REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA

... konulu sunumlar: "REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA"— Sunum transkripti:

1 REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA

2 Bireyle psikolojik danışma

3 Kişisel Rehberlik Hizmeti Olarak Psikolojik Danışma

4 Kişisel rehberlik-psikolojik danışma ilişkisini değerlendiriniz.
BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Kişisel rehberlik-psikolojik danışma ilişkisini değerlendiriniz. ETKİN DİNLEME – DİKKAT BECERİSİ

5 Bireyle psikolojik danışma
Bireysel ve grupla yürütülür. Bu hizmet bir danışan ile danışman arasında kurulan ilişki ise buna "bireyle psikolojik danışma" denilmektedir. Bireyle psikolojik danışma, psikolojik danışmalığın kalbi olarak görülmektedir. Eğer bu ilişki bir danışman ve birden çok (genellikle 8-12) danışan arasında kurulmuşsa buna "grupla psikolojik danışma" denilmektedir

6 Bireyle psikolojik danışma
Danışan – danışman arasında yüzyüze bir etkileşime dayanır. Danışanın uyumu, gelişmesi, farkındalık kazanması, seçeneklerini tanıması ve karar vermesini hedefler. Doğrudan bir hizmettir. Uzmanlık gerektirir. Psikolojik danışmanın kendine özgü çeşitli kuram, teknik ve ilkeleri vardır.

7 Bireyle psikolojik danışma
Gönüllülük ve gizlilik ilkeleri önemlidir. İyileştiricilik rolüne zamanla önleyicilik ve geliştiricilik işlevi eklenmiştir. Psikolojik danışma bireylerin kendilerini tanımalarını, güçlü ve zayıf yönlerini fark ederek yaşadıkları problemleri etkili biçimde çözmek amacıyla yüz yüze bir ilişki süreci içinde sunulan ve duyuşsal yönü ön planda olan profesyonel bir yardım hizmetidir.

8 Psikolojik danışma hizmetinde genelde kimler yararlanırlar?
BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Psikolojik danışma hizmetinde genelde kimler yararlanırlar? ETKİN DİNLEME – DİKKAT BECERİSİ

9 Hizmetin Sunulduğu Bireyler
● Karmaşık problemleri olanlar ● Uyum sorunu yaşayan (saldırganlık vb.) bireyler ● İletişim sorunu yaşayan bireyler ● Gizli kalması gereken sorunları olanlar ● Ürkek ve içe kapanık bireyler ● Özsaygısı ve özgüveni düşük bireyler

10 Bireyle psikolojik danışma
?

11 Bireyle psikolojik danışma
?

12 Psikolojik Danışmanın Genel Amaçları
*Psikolojik danışma sürecinde amaçlar şu şekilde sınıflandırılabilir: Gelişimsel Amaçlar: Danışanın sosyal, kişisel, duygusal, bilişsel ve fiziksel gelişimine yönelik amaçlardır. Önleyici Amaçlar: Danışanın istenmeyen sonuçlardan korunmasına yönelik amaçlardır.

13 Bireyle psikolojik danışma
Geliştirici Amaçlar: Eğer danışan bazı özel beceri ve yeteneklere sahipse, bunların psikolojik danışmanın yol göstericiliği ile geliştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik amaçlar oluşturulabilir. İyileştirici Amaçlar: Danışanın istenmeyen gelişmelerin üstesinden gelmesini sağlamaya yönelik amaçlardır.

14 Bireyle psikolojik danışma
Keşif Amaçları: Söz konusu bu amaçlar; tercihlerin, becerilerin test edilmesi, yeni ve farklı etkinliklerin, çevrenin veya kişilerarası ilişkilerin araştırılmasına ilişkindir. Pekiştirmeye Yönelik Amaçlar: Danışanların yaptıkları, düşündükleri ve hissettiklerine ilişkin olumlu olan yanların pekiştirilmesine yönelik olarak kullanılan amaçlardır.

15 Bireyle psikolojik danışma
Bilişsel Amaçlar: Danışana temel öğrenmelere ve bilişsel becerilere ilişkin esasların kazandırılmasına yönelik amaçlardır. Fizyolojik Amaçlar: Danışana, fiziksel olarak sağlıklı olmasına ilişkin alışkanlık ve temel anlayış biçiminin kazandırılmasına yönelik amaçlardır.

16 Bireyle psikolojik danışma
Psikolojik Amaçlar: Bu amaçlar, danışanın iyi sosyal etkileşim becerileri kazanmasına, duygularını kontrol etmeyi öğrenmesine ve olumlu bir benlik kavramı geliştirmesine ilişkin amaçlardır.

17 Psikolojik danışma süreci

18 Psikolojik Danışma Süreci
Psikolojik Danışmanların; - danışanlarının eşsiz bir varlık olduğunu, - değişim kapasitelerinin olduğunu, - değişebileceklerini, - sorunlarını çözebilecek güce sahip olduklarını bilmeleri ve kabul etmeleri gerekir.

19 Psikolojik Danışma Sürecinde Amaçlar

20 Psikolojik Danışma Süreci
Psikolojik danışma sürecinde amaçlar üç önemli işleve sahiptir: Psikolojik danışma sürecine ilişkin motivasyon sağlar. Danışanların sorunlarının çözümüne ilişkin yeni yollar öğrenmesini sağladığı için eğitici bir işlevi vardır. Amaçlar psikolojik danışma sürecinde seçilecek müdahalelerin belirlenmesine yardımcı olur ve sürecin değerlendirilmesini kolaylaştırır.

21 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Psikolojik danışma süreci dört aşamada incelenebilir: İlişki Kurma (Yapılandırma - Danışma süreci hakkında bilgi verme, ilke ve kuralların açıklanması, terapötik koşulların sağlanması), Sorunu Tanımlama ve Keşfetme (Açılım ve farkındalığın gelişmesi), Sorunun Çözümüne Yönelik Plan Yapma (Karar verme ve uygulama), Çözüm Yollarını Deneme ve Sonlandırma ( Sonlandırma ve izleme).

22 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
1.İlişki Kurma Psikolojik danışma, bir yardım ilişkisidir. Söz konusu ilişkinin yardım ilişkisi olabilmesinde psikolojik danışman ile danışan arasında kurulması beklenen ilişkinin karşılıklı saygıya dayalı, dürüst ve açık olması gerekir. Psikolojik danışmanın danışanını koşulsuz kabul etmesi, saygı duyması, empatik anlayış göstermesi ve saydam olması önemlidir.

23 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Psikolojik danışma süreci, ilk oturum ile başlar. Levine (1983), alandaki otoritelerin “psikolojik danışmadaki amaçların zaman içerisinde ve psikolojik danışma ilişkisinin etkililiği ile samimiyete göre değiştiğini” gözlemlediklerini ifade etmektedir. “Bir psikolojik danışma ilişkisi oluşturmanın son kısmında, psikolojik danışmanlar danışanların özel alanları keşfetmelerine yardımcı olur ve danışanların başarmayı istedikleri amaçlarını belirlemeye başlarlar.“

24 Psikolojik Danışmanın Aşamaları

25 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
2. Sorunu Tanımlama ve Keşfetme Psikolojik danışman ve danışan arasında ilişki kurulduktan sonra danışan sorununu açıklamaya ve sorununun detaylarını anlatmaya daha istekli olacaktır. Bu aşama, danışanın sorununa ilişkin bilginin toplandığı bir aşamadır. Psikolojik danışman bu aşamada, danışanın problemini tanımlamak için değerlendirme tekniklerinden de yararlanabilir.

26 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Bu aşama, danışanın sorununa ilişkin bilgi toplanmasını, danışanın sorununun keşfedilmesini ve toplanan bilgilerin bütünleştirilmesini kapsamaktadır.

27 Danışanın Johari penceresi

28 Psikolojik Danışman ile ilişki aracılığıyla değiştirilen Johari penceresi
?

29 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
İlk ilişki (rapport) kurulduktan sonra psikolojik danışmanların, danışanların hayatlarını farklı şekilde gözlemlemelerine yardım eden ve buna göre düşünmeleri, hissetmeleri ve hareket etmeleri ile sonuçlanan becerileri uygulamaları gerekir.

30 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
3.Sorunun Çözümüne Yönelik Plan Yapma Psikolojik danışman, danışanın sorununa ilişkin tüm bilgileri toplayıp sorunu derinlemesine anladıktan sonra, sorunun çözüme yönelik plan yapma aşamasına geçilir. Bu aşamada etkili psikolojik danışma amaçlarının belirlenmesi oldukça önemlidir.

31 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Bu aşamada şu başlıklar takip edilebilir: -Sorunu tanımla, -Olası tüm çözüm yollarını tanımla ve listele, -Seçilen çözüm yollarının sonuçlarını keşfet, -Çözüm yollarını önem sırasına göre düzenle.

32 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
4. Çözüm Yollarını Deneme ve Sonlandırma Bu aşamada; danışan seçilen çözüm yollarını denemekten, psikolojik danışman ise sonlandırma zamanını belirlemekten sorumludur. Psikolojik danışman aynı zamanda çözüm yollarını deneme konusunda danışanı cesaretlendirmelidir.

33 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Danışanın problemiyle başa çıkabildiği sonucuna varıldığı noktada, psikolojik danışma süreci sonlandırılmalıdır. Hem danışan hem de psikolojik danışman, psikolojik danışma deneyiminin zaman açısından kısıtlı olduğu gerçeğiyle güdülenirler.

34 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
«Bu farkındalık, genelde 30. doğum gününde çıkar ve kişinin sonsuza kadar umut vaat eden genç bir insan olarak kalamayacağını fark eden genç bir yetişkininkine benzemektedir.»

35 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Sonlandırmanın zamanlaması konusunda pek çok “yararcı” düşünce bulunmaktadır: Danışanlar davranışsal, bilişsel veya duyuşsal sözleşme hedeflerine ulaştı mı? Danışanlar başarmak istedikleri konuda ne kadar gelişme kaydettiklerini somut olarak gösterebiliyorlar mı? Psikolojik danışma ilişkisi yardımcı olur mu? Başlangıçtaki psikolojik danışma ortamı değişti mi?

36 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
*Bireysel Oturumların Sonlandırılması *Psikoloijk Danışma İlişkisinin Sonlandırılması

37 Psikolojik Danışmanın Aşamaları
Psikolojik danışmanın başlattığı sonlandırmada, danışanların ilerlemelerini incelemek, ilişkiyi belli bir zamanda bitirmek ve psikolojik danışma sonrası planlar yapmak yaşamsaldır.

38 Sonlandırmanın anatomisi

39 Psikolojik Danışma Kuramlar

40 Psikolojik Danışma Kuramları
Psikolojik danışma kuramları, deneyimli psikolojik danışmanlar tarafından denenmiş bir yol haritası sunmaktadır. Aynı zamanda danışanla ilgili bilgilerin tutarlı ve anlamlı bir çerçeveye yerleştirilmesine yardımcı olur. Psikolojik danışmanlar, belli başlı psikolojik danışma kuramlarını, bu kuramların özelliklerini ve uygulamalarını bilmelidir.

41 Psikoanalitik Yaklaşım
İnsan doğasına bakış açısı kötümserdir. İnsan kötü, içgüdülerinin (cinsellik ve saldırganlık) denetimi altındadır. Psikanalitik kuram, hem bir kişilik kuramı hem de bir psikolojik danışma kuramıdır. Kuram, kişiliğin üç önemli öğesinin olduğunu ileri sürmektedir: id, ego, süperego.

42 Psikolojik Danışma Kuramları
?

43 Psikoanalitik Yaklaşım
Psikanalitik kuramda id, ego ve süperego arasında yaşanan gerilimin kişinin çatışma ve kaygı yaşamasına neden olacağı düşünülmektedir. Birey bu kaygıyı azaltmak için sürekli bir çaba içindedir. Söz konusu gerilim ve kaygının savunma mekanizmaları kullanılarak azaltılmaya çalışıldığını ileri sürmüştür.

44 Psikoanalitik Yaklaşım
İd, ego ve süperego arasındaki denge ruh sağlığı için önemlidir. Ruhsal rahatsızlıkların nedeni çocukluk dönemi yaşantıları (0-6 yaş), bastırılmış duygu ve düşünceler, savunma mekanizmaların aşırı kullanımı, egonun zayıflaması, id ya da süperegonun denetimi ele geçirmesi.

45 Psikolojik Danışma Kuramları
?

46 Psikoanalitik Yaklaşım
Teknikler: Serbest çağrışım, rüyaların analizi, direncin analizi, transferans ve karşıt transferansın analizi, yorumlama.

47 FREUD ALINTI

48 Bildiğiniz savunma mekanizmaları nelerdir?
BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Bildiğiniz savunma mekanizmaları nelerdir? ETKİN DİNLEME – DİKKAT BECERİSİ

49

50 Psikoanalitik Yaklaşım

51 RORSCHACH MÜREKKEP TESTİ
Kelebek, yarasa, güve, kadın figürü (tam ortada)

52 RORSCHACH MÜREKKEP TESTİ
İki insan, insan figürleri, iki kadın, kurdele, papyon, mide, yemek borusu

53 RORSCHACH MÜREKKEP TESTİ
Örümcek, tavşan kafası, solucanlar, yengeç, yılan, deniz yaşamı, deniz atı, tırtıllar

54 Psikoanalitik Yaklaşım
Bu kuramın psikolojik danışma sürecinde en önemli amacı, kişilikte yaşanan gerilimin azaltılmasıdır. Danışan güçsüz ve yardıma ihtiyacı olan bir kişi olarak görülürken, psikolojik danışman uzman rolündedir. Danışan memnun olmadığı veya utandığı düşüncelerini özgürce söylemesi için cesaretlendirilir. Psikolojik danışman da danışanın içgörü kazanması için uygun yorumlar yapar.

55 ?

56 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
Bireysel psikoloji, Alfred Adler tarafından geliştirilmiştir ve Adleryan Terapi olarak da bilinmektedir. Bireysel psikoloji, bütüncül bir bakış açısına sahiptir ve insanın biricikliğine vurgu yapar. İnsan doğuştan ‘aşağılık duygusu’ ile baş edebilecek ve kendini gerçekleştirebilecek potansiyele sahiptir. Adler aynı zamanda danışanın sosyal ilgisini geliştirmenin önemini de vurgular.

57 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)

58 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
Adler çocukluğunda kırılgan ve korkak bir karaktere sahipti, ses tellerindeki problemler yüzünden kekemelik yaşamıştı. Raşitizm problemi vardı. Adler 5 yaşındayken zatürreye yakalandı ve ölmek üzereydi. Ayrıca erkek kardeşi Rudolf çok genç yaşta ölmüştür. Sağlıklı olmayan bir biçimde ölümü fark etmesinden dolayı Adler’in ilk çocukluk yılları mutlu geçmemiştir.

59 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
1902 – 1911 yılları arasında Freud ile birlikte çalışmışlardır. İkili arasındaki kuramsal farklılıkların belirmesiyle Adler 1911’de topluluktan istifa etmiştir. Viyana Psikanalitik Topluluğu >>>>> Bireysel Psikoloji Topluluğu

60 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
Doğum sırası Aile içindeki konumu belirleyebilir. Kişilik özeliklerini belirleyebilir (örn. 1. çocuklar baskın, kuralcı olabilir).

61 ?

62 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
Sosyal ilgi: Topluma ait olma duygusudur. Adler’ e göre temel ihtiyaçlardan birisi olan ait olma, toplumda bir yere sahip olma anlamında kullanılır. Aşağılık duygusu insanlar için kaçınılmazdır, sosyal ilgi arttıkça azalır.

63 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
Bu yaklaşımda psikolojik danışma süreci dört aşamadan oluşmaktadır: İlişki kurma: Psikolojik danışman danışanıyla, danışanın kendini rahat hissedebileceği bir ilişki kurar. Danışanına onu kabul ettiğini ve ona saygı duyduğunu hissettirir. Tanı koyma: Danışanların yaşam biçimleri, erken anıları, aile birlikleri ve rüyaları analiz edilmeye çalışılmaktadır.

64 Adleryan Yaklaşım (Bireysel Psikoloji)
İçgörü kazanma/Yorumlama: Danışanın tanı koyma aşamasında tanımlanan yaşamına ilişkin düşüncelerindeki temel hatalar üzerinde durulmaktadır. Yeniden yönlendirme: Psikolojik danışman, danışanın kazandığı içgörüyü hayata geçirmesine yardım eder. Danışanın daha sağlıklı tutum ve davranışlar kazanması amaçlanır.

65 Davranışçı Yaklaşım Davranışçı yaklaşımın öncüleri Watson, Thorndike ve Skinner’dır. Davranışçılar, tüm davranışların öğrenildiğini savunmaktadırlar. Bununla birlikte, uygun öğrenme ve deneyimleme koşulları oluşturulduğunda söz konusu davranışların değiştirilebileceği de varsayılmaktadır.

66 Davranışçı Yaklaşım İnsan doğasına bakış açısı nötrdür. İnsan ne iyi ne kötüdür. Çevre ve uyarıcılar davranışın belirleyicisidir. Çevre iyi ise insan iyi, çevre kötü ise insan kötü olur. Bireyin öğrenme yaşantılarına odaklanılır. Eğer bir takım sorunlar var ise (Uyumsuzluklar) bu yanlış öğrenmelerden kaynaklamaktadır.

67 Davranışçı Yaklaşım Yönlendirici ve öğretici bir yaklaşım
Kaygı, korku ve fobilerin giderilmesinde etkili bir yaklaşım olarak kabul edilir. Kişilik doğumdan sonraki olumlu ve olumsuz öğrenmeler üzerine kurulur Olumsuz davranış öğrenilmiş ise olumlu davranış da öğretilebilir

68 Davranışçı Yaklaşım Teknikler: Sistematik duyarsızlaştırma, maruz bırakma, gevşeme egzersizleri, pekiştirme, ödül, ev ödevleri, model olma, karşıt koşullanma. Sistematik duyarsızlaştırma: Korkulan uyarıcının en azdan en çoğa doğru verilmesidir.

69 Davranışçı Yaklaşım Psikolojik danışma sürecinde, danışan ve psikolojik danışman birlikte psikolojik danışmanın amaçlarını belirler. Bu amaçlara ulaşmak için sistematik yöntemler kullanılır. Davranışçı kuramı benimseyen psikolojik danışmanlar yönlendirici bir rol üstlenirler. Oturumlar yapılandırılır ve eylem odaklıdır.

70 İnsancıl Yaklaşımlar İnsan doğasına bakışı iyimserdir. İnsan doğuştan iyidir. Gelişme ve büyüme potansiyeline sahiptir. Varoluşçu, Gestaltçı, Gerçeklik Terapisi, Danışan(Birey) merkezli yaklaşım insancıl yaklaşımlardandır. (Danışandan hız alan yaklaşımlar) Koşulsuz kabul, saygı, empati ve içtenlik, doğallık, saydamlık gibi terapötik koşullar sağlanmalı. Teknikten çok ilkeler önemlidir.

71 İnsancıl Yaklaşımlar Birey değerlidir, özgürdür. Bu nedenle kendini yönetme, yönlendirme, denetleme gücü kendindedir Birey güçlü bir benlik algısı sayesinde kendini gerçekleştirebilir. Ruhsal sorunların kaynağı, toplumsal kurallarla bireyin doğal gelişimi engellendiği zaman ortaya çıkar

72 İnsancıl Yaklaşımlar Danışman yönlendirici değildir.
Sadece danışanın kendini gerçekleştirmesine yardım Yol gösterme yok, aktif dinleme var. Neden sorusu sorulmaz. Koşulsuz kabul, saygı, içtenlik, empati, açıklık, kendini açma, samimiyet

73 Danışan(Birey) Merkezli Kuram
Birey merkezli kuram Carl R. Rogers tarafından psikanalitik terapiye karşı bir tepki olarak geliştirilmiştir. C. Rogers’ın danışma yaklaşımının eğitime yansıması “Öğrenci Merkezli Eğitim” anlayışıdır.

74 Danışan(Birey) Merkezli Kuram
Bu kuram, danışanların kendileri için en uygun olan davranışları belirleme ve bunun sorumluluğunu alma kapasitesine sahip olduklarını vurgular. Rogers psikolojik danışmanın sıcak, saydam ve empatik olması gerektiğini belirtir.

75 Danışan(Birey) Merkezli Kuram
Birey merkezli kuram, insan doğasına yönelik olumlu bir bakış açısına sahiptir. Danışanların kendilerini anlama, farkındalık kazanma, problem çözme, karar verme, değişim ve gelişim sağlama için yeterli potansiyele sahip olduklarını iddia eder. Psikolojik danışmanın terapideki rolü kolaylaştırıcı ve yansıtıcı olmaktır. Psikolojik danışmanın danışana sorunun çözümüne ilişkin bilgi vermesi ve yönlendirmesi tercih edilmemektedir

76 Varoluşçu Danışma Kuramı
İnsan özgür bir varlıktır. Yaşamı var eden ve ona yol gösteren insanın kendisidir. İnsan kendi sorumluluğunu üstlenebildiği ölçüde özgür olabilir. Seçim yapma ve seçimlerin sorumluluğunu alma.

77 Varoluşçu Danışma Kuramı
Bu yaklaşımda danışman en çok yaşanmakta olan gün üzerinde durmaktadır. (Şimdi ve burada) Geçmişin pişmanlıkları ve geleceğin kaygıları içindeysen sorun var. İnsanın varoluşunu tehdit eden durumlar insanda kaygı ve umutsuzluk yaratır. Bu da psikolojik sağlığı bozar

78 Gestalt Kuramı Perls, Koffka, Köhler, Wertheimer kuramın önemli temsilcileridir. Bireye bütüncü bakış (sosyal yaşantı, kişiliği, alışkanlıkları, geçmişi, gelecek beklentileri vb.) Geştalt yaklaşımının en önemli katkılarından birisi şimdiki anın tam yaşanması ve kıymetini bilmesi için öğretme üzerine olan vurgulamasıdır. (şimdi ve burada)

79 Gestalt Kuramı Kuramı Geçmiş gittiğinden gelecek de henüz gelmediğinden dolayı önemli olan sadece şu andır. Geçmiş üzerinde yoğunlaşma şu andan kaçmanın bir ifadesi olabilir. Bitirilmemiş işler (darılma, kızgınlık, hiddetlenmek, acı, kaygı, suçluluk, terk edilme gibi ifade edilmemiş duygulardır).

80 Gestalt Kuramı Kişinin farkındalık durumunda duygular tam yaşanmadığından dolayı bu duygular arka planda kalırlar ve şu anki yaşama taşınırlar. Bitirilmemiş işler birey ifade edilmemiş duygularla yüzleşinceye ve temas edinceye kadar devam ederler.

81 Gestalt Kuramı Bitirilmemiş işlerle ilgili bir kavram da kaçınmadır. Kaçınma, insanların bitirilmemiş işlerle yüzleşmekten ( uzak durmalarını ) ve bitirilmemiş durumlarla ilişkili rahatsız edici duyguların yaşamaktan uzak durmalarını ifade eder. Perls’e göre, kişiler değişim için gereken şeyi yapmaktansa acı veren duyguları yaşamaktan kaçınmayı tercih ederler.

82 Bilişsel Yaklaşımlar Epiktetos
«İnsanları üzen eşya ve olaylar değildir, ancak onlarla ilgili edindikleri düşünceleridir.” Epiktetos

83 Bilişsel Yaklaşımlar İnsan düşünebilen ve akıl yürütebilen bir varlıktır. Sorunun nedeni olaylar ya da uyarıcılar değil, olaya yüklenen anlam ve algıdır. Duygu ve davranışlar düşünce ve inançlara bağlıdır.

84 Bilişsel Yaklaşımlar Bireyin gelişimi akılcı, tutarlı, gerçekçi, düşünerek olaylara yaklaşması sayesinde olur. Danışma sürecinde irrasyonel ve mantık dışı düşüncelerin farkına varılması ve daha akılcı olanlarıyla değiştirilmesi sağlanmaya çalışılır. Danışanın benliğini yıkıcı bilişsel süreçleri tanıması ve bunlardan kurtulması diğer bir hedeftir.

85 Akılcı-Duygusal Davranışçı Kuram
Akılcı-Duygusal Davranışçı Terapi Albert Ellis tarafından geliştirilmiştir ve kişilerin hem akılcı (rasyonel) hem de akılcı olmayan (irrasyonel) durumlar çerçevesinde davranış gösterme potansiyelleri olduğu varsayımına dayanmaktadır. Ellis’e göre pek çok duygusal sorun akılcı olmayan düşünce örüntüleri nedeniyle ortaya çıkmaktadır.

86 Akılcı-Duygusal Davranışçı Kuram
Psikolojik danışma sürecinde, akılcı olmayan davranışların azaltılması ve ortadan kaldırılması temel amaçtır. Bu amacın gerçekleşmesi için danışanların düşünce, duygu ve davranış arasındaki ilişkinin ne şekilde işlediğini öğrenmesi gerekmektedir. Psikolojik danışman çoğunlukla yüzleştirici ve meydan okuyucu bir rol üstlenir; danışanın akılcı olmayan düşüncelerini sorgular.

87 Akılcı Olmayan Düşünceler (İrrasyonel İnançlar)
"Kişi kendini değerli kılabilmek için tam anlamıyla becerikli, yeterli ve başarılı olmak zorundadır.", "Kişinin içinde bulunduğu toplumun her üyesi tarafından sevilmesi ve kabul edilmesi esastır." "Çevremizde olup bitenlerin istediğimiz gibi olmaması bir felâkettir.",

88 Akılcı Olmayan Düşünceler (İrrasyonel İnançlar)
"Mutsuzluk dış nedenlerden, koşullardan olur ve kişi bunları kontrol edemez.", "Bazı güçlüklerden kaçmak onlarla yüz yüze gelmekten daha kolaydır.", "Kişi başkalarına bağımlıdır ve kendinden güçlü ve dayanabileceği bir kimse olmalıdır."