HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ’NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI

HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ’NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI
Öğr. Gör. Uzm. Berin Bayraklı BEÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı :14

İçindekiler Dünya’da Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi
Türkiye’de Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi Dünya’da Halk Sağlığı Hemşireliğinin Gelişimi Türkiye’de Halk Sağlığı Hemşireliğinin Gelişimi :14

Hedefler Hemşirelik mesleğinin gelişiminin tanımlanabilmesi
Hemşirelik mesleğinin rol ve sorumluluklarındaki değişimlerin tanımlanabilmesi Halk Sağlığı Hemşireliği’nin gelişiminin tanımlanabilmesi Halk Sağlığı Hemşiresi’nin değişen rol ve sorumluluklarının tanımlanabilmesi :14

Dünya’da Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi
:14

Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi (Dünya)
Hemşireliğin tarihi kadının şifa verici rolü ile başlar. Tarihçiler hemşireliğin gelişiminin Hz. İsa peygambere dayandığını belirtmişlerdir.

Hz. İsa’nın sosyal ve dinsel liderliğinin ışığında pek çok zengin ve asil kadın rahibe olarak kendilerini sağlık ve sosyal yardım hizmetlerine adamışlardır.

Dini kuruluşlara bağlı bir grup kadın ev ziyaretleri yaparak açları doyurmuşlar, ihtiyacı olanları giydirmişler ve hastalara evde bakım vermişlerdir. DEKANESLER adı verilen bu kuruluşta çalışan PHOBE bugünkü anlamda ilk ziyaretçi hemşire (halk sağlığı hemşiresi) olarak anılır.

Ortaçağda Hemşirelik hizmeti olarak yapılanlar hastaların fizyolojik gereksinmelerine yardımcı olmak, ruhsal ve dinsel yönden desteklemekti.

16. yüzyılın başlarında Avrupa’da kilise ve manastırlardaki bilim ortamı, yerini dinsel inançların, politik ve ekonomik güç uğruna sömürüldüğü bir düzene bırakmıştı. Derebeylik düzeni nedeniyle yoksullaşan köylüler yer yer ayaklanmaya başladılar.

Yöneticiler derebeyliğe karşı başlatılan köylü ayaklanmasının liderleri olarak, onların içinde yaşayan ve kendileri de birer köylü olan hemşireleri gördüler. :14

Bu nedenle gerek kilise gerekse eyalet yöneticileri, halkı hemşirelere karşı örgütlediler. Bu kargaşa içinde hemşirelerin yaptıkları iş büyü olarak nitelendirildi ve dinsel gerekçelerle işkence görerek öldürülmeleri yasal sayıldı. 15. yy sonlarıyla 16. yy başlarında Almanya, İtalya ve diğer bir çok Avrupa ülkesinde binlerce kadın öldürüldü.

Protestanlığın başlangıcı ile hemşirelikte “karanlık çağ” başlamıştır. Bunun nedeni hemşirelik ve hasta bakımının katolik kilisesi ile çok sıkı bağlar içinde bulunması idi. Din devriminin ortaya çıktığı ülkelerde tüm hastaneler kapatıldı ve hasta bakım hizmetleri de yasaklandı.

Ancak giderek hasta bakım gereksinimi kendini güçlü olarak duyurdu ve yeniden hastaneler açıldı. Bu hizmet zorunluluktan kaynaklanıyordu ve çalışanlara ücret ödeniyordu. Bu dönemde hemşirelik mesleği toplumsal konumunu yitirmişti. Artık hemşireler “alt tabaka” halktan sayılıyordu.

Endüstriyel gelişimin hızlanması ve kentleşme; özgürlük, insan ve kadın hakları adına gelişen fikir ve olaylar ve savaşlar hemşireliğin yeniden doğuşuna neden olmuştur. Bu değişim ortamında Florance Nightingale ( ) 19.yy ortalarında ortaya çıkmıştır.

19. yy’da hemşirelik Nightingale’nin düşüncelerine ve çabalarına dayanarak yeniden doğmuştur. Bunun için en büyük fırsatı da İngiliz askerlerine bakmak için Üsküdar’a gitmesi istendiğinde bulmuştur.

Kırım savaşı sonrası Florance Nihgtingale hastanelerde hastane hemşireliği ve hemşirelik eğitimini organize etmiştir.

Florance Nihgtingale “sağlık hemşireliği” kavramıyla hastalıkların önlenmesi ve sağlığın geliştirilmesinden söz etmiştir. :14

Sağlığın geliştirilmesine yönelik 5 önemli nokta üzerinde durmuştur. Bunlar; temiz hava, temiz su, temizlik, aydınlık , etkin su akıtımı (kanalizasyon)’dır.

Nightingale ayrıca; yeterli beslenme, dinlenme, sanitasyon ve hijyenin sağlık için gerekli olduğu üzerinde de durmuştur.

Florance Nihgtingale ve Rathbone’un önderliğinde evlerde hasta bakacak ziyaretçi hemşireleri yetiştiren ve 1.5 yıllık eğitim veren ilk okul 1862 yılında Liverpol’da açılmış ve bu okuldan mezun olanlara “halk sağlığı hemşiresi” ünvanı verilmiştir.

1893’de hemşireler arasında mesleki ilişkileri düzenleyen ve eğitim standartlarını belirleyen Ulusal Hemşireler Birliği (National League for Nursing, NLN) kuruldu.

19. yüzyıl ile birlikte hemşireler mesleksel bilinçlenmeyle beraber örgütlenmeye başladılar .

1899, Uluslar arası Hemşireler Konseyi (ICN, International Council of Nurses) 1908,1924, Kanada Hemşireler Birliği (CNA, Canadian Nurses Association) 1911, Amerikan Hemşireler Birliği (ANA, American Nurses Association) 1948, İngiliz Hemşireler Birliği (BNA, British Nursing Association) 1971, 1997, Avrupa Hemşireler Birliği (EFN, European Federation of Nurses Association) :14

Türkiye’de Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi
:14

Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi (Türkiye)
Florance Nightingale’in İstanbul’daki dikkati çeken çalışmalarından sonra, II. Sultan Abdülhamit zamanında yapılan istek üzerine Almanya’dan 11 rahibe hemşire gelmiş ve bunlar Osmanlı ordusunun yaralılarına bakmakla görevlendirilmiştir. 1911’de ilk “gönüllü hastabakıcılık kursu” açılmıştır. Altı aylık kurstan sonra yapılan sınav sonucu bu kişilere sertifika verilmiştir. :14

1925 Kızılay hastabakıcı okulu, eğitim süresi 2,5 yıl 1936 Kızılay hastabakıcı okulu eğitim süresi 3 yıl 1958 Ortaokula dayalı ebelik hemşirelik okulları eğitim süresi 4 yıl 1960 9 hemşirelik okulu var, bu okullara “Sağlık Koleji” adı verildi 1985 Liseye dayalı SHMYO Eğitim süresi 2 yıl

1955 ilk HYO (Ege Üni.) 1961 iki HYO (F. Nightingale-Hacettepe HYO) 1968 Hemşirelikte ilk yüksek lisans programı (Hacettepe HYO) 1972 Hemşirelikte ilk doktora programı (Hacettepe HYO) 1996: SHMY’larının 4 yıllık lisans eğitimi veren SYO’lara dönüştürülmesi

Türkiye’de hemşirelikte örgütlenme 1933 yılında Türk Hemşireler Derneği’nin kurulması ile başlar. Uluslararası Hemşireler Birliğine üyedir.

27515 (2010) ve (2011) Sayılı Hemşirelik Yönetmelikleri 6283 (1954) Sayılı Hemşirelik Kanunu 5634 (2007) Sayılı Hemşirelik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun OKUNACAK!!!!!!!!!! :14

Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Hemşirelik Hizmetleri Daire Başkanlığı kuruldu ancak, şu anki Sağlık Bakanlığı sisteminden kaldırıldı.

Halk Sağlığı Hemşireliği
:14

Amerikan Halk Sağlığı Derneği’nin (APHA) tanımına göre halk sağlığı hemşireliği, halk sağlığı bilimi ve profesyonel hemşirelik teorilerinden oluşan bir sentezdir (Stanhope ve Lancester 2000). :14

Uluslar arası Hemşireler Birliği’ne (ICN) göre halk sağlığı hemşireliği, hem profesyonel hemşirelik hem de kurumsallaşmış belli başlı halk sağlığı uygulama alanları içinde bir uzmanlık alanıdır. :14

Halk Sağlığı Hemşiresi
Toplum, grup, aile ve bireylerin sağlığının geliştirilmesi, korunması, hastalıkların erken tanısı, tıbbi tedaviye uyumlarının geliştirilmesiyle hastalık komplikasyonlarının önlenmesi ve rehabilitasyonunda; her yaş grubundaki bireylere yaşadığı ve çalıştığı tüm alanlarda hemşirelik bakımı veren, bu alanlara özgü bilgi ve beceriye sahip hemşiredir. :14

Halk sağlığı hemşireliğinin hizmet hedefi “sağlıklı nüfus”, Hizmet alanı “bu nüfusun yaşadığı her yer”, Hizmet biçimi ise “bu nüfusa sunulan her türlü çağdaş hizmet” yaklaşımıdır. :14

HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ (public health nursing) TOPLUM SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ (community health nursing) ????????????????? :14

Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Gelişimine Etki Eden Faktörler
:14

Halk sağlığı Hemşireliğinin Gelişimi
Nüfus yapısı Ekonomi Politikalar Teknoloji ve bilim Bakım sistemleri Hemşirelik mesleği :14

Dünya’da Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihsel Gelişimi
:14

HSH’nin Tarihsel Gelişimi (Dünya)
Halk sağlığı hemşireliği 19. yüzyılda ABD’de geliştirildi. Halk sağlığı hemşireliği uygulamaları ziyaretçi hemşirelik ve yardım yurdunda çalışma şeklinde başladı. :14

HSH’nin Tarihsel Gelişimi (Dünya)
1859 William Rathbone (ziyaretçi hemşire servisi kurdu) İngiltere evde hasta bakımı veren ilk ziyaretçi hemşire (M. Robinson) F. Nightingale ve W. Rathbone ev ziyereti için hem. eğ. (1862, Liverpool), bu okuldan mezunlara halk sağlığı hemşiresi ünvanı verildi. 1877 ilk ziyaret hemşiresi (PHOBE) 1886 ilk bölge hemşiresi Boston 1887’de Londra’da okul hemşireliği başladı. …… Lillian Wald (ABD) ilk halk sağlığı hemşiresi…… :14

HSH’nin Tarihsel Gelişim (Dünya)
1902 ilk hemşirelik okulu 1910 ilk yasal düzenlemeler 1920 gelişme mesleki statü yükselme Kayıt tutma birey…..iyileştirme ve koruma başlıyor aile ……iyileştirme ve koruma :14

HSH’nin Tarihsel Gelişim (Dünya)
… toplum…..sağlığı geliştirme :14

Türkiye’de Halk Sağlığı Hemşireliği’nin Tarihsel Gelişimi
:14

HSH’nin Tarihsel Gelişimi (Türkiye)
Ülkemizde halk sağlığı hemşireliği ile ilgili ilk çalışmalar 1934 yılında başlamıştır. Dr. Refik Saydam, sosyal hekimlik konusunda girişimlerde bulunarak, çeşitli konularda ihtisas yapmak üzere bir grup hekim ve iki hemşireyi Amerikan Rockfeller Vakfı tarafından sağlanan bursla Amerika'ya göndermiştir. :14

İlk halk sağlığı hemşiresi Fatma Acar'dır. Türkiye'de ziyaretçi hemşire kavramı ilk kez 1943 yılında yayınlanmış olan Trahom Savaş Talimatnamesi'nde geniş şekilde yer almıştır. :14

1943 yılında Verem Savaş Dispanserine bağlı olarak açılmış olan Erenköy Sosyal Hemşire Okulu da, halk sağlığı alanında çalışacak hemşireler yetiştirmeyi amaçlayan bir okuldur. Nitekim buradan mezun olanlar "sosyal hemşire" diploması alarak, Verem Savaş Dispanserleri, Ruh ve Akıl Sağlığı DispanserleAri, Ana Çocuk Sağlığı (AÇS) Merkezleri ve diğer sosyal hemşirelik alanlarında görevlendirilmişlerdir

"Halk Sağlığı Hemşiresi" görev ünvanı, ilk defa 1963 yılında yürürlüğe giren 224 sayılı yasaya dayalı "Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönerge" de yer almıştır.

224 sayılı yasa ve 154 sayılı yönergede halk sağlığı hemşiresinin görev yetki ve sorumlulukları belirtilmiştir. “Halk sağlığı hemşiresi” unvanı hemşireye çalıştığı örgüt nedeni ile verilmiş, ancak bu unvana uygun nitelikte hemşire eğitimi verilmemiştir. Aile hekimliği modeli???? :14

Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 19 Nisan 2011, Resmî Gazete, Sayı : ( 8/3/2010 tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hemşirelik Yönetmeliği) :14

Yönetmelikte Halk Sağlığı Hemşireliği’nin çalışma alanları ve çalışma alanlarına göre görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanmıştır. :14

Çalışma Alanları: Evde Bakım Hemşiresi Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi İş Sağlığı Hemşiresi Okul Sağlığı Hemşiresi Ceza ve Tutukevi Hemşiresi Yaşlı Sağlığı Hemşireliği ????????????????????? :14

1) Evde Bakım Hemşiresi: Yatağa bağımlı veya kendi ihtiyaçlarını bir başkasının desteği olmaksızın karşılayamayacak durumda evde bakım gereksinimi olan bireylere hemşirelik hizmetlerinin sunumundan sorumludur.

2. Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi Hemşirelik Bakımı: Tıbbi tanı ve tedaviye katılma: Eğitim ve danışmanlık:

2. Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi Hemşiresi 3. Eğitim ve danışmanlık: c) Sorumlu üreme ve cinsel danışmanlık ve sorumlu ebeveynlik için eğitim ve danışmanlık yapar. ç) Kadın yaşam evrelerine göre cinsel sağlık/üreme sağlığı sorunlarını belirler, eğitim ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.

3) Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Hemşiresi Birey, aile ve toplumun ruh sağlığını koruma, geliştirme ve sürdürmede görev yapan sağlık ekibi üyesidir.

4) İş Sağlığı Hemşiresi

5) Okul Sağlığı Hemşiresi

6) Ceza ve Tutukevi Hemşiresi

Halk Sağlığı Hemşiresinin Rolleri
:14

Tarihsel süreçte halk sağlığı hemşiresinin rolleri toplumun yaygın sağlık sorunlarına etkili bir şekilde yanıt verebilmek için değişim göstermiştir. :14

Günümüzde sosyal ve ekonomik koşullar ve sağlık bakımındaki değişiklikler bilimsel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak hemşirenin fonksiyonları değişmiş ve değişmeye devam edecektir. :14

Bu değişim özellikle gelişmiş ülkelerde halk sağlığı hemşirelerinin dinamik, çok yönlü ve bütüncül sağlık bakımı sunma çabalarıyla devam etmektedir. :14

Halk Sağlığı Hemşiresinin Rolleri
Toplum Grup Aile Birey Karar verici Vaka yöneticisi İletişimci Eğitici Liderlik Danışman Araştırmacı Savunucu Bakım verici :14

Bakım verici rolü Bireyin, ailenin ve toplumun sağlığını geliştirmek, hastalık olduğunda bakım ve tedavi yapmak :14

Hemşirelik sürecinde kritik düşünme yeteneklerini kullanır.
Karar verici rolü Hemşirelik sürecinde kritik düşünme yeteneklerini kullanır. :14

Vaka yöneticisi Hemşirenin birey, aile ve toplumun ihtiyaçlarını değerlendirdiği, planlama yaptığı ve hizmetler ile koordinasyon kurduğu sistematik bir süreçtir. :14

İletişimci Birey, aile ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamada kurulan iletişim kalitesi kritik önem taşır. :14

Eğitici Sağlığı geliştirmek, korumak ve sürdürmek amaçlı sağlık eğitimlerinin planlanması :14

Liderlik Kendi becerilerimizi diğer insanları etkilemek için kullanarak, onların beceri ve yeteneklerinin daha iyi hale getirilmesi yönündeki çalışmalar olarak tanımlanabilmektedir. :14

Danışman Danışmanlığın amacı bireylerin daha fazla sorumluluk almaları, sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacağını göstermeyi, kendi problemleri ile baş edebilmeleri, başkaları ile ilişkilerde daha yapıcı olmalarını sağlamaktır. :14

Araştırmacı Sağlık sorunlarının bilimsel olarak gösterilmesi için hizmet verilen toplumda araştırmaların yapılması zorunludur. :14

Savunucu Halk sağlığı hemşiresi sağlık bakım sistemi içerisinde hizmete ulaşma bakımından engeli olan özellikle sosyal güvencesi olmayan, dil engeli olan özellikli grupların savunuculuğunu yapar. :14

HALK SAĞLIĞI HEMŞİRESİNİN GÖREVLERİ :14

Halk Sağlığı Hemşiresinin Görevleri
Hastane dışında birey, aile ve topluma kapsamlı bakım verir. 2. Kişilerin kendi kişiliklerini benimseme ve geliştirmelerinde, aile bireylerinin kendi aralarındaki ilişkilerini düzenlemede, eğitim ve sağlık danışmanlığı yapar. :14

3. Koruyucu önlemler alır, risk altındaki grubu gelecekteki tehlikelere karşı uyanık tutar. 4. Hastane dışı okul, fabrika, banka gibi kuruluşlarda sağlık hizmeti verir. 5. Bakmakla sorumlu olduğu nüfus için hemşirelik hizmetlerini planlar, değerlendirir. :14

6. Araştırma yapar, araştırmalara katkıda bulunur. 7. Çalıştığı kurumun politikasına uygun kayıtları tutar, kayıt edenleri denetler. :14

Halk Sağlığı Hemşiresinin Çalışma İlkeleri
KAPSAMLILIK BİREYSELLİK DEVAMLILIK :14

Halk Sağlığı Hemşiresinin Çalışma Alanları
Aile Okul İşyeri Yaşlı bakım yurdu Evsizler Diğer…..vb :14

Halk Sağlığı Hemşiresinin Eğitim Düzeyi
Lisans Master Doktora İleri halk sağlığı hemşireliği??? Sertifika programları?*** :14

Uygulama Alanlarındaki Durumu
Halk Sağlığı Hemşiresinin Uygulama Alanlarındaki Durumu İşyeri Okul Yaşlı bakımı Aile :14

Klinik Hemşireliği Halk Sağlığı Hemşireliği Odak noktası hastanedeki hastalardır. Hemşirelik bakımı genellikle tanıya yöneliktir. Yatan hastaya hizmet verilir. Kurum ve hastaneyle ilgilidir. Bağımsız karar verme daha sınırlıdır. Hemşirelik bakımı bireysel düzenlenir ve uygulanır. Hastane çevresinde hasta bireyin bağımsızlığı sınırlıdır. Bireyin sağlığını etkileyen faktörler ve aile ilişkilerini dikkate almak için fırsatlar sınırlıdır. Hastanın aile ve çevresini gözleme olanağı sınırlıdır. Tıp dışındaki personel ile ilişkiler sınırlıdır. Toplum, grup ve ailelere hizmet verir. Sağlığa etki eden tüm faktörler alınır. Hastalık ve sağlıkla ilgili pek çok konuda çalışılır. Bütün kurum, örgüt ve toplumla ilgilidir. Bağımsız karar vermede daha özgürdür. Hemşirelik bakımı aile merkezli planlanır ve uygulanır. Ailenin bağımsız karar alması desteklenir. Sağlıktaki değişmelere etki eden pek çok faktör gözlenir. Doğal ortamdaki ilişkilerin düzenlenmesi kolaydır. Diğer disiplinler ile ilişkiler çok kapsamlıdır. :14

Klinik hemşirelik ile halk sağlığı hemşireliği arasındaki en belirgin fark
:14

TEŞEKKÜRLER

Teşekkürler…

HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ’NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ’NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ’NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ’NİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim