiyon)

17 EPONİM İSİMLER Özel isimlere dayanan tanımlamalardır. Galen veni
Camper fasyası Sylvius kanalı Behçet hastalığı Waldeyer caddesi

18

19 Tendo calcanei

20 Cornu ammonis

21 Broca’nın diyagonal bandı

22 Giacomini bandı Carlo Giacomini ( )

23 Aquaductus mesencephali (Sylvius kanalı)

24 Vena cerebri magna (Galen veni)

25 Tuba auditiva Bartolomeo Eustachio

26 Fasciculus mamillothalamicus’tur (Vicq D’azyr demeti)
Felix Vicq D’azyr

27 HOMONİM İSİMLER Aynı şekilde yazılan fakat farklı anlamları olan kelimelerdir Os: ağız, kemik Nom Gen Anlam Os ossis Kemik Os oris Ağız

28 Os frontale Cavitas oris

29 SİNONİM İSİMLER Eş anlamları olan farklı kelimelerdir
Billis, Fel, Chole:Safra ren, nephros: Böbrek testis, orchis : Erkek üreme bezi Jugulo, cervix, collum : Boyun Palpebra, Blepharon: Göz kapağı Ventriculus, gaster: Mide

30 METONİM İSİMLER Mecazi anlamda kullanılan kelimelerdir.
Bulbus:Soğan, Göz küresi (bulbus oculi) Atlas:Dünyayı omuzlarında taşıyan tanrının adı, 1.boyun omuru. Iris: Gökkuşağı tanrısı

31 Atlas

32 iris iris

33 Bütün terimler doğru mu?
Yanlış terim var mı?

34

35

36

37

38

39

40

41 LATİN HARFLERİNİN SÖYLENİŞİ

42 Türkçedeki gibi okunan harfler
Sesli harfler A E O U Sessiz harfler B D F G H K L M N P R S V Z

43 Ganglion Genu Gingiva Vagina Glandula Griseus Gyrus Glukoz Gelatin
Hata özellikle g harfinin –i veya –e harfinden önce geldiği durumlarda yapılmaktadır

44 I harfi, i yada y olarak okunur
sessiz harften önce gelirse i olarak okunur Incus (inkus) sesli harften önce gelirse y olarak okunur Excavatio (Ekskavasyo)

45 C’nin K olarak okunduğu durumlar
a,o,u sesli harflerinin önüne geldiğinde Caput (Kaput) Collum (Kollum) Cutis (Kutis) y dışındaki sessiz harflerin önüne gelirse Punctum (Punktum) Acromion (Akromiyon) Bucca (Bukka)

46 C’nin S olarak okunduğu durumlar
Y harfi ile birlikte olduğunda Cystis (Sistis) e ve i harfleri ile birlikte olduğunda Accesorius (Aksesoryus) Processus (Prosessus) Cisterna (Sisterna) ae,oe çiftleri önüne geldiği durumlarda Caecum (Sekum) Coeliacus (Söliakus)

47 J harfi, y olarak okunur Jejunum (Yeyunum) Major (Mayor) Jugularis (Yugularis)

48 Q’ harfi ku olarak okunur
Aquaductus (akuaduktus) Quadriceps (kuadriseps)

49 T harfinin okunuşu ia, ie, io, iu önünde ise s olarak okunur spatium (spasyum) Adventitia (Adventisya) Articulatio (artikulasyo) Geri kalan durumlarda t olarak okunur Tibia (tibiya) Trachea (trakea)

50 X harfi, ks şeklinde okunur
Axis (aksis) Xyphoideus (Ksifoideus)

51 ae diftongu, e olarak okunur
Venae (vene) arteriae, (arterie) Caecum (sekum)

52 au diftongu av veya o benzeri bir ses olarak okunur.
Auricula, (Avrikula) Autonomicus (otonomikus)

53 eu diftongu, ö olarak okunur
Neuron (nöron)

54 EUROPA

55 oe diftongu, ö olarak okunur
Coeliacus (söliyakus) Oesophagus (özofagus)

56 Ch sessiz çifti, k olarak okunur
chorda (korda) chylus (kilus) Chymus (kimus)

57 Ph sessiz çifti, f olarak okunur
Phalanx (Falanks) Pharynx (Farinks)

58 Ps sessiz çifti, pıs olarak okunur
Psoas (pısoas)

59 rh sessiz çifti, r olarak okunur
Rhomboideus (romboideus) Rhinencephalon (rinensefalon)

60 th sessiz çifti, t olarak okunur
Thorax (toraks) Arthrologia (Artrologya)

61 sch sessiz üçlüsü, sk olarak okunur
ischium (iskiyum) ischiadicus (iskiyadikus)

62 Nervus Nervus

63 Arteria Arterya

64 Musculus Muskulus

65 Fossa Fossa

66 Processus Pırosessus

67 Caecum Sekum

68 Accessorius Aksessoriyus

69 Chorda Corda

70 Trochlea Troklea

71 Pancreas Pankreas

72 Cranium Kranyum

73 Xyphoideus Ksifoideus

74 Cerebrum Serebrum

75 Cerebellum Serebellum

76 Caput Kaput

77 collum kollum

78 cutis kutis

79 punctum punktum

80 Acromion Akromiyon

81 Articulation Artikulasyon

82 Scapula Skapula

83 Bucca Bukka

84 Cisterna Sisterna

85 Excavatio Ekskavasyo

86 Articulatio Artikulasyo

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100 İsimlerin hal (casus) özelliği
Nominativus (Yalın hali) (kim?) Genitivus (-in hali) (kimin?) Accusativus (-i hali) (kimi?) Dativus (-e hali) (kime?) Ablativus (-den hali) (kimden?) Vocativus (ünlem ya da çağrı hali)

101 Cerebrum, -i (Lat., Neut.)

102 Cerebrum, -i (Lat., Neut.) Cerebrum Nominativus hali (Nom.)
Cerebri Genitivus hali (Gen.)

103 Masculin isimlerin Nom hali -us ile biter Musculus Nervus Gen hali ise -i ile biter Musculi Nervi

104 Musculus, -i Nervus, -i Oculus, -i Angulus, -i Fasciculus, -i Ramus, -i Trucus, -i Gyrus, -i Nodus, -i Tubulus, -i

105 Feminin isimlerin Nom hali -a ile biter Arteria Vena Gen hali ise -ae ile biter Arteriae Venae

106 Arteria, -ae Fossa, -ae Lamina, -ae Incisura, -ae Vena, -ae Crista, -ae Apertura, -ae Eminentia, -ae Fissura, -ae Fascia, -ae

107 Neutrum isimlerin Nom hali -um ile biter Ligamentum Brachium Gen hali ise -i ile biter Ligamenti brachii

108 Brachium, -i Ligamentum, -i Retinaculum, -i Septum, -i Tuberculum, -i labium, -i

109 İsimler yanyana gelip tek bir isim oluştururken aralarında o harfi bulunur
acromioclavicularis Acromion, clavicula omohyoideus Omus, hyoid sternoclavicularis Sternum, clavicula vertebrobasiler Vertebra, basilar humeroulnar Humerus, ulna

110 İSİM TAMLAMASI Bir isim tamlamasında, birinci terim nominativus halinde kalırken bundan sonra gelen isim genitivus halinde olmak zorundadır

111 Örnek Fornix cerebri Fornix erkek bir isimdir ve genitivus hali fornicis tir. cerebrum ise bir nört isimdir ve genitivus hali cerebri şeklindedir. Bu iki isim yan yana geldiğinde birinci isim nominativus sonraki genitivus halinde olmak zorundadır. Bu yüzden Fornix cerebri şeklinde kullanılır.

112 Örnek Fornix cerebri Fornix (kubbe), Cerebrum (beyin)
Fornix, -icis (Masc) Cerebrum, i (neut.) Fornix erkek bir isimdir ve genitivus hali fornicis tir. cerebrum ise bir nört isimdir ve genitivus hali cerebri şeklindedir. Bu iki isim yan yana geldiğinde birinci isim nominativus sonraki genitivus halinde olmak zorundadır. Bu yüzden Fornix cerebri şeklinde kullanılır.

113 Örnek Musculus brachii
Musculus erkek bir isimdir ve genitivus hali musculi şeklindedir brachium ise bir nört isimdir ve genitivus hali brachii şeklindedir. Bu iki isim yan yana geldiğinde birinci isim nominativus sonraki genitivus halinde olmak zorundadır. Bu yüzden Musculus brachii şeklinde kullanılır.

114 Örnek Musculus brachii Musculus (kas), brachium (kol)
Musculus, -i (Masc.) Brachium, brachii (neut.) Musculus erkek bir isimdir ve genitivus hali musculi şeklindedir brachium ise bir nört isimdir ve genitivus hali brachii şeklindedir. Bu iki isim yan yana geldiğinde birinci isim nominativus sonraki genitivus halinde olmak zorundadır. Bu yüzden Musculus brachii şeklinde kullanılır.

115

116 Örnek Spina scapulae Spina (diken), Scapula (kürek kemiği)
Spina, -ae (Fem.) Scapula, -ae (Fem.) Spina dişi bir isimdir ve genitivus hali spinae dir. Scapula da bir dişi isimdir ve genitivus hali scapulae şeklindedir. Bu iki isim yan yana geldiğinde birinci isim nominativus sonraki genitivus halinde olmak zorundadır. Bu yüzden Spina scapulae şeklinde kullanılır.

117

118 Örnek Arcus aortae Arcus (L., Masc., kemer), Aorta (Gr., Fem., aorta)
Arcus, -us (Masc.) Aorta, -ae (Fem.) Arcus erkek bir isimdir ve genitivus hali de aynıdır. Aorta ise bir dişi isimdir ve genitivus hali aortae şeklindedir. Bu iki isim yan yana geldiğinde birinci isim nominativus sonraki genitivus halinde olmak zorundadır. Bu yüzden Arcus aortae şeklinde kullanılır.

119 Örnek Cavitas abdominis

120 Örnek Cavitas abdominis cavitas, -atis (Fem.) (boşluk)
abdomen, -inis (Fem.) (karın)

121 Örnek Acervulus cerebri

122 Örnek Acervulus cerebri Acervulus, -i (masc.) (kum)
cerebrum, -i (neut.) (beyin)

123

124 Örnek Fossa acetabuli Fossa, -ae (Fem.) (çukur)
acetabulum, -i (Neut.) (Sirke çanağı)

125

126 Örnek Aditus laryngis Aditus, -us (Masc.) (Giriş)
larynx, -gis (Masc.) (Gırtlak)

127 Örnek Aditus pharyngis

128 Örnek Aditus pharyngis Aditus, -us (Masc.) (Giriş)
pharynx, -gis (Masc.) (Yutak)

129 Örnek Alveus hippocampi

130 Örnek Alveus hippocampi alveus, -i (Masc.) (oyuk, boşluk)
hippocampus, -i (Masc.) (deniz atı)

131 Örnek Ampulla recti

132 Örnek Ampulla recti ampulla, -ae (Fem.) (şişkinlik)
rectum, -i (Neut.) (kalın bağırsağın son kısmı)

133 Örnek Nucleus amygdalae

134 Örnek Nucleus amygdalae nucleus, -i (Masc.) (çakirdek)
amygdala, -ae (Fem.) (badem)

135 Örnek Articulatio coxae

136 Örnek Articulatio coxae Articulatio, -onis (Fem.) (eklem)
coxa, -ae (Fem.) (kalça kemiği)

137 Örnek Fenestra vestibuli

138 Örnek Fenestra vestibuli Fenestra, -ae (Fem.) (pencere) vestibulum, -i (Neut.) (giriş)

139 Örnek Basis cranii

140 Örnek Basis cranii Basis, -is (Fem.) (taban) cranium, -i (Neut.) (kafa)

141 Örnek Cervix uteri

142 Örnek Cervix uteri Cervix, -icis (Fem.) (Boyun) Uterus, -i (Masc.) (uterus, ana rahmi)

143

144 Örnek Cisterna chyli Cisterna, -ae (Fem.) (Sarnıç) chylus, -i (Masc.) (lenf sıvısı)

145 Örnek Gyrus cinguli

146 Örnek Gyrus cinguli Gyrus, -i (Masc.) (Sarnıç) cingulum, -i (Neut. ) (kuşak, kemer)

147 Örnek Os femoris

148 Örnek Os femoris Os, -ossis (Masc.) (kemik) femur, -oris (Masc.) (uyluk)

149 Örnek Os humeri

150 Örnek Os humeri Os, -ossis (Masc.) (kemik) humerus, -i (Masc.) (kol)

151 Örnek Os coxae

152 Örnek Os coxae Os, -ossis (Masc.) (kemik) coxa, -ae (Fem.) (kalça)

153 Örnek Cavitas oris

154 Örnek Cavitas oris Cavitas, -atis (Fem.) (Boşluk) Os, -oris (Masc.) (ağız)

155 Örnek Sulcus costae

156 Örnek Sulcus costae Sulcus, -i (Masc.) (oluk) costa, -ae (Fem.) (kaburga)

157 Örnek Falx cerebri

158 Örnek Falx cerebri Falx, -cis (Fem.) (orak) cerebrum, -i (neut., ) (beyin)

159 Örnek Isthmus faucium

160 Örnek Isthmus faucium Isthmus, -i (Masc.) (darlık) fauces, -ium (Fem.) (boğaz)

161 Örnek Cupula pleurae

162 Örnek Cupula pleurae Cupula, -ae (Fem.) (kubbe) pleura, -ae (Fem.) (akciğeri saran zar)

163 Örnek Cymba conchae

164 Örnek Cymba conchae Cymba, -ae (Fem. , Gr.) (kayık, sandal) concha, -ae (Fem.) (midye kabuğu)

165 Örnek Decensus testis

166 Örnek Decensus testis Decensus, -us (Masc.) (iniş) testis, -is (Masc.) (erkek üreme bezi)

167

168 Örnek Dorsum nasi dorsum, -i (Neut. ) (sırt) nasus, -i (Masc.) (burun)

169 Örnek Isthmus prostatae

170 Örnek Isthmus prostatae Isthmus, -i (Masc.) (darlık) prostata, -ae (Fem.) (prostat bezi)

171 Örnek Os fabellae

172 Örnek Os fabellae os, ossis (Masc.) (kemik) fabella, -ae (Fem.) (küçük fasulye)

173 Örnek Flexura coli

174 Örnek Flexura coli Flexura, -ae (Fem.) (kıvrım) colon, -i (neut., Gr.) (kolon)

175 Örnek Fundus uteri

176 Örnek Fundus uteri Fundus, -i (Masc.) (taban) uterus, -i (Masc., Gr.) (uterus, ana rahmi)

177 Örnek Crista galli

178 Örnek Crista galli Crista, -ae (Fem.) (ibik, keskin kenar) gallus, -i (Masc., Gr.) (horoz)

179

180 Örnek Ala vomeris Ala, -ae (Fem.) (kanat) vomer, -is (Masc., Gr.) (sapan demiri)

181 Masc olanlar Tekil nom. Çoğul nom.
alveolus: küçük oyuk, kesecik alveoli: kesecikler canaliculus: kanalcık canaliculi: kanalcıklar canalis: kanal canales: kanalcıklar dens: diş dentes: dişler ductulus: kanalcık, borucuk ductuli: kanalcıklar gyrus: kıvrım gyri musculus: kas musculi nervus: sinir nervi nodus: düğüm nodi nucleus: çekirdek nuclei ramus: dal, kol rami truncus: kök, gövde, kütük trunci tubulus: borucuk tubuli villus: tüy ya da parmaksı uzantı villi

182 Fem olanlar Tekil nom. Çoğul nom. ala: kanat alae
arteria: atardamar arteriae articulatio: oynak, eklem articulationes cartilago: kıkırdak cartilagines cellula: hücre cellulae glandula: bez glandulae impressio: iz impressiones pars: parça partes phalanx: parmak kemiği phalanges plica: kıvrım plicae radix: kök radices regio: bölge regiones vena: toplardamar venae vertebra: omur vertebrae

183 Neut olanlar Tekil nom. Çoğul nom. corpus: gövde, beden, sisim corpora
foramen: delik foramina ganglion: düğüm ganglia labium: dudak labia ligamentum: bağ ligamenta organum: organ organa os: kemik ossa ostium: ağız, açıklık ostia vas: damar vasa

184

185

186