KÖKLER EKLER.

... konulu sunumlar: "KÖKLER EKLER."— Sunum transkripti:

1 KÖKLER EKLER

2

3 KÖK

4 Çocuklar köklere örnek verir misiniz?
Bir sözcüğün aldığı ekler atıldıktan sonra geriye kalan, parçalanamayan, anlamlı en küçük bölüme “kök” denir. Çocuklar köklere örnek verir misiniz?

5 Türkçede iki tür kök vardır: 1
Türkçede iki tür kök vardır: 1.İsim(Ad) Kökü: Bir varlık veya kavramı karşılayan köklerdir. Kalem, kitap, kedi, süt, şişe, dal, baş 2. Fiil (Eylem) Kökü: Bir iş, oluş, hareket bildiren köklerdir. “-mak, -mek” mastar eki alan kökler fiil köküdür. Gel-, koş-, al-, kaz-, ver-, gül-, sus-

6 Sözcük Kök İsim Kökü Fiil Temizlenmeliyiz temiz X Kokulu kok- Kızdırmıştı kız- Balık balık Karga karga Görüntünün gör- Yazışıyorlar yaz-

7 Çocuklar hangi ekleri biliyorsunuz?
Sözcüğe getirilen anlamsız parçalara “ek” denir. Ekler ikiye ayrılır: Çocuklar hangi ekleri biliyorsunuz?

8 1.Sözcüğün Anlamını Değiştiren Ekler (Yapım Eki): -li: ev-li,süt-lü,çiçek-li,Ankara-lı -ci: iz-ci,diş-çi,çiçek-çi,simit-çi,süt-çü -lik: kalem-lik, su-luk, kitap-lık,tuz-luk -gi: bil-gi, sev-gi, ör-gü, çiz-gi, say-gı -gin: say-gın, bil-gin, gez-gin, yan-gın, küs-kün -ak: yat-ak, dur-ak, -ıt: taşı-t, yaş-ıt, an-ıt

9 -ce: Türk-çe, İngiliz-ce, tüm-ce -i: say-ı, diz-i, gez-i, yaz-ı, kaz-ı -cil: ev-cil, ben-cil, et-çil -siz: şeker-siz, yağ-sız, süt-süz -ici:bak-ıcı, yaz-ıcı, yüz-ücü, öğren-(i)ci

10 2. Sözcüğün Anlamını Değiştirmeyen Ekler (Çekim Eki): a
2.Sözcüğün Anlamını Değiştirmeyen Ekler (Çekim Eki): a.İsim Hâl(Durum) Ekleri: İsimlere getirilen “-e,-i,-de,-den” ekleridir. ev-e ev-i ev-de ev-den ç.e. ç.e. ç.e ç.e.

11 b. Çoğul (Çokluk) Ekleri: Adlara getirilen “-lar,-ler” ekidir
b.Çoğul (Çokluk) Ekleri: Adlara getirilen “-lar,-ler” ekidir. araba-lar ev-ler ç.e ç.e.

12 c.İyelik(Aitlik,Sahiplik) Ekleri:Bir varlığın kime, neye ait olduğunu bildiren eklerdir. ev-im 1.tekil kişi iyelik eki (benim) ev-in 2.tekil kişi iyelik eki (senin) ev-i 3.tekil kişi iyelik eki (onun) ev-imiz 1.çoğul kişi iyelik eki (bizim) ev-iniz 2.çoğul kişi iyelik eki (sizin) ev-leri 3.çoğul kişi iyelik eki (onların) 

13 d.Tamlama Ekleri: İsim tamlaması kuran tamlayan(-in) ve tamlanan(-i) ekleridir.
kitab-ın sayfa-s-ı tamlayan tamlanan eki eki aslan-ın kükreme-s-i tamlayan tamlanan eki eki

14 e.Zaman Ekleri:Eylemin sonuna gelerek eylemin gerçekleştiği zamanı bildiren eklerdir.
Geçmiş Zaman Eki: Eylemin geçmişte kaldığını gösterir. -mış, -miş, -muş, -müş  yaz-mış, git-miş -dı, -di, -du, -dü; -tı, -ti, -tu, -tüyaz-dı,git-ti Şimdiki Zaman Eki: Eylemin şu anda sürmekte olduğunu gösterir. -(i)yor  yaz-ıyor, oku-yor

15 Gelecek Zaman Eki: Eylemin gelecekte yapılacağını gösterir.
-acak,-ecek  yaz-acak, gel-ecek Geniş Zaman Eki: Eylemin her zaman yapıldığını gösterir. -r,-ar,-er,-ır,-ir,-ur,-ür yaşa-r, gör-ür

16 f.Kişi(Şahıs) Ekleri: Eylemin hangi kişi tarafından yapıldığını gösteren eklerdir. “-(i)m, -(i)n,-sin, -(i)z, -k, -siniz, -niz, -ler” okur-um, yıkadı-m  1.tekil kişi okur-sun, yıkadı-n  2.tekil kişi okur - , yıkadı -  3.tekil kişi okur-uz, yıkadı-k  1.çoğul kişi okur-sunuz, yıkadı-nız  2.çoğul kişi okur-lar, yıkadı-lar  3.çoğul kişi

17 g.Olumsuzluk Eki: Eyleme olumsuzluk anlamı vermek için –ma,-me eki kullanılır.
gel-me koş-ma yaz-ma olumsuzluk olumsuzluk olumsuzluk eki eki eki

18 BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER