Öznur Nalçınkaya| Örgütsel Davranış Yönetim Psikolojisi

... konulu sunumlar: "Öznur Nalçınkaya| Örgütsel Davranış Yönetim Psikolojisi"— Sunum transkripti:

1 Öznur Nalçınkaya| Örgütsel Davranış Yönetim Psikolojisi
Örgütsel bağlIlIk Öznur Nalçınkaya| Örgütsel Davranış Yönetim Psikolojisi

2 Örgütsel bağlIlIk Örgütsel bağlılık, çalışanın kabulü ve onun psikolojik bir sözleşmeyle işe girmesiyle başlar. Örgütün bir üyesi olarak hedefler, amaçlar ve işin gerektirdikleri konusunda bilgi edinmesiyle gelişir. Bu açıdan bakıldığında örgütsel bağlılık, bir kişinin belirli bir örgüt ile kimlik birliğine girerek oluşturduğu güç birliğidir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

3 Örgütsel bağlIlIk Örgütsel bağlılık kavramı, örgütsel iletişim kavramına bağlı olarak tanımlanabilmekte, daha doğrusu örgütsel iletişim kavramından hareketle açıklanabilmektedir. Örgüt içinde ve dışında gerçekleşen iletişim süreci boyunca çalışanların örgüte olan bağlılığı gerçekleşmektedir. Örgütlerin yaşamlarını sürdürebilmeleri, çalışanların görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirmelerinin yanında bütün çalışanların bir uyum ve işbirliği içinde takım halinde çalışmalarını gerektirmektedir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

4 Sosyal örgüte ve örgütsel role bağlılık.
Örgütsel bağlIlIk Örgütsel çıkarları karşılayacak şekilde hareket etmek için içselleştirilmiş normatif baskıların bir toplamı. Sosyal örgüte ve örgütsel role bağlılık. İşgörenin örgütte kalma ve onun için çaba gösterme arzusu ile örgütün amaç ve değerlerini benimsemesi. İşgörenin işyerine psikolojik olarak bağlanması. Kişinin belli bir hareket tarzına bağlılığı; açık bir ödül veya ceza olmasa bile yapılanı sevme ve ona devam etme isteği. Örgütte kalma isteği duyarak, örgütün amaç ve değerleriyle, birincil hedef olarak maddi kaygılar gütmeksizin özdeşleşme. Örgütün amaç ve değerlerine taraflı, duygusal bağlılığı, amaç ve değerler kapsamında bireyin, rolünü örgütün iyiliği için yapması. Ülkenizin haritasını ekleyin.

5 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK TÜRLERİ
Duygusal Bağlılık Duygusal bağlılık, kuruluşa karşı duygusal veya psikolojik bir bağlanma şeklinde tanımlanır. Devam etme bağlılığı, kişinin üzerinde birçok sorumluluk olduğunu, bu yüzden de işten ayrılmanın büyük karışıklıklara neden olacağını düşünerek işe devam zorunluluğu hissetmesidir. Normatif bağlılık ise işgörenin kişisel bağlılık ya da sadakat nedeniyle bir kuruluşta sürekli kalmak zorunda olmasını düşünmesinden kaynaklanmaktadır. Ülkenizin haritasını ekleyin.

6 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK TÜRLERİ
Sürekli Bağlılık Sürekli bağlılık türünde ise çalışan, örgütte işe başladığı günden itibaren kendisine ve örgüte yapmış olduğu yatırımlardan ötürü örgütten ayrılmak istemeyecektir. Örgüt için harcadığı zaman ve çabayı düşünerek örgütte kalmasının bir zorunluluk olduğunu hisseder. Bu yatırımlar; mesai arkadaşlarıyla yakın sosyal ilişkiler, emeklilik hakları, kıdem, kariyer ve bir örgütte uzun yıllar çalışmaktan dolayı elde edilen özel yeteneklerdir. Ayrıca bağlılığının bir başka nedeni de işten ayrıldığı süre boyunca yapacağı masrafların fazla olma olasılığı ve yeni bir işe ne zaman gireceğinin belli olmaması olarak gösterilebilir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

7 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK TÜRLERİ
Normatif Bağlılık Normatif örgütsel bağlılıkta da kendini örgüte adama ve sadakat gösterme söz konusudur. Örgütün kültürü adanmayı ve sadakat göstermeyi teşvik edici bir yapıdadır. Kısacası örgütün kültürü bu bağlılığı kendisi oluşturmaya çalışır ve çalışanların örgütün kültürünü, misyonunu, hedefini, politikasını içselleştirmesini ister. Kişi örgütte çalışmayı kendisi için bir görev olarak görmeye başlamıştır. Bu kişiler, işverenlerine karşı mecbur olduklarını düşünürler. Bir minnettarlık duygusu sonucu örgütte kalırlar. Ülkenizin haritasını ekleyin.

8 ÖRGÜSEL BAĞLILIĞIN BOYUTLARI
Uyum Boyutu Örgütsel bağlılığın farklı çeşitleri olduğu gibi farklı boyutlarının da olduğu görülmektedir. Uyum boyutunda örgütsel bağlılık çok daha yüzeysel bir şekilde ve bir anlamda çalışanın çıkarları doğrultusunda göstermeye çalıştığı bağlılığı ifade etmektedir. Çalışan uyum bağlılığı göstererek ödüllendirilmeyi düşünmekte ve bir yandan da cezaları kendinden uzaklaştırmaktadır. Ülkenizin haritasını ekleyin.

9 ÖRGÜSEL BAĞLILIĞIN BOYUTLARI
Özdeşleşme Boyutu Bu boyutta bireyler, doyum verici ve kendilerini tanımlayıcı ilişkileri korumak için diğerlerinin etkilerini kabul ederler. Özdeşleşme, kişilerin yakın olma isteğine dayanan örgütsel bağlılık aşamasıdır. İnsanlar diğer kişi ve gruplarla ilişkiye girmek ve bunu sürdürmek için, başkalarının hareket ve davranışlarını benimsiyorsa özdeşleşme var demektir. Özdeşleşme boyutu bağlılığın ikinci aşaması olarak görülür genellikle. Birey kendini ifade edebilme imkânı yaratıldığı ve insanlarla kurduğu ilişkilerin sürdürülme olanağı tanındığı oranda başkalarının etkilerini kabul etmektedir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

10 ÖRGÜSEL BAĞLILIĞIN BOYUTLARI
İçselleştirme Boyutu İçselleştirme boyutu ise bağlılığın son aşamasını belirtmektedir. İçselleştirme boyutunda örgütün ve çalışanların değerleri karşılıklı olarak uyum göstermektedir. Çalışanlar, örgütün kültürünü tamamıyla benimsemişler ve tutum ve davranışlarını bu doğrultuda gerçekleştirmektedirler. Artık çalışanlar örgütün değerleri olarak değil kendi değerleri olarak gördükleri için çok daha rahat ve içten davranırlar. Bu boyut, kişisel değerlerin örgütsel değerlerle uyumluluğu ve örgütsel değer sisteminin, bireyin tutum ve davranışları üzerindeki etkileri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Ülkenizin haritasını ekleyin.

11 ÖRGÜTE BAĞLILIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Çalışanların örgüte bağlılık hissetmesi, kendi iş verimlerini arttırarak örgüt için olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Dolayısıyla bir örgütün, çalışanlarının örgüte bağlılığını arttırabilecek ya da azaltabilecek faktörlerin farkında olması önemli bir nokta olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkenizin haritasını ekleyin.

12 ÖRGÜTE BAĞLILIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Kişisel-Demografik Faktörler Demografik faktörlerin etkilerine baktığımız zaman öncelikle ele almamız gereken faktör yaş faktörüdür. Yaşı ilerlemiş çalışanların, yaşları küçük olan çalışanlara göre örgütlerine daha fazla bağlılık gösterdikleri savunulmaktadır. Örgütsel ve Görevsel Faktörler Örgütsel ve görevsel faktörler başlığı altındaki faktörler rol ve işle ilgili faktörlerden oluşmaktadır. Çalışanların rol çatışması yaşaması, işten beklenen arzu ve beklentilerin karşılanamaması strese neden olduğu gibi örgüte olan bağlılığı da etkilemektedir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

13 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK SINIFLANDIRILMALARI
Etzioni’ nin Sınıflandırması Etzioni’ nin sınıflandırılmasında bağlılık 3’ e ayrılmaktadır. Bunlar yabancılaştırıcı, hesapçı ve moral bağlılık türleridir. Moral bağlılık türünde örgütün amaçları, değerleri ve normlarını içselleştirme ile otoriteyle özdeşleşme temeline dayanmaktadır. Moral bağlılık, örgüt içindeki ödüllendirmelerin bağlılığı etkilemediği bir bağlılık sınıflandırmasıdır. Wiener’ in Sınıflandırması Weiner, araçsal güdüleme ve örgütsel bağlılık ayırımına dayanan kuramsal modelin kurucusudur. Onun değerlendirmesinde araçsal güdüleme, hesapçı, yararcı, kendi ilgi ve çıkarlarına dönük olmayı ifade ederken; normatif-moral bağlılık ise değer veya moral temeline dayanan güdüleme ile gerçekleşmektedir. Allen ve Meyer’ in Sınıflandırması Allen ve Meyer’ in sınıflandırması aynı zamanda örgütsel bağlılığın türleri olarak belirtilmiştir. Allen ve Meyer’ in sınıflandırmasında örgütsel bağlılık 3’ e ayrılmıştır. Bunlar; duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılıktır. Her üç türünde temelde bağlılığı sağladığı, oluşturduğu açıktır fakat bu farklı bağlılık türlerinin hepsinin aynı şekilde gerçekleştiği ve niteliklerinin aynı olduğu söylenemez. Ülkenizin haritasını ekleyin.

14 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK SINIFLANDIRILMALARI
O'Reilly  ve Chatman' ın Sınıflandırması Örgütsel bağlılığı, kişinin örgütüne psikolojik bağlılığı olarak değerlendiren O’Reilly ve Chatman bir örgüte bağlılığı üç boyutta ele almaktadırlar.  Bunlar uyum, özdeşleşme ve içselleştirme boyutlarıdır. Uyum boyutunda temel amaç, belli dış ödüllere ulaşmaktır. Katz ve Kahn’ ın Sınıflandırması Katz ve Kahn örgütsel bağlılığı, çalışanların rolleri ve rollerinin gerekleri bağlamında sınıflandırma yoluna gitmişlerdir. Bu bağlamda anlatımsal ve araçsal devreler olmak üzere iki devreden söz etmişlerdir. İç ödüller anlatımsal, dış ödüller ise araçsal devreleri anlatmaktadır. Buchanan II’ nin Sınıflandırması Bağlılığı, örgütün amaç ve değerlerine adanma olarak değerlendiren ve bir kimsenin, rolüne, araçsal bir değerden ayrı olarak, örgütün kendi iyiliği için bağlılık duyması olarak tanımlayan Buchanan II' de örgütsel bağlılığı üç guruba ayırmaktadır. Özdeşleşme ( Identification ) : Kişinin, örgütün amaç ve değerlerini kendisinin amaç ve değerleri olarak benimsemesidir. Sarılma ( İnvolvement ) : Kişinin, iş rolünün gerektirdiği eylemlere psikolojik olarak bağlılık duymasıdır. Sadakat ( Loyalty ) : Örgüt için duygusal hisler besleme ve ona içten bağlılık göstermedir.  Mowday’ ın Sınıflandırması Mowday’ in sınıflandırmasında görülen bağlılık tutum olarak bağlılık ve davranış olarak bağlılık olmak üzere 2 farklı bağlılık açıklanmıştır. Örgüte bağlılığı, bireyin, belirli bir örgüte ilgisi ve o örgütle özdeşleşme derecesi olarak tanımlamışlardır. Ülkenizin haritasını ekleyin.

15 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE BENZER KAVRAMLAR
Mesleğe Bağlılık Mesleğe bağlılık ile anlatılmak istenen bireyin beceri ve uzmanlık sonucunda mesleğinin kendisi için önemini kavramasıdır. İşe Bağlılık İşe bağlılık, çalışanların işlerine yönelik olarak edindiği duygusal bir bağ ve inançtır. Birey işinin değerini içselleştirmiştir ve ona büyük anlamlar yüklemiştir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

16 ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE BENZER KAVRAMLAR
Örgütsel bağlılık, örgütsel hedeflere ulaşmada kritik öneme sahip faktörlerin başında gelmektedir. Bu nedenle tüm örgütler, üyelerinin bağlılık düzeylerini artırmak istemektedirler. Bu konuda çağdaş örgütler, çeşitli çalışmalar ortaya koyarak çözüm yönünde politikalar üretmektedirler. Örgüte bağlılığı yüksek olan işgörenlerin, görevlerini yerine getirmede ve örgütsel hedeflere ulaşmada ekstra çaba sarf ettikleri görülmekte, ayrıca bu tür işgörenlerin örgüt ile olumlu ilişkiler kurdukları ve daha uzun süre üyeliklerini devam ettirdikleri ifade edilmektedir. Ülkenizin haritasını ekleyin.

17 Öznur Nalçınkaya| Örgütsel Davranış Yönetim Psikolojisi
teşekkürler Öznur Nalçınkaya| Örgütsel Davranış Yönetim Psikolojisi