Öğrencilerin Üst Düzey Zihinsel Becerilerinin Belirlenmesi Performansa Dayalı Durum Belirleme Performans Görevleri, Dereceli Puanlama Anahtarları, Öğrenci.

... konulu sunumlar: "Öğrencilerin Üst Düzey Zihinsel Becerilerinin Belirlenmesi Performansa Dayalı Durum Belirleme Performans Görevleri, Dereceli Puanlama Anahtarları, Öğrenci."— Sunum transkripti:

1 Öğrencilerin Üst Düzey Zihinsel Becerilerinin Belirlenmesi Performansa Dayalı Durum Belirleme Performans Görevleri, Dereceli Puanlama Anahtarları, Öğrenci Portfolyoları Doç.Dr. İsmail KARAKAYA Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Eğitim Bil. Böl. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme ABD.

2 Yaşamda Başarılı Olabilmek İçin Hangi Özellikleri Sahip Olmalıyız?
Grupla Çalışma İletişim Yaratıcılık Eleştirel Düşünme Teknoloji Etkin Kullanma Yaratıcı Yazma Empati Girişimcilik Karar Verme Sorun Çözme

3 Yaşamda Başarılı Olmak İçin Okulun Katkısı Ne Olmalıdır?

4 ÖĞRENCİ BAŞARISININ GELİŞİMİ
BİLGİ BECERİ YETENEK ÖĞRENCİ BAŞARISININ GELİŞİMİ

5 Performans kavramı ile yaşamda başarı arasında ilişki kurabilir miyiz?
Başarım, Edim, Edinç, İş başarımı, Bireyin bir işi yaparken gösterdiği caba, gayret öğrendiklerini kullanarak bir durum için özgün yanıt koyduğu yada yapılandırması sırasında ortaya çıkan durum “Öğrencilerin edindiği bilgi ve becerileri kullanarak bir öğrenmeye yönelik tüm çabalar ile ortaya konulan ürün”

6 Öğrencilerimizin okulda, genel sınavlarda ve özellikle yaşamda daha başarılı olabilmesi İçin; a) Performans Görevleri, b) Projeler, c) Öğrenci Ürün Dosyaları, d) Öz, Akran ve Grup Değerlendirmeleri bir araç olarak kullanılabilir mi? Fazla miktarda kitap okuyan, çalışmalarını planlı bir şekilde yürüten ve sorgulayan, araştıran öğrencilerin sınavlardaki ve yaşamlarındaki başarıları hakkında neler söyleyebiliriz?

7 Performans Görevlerinin Uygulanması Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar
Öğrenciler bu çalışmalara neden gerekli özeni göstermiyor? Bu kadar çalışmanın değerlendirmesini nasıl yetiştireceğim? Bu çalışmayı, Ayşe’nin kendisi mi, yoksa annesi veya babası mı yaptı? Öğretmenime teslim ettiğim performans görevini, elektrikçi Mehmet amacının yaptığını kimseye söylememeliyim. Görev zaten hiç ilgimi çekmemişti.

8 Performans Görevlerinin Uygulanması Sırasında Yaşanan Bazı Sorunlar
Performans görevlerinin internetten hazır indirilmesi Öğrencinin mi anne-babanın mı performansı ? Performans görevlerinin zamanında veya hiç teslim edilmemesi Etik davranış sorunu (Marangoz, elektrikçi gibi başkaları tarafından yapılarak hazır getirilmesi) Görevleri değerlendirmek için yeterli sürenin olmaması* Öğrencilerin özen ve gayret göstermemesi. Kalabalık sınıflarda ve bütün derslerdeki uygulanma şekillerine ilişkin sorunlar … Aynı anda bir çok çalışmanın değerlendirilmek zorunda kalınması

9 Performans Görevleri 2. Nasıl Geliştirilir?
4. Puanlanması ve geri bildirim verme nasıl yapılır? 3. Nasıl Uygulanır? 1.NEDİR?

10 Okullarda Uygulanan Bazı Performans Görevleri 1. Örnek1 2. Örnek 2 3
Okullarda Uygulanan Bazı Performans Görevleri 1.Örnek1 2. Örnek 2 3. Örnek 3 4. Örnek 4 5. Örnek 5 Proje Örneği !!!!!!

11 Performans Görevlerinin Özellikleri
* Bilgilerin gerçek yaşamda kullanılmasına olanak tanımalıdır. * Üst düzey davranışları ölçmeye ve geliştirmeye imkan vermelidir(Eleştirel düşünme, Yaratıcı düşünme, Sorun Çözme, Yazma, İletişim vb.). * Tek bir doğru yanıtı değil birden fazla doğru yanıtı içermelidir. * Belirli bir zaman aralığında hazırlanmalı ve bir ürün olmalıdır(öğrenci performansının gözlenmesine fırsat vermeli). * Sosyal becerilerin gelişmesine katkı sağlayan (grupla çalışma, iletişim, model oluşturma gibi ) bir araçtır.

12 Genişletilmiş Yanıtlı (Araştırmaya Dayalı)
Amaç araştırma yapma, özgün ürünler orta koyma, iletişim gibi uzun zaman içerisinde gelişen üstü düzey davranışların ölçülmesi ve öğretilmesi amaçlanılan bir durumda bu tarz görevler verilmesi gerekir. PERFORMANS GÖREVİ TÜRLERİ YAPISINA GÖRE Genişletilmiş Yanıtlı (Araştırmaya Dayalı) Sınırlandırılmış İÇERİĞİNE GÖRE Disiplinler Arası Çoklu Seçenekli Daha az karmaşık içeriğe sahip çalışmaların öğrencilere yaptırılma durumunda kullanılabilir. Kompozisyon yazma, dramatizasyon, grafik oluşturma ve yorumlama gibi…durumlarda verilir. Bir,iki, bir gün gibi kısa süreli çalışmalar için …..

13 1. Tanımlama Bölümü Aynı anda bilişsel, duyuşsal ve psikomotor davranışların ölçülmesine imkan verir. 2. Birden fazla beceri ve kazanımlar ölçülebilmektedir. İçerik Düzeyi Sınıf Düzeyi Beklenen Performans Puanlama Yöntemi TÜRKÇE Tema: Değerlerimiz Kazanımlar: Konuşmasında olayları oluş sırasına göre anlatır. Üstlendiği role uygun konuşur. Masal, hikâye, fıkra veya filmi tekniğine uygun anlatır. Disiplinler Arası: 2. sınıf Yaratıcılık İletişim Türkçeyi doğru güzel ve etkili kullanma Dereceli Puanlama Anahtarı Görevler birden fazla dersi ilişkilendirilerek disiplinler arası hazırlanabilir !!!!!!

14 Öğrencilerin yakın çevresinden olmalı (örneğin ünlü karakterler-keloğlan, temel reis, vb.)
Bir başkasının dilinden verilebilir. (Atatürk, Belediye başkanı vb.). Görev doğrudan verilmemeli ilgi çekici bir girişten sonra verilmelidir. Mümkün olabildiğince seçenek sunulabilmelidir. 2. Görev Bölümü Performans Görevlerinde küçük düzenlemelerle ek performans görevleri üretilebilir?

15 Yönerge hazırlarken nelere dikkat etmeliyiz?
3. Yönerge Bölümü YÖNERGE: Sevgili çocuklar çalışmanızı yaparken aşağıdaki tavsiyelere dikkat etmeniz gerekir. Öncelikle bana ait resimleri dikkatlice inceleyin. İncelediğiniz resimleri oluş sırasına göre sıralamayı unutmayınız. Hikayede geçen karakterleri canlandıracak bir arkadaş grubu oluşturun. Oluşturduğunuz grup içinde görev dağılımı yapın. Canlandırma sırasında dilimiz Türkçe’yi doğru, güzel ve etkili kullanmaya dikkat edin. Çalışmanızı 2 ders saatinde tamamlayın. Süreç içerisinde öğrenciye yardımcı olarak rehberlik edecek ifadeler bulunmalıdır.

16 Performans görevinden beklenilen beceriler dikkate alınarak ölçütler oluşturulur.
Hazırlarken sırasını takip edebiliriz. 4. Değerlendirme Bölümü Ölçütler Başlangıç Düzeyinde Kabul Edilebilir Oldukça Başarılı Başarı Puanı Görüşler ve Öneriler İçerik Hikaye istenilen ölçüde oluşturulamamış, hikaye için görsellerin çok azı kullanılmıştır. Hikaye istenilen ölçüye yakın olarak oluşturulmuş, hikaye için görsellerin çoğu kullanılmıştır. Hikaye istenilen ölçüde oluşturulmuş, hikaye için görsellerin tamamı kullanılmıştır. İlgi Çekicilik Hikayenin içeriği ve canlandırma sınıftaki çok az öğrencinin dikkatini çekmiştir. Öğrencilerin önemli bir kısmı izlerken sıkıldığı görüşmüştür. Hikayenin içeriği ve canlandırma sınıftaki öğrencilerin belirli bir kısmının ilgisini çekmemiştir. Öğrenciler izlerken kısmen sıkılmıştır. Hikayenin içeriği ve canlandırma sınıftaki öğrencilerin önemli bir kısmının dikkatini çekmiştir. Öğrenciler sıkılmadan izlemişlerdir. Etkili Konuşma Canlandırılan hikayedeki kelime, ifade, vurgu ve tonlamalar biraz etkili kullanılmıştır. Canlandırılan hikayedeki kelime, ifade, vurgu ve tonlamalar yeterince etkili kullanılmıştır. Canlandırılan hikayedeki kelime, ifade, vurgu ve tonlamalar oldukça etkili kullanılmıştır. Canlandırma Oluşturulan hikaye biraz etkili canlandırılmıştır. Oluşturulan hikaye yeterince etkili canlandırılmıştır. Oluşturulan hikaye oldukça etkili canlandırılmıştır. GERİ BİLDİRİM: Çalışmanın güçlü yanları: Eğer varsa öğrencinin ürün oluşturma sürecinde yaptığı hata / hatalar: Çalışmanın güçlendirilmesi gereken yönleri: Öğretmenin diğer yorumları: Ölçütler verilen görevlere göre değişir.

17 Performans Görev Örnekleri 1. 2
Performans Görev Örnekleri Sınıf Türkçe Dersi Sınıf İçi Performans Görevi Sınıf Hayat Bilgisi Araştırmaya Dayalı Performans Görevi 3. 3.Sınıf Türkçe Dersi Araştırmaya Dayalı Performans Görevi (Seçmeli) 4. 3.Sınıf Hayat Bilgisi Araştırmaya Dayalı Performans Görevi 5. 4.Sınıf Sosyal Bilgiler ve Türkçe Dersi için Araştırmaya Dayalı Performans Görevi (Seçmeli) Sosyal Bilgiler Dersi Araştırmaya Dayalı (Disiplinler arası ve Seçmeli ) 7. 6.Sınıf Matematik Dersi Sınırlandırılmış (Sınıf içi Performans Görevi)

18 Hazırlanırken Dikkat edilmesi Gereken Noktalar
Öğrenci performansının en önemli yönlerini yansıtıp yansıtmadığına karar verin. DPA’nın, ölçülecek olan yapısal çıktıları yansıtıp yansıtmadığına karar verin. DPA’nın, konu dışı herhangi bir öğe içerip içermediğine karar verin. Eğer öyle ise, değiştirin. DPA’nın belirtilen sınıf düzeyine çok fazla takılmayın. Çok az ya da hiç değişiklik yapmadan diğer sınıflar için de kullanılabilir. Anlatımların açık olduğundan emin olun. Mümkün olduğunca az sayıda göreceli anlatımların kullanılması Ölçütlerin ve her bir düzey için yapılan tanımlamaların binişik olmasından kaçınılması

19 DPA ile Durum Belirleme Geribildirim Verme
İlkönce güçlü oldukları yönler daha sonra zayıf yönleri açıklanmalıdır. Bir ölçüte ilişkin süreç içerisindeki, uygulamalardaki gelişimleri hakkında bilgi verilmelidir. Öğrencilere olabildiğince dereceli puanlama anahtarındaki başarı düzeyleri nitel olarak ifade edilmelidir.

20 Performans Görevlerinin Uygulanması
Sınıfa Tanıtım ve Görevin Oluşturulması Çalışmanın Sunumu ve Değerlendirilmesi Sınırlandırılmış Performans Görevleri Sınıfa Tanıtımı ve Görevlerin Dağıtılması Çalışmaların Kontrol Edilmesi ve Geri Bildirimlerin Öğrencilere Verilmesi Çalışmaların Sunumu , Değerlendirilmesi ve Geri Bildirimlerin Yapılması Araştırmaya Dayalı Performans Görevleri

21 Performans Görevleriyle İlgili Öz Değerlendirmelerim
Performans Görevlerinin Hazırlanması, Uygulanması ve Puanlanması İle ilgili öğrendiklerim……. Hazırlama, Uygulama ve Puanlama ile ilgili yanıtını bilmediğim sorular var mı? Sunumu ben yapsaydım, şu sorulara yanıt verecek içerikle ilgili açıklamalara yer verirdim

22 Öğrencilerin Değerlendirme Sürecine Katılması
Öz Değerlendirme Akran Değerlendirme Grup Değerlendirme

23 Öz Değerlendirmesini Etkili Yapan Kişilerin;
a) sosyal ilişkilerdeki durumu (eşiyle, arkadaşlarıyla vb.) b) akademik başarısı (Türkiye derecesi yapmış veya oldukça başarılı öğrencileri hiç gözlemledik mi? Lütfen onları bir ara dikkatle gözlemleyiniz.!!!! c) Kendine ve çalışmalarına bakış açısı d) olaylara bakış açısı nasıl olur?

24 Bu hamleye karşılık ne yapabilirim?
Bu hamleden şunları öğrendim….. Öz değerlendirme: Öğrencilerin kendi çalışmaları hakkında belirli ölçütleri kullanılarak kararlar vermesidir. Öğrencilere öz eleştiri, karar verme, kendini kontrol edebilme vb. becerileri kazandırabilmek için öz değerlendirme ve akran değerlendirmelerden yararlanabilir miyim?

25 Öz Değerlendirmeyi Sınıf Ortamında Nasıl Yaptırabilirim?
Sözel Olarak Değerlendirme Sözel Olarak Sorduğum Soruların Yanıtlarını Yazarak Değerlendirme Formlar, Dereceli Puanlama Anahtarı vb. Doldurarak Yapılan Değerlendirmeler Nelere Dikkat Etmeliyim? Önce sözel, sonra yazılı, en son da formlarla yaptırılmalı Bazı değerlendirmeleri ÇK, Deftere, Çalışmaların arka tarafına….yazdırmalıyım Her değerlendirme için KESİNLİKLE FORM kullanılmamalıdır Değerlendirmeleri not amaçlı değil daha çok öğretim amaçlı yaptırmalıdır.

26 Öz Değerlendirme İçin Soru Örnekleri
Bu çalışma benim için neden en iyi / en kötü çalışmadır? Bu çalışmayı benim için etkili olmasını sağlayan nedir? Bu çalışmayı başarıyla bitirmek için neler yaptım? Bu çalışmayı yaparken hangi becerilerim gelişti? Bu çalışmayı yaparken en çok nerelerde zorlandım? Ne tür problemlerim oldu ve bunları nasıl çözdüm? Bu çalışmayı tekrar aldığımda neleri farklı olarak yaparım?

27 Sınıf Ortamında Ne Zaman Uygulanmalı?
Çalışma Öncesi Çalışma Sırasında Çalışma Sonunda Neler Öğreneceğim? ?????????? Neler Öğrendim? Bu çalışmayı sürdürürken kendi kendime neler öğrendim? Öğreneceğim bilgileri nerede kullanacağım? Çalışmayı yaparken hangi sorunlarla karşılaştım? Bir daha bu çalışmayı alırsam öncelikle …….dikkat ederim. Bu çalışma benim hakkımda neleri göstermektedir?

28 AKRAN DEĞERLENDİRME Akran değerlendirme: Akran değerlendirmede öğrenciler, akranlarının çalışmaları hakkında ölçütler kullanarak çeşitli kararlar vermesidir(Noonan B.& Duncn, R., 2005). Akran değerlendirmesi herhangi bir çalışmanın ardından tek bir öğrenci tarafından yapılabileceği gibi birçok kişi tarafından aynı anda da yapılabilir. Açık uçlu,sorular, dereceli puanlama anahtarları, kontrol listeleri, gözlem formları vb. kullanılır.

29 Öğrenci performanslarının değerlendirilmesinde akran değerlendirmenin kullanılması öğrencilere;
Çalışmalar Hakkında Daha Ayrıntılı Dönütler Vermekte, Çalışmaları Eleştirel Bir Gözle Bakıp Kritik Etmekte, Diğer Benzer Çalışmaları Daha Ayrıntılı Görmekteler, Üründen Çok Öğrenme Sürecine Yönlendirmekte, Kendisinin Ya Da Çalışmasının Arkadaşları Tarafından Nasıl Görüldüğüne İlişkin Önemli Dönütler Vermekte, Yaşamboyu Öğrenmeyi Gerçekleştirmesine Olanak Tanımaktadır.

30 Grup Değerlendirme Öz değerlendirme Akran değerlendirme

31 Öğrenci Ürün Dosyaları –Çeyiz Sandığı - Öğr. Gör. Dr. İsmail KARAKAYA
Portfolyoya Dayalı Durum Belirleme Öğrenci Ürün Dosyaları –Çeyiz Sandığı - Öğr. Gör. Dr. İsmail KARAKAYA

32 En çok sevdiği ve en az sevdiği çalışmaları, konuları, ürünleri görebiliriz…

33 El becerileri ve dikkat becerisi

34 Özgün ürünlerin ve fikirlerin çıkmasına katkı sağlıyor…
Özgün ürünlerin ve fikirlerin çıkmasına katkı sağlıyor….Yaratıcılığını Geliştirmekte….

35 ?????????????????????

36 Ürün çeşitliliği, iletişim becerisi, araştırma becerisi vb.

37 Sevdiği renklerden hareketle kişiliği…Düzen ve titiz olmayı….
Hmmm İlk çalışması ile son çalışması arasında oldukça bir farklılık var. Tebrik etmek gerek performansında önemli bir gelişme var. Sevdiği renklerden hareketle kişiliği…Düzen ve titiz olmayı….

38 Portfolyonun Yararları Neler Olabilir???

39 Öğrenci Ürün Dosyaları
Öğrencinin bir bütün olarak gelişim ve öğrenme süreci ile ürünlerini gösteren, aynı zamanda değerlendirilmesini de sağlayan sistemli ve amaçlı olarak oluşturulmuş gelişim dosyalarıdır. Herhangi bir çalışma dosyası değildir. Öğrenciyi başarılı/başarısız olarak sınıflandırmayı sağlayan bir araç değildir. Öğrencilerin özelliklerini birbirleri ile karşılaştırmak amacıyla oluşturulmuş araçlar değildir.

40 Öğrenci Ürün Dosyalarını Niçin Kullanmalıyız?
Öz güven, Sorumluluk, Planlı Olma, Karar Verme, Düzenli olma, İlgi alanlarını tanıma vb. becerilerin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerine katkı sağlamaktadır. Öğretmen ve öğrenciler sorumlulukları paylaşmaktadır. İş birliğine dayalı bir öğrenme gerçekleşmektedir. Öğrenciyi öğrenme süreci içerisine katmaktadır. Kendinin güçlü ve zayıf yönlerini görmeleri sağlar.

41 Sınırlılıkları Planlanması ve hazırlanması fazladan zaman istemektedir. Saklanması ve korunması sıkıntılıdır. Öznel bir değerlendirme içermektedir. Portfolyo konferanslarını düzenlemek zaman alıcı ve zordur.

42 İçerisinde Neler Olmalı ?

43 Dosyaların Oluşturulma Süreci
1. Uygulama Öncesi 2. Uygulama 3. Uygulama Sonrası

44 Uygulama Öğrenci ve velilere bilgilendirmelerin yapılması,
Çalışmaların toplanması, Öğrenci görüşmelerinin yapılması, Çalışmaların öğretmenler tarafından gözden geçirilmesi,ve geri bildirimlerinin öğrencilere verilmesi, Öğrenci çalışmaları arasından uygun olanların seçimi, Öğrenci Dosyasının öğrenciler ve öğremenlerce değerlendirilmesi.

45 Öğretmen - Öğrenci Görüşmeleri
Öğrenci ürünlerinin belirli bir sisteme göre yerleştirilmesi, Öğrenci çalışmalarına ilişkin dönütlerin yapılması, ve yorum kartlarının doldurulması Öğrenci çalışmalarının öğrenci-öğretmen işbirliğiyle seçilmesi, Velilere ait geribildirimlerinin alınması

46 Öğretmenin Rolü Nedir? Kapsamı belirlemek Öğrencilere bilgi vermek.
Geribildirim vermek. Öğrenci gelişimini yönlendirmek Velilerin katılımını sağlamak İşbirliğini güçlendirmek

47 Öğrencinin Rolü Nedir? Sorumluluklarını yerine getirmek,
Etkinlikleri istenen niteliklere uygun olarak hazırlamak. Dosya içerisinde yer alacak ürünleri öğretmeniyle birlikte seçmek. Seçmiş olduğu çalışmalara ilişkin özdeğerlendirmeleri yapmak Çalışmaları velisiyle ve arkadaşlarıyla paylaşmak.

48 Velinin Rolü Ürünlerle ilgili geribildirim vermek.
Çalışmalara yönelik olarak çocuklarıyla; Bana neler yaptığını anlatır mısın?, Bu çalışma hakkında ne düşünüyorsun? Bu çalışmayı yaparken neler öğrendin? Bu çalışmaları yaparken en çok nerelerde zorlandın? Gibi yansıtıcı öğrenme sorularını sorarak öğrencilerle bilgi paylaşımını yapması Çalışmaların yapılması için ortam hazırlamak. Lojistik destek sağlamak.