MUHASEBEDE KULLANILAN BELGELER

... konulu sunumlar: "MUHASEBEDE KULLANILAN BELGELER"— Sunum transkripti:

1 MUHASEBEDE KULLANILAN BELGELER

2 BELGE • Belge, muhasebeye konu olan mali nitelikli olayların kayıtlara geçmesini sağlayan muhasebenin temel taşıdır. Muhasebeyi ilgilendiren olayla hesaba kayıt arasında bağlantı belge ile sağlanır.

3 BELGE Muhasebede ticari işlem kayıtlarının yapılabilmesi için söz konusu işlemin ne olduğunu gösteren belgelere ve bu işlemlerin kaydedildiği defterlere gerek vardır. Kullanılacak belgelerin şekli ve içeriği hangi işlemlerin ne tür defterlere kaydedileceği ile ilgili hususlar yasalarca düzenlenmiştir.

4 VERGİ USUL (VUK) KANUNUNDAN KAYNAKLANAN BELGELER
1-Fatura 2-Sevk irsaliyesi 3-İrsaliyeli fatura 4-Perakende satış vesikaları 5-Gider pusulası 6-Müstahsil makbuzu 7-Serbest meslek makbuzu 8-Ücret Bordrosu 9-Taşıma İrsaliyesi 10-Yolcu listeleri 11-Günlük müşteri listesi 12-Adisyon

5 TÜRK TİCARET (TTK) KANUNUNDAN KAYNAKLANAN BELGELER
1-KAMBİYO SENETLERİ ÇEK BONO(EMRE MUHARRER SENET) POLİÇE 2-DİĞER BELGELER: hisse senetleri ,tahvil, konşimento vb.

6 FATURA Fatura, satılan emtia(mal) veya yapılan iş karşılığında müşterilerin borçlandığı meblağı(tutarı) göstermek üzere malı satan veya işi yapan tüccar tarafından düzenlenip müşteriye verilen ticari bir belgedir. (V.U.K m.229).

7 FATURA KDV ayrı, mal tutarı ayrı gösterilmişse bu tür faturalara KDV hariç fatura denir. Faturalar en az bir asıl ve bir yedek olarak düzenlenir.

8 FATURA Faturada en az şu bilgilerin yer alması zorunludur;
Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret ünvanı, iş adresi, bağlı bulunduğu vergi dairesi ve hesap numarası Müşterinin adı, ticaret ünvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası (ferdi mükellef ise T.C kimlik numarası) Malın veya işin çeşidi , miktarı fiyatı ve tutarı. Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası

9 FATURA ÖRNEĞİ

10  Açık fatura, mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini faturanın düzenlendiği anda ödemeyip, sonradan ödeyecek olması durumunda düzenlenen faturadır.

11 Kapalı fatura, mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini, faturanın düzenlendiği anda ödemesi durumunda düzenlenen faturadır.

12 Fatura Düzenleme Esasları
Faturalar sıra numarasına göre düzenlenir. Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî 7 gün içinde düzenlenir. Fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur.

13 FATURA DÜZENLEME SINIRI
Alınan ve satılan mal ve hizmetlerin bedelleri 2016 yılında 900TL’yi aşması ya da bedeli, 900 TL’yi aşmıyorsa bile müşterinin istemesi halinde mal ve hizmeti satanın fatura düzenlemesi zorunluluktur.

14 FATURA DÜZENLEMEK ZORUNDA OLANLAR
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak zorunda olan çiftçiler: 1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara; 2. Serbest meslek erbabına; 3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara 4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere; 5. Vergiden muaf esnafa. Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

15 SEVK İRSALİYESİ Satılmış ya da satılmak üzere olan bir malın, bir adresten diğerine naklinde ya da aynı işletmeye ait işyerleri arasında taşınmasında düzenlenen ve üzerinde gönderilen malın konusu, birimi ve malın kime ait olduğunun yazıldığı belgeye sevk irsaliyesi denir.

16 SEVK İRSALİYESİ Sevk irsaliyesi, fiyat be bedel hariç olmak üzere faturada yazılı olan bilgileri taşır. Sevk irsaliyesi en az üç nüsha olarak düzenlenecek ve iki nüshası mutlaka emtiayı taşıyan taşıtta bulundurulacaktır. Malın faturası olsa bile sevk irsaliyesinin sevk sırasında malla birlikte bulunması zorunludur.

17 SEVK İRSALİYESİ Mal sevkiyatında düzenlenmiş olan sevk irsaliyelerinin mutlaka taşıtta bulundurulması mecburi olduğundan, yapılan kontrollerde sevk irsaliyesinin taşıtta bulundurulmadığının tespiti halinde ceza uygulaması yönüne gidilecektir.

18 SEVK İRSALİYESİ Alıcıya teslim edilmek üzere Satıcı tarafından taşınması/taşıttırılması durumunda Satıcı sevk irsaliyesini düzeyerek araçta bulunmasını sağlar. Alıcı tarafından taşınması/taşıttırılması durumunda Alıcı sevk irsaliyesini düzenleyerek araçta bulunmasını sağlar.

19 SEVK İRSALİYESİ ÖRNEĞİ

20 SEVK İRSALİYESİ

21 İRSALİYELİ FATURA İrsaliyeli fatura, fatura ve sevk irsaliyesinin yerine geçerek düzenlenen bir belgedir. Mükellefler faaliyetleri ile ilgili olarak irsaliyeli fatura kullanmalarının yanı sıra, fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı da kullanabilirler. Mükellefler, irsaliyeli faturayı en az üç örnek olarak düzenleyeceklerdir.

22 İRSALİYELİ FATURADA BULUNMASI GEREKLİ BİLGİLER
1- İrsaliyeli fatura ibaresi, 2- Maliye bakanlığı klişesi veya noter tasdik mührü şekli, 3- Gönderilen malın cinsi veya miktarı, 4- İrsaliyeli fatura düzenleyenin adı, ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası, 5- Malın nereye ve kime gönderildiği; müşterinin adı, ticari ünvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,

23 İRSALİYELİ FATURADA BULUNMASI GEREKLİ BİLGİLER
6- İrsaliyeli faturanın seri ve müteselsil sıra numarası, 7- İrsaliyeli faturanın düzenlenme tarihi ve saati, 8- İrsaliyeli faturayı düzenleyenin imzası, 9- Anlaşmalı matbaa ile ilgili bilgiler, 10- KDV oranı ve tutarı gibi bilgilerin yer alması gereklidir.

24 İRSALİYELİ FATURA ÖRNEĞİ

25 PERAKENDE SATIŞ VESİKALARI
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçilerin fatura vermek zorunda olmadıkları satışları ve yaptıkları işlerin bedellerini ispat etmekte kullanacakları belgelerdir.

26 PERAKENDE SATIŞ VESİKALARI
Perakende satış fişleri Makineli kasaların kayıt ruloları Giriş ve yolcu taşıma biletleri Ödeme kaydedici cihazlarla verilen belgeler

27 PERAKENDE SATIŞ VESİKALARI
Perakende satış fişi iki nüsha olarak (bir asıl bir suret) düzenlenir. Aslı müşteriye verilip sureti saklanır. Perakende satış fişlerinde, işletmenin adı veya mükellefin adı soyadı, vergi dairesi ve hesap numarası, düzenlenme tarihi, satılan emtianın veya yapılan işin cinsi, miktarı, fiyatı ve tutarı gösterilir.

28 PERAKENDE SATIŞ VESİKALARI

29 GİDER PUSULASI Fatura düzenlemek, vermek, istemek ve almak zorunda olanların bu yükümlülükleri bulunmayanlardan aldıkları mal ve hizmetlerin belgelendirilmesi amacıyla düzenledikleri belgedir. Gider pusulasının düzenlenebilmesi için mal veya hizmetin defter tutmayan kişilerden alınması yeterlidir.

30 GİDER PUSULASINDA TARAFLAR
Satıcı: - Ticari belge veremez. - Gider pusulasını düzenlemez, ancak imzalar. - Belgenin aslını alır. - Satış bedelini alır.

31 GİDER PUSULASINDA TARAFLAR
Alıcı: - Ticari belge verir. - Gider pusulasını düzenler. - Belgenin kopyasını alır. - Satış bedelini öder.

32 GİDER PUSULASI Gider pusulası en az iki nüsha olarak düzenlenir.
Düzenlenen gider pusulalarının ilk nüshası işi yapana veya malı satana verilecek, ikinci nüshası ise düzenleyen tarafından saklanacaktır.

33 GİDER PUSULASI ÖRNEĞİ Yerlim Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketinin faaliyetini sürdürdüğü bina, bir gerçek kişi olan Yakup Şentürk ten kiralanmıştır. Brüt Kira bedeli 1750 TL dir. Yerlim Gıda Sanayi Ticaret Limited şirketi % 20 tutarında stopajı Yakup Şentürk ten kesecek kalan tutarı ise kendisine ödeyecektir. Kesmiş olduğu Gelir Vergisi tutarını ise ertesi ayın 23. günü akşamına kadar vergi dairesine Muhtasar Beyanname ile beyan edecek ve en geç 26 sına kadar da ödeyecektir.

34 6-MÜSTAHSİL MAKBUZU Müstahsil Makbuzu; küçük çiftçi ve vergiden muaf olan çiftçilerden satın alınan zirai ürünler için düzenlenen ve fatura yerine geçen bir belgedir. Müstahsil makbuzunu; birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla, defter tutmak zorunda olan çiftçiler düzenler.

35 MÜSTAHSİL MAKBUZUNDA TARAFLAR
SATICI; -Ticari belge veremez -Müstahsil makbuzunu imzalar -Belgenin aslını alır -Satış bedelini alır

36 MÜSTAHSİL MAKBUZUNDA TARAFLAR
ALICI; -Ticari belge verebilir -Müstahsil makbuzunu düzenler -Belgenin kopyasını alır -Satış bedelini öder

37 MÜSTAHSİL MAKBUZU ÖRNEĞİ

38 SERBEST MESLEK MAKBUZU
Serbest meslek sahibinin, mesleki faaliyetlerine ilişkin ve her türlü tahsilatları için düzenlediği belgeye serbest meslek makbuzu denir. Serbest meslek erbabı, iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlemek, bir nüshasını müşteriye vermek, müşteriler de bu makbuzu istemek ve almak zorundadırlar.

39 ÖRNEK Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Metin OKUYUCU, 14 Temmuz 2011 günü Mükellefi Engin Öngör’den brüt 500 TL Haziran 2011 ayı muhasebe ücreti olarak tahsil etmiştir, aşağıdaki serbest meslek makbuzunu düzenleyelim. Brüt Ücret=500 TL Stopaj(%20)= 500*0,20=100 TL NET ÜCRET= =400 TL KDV(%18)=500*0,18=90 TL NET ALINAN=400+90=490 TL

40 ÜCRET BORDROSU Bordro, İşçiye ödenmesi gereken ücreti ve kesintileri gösteren işveren tarafından her işçiye ayrı düzenlenmesi gereken belgedir. Ücret bordrosu; aylık olarak işveren tarafından ödenen ücretler ile yapılan kesintileri göstermek üzere düzenlenmesi zorunlu olan belgedir.

41 ÜCRET BORDROSU ÖRNEĞİ

42 TAŞIMA İRSALİYESİ Ücret karşılığında eşya nakleden gerçek ve tüzel kişilerin düzenlediği belgedir. Taşıma irsaliyesini, kara hava ve denizyoluyla ücret karşılığında eşya nakleden gerçek ve tüzel kişiler düzenlemek zorundadır.

43 TAŞIMA İRSALİYESİ Üç nüsha halinde düzenlenir. Bir nüshası eşyayı taşıttırana, bir nüshası eşyayı taşıyan taşıt sürücüsüne verilir. Diğer nüshası da taşımayı yapan tarafından saklanır.

44 TAŞIMA İRSALİYESİ ÖRNEĞİ

45 YOLCU LİSTELERİ Şehirlerarasında yapılan yolcu taşımalarında yolcu bileti kesmeye mecbur olan mükelleflerin düzenlediği bir belgedir. Yolcu taşıma listesi en az üç nüsha olarak düzenlenecek, bir nüshası işyerinde kalacak, iki nüshası taşıtta bulundurulacaktır.

46 YOLCU LİSTESİ ÖRNEĞİ

47 GÜNLÜK MÜŞTERİ LİSTESİ
Günlük müşteri listeleri, otel, motel, pansiyon vb. konaklama yerlerince tutulan, odalar, bölmeler ve yatak durumunu planlı olarak gösteren bir belgedir.

48 GÜNLÜK MÜŞTERİ LİSTESİ
Satıcı (Konaklama işletmesi): - Hizmet bedelini alır. - Belgenin kopyası resepsiyonda kalır. - Müşteri listesine göre faturayı keser Alıcı (Konaklayacak kişi): Hizmet bedelini borçlanır. Satış bedelini öder.

49 GÜNLÜK MÜŞTERİ LİSTESİ

50 ADİSYON Masa başı servis yapan gerçek ve tüzel kişi işletmeler tarafından düzenlenen, sunulan hizmetin ve emtianın cins ve miktarını gösteren bir belgedir. Adisyonlar, müşteriden sipariş alınırken düzenlenecek ve müşterinin masasında, daha sonraki siparişler işlenmek üzere bırakılacaktır.

51 ADİSYON Adisyonlar, kopyalı en az iki örnek olarak düzenlenecektir. İlk örneği, fatura ve perakende satış fişi ile birlikte müşteriye verilecek, İkinci örneği ise işletmede kalacaktır.

52 BELGE DÜZENİNE UYULMAMASININ CEZALARI
Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu verilmemesi, alınmaması, Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenleme zorunluluğu getirilen belgelerin düzenlenmemesi, kullanılmaması veya bulundurulmaması durumunda 2016 yılında 210 TL özel usulsüzlük cezası kesilir.

53 TÜRK TİCARET KANUNUNDAN KAYNAKLANAN BELGELER
KAMBİYO SENETLERİ ÇEK SENET POLİÇE

54 ÇEK Çek bir bankaya hitaben yazılmış ve TTK da belirtilen hükümlere göre düzenlenmiş, ödeme emri niteliğinde olan kıymetli bir evraktır. Çek emre, nama, hamiline yazılı olabilir. Çek ciro ve teslim yoluyla devredilir.

55 CİRO NEDİR? Ciro, çeki elinde bulunduran tarafından yapılır ve çeki devralana çek bedelini tahsil, çeki ödeyecek bankaya da ödeme yetkisi verir. Ciro, çekin ön veya arka yüzüne yapılabilir. Çek üzerinde yer kalmaması halinde ciro alonj üzerine de yapılabilir.

56 ÇEKTE CİRO Ciro yapan kişiye ciranta denir.
TAM CİRO: Çekin devredildiği kişinin ad ve soyadı ile “ödeyiniz” yazılarak imzalanır. İsmi yazan kişiden başkası tahsil edemez. BEYAZ CİRO: İsim belirtilmeden sadece “ödeyiniz” yazılır ve imzalanır. Çek kimin elinde ise o tahsil edebilir.

57 ÇEKTE İBRAZ SÜRESİ Çek, keşide edildiği yerde ödenecekse (çekin üzerinde yazılı muhatap banka şubesi ile keşide yeri aynı ise) on gün, keşide edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse (çek üzerindeki muhatap banka şubesi ile keşide yeri farklı ise) bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.

58 ÇEKTE ŞEKİL ŞARTLARI 1-ÇEK KELİMESİ
2-KAYITSIZ ŞARTSIZ BELLİ BİR MEBLAĞIN ÖDEME EMRİ 3-ÖDEYECEK KİŞİNİN ADI, SOYADI, 4-ÖDEME YERİ 5-KEŞİDE TARİHİ VE YERİ 6-KEŞİDECİNİN İMZASI

59 ÇEKTE TARAFLAR Çek de üç taraf bulunur:
- Keşideci: Çeki düzenleyen(borçlu) - Muhatap banka: Çeki ödeyecek banka şubesi borçlu - Hamil (lehdar): Keşide edilmiş çeki elinde bulunduran kişi, alacaklı

60 5941 sayılı çek kanunun getirdiği yenilikler
Artık çekler bankalar tarafından ya TACİR çeki ya da TACİR OLMAYAN çeki şeklinde matbu olarak basılmaktadır. Çekin ön yüzünde üst kısmında hangi tür çek olduğu matbu olarak yazacaktır.(4 tür çek vardır) HAMİLİNE çekler de banka tarafından çekin ilgili yerine matbu olarak basılı halde müşteriye ibraz edilecektir. Emre ödenmek üzere basılı çeklerde “……” ile belirtilen lehdar kısmına keşidecinin el ile HAMİLİNE yazması yasaktır.

61 5941 sayılı çek kanunun getirdiği yenilikler
Daha önce tacir olsun olmasın, çek hesabı olan herkes tek tip çek karnesi kullanırken yeni yasa kapsamında çek karneleri, dört kategoriye ayrılmıştır. Bunları; Tacir Çeki, Tacir Olmayan Kişi Çeki, Tacir Hamiline Çeki, Tacir Olmayan Hamiline Çeklerdir.

62 5941 sayılı çek kanunun getirdiği yenilikler
Yeni çek kanununa göre çek sahipleri, tacir ve tacir olmayan çekleri, isim veya unvan yazarak düzenlemeleri gerekmektedir. Çek sahiplerinin bu kurala uymamaları halinde düzenledikleri her bir çek için bir yıla kadar hapis cezası ile muhatap olacaklardır. Ayrıca Tacir olan çek sahibi bankadan tacir olmayan çek talep edip kullanması halinde 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalacaktır.

63 TACİR OLMAYAN ÇEK ÖRNEĞİ

64 TACİR ÇEKİ ÖRNEĞİ

65 BONO(EMRE MUHARRER SENET)
Borçlusu tarafından imzalanarak alacaklıya verilen ve belli bir paranın, belli bir süre sonra ödeneceğini bildiren ticari belgeye bono (emre muharrer senet) denir. Bonoda iki taraf bulunur: - Borçlu (muhatap): Bono bedelini ödeyecek kişidir. - Alacaklı (lehtar): Bono bedelini tahsil edecek kişidir.

66 BONODA ŞEKİL ŞARTLARI 1-BONO VEYA EMRE MUHARRER SENET KELİMESİ 2-KAYITSIZ VE ŞARTSIZ ÖDEME VAADİ 3-VADE 4-ÖDEME YERİ 5-KİME VE KİMİN EMRİNE ÖDENECEKSE AD VE SOYADI 6-SENEDİN DÜZENLENDİĞİ YER VE GÜN 7-BONOYU DÜZENLEYENİN İMZASI

67 SENET ÖRNEĞİ

68 POLİÇE Poliçe genellikle üç taraflı ilişkiyi düzenleyen bir senettir.
Alacaklının borçlusundan olan alacağını, kendisinin borçlu bulunduğu üçüncü bir sahışa devretme temeline dayanır. Poliçe; alacaklı tarafın borçlu üzerine düzenlenen belli bir paranın ödenmesini emreden bir kambiyo senedidir.

69 POLİÇEDE ŞEKİL LARTLARI
1-POLİÇE KELİMESİ 2-BELİRLİ BİR MEBLAĞIN KAYITSIZ ŞARTSIZ ÖDENMESİ EMRİ 3-ÖDEYECEK OLAN KİMSENİN ADI VE SOYADI 4-VADE 5-ÖDEME YERİ 6-LEHTAR(ALACAKLI) 7-KEŞİDE TARİHİ VE YERİ 8-KEŞİDECİNİN İMZASI

70 POLİÇEDE TARAFLAR 1- MUHATAP (BORÇLU) 2- LEHTAR(ALACAKLI) 3- KEŞİDECİ(SENEDİ DÜZENLEYEN KİŞİ)

71 POLİÇE ÖRNEĞİ Ahmet isimli bir kişinin Mehmet isimli kişiye 1000 TL borcu var. Yeliz isimli kişiden ise 1000 TL alacağı var. Ahmet poliçe düzenleyerek Yelize, " Bana olan 1000 TL olan borcunu git Mehmet e öde" diyor. Poliçeyi Ahmet Bey düzenleyip Yelize veriyor. Keşideci yani poliçeyi düzenleyen: Ahmet Muhatap : Yeliz Lehdar : Mehmet

72 MUHASEBE FİŞİ İşlemlerin yevmiye defterine yazılmadan önce kaydedildiği, yetkili kişilerin imzalarını taşıyan ve yevmiye bilgilerini içeren fişe muhasebe fişi denir. Muhasebe fişi kullanmanın faydaları şunlardır: Kayıtların kontrolünü ve düzenini sağlar. Yanlış kayıt yapmayı önler. Aynı nitelikteki işlemlerin toplu kayıt edilmesini sağlar.

73 MUHASEBE FİŞLERİ 1-KASA TAHSİL FİŞİ: kasaya giren paralar bu fişe kaydedilir. 2-KASA TEDİYE FİŞİ: kasadan çıkan paralar bu fişe kaydedilir. 3-MAHSUP FİŞİ: kasa ile ilgili olmayan işlemler bu fişe kaydedilir.

74 KASA TAHSİL

75 KASA TEDİYE