Yayıncılığa Giriş “Türkiye”

... konulu sunumlar: "Yayıncılığa Giriş “Türkiye”"— Sunum transkripti:

1 Yayıncılığa Giriş “Türkiye”

2 Radyo yayınlarının başlangıç tarihi 1927
Modernleşme süreci ile bağlantı Ulus-inşası, batılılaşma, endüstrileşme Teknolojik bağımlılık Telephonie Sans File 1925 vericilerin kurulmaya başlanması, 1927 devreye girmesi Yayınları kim yapacak?

3 Türk Telsiz Telefon AŞ. kamu teşebbüslerinin yönetiminin ulusal özel sermayeye devredilmesi yoluyla ulusal burjuvazinin güçlendirilmesi ilkesi on yıllık izin Anadolu Ajansı, İş Bankası, Celal Bayar, Falih Rıfkı Atay merkezi Ankara ve sermayesi lira

4 “..Radyo ahizesi kullanan kimsenin şirketten ruhsatname alarak yılda ödediği 10 lira, resmi dairelerle hayır müesseselerinden alınan 5 lira, memlekete ithal edilen radyo ahizelerinin fatura bedelinden tahsil olunacak %25 pay.”

5 Ankara ve İstanbul Radyoları’nın 08 Eylül 1936’da PTT’ye devri
6 Mayıs 1927 İstanbul Kasım 1927Ankara İlk on yıl günde 4-5 saat yayın 1929 Ekonomik Bunalımı’nın etkisi 1936’da lisansın iptali İlk on yıl alıcı 2. Dünya Savaşı’nın etkisi Devlet politikalarında değişim Ankara ve İstanbul Radyoları’nın 08 Eylül 1936’da PTT’ye devri Ankara Radyosu 28 Ekim 1938 Geçiş Dönemi, PTT kontrolü Devlet Tekeli dönemi

6 Ankara Radyosu. 28 Ekim 1938 Ulus Aynı tarihte 20 kW gücündeki kısa dalga istasyonu 1939 yılı itibariyle radyo alıcılarının sayısı 56000 dinleyici taleplerini yansıtmaktan uzak, devlet-merkezli ve paternalist bir yayıncılık 1946, çok partili hayata geçiş 1950 Demokrat Parti’nin iktidara gelişi DP’nin politikaya popülist yaklaşımının yayıncılıkta da devam etmesi 1950’lerde dini programların başlaması, reklamlara izin verilmesi Batı ile yakınlaşma, Amerikan desteği, Marshall yardımı, NATO, UNESCO hakkında programlar, BBC ve Amerika’nın Sesi Radyosu ile işbirliğinin başlaması İzmir Radyosu

7

8 1961 Anayasası MADDE 121.- Radyo ve televizyon istasyonların idaresi özerk kamu tüzel kişiliği halinde kanunla düzenlenir. Her türlü radyo ve televizyon yayımları, tarafsızlık esaslarına göre yapılır. Radyo ve televizyon idaresi, kültür ve eğitime yardımcılık görevinin gerektirdiği yetkilere sahip kılınır. Devlet tarafından kurulan veya Devletten malî yardım alan haber ajanslarının tarafsızlığı esastır.

9 Mayıs sayılı yasa Tüm il radyoları da TRT’ye bağlanıyor. 13 verici, yayın nüfusun sadece % 42.6’sına ulaşır durumda, yaklaşık 2 milyon radyo alıcısı var, toplam verici gücü, 527Kw idi Özerklik? Yönetim Kurulu'nun önceliği Genel Müdürle birlikte 9 üye ikisi Bakanlar Kurulu'nca atanıyor, dördü üniversiteler, konservatuarlar, tiyatro ve operacılarca seçiliyor, ikisi Kurul tarafından TRT personeli içinden seçiliyor. Genel Müdür Yönetim Kurulu'nun Turizm ve Tanıtma Bakanlığı'na önerdiği adayın Bakanlar Kurulu'nda görüşülmesiyle atanıyor

10 TRT’nin kurulmasıyla…
Teknik, idari ve program personeli niceliksel olarak büyük bir artış gösterdi Kurumun mali gücü arttı Teknik donanım ve program yapımı açısından önemli gelişmeler kaydedildi Yayın saatleri çoğaldı Toplam verici gücü, 10 yıl içinde 4.500Kw'ı geçti Toplam günlük yayın süresi, 5 yıl içinde 128 saatten 226 saate yükseldi Ruhsatlı alıcı sayısı, 1973'te 4 milyonun üstüne çıktı Ancak; örgüt içi düzenlemeler yetersiz personel şişkinliği teknik, idari ve program personeli arasında eşgüdüm eksikliği Eğitimsiz personel yapım koşulları ilkel TRT tekeline rağmen TRT dışı yayın yapan radyolar

11

12 TV Yayınları.. İlk yayın İTÜ 1952
TV mi radyo mu? İlk 5 yıllık kalkınma planı Almanya ve İngiltere desteği İlk TRT yayını 31 Ocak 1968 özerklik üzerinde baskılar İdari sorunlar, ruhsat gelirleri ile ilgili kavga, kadro sorunları 1971 darbesi, özerkliğin kaldırılması

13

14

15

16 1971 Anayasası MADDE Radyo ve televizyon istasyonları, ancak Devlet eliyle kurulur ve idareleri tarafsız bir kamu tüzel kişiliği halinde kanunla düzenlenir. Kanun, yönetim ve denetimde ve yönetim organlarının kuruluşundan tarafsızlık ilkesini bozacak hükümler koyamaz. Her türlü radyo ve televizyon yayımları, tarafsızlık esaslarına göre yapılır. Haber ve programların seçilmesinde, işlenmesinde ve sunulmasında ve kültür ve eğitime yardımcılık görevinin yerine getirilmesinde Devletin ülkesi ve milletiyle bütünlüğünün, insan haklarına dayanan millî, demokratik, lâik ve sosyal Cumhuriyetin, millî güvenliğin ve genel ahlâkın gereklerine uyulması, haberlerin doğruluğunun sağlanması esasları ile organların seçimi, yetki, görev ve sorumlulukları kanunla düzenlenir. Devlet tarafından kurulan veya Devletten malî yardım alan haber ajanslarının tarafsızlığı esastır

17 1972 TRT yasasında değişiklik Yasanın dili ve vurguları önemli
Yönetim kurulunun yapısında değişiklik (kurulun etkisi azaltılıp genel müdürün etkisi arttırılıyor) TRT’nin faaliyetlerinde artış İTÜ-TRT işbirliği ile İstanbul yayınlarının başlaması 1971 Eylül İzmir televizyonu, bir yıl sonra Eskişehir ve Balıkesir 70’lerin ortalarında radyo yayınlarında ayrımlaşma, TRT1 radyosu 24 saat yayına geçiş, 7 gün TV yayınlarının başlaması

18 1970’lerde TV yüzölçümün %28’ine, nüfusun %55’ine ulaşıyor, 1980’e gelindiğinde bu oran %74
1972 TV’de reklam Radyolink yok, herkes kendi yayınını yapıyor, “paket program”lar var 1980 radyo alıcısı 4.5 milyon Reklam ve ruhsat gelirlerinde artış