Azgelişmiş Ülkelerin Profili

... konulu sunumlar: "Azgelişmiş Ülkelerin Profili"— Sunum transkripti:

1 Azgelişmiş Ülkelerin Profili
Prof. Dr. Metin BERBER

2 Azgelişmiş Ülkelerin Profili 1 Kavram Sınıflandırması ;
Adlandırılması H.W.Singer ; “Zürafa gibi tanınması çok kolay fakat tanımlanması oldukça zor” Kavram Sınıflandırması ; 1. Az gelişmiş, Gelişmemiş, Geri Kalmış, Gelişmekte Olan 2. Zengin, Fakir 3. Sanayileşmemiş 4. Geri Bırakılmış, Geri Bıraktırılmış 5. Periferi Ekonomiler, Çevre Ekonomiler, Yan Ekonomiler, Uydu Ekonomileri, Üçüncü Dünya Ülkeleri 6. Tarım Ülkeleri, Hammadde Ülkeleri Prof. Dr. Metin BERBER

3 Azgelişmiş Ülkelerin Profili 2
Tanımlanması 1. Uluslararası Gelişme Fark. Göre Tanım. ve Ölçme 2. Kaynakların Kullanım Durumuna Göre Tanımlama ve Ölçme Mikro Anlamda; işgücü; işsizlik, sermaye ; kapasite kullanım oranı doğal kaynak ; ekilebilir arazinin kullanım oranı yer altı zenginlikleri ; hammadde ihracat oranı Makro Anlamda ; GSMH Açığı 3. Toplumsal Temel İhtiyaçların Karşılanmasına Göre Tanımlama ve Ölçme Beslenme, sağlık, eğitim konut ihtiyaçlarının karşılanması İhtiyaçlar karşılanma sınırına ulaşınca bu ihtiyaçların ” gelir esnekliği” düşer Prof. Dr. Metin BERBER

4 Az gelişmiş Ülkelerin Özellikleri
Leibenstein’e göre az gelişmiş ülkelerin temel özellikleri; ekonomik ve yapısal özellikler b. Demografi özellikler c. Kültürel, siyasal ve sosyal özellikler d. Teknolojik özellikler Kişi başına düşük gelir ve ilgili sonuçları, dengesiz gelir dağılımı, tarım sektörünün nispi büyüklüğü ve gizli işsizlik, tasarruf ve yatırımların düşüklüğü, yetersiz sermaye birikimi ve fakirlik kısır döngüsü, düalist yapı ve doğurduğu sorunlar, Pazar yapısı ve sorunları, dış ticaret yapısı ve bağımlılık olguları Prof. Dr. Metin BERBER

5 03.12.2018 Prof. Dr. Metin BERBER Ülke Kişi Başına Düşen Gelir (PPP)
En Fakir %40’ın Gelir Payı (%) En Zengin %20’nin Gelir Payı (%) 1993 1999 1. Sierre Lone 2. Tanzanya 3. Uganda 4. Senegal 5. Bangladeş 6. Pakistan 7. Hindistan 8. Nikaragua 9. Zimbabwe 10. Sri Lanka 750 580 900 1650 1290 2170 1220 1900 2000 2990 414 478 1136 1341 1475 1757 2149 2154 2470 3056 ---- 18.0 17.0 11.0 19.0 21.0 12.0 10.3 22.0 3.3 17.8 17.5 16.7 20.7 22.4 19.7 12.2 18.8 ----- 45.0 48.0 59.0 46.0 40.0 41.0 55.0 62.3 39.0 63.4 45.5 46.1 48.2 42.8 41.1 55.2 11. Guatemala 12. El Salvador 13. Peru 14. Panama 15. Venezuela 16. Tayland 17. Kolombiya 18. Kosta Rika 19. Türkiye 20. Brezilya 21. Meksika 22. Malezya 23. G.Afrika 3350 2350 3220 5840 8130 6260 5490 5520 3920 5370 6810 7930 3517 4048 4387 5016 5268 5599 5709 5770 6126 6317 7719 7963 8138 8.0 14.0 13.0 13.5 7.0 10.0 9.1 7.9 10.9 11.7 12.1 16.4 9.6 12.8 16.0 7.7 8.4 63.0 53.0 50.0 60.0 54.0 65.0 63.3 56.5 51.2 52.8 53.1 48.4 60.9 51.8 47.7 63.8 58.2 53.8 64.8 24. Portekiz 25. İspanya 26. İngiltere 27. Fransa 28. Japonya 29. ABD 10710 13510 17210 19000 20850 24740 15147 16730 20883 21897 24041 30600 23.0 20.0 15.0 18.9 20.1 18.1 19.8 24.8 15.7 35.0 42.0 44.0 43.4 40.3 43.0 40.2 35.7 46.4 Prof. Dr. Metin BERBER

6 Prof. Dr. Metin BERBER

7 Bölgeler İtibariyle Mutlak Yoksulluk Sınırının Altındaki Nüfus
( Günde 1 $’dan Daha Az Gelir Elde Edenler) Bölgeler 1987 1990 1998 Nüfus Milyon % D. Asya & Pasifik D. Avrupa & M. Asya L. Amer. & Karayipler O. Doğu & K. Afrika Güney Asya Sahra-altı Afrika 417.5 1.1 63.7 9.3 474.4 217.2 26.6 0.2 15.3 4.3 44.9 46.6 452.4 7.1 73.8 5.7 495.1 243.2 27.6 1.6 16.8 2.4 44.0 47.7 267.1 17.6 60.7 6.0 521.8 290.9 14.7 3.7 12.1 2.1 40.0 48.1 Toplam 1183 28.3 1276 29.0 1174 23.4 Prof. Dr. Metin BERBER

8 Eğitime İlişkin Bazı Göstergeler
Kişi Başına Düşen Gelir (PPP, 1999) Okur-Yazar Oranı (%, 1997) GSYİH’dan Eğitime Ayrılan Pay (%, 1997) Okullaşma Oranı (%,1997) İlkokul O. Okul 1. Nijer 2. Burkina Faso 3. Eritre 4. Bangladeş 5. Gana 6. Zimbabwe 7. Sri Lanka 8. El Salvador 9. Panama 10. Türkiye 11. Malezya 12. G. Afrika 727 898 1012 1475 1793 2470 3056 4048 5016 6126 7963 8138 14.3 20.7 25.0 38.9 66.4 90.9 90.7 77.0 91.0 83.2 85.7 84.0 2.3 1.5 1.8 2.2 4.2 5.3 3.4 2.5 5.1 4.9 7.9 24 32 29 75 -- 93 100 89 90 9 13 38 22 59 76 36 71 58 64 95 Az Gelişmiş Ülkeler G. Olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler 1790 4880 24430 50.7 71.4 98.7 3.3 4.8 5.4 97 51 96 D. Asya & Pasifik Avrupa & M. Asya L. Amer. & Karayipler Güney Asya Sahra-altı Afrika 3500 5580 6280 2030 1450 87.9 87.2 52.2 58.5 2.9 3.6 3.1 4.1 99 94 77 67 81 66 55 Dünya Ortalamaları 6490 78.0 68 Prof. Dr. Metin BERBER

9 Seçilmiş Ülkelerde Sağlıkla İlgili Bazı Göstergeler
GSYİH’dan Sağlık İçin Ayrılan Pay (%, ) Temiz İçme Suyundan Yaralanama yanların Oranı (%, ) Yeterli Sağlık Hizmetlerinden Yararlanama Sağlıksız Ortamda Yaşayanların Oranı (%, ) Bebek Ölüm Oranı (Binde, 1998) 40 yaşın Altında Hayat Beklentisi (%, 1998) 1. Sierre Lone 2. Etiyopya 3. Nijer 4. Mali 5. Nijerya 6. Bangladeş 7. Pakistan 8. Endonezya 9. Hindistan 10. Türkiye 1.7 1.3 2.0 0.2 1.6 0.9 0.6 2.9 66 75 39 34 51 50 21 26 19 64 45 70 80 33 15 57 25 -- 89 81 94 59 44 47 71 20 283 173 250 218 119 96 120 52 83 42 50.0 42.1 35.2 33.1 33.3 20.8 14.3 12.3 15.8 9.3 Az Gelişmiş Ülk. G. Olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler 3.1 6.2 36 28 60 56 107 38 6 30.3 14.7 3.0 Güney Asya Sahra-altı Afrika 0.8 1.5 18 46 65 151 15.7 34.6 Dünya 2.5 27 Prof. Dr. Metin BERBER

10 Nüfusla İlgili Bazı Göstergeler
Milyon (2000) Nüfus Yoğunluğu (km2 ye düşen kişi) Nüfus Artış Hızı (%) Bağımlılık Oranı (%) 1998 D. Asya & Pasifik Avrupa & M. Asya L. Amer. & Karayipler O. Doğu& K. Afrika Güney Asya Sahra-altı Afrika 1855 474 516 295 1355 659 116 20 26 27 283 28 1.3 0.2 1.7 2.2 1.9 2.6 58.9 50.2 60.5 73.0 66.9 91.0 Dünya 6057 47 1.0 59.0 Prof. Dr. Metin BERBER

11 Kırsal Kesim Nüfus Oranı
Tarım Sektörüne İlişkin Bazı Göstergeler Kırsal Kesim Nüfus Oranı (%, 1998) İşlemeye Uygun Arazi (%, 1997) İstihdam Oranı (%, ) GSMH’daki Pay (%,1999) Tarım Sanayi Düşük Gelirli Ülkeler Orta Gelirli Ülkeler --Düşük Orta Gel. Ülkeler --Yüksek Orta Gel. Ülkeler Düşük ve Orta Gel. Ülk. Yüksek Gelirli Ülkeler 70 35 42 23 59 12.4 8.7 9.2 7.9 10.3 11.7 69 32 31 -- 4 10 29 30 26 27 15 7 12 2 36 40 D. Asya & Pasifik D. Avrupa & M. Asya L. Amer. & Karayipler O. Doğu & K. Afrika Güney Asya Sahra-altı Afrika 66 34 25 43 72 67 12.0 11.9 6.7 5.2 42.4 6.4 17 75 68 37 20 19 8 13 28 18 46 Dünya 54 10.6 Prof. Dr. Metin BERBER

12 Düşük Gelir İthal, Emek Tasarruf Edici Teknolojilere Bağımlılık
Dış Kaynaklı Tedbirlerle Ölüm Oranlarının Azalması Yüksek Oranlı Nüfus Artışı Yüksek İşsizlik ve Eksik İstihdam Kişi Başına Düşük Yatırım Yüksek Emek Düşük Emek Arzı Talebi Kötü Beslenme ve Sağlık Düşük Emek Verimliliği Yetersiz Yönetim Sınırlı Eğitim Olanakları İşe Karşı Zayıf Davranışlar Becerisi Düşük Gelir Yüksek Oranlı Üreme Prof. Dr. Metin BERBER Düşük Tasarruf

13 Düşük Gelir Düşük Yaşam Standartları I. Mutlak Yoksulluk
Zayıf Davranışlar ve Düşük Motivasyon Uluslararası Güç İlişkilerinin Backwash Etkisi Düşük Yaşam Standartları I. Mutlak Yoksulluk II. Yetersiz Sağlık III. Zayıf Eğitim ve Sosyal Hizmetler Uluslararası Ekonomik, Teknolojik ve Kültürel Savunmasızlık Maddesel Değerlerin Uluslararası Transferi 3. Sınırlı Özgürlük Dış Etkiler ve Baskı Ticaret Özel ve Kamu Yardımları Teknoloji Eğitim b) Seçme sansı Maddesel Kazanç Boş Vakit Düşünce Güzellik Yaşam Tarzı Kendi Kaderini Kontrolsüzlük 2. Düşük Kendine Saygı (Kimlik, asalet, saygı, şeref, tanıma) Hükmedilme ve Bağımlılık İsteği Prof. Dr. Metin BERBER