ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ.

... konulu sunumlar: "ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ."— Sunum transkripti:

1 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ

2 BEYAZ ŞAPKA : Tarafsız ,objektif
KIRMIZI ŞAPKA : Duygusal SİYAH ŞAPKA : Karamsar SARI ŞAPKA : İyimser YEŞİL ŞAPKA : Yaratıcılık,yeni fikir ve öneriler MAVİ ŞAPKA : Serinkanlılık, genel değerlerlendirme

3 BEYAZ ŞAPKA Beyaz şapka, tarafsız ve objektiftir.Erişebildiğimiz bilgileri değerlendirmeyi, gereksinim duyduğumuz bilgileri ortaya koymayı ve konuyla ilgili sorularımızı yöneltmeyi bu bakış açısı sayesinde gerçekleştirebiliriz.

4 Beyaz Şapkayı Giyince Şu Sorulara Benzer Sorular Sorarız: 1-Elimizde ne gibi bilgiler var? 2-Daha hangi bilgiler gerekiyor? 3-Eksik bilgiler nelerdir? 4-Gerekli bilgiler nasıl elde edilir? 5-Ne tür sorular sormalıyım?

5 KIRMIZI ŞAPKA Kırmızı Şapka, öfkeyi, tutkuyu, duyguları anlatır.
Duygusal bir bakış açısı verir. Bu şapka tüm duyguları açıklamaya yarar. Kırmızı Şapka takmak, düşünüre duygularım bunlardır deme fırsatı verir. Duyguları düşünmenin önemli bir parçası olmasını sağlar. Duyguları görünür kılar.

6 Bir şeyden neden hoşlandığımızı ya da hoşlanmadığımızı bilemeyebiliriz.
Kırmızı Şapkayı kullandığımızda hiçbir açıklama yapmaksızın duygularımızı ve sezgilerimizi söyleme fırsatını elde ederiz.

7 SİYAH ŞAPKA Bu Şapka, karamsar, kötümser,olumsuzdur.Bir şeyin niçin yapılmayacağını görür.Bir bakıma şapkaların en yararlı olanıdır.En sık kullanılan şapkadır.Tehlikelere dikkat çeker.Zararlı şeylerin yapılmasına engel olur.Riskleri ve bir şeyin neden yapılamayacağını gösterir.Bu şapka olmazsa başımız sürekli derde girer.

8 Bu şapka eleştirel bir şapkadır
Bu şapka eleştirel bir şapkadır.Olumsuz durumların ortaya çıkmasını önler.Düşünme ve yöntemindeki hatalara işaret eder. Çok sık kullanılması da zararlı olabilir.

9 SARI ŞAPKA Bu şapka olumlu, iyimser,umutlu ve olumlu düşünme ile ilgilidir.Sarı Şapkaca düşünmekle, yapılan bir önerinin değerini ve yararını saptamak için hemen çaba göstermeye başlamış oluruz.Konunun iyi yanlarını değerlendiririz. Bunun iyi yönü ne deriz?

10 Ortaya atılan öneriyi görüşü beğenmezsek bile bu şapka sayesinde bu önerinin görüşün olabilecek iyi yönlerini görürüz. 1- Bunun ne gibi yararları var? 2- Bundan kim yararlanacak? 3- Bu yararlar nasıl ortaya çıkartılır? 4- Değişik değerler nelerdir? sorularına cevaplar buluruz.

11 YEŞİL ŞAPKA Bu şapkayı kullanan herkes yaratıcı olmaya çalışır.
Bu Şapka yaratıcı, yeni fikirler üreten, yeni fikirler ileri süren, sorunlara, önerilere, düşüncelere alternatif özgün tarzda yeni görüş ve seçenekler sunar. Bu şapkayı kullanan herkes yaratıcı olmaya çalışır. Kışkırtma bu şapkanın önemli bir özelliğidir.

12 MAVİ ŞAPKA Bu şapka düşünme sürecinin düzenlenmesi ve kontrol edilmesini sağlar. Bu şapka doğrudan sadece düşünceye bakar. 1- Bundan sonra ne yapmalıyız? 2- Şu ana değin neler başardık? Sorularına cevap verir. Bu şapkayı ne düşüneceğimizi açıklamak ve bu düşüncenin sonunda neyi elde etmek istediğimize karar vermek için kullanırız.

13 Örnek konular Kutuplarda buzullar erimeye başladı. Bu durumu değerlendirelim. Trafik işaretlerinin renkleri değişirse neler olur? Noktalama işaretleri artık kullanılmayacak. Neler olur?

14 İNSANLA GÜZEL Her şey insanla güzel, Doğan güne karşı gerinen evler, Mavi rüzgarların koştuğu sokak. İnsan olmazsa kötü resimler gibi, Lacivert bahçelerde başlayan bahar, Temmuz tarlalarında başak. İnsanlar, canım insanlar, Işıklar,güneşler hep sizin için. Sizinle anlamlı yıldızlar,deniz. Sizinle bölüşür sevinci kuşlar. Siz varsınız, korkunç değil, Karanlığı gecelerin…

15 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
Beyaz Şapka (Net bilgiler, Tarafsız Şapka): 1- Şair şiirde Dünya’da ki tüm canlıların insanlar için olduğunu hangi mısralarla belirtiyor? 2- Dünya’da ki her şey insanlar için düşünülmüşken insanlar bu durum karşısında ne yapmaktadırlar? Kırmızı Şapka ( Duygusal, kişisel Şapka): 1- Şair insanlar ve Dünya’da ki düzenle ilgili duygularını nasıl belirtiyor? 2- Şairde ki o duygusal yoğunluğu nasıl değerlendiriyorsun? Siyah Şapka ( Kötümser, önlem Şapkası) : İnsanların öfke ve kinle Dünya’da ki güzellikleri yok etmeleri karşısında şair neler hissediyor?

16 Sarı Şapka ( İyimser, Yararlar Şapkası)
1- Şaire göre öncelikle insanların kendilerini tanımaları onlara yaşamlarında ne gibi faydalar sağlamaktadır? 2- İnsanların sevgiyle kardeşçe yaşadığı bir Dünya insanlık için ulaşılması zor bir durum mudur? Yeşil Şapka ( Yenilikçi, üretken, seçenek şapkası) : 1- Şairin Dünya’nın insanla güzel olduğuna verdiği örnekler nelerdir? Mavi Şapka ( serin kanlı, denetim Şapkası) : 1- Şair şiirin sonunda nasıl bir sonuca ulaşıyor? 2- İnsanlar, şairin şiirin tamamında ortaya koyduğu bu güzelliklerin gerçekten farkında değiller mi? Neden? 3- Sizler şairin düşüncelerine katılıyor musunuz? Neden?

17 Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Yararları
1) Yaratıcılığın gelişmesini sağlar. 2) Karar verme becerisini geliştirir. 3) Düşüncelerin ve duyguların belli bir düzene sokulmasını ve sistematikleşmesini sağlar. 4) Bireylere düşünme yollarını öğretir. Tek bir düşünme türüne takılıp kalmalarını ve gereksiz tartışmalara girmelerini önler. 5) Katılanlar bilgi ile duygu, duygu ile avantajı riski, yaratıcı fikirleri ayırt eder. 6) Kendisini, karşısındakinin yerine koyabilmeyi oynayarak öğretir. Empatim (duygudaş) olabilmeyi sağlar.

18 ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME YÖNTEMİ İLE DERS İŞELEME
DERS : HAYAT BİLGİSİ SINIF : 3/B KONU : DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ Çocuklar şimdi herkes TARAFSIZ (beyaz) şapkalarını takarak şu sorunun cevabını araştırsın, kaynaklara bakarak okusun, düşünsün, defterine yazsın veya söylesin. Söz almak için parmak kaldırmayı unutmayalım. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ NE DEMEKTİR?

19

20 Düşünce Özgürlüğü ile ilgili yazdığınız tanımları görelim.
İnsanlar canı istedikleri gibi düşünürler. Kimse düşüncelerimize engel olamaz. Düşüncelerimizi söylemek isteriz. Düşünce özgürlüğü, insanın düşündüğü her şeyi söyleyebilmesidir.

21 Şimdi herkes DUYGUSAL (kırmızı) şapkalarını takarak şu sorunun cevabını söylesin.

22 Düşüncelerini söylemene izin verilmediğinde neler hissediyorsun?

23 Duygularınız hakkında verdiğiniz cevaplara bakalım.
Mutsuz olurum. Üzülürüm. Kızarım. Kendimi yalnız hissederim. Kendimi yeterince özgür hissetmem. Bana değer verilmediğini zannederim.

24 Şimdi herkes KÖTÜMSER (siyah) şapkalarını takarak şu sorunun cevabını söylesin.

25 Her düşünceyi söylemek ne gibi sonuçlar doğurur?

26 Kötümser cevaplara bakalım.
Düşüncemiz, kurallara aykırı olabilir. Düşüncelerimiz başka insanlara ters gelebilir. Düşüncelerimizin içeriği, başka insanları şaşırtabilir. Düşüncelerimiz başka insanları kızdırabilir veya üzebilir. Bizimle farklı düşünenler insanlar arasında tartışmalar kavgaya dönüşebilir.

27 Şimdi herkes İYİMSER (sarı) şapkalarını takarak şu sorunun cevabını söylesin.

28 İyimser cevaplara bakalım.
Herkesin düşüncesini söyleyebilmesinin yararları nelerdir? İyimser cevaplara bakalım. Düşüncelerimizi söyleyebildiğimiz zaman kendimizi daha özgür hissederiz ve mutlu oluruz. Değişik düşünceleri öğrenmek bizi daha bilgili yapabilir. Hatalı düşüncelerimizi doğru düşüncelerle değiştirme imkanı bulabiliriz.

29 Şimdi herkes YENİLİKÇİ (yeşil) şapkalarını takarak şu sorunun cevabını söylesin.

30 Yenilikçi cevaplara bakalım.
Düşüncelerimizi konuşmadan ifade etmenin başka yolları olabilir mi? Yeni fikirler üret. Yenilikçi cevaplara bakalım. Yazarak Vücut hareketleri, mimiklerle, oyunlarla Resim yaparak Müzikle (şarkı, türkü vb. söyleyerek) Dans ile İnsan eliyle yapılan tüm eserler aracılığıyla (Örneğin; kilim, elişi, heykel, dokuma, mimari yapılar vs…)

31 Konu hakkında vardığın sonuç nedir? Özetle.
Şimdi herkes SONUÇ ÇIKARAN (mavi) şapkalarını takarak şu sorunun cevabını söylesin. Konu hakkında vardığın sonuç nedir? Özetle.

32 Bulduğumuz çözümlere ve vardığımız sonuca bakalım.
Düşüncelerimizi söyleyebildiğimiz zaman kendimizi daha özgür hissederiz ve mutlu oluruz. Değişik düşünceleri öğrenmek bizi daha bilgili yapabilir. Düşüncelerimizi dile getirerek hatalı düşüncelerimizi doğru düşüncelerle değiştirme imkanı bulabiliriz. Düşüncelerimizi pek çok şekilde ifade edebiliriz, önemli olan ifade ediş tarzımızdır. Düşüncelerimizi ifade ederken başka insanlara karşı nazik ve saygılı olmalıyız.

33 Dünyanın en yaratıcı düşünürü olarak kabul edilen ve altı şapkalı düşünme tekniği ile tanınan Edward de Bono ; Bilginin tek başına, bir düşünme süreciyle desteklenmediği zaman herhangi bir değeri olmayacağını belirtmiş, zekâ katsayısı yüksek insanların aynı zamanda iyi birer düşünür oldukları yönündeki savın geçerli olmadığına dikkati çekmiştir. Günümüzde insanların çeşitli yetkinliklere sahip olduğunu, bilgiye rahatlıkla erişebildiğini, teknolojinin tüm nimetlerinden faydalanabildiğini söyleyen dünyaca ünlü düşünür sözlerini şöyle sürdürdü: "Yaşadığımız teknoloji çağında bilgiye erişmek artık zor değil. Ama önemli olan; elimizdeki bilgileri nasıl topladığımız ve üstün bir değer yaratabilmek adına bu bilgileri nasıl kullandığımızdır. Bugünün dünyasında en temel varlıklar; nakit, yetkinlikler ve yaratıcılıktır. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği sayesinde, bu varlıkları fark yaratabilmek için kullanabiliriz."

34 Hazırlayanlar: Elif ÇAKMAKCI Ethem ÇAKMAKCI