Finansallaşma ve sektöre bakış 2018

... konulu sunumlar: "Finansallaşma ve sektöre bakış 2018"— Sunum transkripti:

1 Finansallaşma ve sektöre bakış 2018
R. Hakan ÖZYILDIZ Web sitesi: Blog: E-posta adresi:

2 Nasıl bir bakış açısı? Ders, mikro konulardan çok makro bir bakış açısını içermektedir. Ekonomi istihdam demektir. İstihdam üretim ve büyüme ile sağlanır. Üretim; emek, sermaye ve teknolojinin bir araya gelmesiyle mümkündür. Sermaye ve girişimcilik bir araya gelmezse?

3 Bankacılığın önemi Yatırımlar=Tasarruflar
Tasarrufçu ile yatırımcının birbirini tanıması/güvenmesi her zaman mümkün mü? Reel yatırımcının her zaman yeteri kadar nakit parası olmayabilir. Kim aracılık yapacak? Yer ve zaman bir araya gelemeyenlere aracılık yapmak Kamu neden bankacılık yapar? (Sonraki ders!)

4 Finansal değişkenler Yapısal değişkenler Kur oynaklığı
Varlık (menkul, gayrimenkul) fiyatlarında balon Reel sektör endekslerindeki gelişmeler Bankalar arası piyasalardaki oynaklık Yapısal değişkenler Kredi/mevduat oranı Sermaye yeterliliği

5 Para politikası açısından
Merkez Bankası işlemlerinin hemen hemen hepsi bankalar üzerindendir. Hem para yaratma fonksiyonu hem de ekonomide karar alıcıları yönlendirmesinin aracı olan faiz kararlarını bankaların bilanço kalemlerini etkileyerek almaya çalışır. Etkin ve verimli çalışan bir bankacılık sistemi olmadan MB’nın uyguladığı önlemler hedefine ulaşmaz.

6 Bankaların Fon Aktarım Mekanizması
Yurtiçi Fon Fazlası Olanlar Yurtiçi Fon Açığı Olanlar Kredi Hazine Firmalar Bankalar Kredi Mevduat Kişiler Kredi Yurtdışı Fon Fazlası Olanlar Bankaların Fon Aktarım Mekanizması

7 Sigorta şirketlerinin
Ekonomide fonlar Dünyada emeklilik fonlarının toplam varlıkları; 2001 de 17 iken, 2012 de 34 trilyon dolar oldu. Ağırlık ABD, İngiltere ve Japonya’da. Hane halkının Tasarrufları Bireysel emeklilik Fonları Sigorta şirketlerinin biriktirdiği fonlar Şirket karları Bankalar Sigorta Şirketleri Leasing, faktöring Katılım bankaları Sermaye Piyasaları Emptia Borsaları Türev piyasaları Kredi talep edenler

8 Finansallaşma Küreselleşme ve neo-liberalizmin sonucu
1970’lerden sonra dünyada büyüme hızlarında önemli düşüşler görüldü. Reel sektör bunu önce finansal getirilere yönelmekle, 1990 sonrası da fabrikaları ucuz emeğe taşımakla çözmeye çalıştı. Yatırım kararları verilirken kar/faiz oranları arasındaki fark olmaya başladı. Ülkeler arasındaki ekonomik (özellikle finansal) işlemler sürekli büyüdü, Özellikle 2009 Küresel Krizinden sonra finansallaşma çok hızlandı. Büyük merkez bankaları piyasaları bol ve ucuz dövize boğdu. Örneğin, 2007 yılında milli gelirin yüzde 6’ kadar olan FED’in bilançosu, 2015 sonunda yüzde 25’e çıktı. Aynı şekilde, AMB’nin bilanço büyüklüğünün milli gelire oranı, 2007’deki yüzde 13 iken bu yıl içinde yüzde 38’e tırmandı. İki merkez bankasının bilançosu 7 trilyon dolardan fazla büyüdü.

9 Devam Ekonomilerde finansal piyasaların rolü arttı,
Finansal aktörler ve kurumların etkinliği ve etkisi çoğaldı, Finansal piyasalarda hükümetlerin rolü azaldı, piyasaların etkisi arttı, Klasik bankacılık –özellikle Anglo-Sakson ekonomilerde- önemini kaybetti. Gözetim ve denetimden kaçmak için gölge bankacılık öne çıktı. Paralel piyasaların etkinliği büyüdü. Kredilerin yerini şirket tahvil ihraçları aldı. Hisse senedi piyasalarının serbestleşmesi, yanı sıra diğer finansal piyasalara önem verilmesi ve en önemlisi Sermaye hareketlerinin serbestliği, dışa bağımlılığı ve yabancı sermayenin payını büyüttü, EM’ler dış şoklara daha açık hale geldi.

10 Kaynak: Sermaye Birikimi ve Finansallaşma Türkiye Örneği, I
Kaynak: Sermaye Birikimi ve Finansallaşma Türkiye Örneği, I. Tellalbaşı, 2011

11 Faiz politikasının önemi
Kur istikrarı ve finansal istikrar, fiyat istikrarının yerine geçti. Sıcak parayı memnun edecek faiz politikası olmazsa olmaz oldu. Faiz politikası, mevduat/kredi gelişmelerini etkilemekten çok, kur oynaklığını azaltmak için kullanılır oldu. Böylelikle, faizler yatırımları ve istihdamı artırmanın aracı olmaktan çıktı. İşsizlik ve ithalata bağımlılık arttı.

12 İşlem hacimleri Dünyada finansal yenilikler (!) hızla çoğaldı. Örneğin kredi alacaklarının menkul kıymetlendirilmesi sonucu klasik bankacılık yerini, kuralsızlaşmanın ve denetimsizliğin esas olduğu ”gölge bankacılığa” bırakmaya başladı. Sonunda profesyonellerce yönetilen finansal varlıkların toplamı; 2002’de 29 trilyon $ 2015’te 71,5 trilyon $ oldu. Bu bağlamda 1995 yılında 1,6 trilyon $ olan günlük ortalama döviz işlem (spot+türev) toplamı, 2016 yılında 6,5 trilyon $’a çıktı. Bu işlemlerin, % 57’si UK ve ABD’de yapıldı.

13 Parayı Anglo-Saksonlar yönetiyor

14 Hem ben yandım hem kendi

15

16 Türkiye borçlanmaya mahkûm (mu. )
Türkiye borçlanmaya mahkûm (mu?). Kamu borçları azalsa da diğer kesimlerin borcu artıyor

17 Oransal olarak gelişmeler

18 Hanehalkının borç artışına dikkat

19 Hanehalkı borçları için diğer bir gösterim

20

21 Bankacılık sektöründeki gelişmeler, Şubat 2017

22

23

24

25

26 Bankacılık sektöründeki gelişmeler, Şubat 2017

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36