ANA HATLARIYLA BAĞIMLILIK

... konulu sunumlar: "ANA HATLARIYLA BAĞIMLILIK"— Sunum transkripti:

1 ANA HATLARIYLA BAĞIMLILIK
SELİM AL / VAİZ

2 İçerik 1- Tarihçe 2- Bağımlılık Yapıcı Maddeler 3- Bağımlılığın Tanımı 4- Bağımlılık Döngüsü 5- Bağımlılığın Nedenleri 6- Bağımlılıktan Koruyucu Faktörler

3 Tarihçe Tarihte yazılı belgelerden bilgi edinebildiğimiz ilk madde alkoldür. MÖ 4000 yıllarında Sümerlerin haşhaş ve kenevir kullandıkları Perslerin kutsal kitabında kenevir bitkisinin insana mutluluk ve neşe verdiği, keder ve üzüntüyü dağıttığı yazar

4 Tarihçe 1960’lara kadar bağımlılık yapan maddeler ciddi bir sağlık sorunu olarak algılanmadı Vietnam savaşında askerler yaralanma ve travmatik deneyimleriyle başa çıkmak için morfin ampul kullandılar Vietnam savaşından sonra bağımlı asker vardı 1980’li yıllardan sonra sentetik uyuşturucular ve özellikle amfetamin tipi uyarıcı maddeler yaygınlaştı

5 Bağımlılık Yapıcı Maddeler
Sigara Alkol Uçucu maddeler (tiner, bali vb) Eroin Esrar Ecstasy Kokain İlaçlar (akineton,bz) Sentetik uyuşturucular ( bonzai… )

6 Esrar Eroin Kokain Ecstasy Uçucu Madde MADDE ADI GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ
VERİLEN İSİMLER KULLANIM BİÇİMİ Esrar Kahverengi, pislenmiş kalıplar Joint, Marijuana, ot Sigara biçiminde Eroin Açık kahverengi toz Toz, beyaz, eyç (H) peynir Burun yolu, sigara ile (koreks) buharı çekilerek (kaydırma), damardan Kokain Beyaz renkli toz Kok, buz Genellikle buruna çekilir Ecstasy Beyaz, kahverengi, pembe sarı tabletler ya da kapsuller (Üstünde kuş ya da fil resmi olabilir.) Beyaz kumrular Hap Uçucu Madde Tiner, Bali ve yapıştırıcılar çakmak gazı, kuru temizlemede kullanılan maddeler Benzin, yazı hatalarını silmekte kullanılan maddeler (Tipp-ex) Torba içine konulup, burun yolu ile çekilerek

7 Eroin

8 Kokain

9 Esrar

10 Ekstazi

11 Uçucular

12 Sentetik Kannabinoidler

13 3- Bağımlılığın Tanımı;
12 aylık sürede 3’ünün varlığı 1.Tolerans gelişmesi : istenen etkiyi sağlamak için belirgin olarak artmış miktarlarda madde kullanma gereksinimi Aynı miktarda madde ile azalmış etki sağlanması 2. Madde kesildiğinde ya da azaltıldığında fiziksel ya da psikolojik yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması 3. Sosyal, bedensel ya da ruhsal bir sorunun varlığına karşın madde kullanımını sürdürme 4. Madde kullanımını bırakmak ya da denetlemek için yineleyen çabalar 5. Maddenin tasarlandığından fazla miktarda ve sürede alınması 6. Maddeyi elde etmek için çok zaman harcama 7. Madde etkisi altında olduğu için günlük işlerini yerine getirememe

14 Bağımlılığın Tanımı; Kullanılan madde miktarında artış

15 Bağımlılığın Tanımı; Yoksunluk belirtileri
UYKUSUZLUK İŞTAHSIZLIK HUZURSUZLUK AĞRILAR GERGİNLİK ÇOK UYUMA YORGUNLUK BİTKİNLİK HAYAL GÖRME RAHATLAYAMAMA

16 Bağımlılığın Tanımı; Zarar vermesine rağmen madde kullanma
Bırakma beni n’olur !

17 Bağımlılığın Tanımı; Başarısız bırakma girişimleri
“Sigarayı bırakmak çok kolay, ben sigarayı tam 100 kere bıraktım” Bernard Shaw

18 Bağımlılığın Tanımı; Kontrol edememe

19 Bağımlılığın Tanımı; Fazla zaman harcama

20 Bağımlılığın Tanımı; Madde Kötüye Kullanımı
12 aylık sürede 1’nin varlığı İşte okulda ya da evde alması beklenen başlıca sorumlulukları alamama ile sonuçlanan yineleyici bir biçimde madde kullanımı (örn. Madde kullanımı ile ilişkili olarak sık sık işe gitmemeler ya da işte başarı gösterememe; madde kullanımı ile ilişkili olarak okula gitmemeler, okulu asmalar ya da okuldan kovulmalar; çocuklar ya da ev halkının ihmal edilmesi) Fiziksel olarak tehlikeli durumlarda yineleyici bir biçimde madde kullanımı( örn. Madde kullanımının yarattığı bozukluklar sırasında araba kullanma ya da bir makineyi işletme) Madde ile ilişkili, yineleyici bir biçimde ortaya çıkan yasal sorunlar ( örn: madde ile ilişkili davranım bozukluğuna bağlı tutuklanmalar) 4. Maddenin etkilerinin neden olduğu ya da alevlendirdiği, sürekli ya da yineleyici toplumsal ya da kişilerarası sorunlara karşın sürekli madde kullanımı (örn: entoksikasyonun sonuçları hakkında eşle olan tartışmalar, fiziksel kavgalar)

21 Bağımlılığın Tanımı; Alkol/Madde Kullanım Bozukluğu
12 aylık bir dönem içinde ortaya çıkan, aşağıdakilerden ikisi (veya daha fazlası) ile kendini gösteren, klinik olarak belirgin bir bozulmaya ya da sıkıntıya yol açan uygunsuz bir madde kullanımı örüntüsü Tasarlandığından daha yüksek miktarlarda ya da daha uzun süre kullanım Bırakmak ya da denetim altına almak için sürekli bir istek ya da boşa çaba Maddeyi sağlamak, kullanmak, etkilerinden kurtulmak için çok fazla zaman harcama Madde kullanımı nedeniyle sosyal aktivitelerden vazgeçilmesi

22 4- Bağımlılık Döngüsü

23 5- Bağımlılığın Nedenleri
a. Nörobiyolojik Nedenler *Beyin ödül devreleri (hayvan çalışmaları) *Genetik nedenler b. Çevresel Nedenler c. Psikodinamik Nedenler

24 5- Bağımlılığın Nedenleri : b- Çevresel Nedenler
Aile koşulları Stres Erken yaşta fiziksel ya da cinsel kötüye kullanılma Şiddete tanıklık etme Madde kullanımı olan akranların varlığı Maddeye ulaşılabilirlik Kültürel özellikler

25 5-Bağımlılığın Nedenleri : c- Psikodinamik Nedenler, (Bağlanma)
Bakım veren ile çocuk arasında gelişen, insan hayatındaki diğer ilişkilerin çekirdeği (Bowlby 1969, 1973)

26 5-Bağımlılığın Nedenleri : c- Psikodinamik Nedenler, (Bağlanma)
Bakıcı ile ilişki diğerlerinden farklı. Bakıcı, bebeğin rahatladığı ve kendisini güvende hissettiği bir üs. Bebek bakıcıya yakınsa güvende hisseder ve araştırır.  Güvenli ilişki kurulmuşsa bebek bu duyguyu geneller ve sosyal dünyaya yöneltebilir.

27 5-Bağımlılığın Nedenleri : c- Psikodinamik Nedenler, (Bağlanma) Harlow’un deneyi 1958
Doğumdan sonra annelerinden ayrılmış maymunlar Tel anneler/kumaş kaplı anneler Tel annede ek olarak biberon Fizyolojik gereksinimlerin karşılanmasının tek başına bağlanma için yeterli değil.

28 5-Bağımlılığın Nedenleri : c- Psikodinamik Nedenler, (Bağlanma)
Annelerinden erken yaşta ayrılan çocuklarda ergenlik ve ileri yaşlarda suç oranı artmakta. Yaşamın ilk üç yılındaki, anne yoksunluğu çocuklarda fiziksel ve ruhsal hastalık riskini artırmakta.

29 5-Bağımlılığın Nedenleri : c- Psikodinamik Nedenler, Ergenlik
Hızlı bedensel değişiklikler Kimlik arayışı Duygusal dalgalanma Yetişkin davranışlarını taklit etme Bağımsızlık arzusu Eleştiriye tahammülsüzlük Kuralları ihlal Öfke nöbetleri Kendini tüm güçlü hissetme Merak

30 5-Bağımlılığın Nedenleri : c-Psikodinamik Nedenler / Farklı gözükmeye çalışmak

31 5-Bağımlılığın Nedenleri : c-Psikodinamik Nedenler /Arkadaş grubuna uyum sağlamak için

32 5-Bağımlılığın Nedenleri : c-Psikodinamik Nedenler /Eğlenmek

33 5-Bağımlılığın Nedenleri : c- Psikodinamik Nedenler / Sorunları çözdüğüne inanmak

34 6- Bağımlılıktan Koruyucu Faktörler:
Bireysel Faktörler Uygun gelişim dönemleri Zekanın düzeyi Olumlu özellikteki arkadaşlar Sorun çözme yetilerinin gelişmiş olması İç disiplinin olması Hayır diyebilme becerisi

35 6- Koruyucu Faktörler Aile ve Çevre
Çocuğun ihtiyaçlarının karşılanıyor olması Öğrenmeyi destekleyen ebeveynler Kontrollü serbesti Akraba ilişkilerinin güçlü olması Olumlu akran Çocuk ve ebeveynler arasında güçlü bağlar Ailenin destekleyici tutumu Sınırların net olması Ailede alkol madde kötüye kullanımının olmaması

36 Sonuç Olarak….Bağımlılık Bir Süreçtir

37 Merakla başlayan süreç…..

38 İkinci kez deneme

39 Üç ve sonrası…

40 Teşekkürler……

41