Yapılırken heyecan duyulmayan işler başarılamaz.

... konulu sunumlar: "Yapılırken heyecan duyulmayan işler başarılamaz."— Sunum transkripti:

1 Yapılırken heyecan duyulmayan işler başarılamaz.
Emerson

2 ÖĞRETİMDE PLANLAMA PROGRAM GELİŞTİRME ve TEMEL KAVRAMLAR
PROGRAM TÜRLERİ ÖĞRETİM TASARIMI PROGRAMIN ÖGELERİ Amaçlar İçerik Materyaller Yöntem/Teknik/Stratejiler Değerlendirme Planlar

3 PROGRAM GELİŞTİRME ve TEMEL KAVRAMLAR
Eğitim Öğrenme Öğretim Öğrenme-Öğretme Ortamı Öğretmen Nitelikleri Eğitim programı Öğretim programı Ders programı Program Geliştirme Program Geliştirme Öğeleri Amaç İçerik Araç-gereçler Yöntem-teknik-strateji Değerlendirme Dönüt Program geliştirme ve öğretmen Program geliştirme ve Okul yönetimi

4 EĞİTİMİN AMACI Bireyi Kendisi İçin Yetiştirmek
Bireyi bir meslek sahibi yapmak Toplumsal uyumunu sağlamak Toplumun ekonomik yaşamı için nitelikli insan gücünü sağlamak Bireyi Toplum İçin Yetiştirmek Bireye iş yaşamında esnek, gelişmeye açık, yaratıcı ve verimli olabilecek davranışlar kazandırmak.

5 Temel Kavramlar……… Türkiye’de müfredat programı, eğitim programı, öğretim programı, ders programı gibi kavramlar vardır. Türkiye’de eskiden, basılı okul programlarına müfredat programı denilirdi. Müfredat programı, eğitim kurumlarında okutulacak derslerin isimlerini ve ders saatlerini içeren listelerdir.

6 Temel Kavramlar……… Türkiye’de müfredat programı, eğitim programı, öğretim programı, ders programı gibi kavramlar vardır. Türkiye’de eskiden, basılı okul programlarına müfredat programı denilirdi. Müfredat programı, eğitim kurumlarında okutulacak derslerin isimlerini ve ders saatlerini içeren listelerdir.

7 Temel Kavramlar……… EĞİTİM PROGRAMI Eğitim faaliyetlerinin hedeflerini-genel amaçlarını ve davranışsal amaçlarını; Bu amaçlara ulaşmayı sağlayacak yolları, araçları, etkinlikleri; Bu çabaların başarısını ölçmek için gerekli metot ve araçları tanımlayan bir eğitim projesidir.

8 Temel Kavramlar……… ÖĞRETİM PROGRAMI Öğretim Programı, okul içi deneyimlerle sınırlıdır ve okulda okutulan dersleri veya kursları kapsayan bir kılavuz kitap veya dokümandır. DERS PROGRAMI öğretim programında yer alan bir dersin amaçlarının öğrenci davranışına dönüştürül-mesini, bunların gerçekleşmesi için içeriğin konulara ve alt başlıklara ayrıştırılmasını, buna dayalı öğrenim ortamının organizasyonunun ve değerlendirme araçlarını kapsayan detaylı bir plandır.

9 2006 kpss

10 İŞLEMLER Evet Hayır Eğitimde “Sistem” yaklaşımı Girdiler Çıktılar
Dönüt (Kontrol) Öğrencide davranış değişikliği Öğretim programı Öğretmen özellikleri Öğrenci özellikleri Kaynaklar ve imkanlar Planlama Materyal seçme ve hazırlama Öğretim Değerlendirme

11 Eğitimde Farklı Program İhtiyacının Doğuşu?
Bilim ve sanayi devrimleri ve demokratik hayatın gelişmesi, eğitim-öğretim programlarında çeşitlenmeye gidilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Psikolojinin ve “çağdaş eğitim akımlarının” gelişmesi ile çocuğun incelenmesi ve okulların bireysel ihtiyaçları dikkate alacak şekilde organize olması görüşü önem kazanmıştır.

12 Eğitimde Farklı Program İhtiyacının Doğuşu?
Herkes için zorunlu eğitime geçişin yarattığı öğrenci sayısındaki artışa paralel olarak okula gelen öğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarındaki büyük boyutlardaki farklılıklar da bu ihtiyacı pekiştirmiş ve okul programlarında farklılıkların yaratılmasını gerekli kılmıştır.

13 Program Türleri? Ders ve Konu Merkezli Programlar
Disiplinlerin Yapısına Dayalı Programlar Çocuğu Merkeze Alan Programlar Aktiviteye-Etkinliklere Dayalı Programlar Sosyal ve Toplumsal Problemleri Merkeze Alan Programlar Yeterliğe Dayalı Programlar

14 Ders ve Konu Merkezli Program
Genelde alan uzmanı ders öğretmenleri tarafından hazırlanır. Sınıfta öğretim ağırlıklıdır. Bireysel farklılıklar dikkate alınmaz. Öğrenilenlerin gerçek hayata transferi önemli görülmez. Dersler arası ilişki pek aranmaz. Hazırlanması ve uygulanması kolaydır.

15 Tablo 1: Konu, Ders Merkezli Programın Özellikleri
ÖĞRENCİ TOPLUM BİLGİ-KONU AMAÇ YÖNTEM Ödül ve ceza ile daha iyi öğrenir Kendisi karar veremez Öğretilenleri öğrenir Yetişkinlerin uygun gördüklerini öğrenirler Sıkı kontrol edilmelidir İnsanlar genelde pasiftirler Toplum olduğu gibi kabul edilmelidir Değişim çok az olur Geçmişle bağ koparılmamalıdır Bireyleri kontrol etmek toplumun görevidir Konular toplumun ihtiyaçlarına göre belirlen-melidir Çalışmaların ürünüdür ve öğrencilerin dışındadır Konular, disiplinlerin içinde düzen-lenmelidir Bilme, bilginin öğrenilmesi ve becerilerin kazanılmasıdır Bilgi, bilgi içindir Dersler, özel bilgilerden oluşur Konuları öğrenmedir Topluma uyum sağlamadır Öğrenen, pasif ve alıcı durumun-dadır Neyin ve nasıl öğretileceğine öğretmen karar verir Anlatım ağırlıklıdır Öğretmen merkezlidir

16 Disiplinlerin Yapısına Dayalı Programlar
Eğitimde amaç, disiplin yapısının öğretilmesi olmalıdır. Çünkü yapı, bir alandaki bilgiyi bütünleştirir, organize eder, sınırlılıklarını gösterir ve boşlukların görülmesi için temel oluşturur. Her disiplin bilgi türlerinden oluşur. Her disiplinin kendine özgü kavramları, kanunları, ilkeleri, araştırma metodları vardır Disiplinlere dayalı program yaklaşımında eğitim-öğretim programında, bilgi alanı, disiplinin temel yapısını yansıtacak şekilde düzenlenmiştir. Fen Lisesi, liselerdeki kol ayrımları, üniversitelerdeki kürsüler buna örnektir.

17 Çocuğu Merkeze Alan Programlar
Çocuktan hareket akımı Çocuk programın odak noktasını oluşturur. Programın kaynağı çocuğun kendisidir. Öğrencinin öğrenmeye aktif olarak katılması esas alınmıştır. Program, çocuğun ilgi ve ihtiyaçları yönünde, bireyin kendisini ifade edebileceği rahat bir ortamın yaratıldığı bütünüyle bireysel bir programdır (özgür ortam ve yaratıcılık). Çocuk belirli bir programın ve öğretmenin baskısından kurtulur ve daha mutlu bir kişilik geliştirebilir.

18 Tablo 2:Öğrenci Merkezli Programın Özellikleri
TOPLUM BİLGİ-KONU AMAÇ YÖNTEM Kendisi öğrenebilir, en iyiyi ve en doğruyu seçebilir Öğrenme, içsel güçlerin ve kendi yeteneği ile gerçekleşir Bireysel farklılıklar desteklenmelidir Her birey kendine özgüdür ve bunun değiştirilmeye çalışılması yanlıştır Öğrenme, bireyin kendini anlamasıdır Öğrenme, bireyin ilgi ve ihtiyaçlarına göre düzenlenirse daha iyi gerçekleşir Toplumların bireyi sosyalleştirmeye çalışması ona müdahale etmektir Toplumsal değer ve kültürlerin bireylere aktarılması uygun olmaz Herkesin uymak zorunda olduğu kurallar konulamaz Toplumun görevi yönlendirme değil, alternatifler sunmaktır Bilgi, kişinin kendi benliğini tanıması ve kendini ifade etmesi için bir araçtır Birey, kendisi için önemli saydığı bilgilerin seçicisi olmalıdır Bilgi özeldir ve içseldir Bilgi, öğrenci ihtiyaçlarına göre belirlen-melidir Öğrencinin, varoluşu-nun anlamını bulması, kendisini tanıması-dır Öğrencinin potansiyelini geliştir-mesidir Sınırlandırıl-mayan bir öğretim ortamı düzenlen-melidir Öğrenci isteğine bağlı bir öğrenme ortamı sağlanmalı-dır Öğrencilerin duygu ve düşüncele-rini ifade etmelerine ortam hazırlama-lıdır

19 Aktiviteye-Etkinliklere Dayalı Programlar
İstendik öğrenmelerin, bireyin kendi çevresi içindeki aktif katılımının ürününü olabilir. Problem çözme ve aktif katılma esastır. Ayrıca, öğrencilerin sosyalleşmesi için büyük ölçüde okul-toplum ilişkisine önem verilmemiştir. Okul programları, gerçek hayat problemleri ile ilişkili olmalıdır; amaçlı faaliyetler mümkün olduğunca gerçek yaşamdakine uygun olmalıdır. Etkinliklere dayalı programların sakıncaları olarak uygulaması çok zaman gerektirir.

20 Toplumsal Problemleri Merkeze Alan Programlar
Okulların ve programların, öğrencilerin toplumsal sorunları ortaya koyabilmeleri, bunları analiz edebilmeleri, çözüm için çeşitli alternatifler üretebilmeleri ve uygun karar verebilme yollarını öğrenmeleri olanağı verecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Sosyal ve toplumsal problemleri merkeze alan programlarda en kritik nokta incelenecek problem alanlarının belirlenmesidir. Bu yaklaşımda bilgi bir amaç değil, fakat problemlere çözüm ararken başvurulacak önemli bir kaynak ve araçtır.

21 Tablo 3: Etkinliklere Dayalı Programın Özellikleri
ÖĞRENCİ TOPLUM BİLGİ-KONU AMAÇ YÖNTEM Eleştirel ve yaratıcıdır Öğrenme sorumluluğunu yüklenebilir Daha az yönlendir-meye ihtiyaç duyar Büyüme, bireyin uygun çevre ve etkileşimi sonucu ortaya çıkar Öğrenme, aktif düşünme sürecini içerir İnsanlar aktiftir Toplum kuralları eleştirmeye açıktır Kurallar, insanların ortak çalışmaları ile belirlenir Geleneklerin iyisi korunur, zamana uymayanlar değiştirilir Demokratik bir toplum için insanların sorumluluğu vardır Eğitim, gelişme için anahtardır Bilme, aktif düşünme süreci gerektirir Bilgi, dinamiktir. Öğrenen tarafından yeniden oluşturulur Öğrenilen konular ve öğrencinin yaşam deneyimleri birbirleriyle edinilebilir Bağımsız ve eleştirel düşünme ve problem çözme becerisini geliştirme Öğrendik-lerini demok-ratik toplumun aktif üyesi olmak için beceri kazanma Analiz ve kritik etme ve problem çözme Öğrenci aktiftir Öğretmenin yönlendiril-mesi öğrencinin gelişim düzeyine bağlıdır Demokratik süreç içinde öğretimi gerçekleş-tirme esastır

22 Yeterliğe Dayalı Programlar
Yeterlilik daha çok kapasite ve yetenek tarafından belirlenmekte; bilişsel, devinsel ve duyuşsal davranışların sergilendiği sonuçlarla ilgilenmektedir. Bu nedenle öğrenci başarısı, bir konu hakkında ne bildiğine bakılarak değil, fakat o bilgi ile ne yapılabildiğine bakılarak değerlendirilmelidir. Bunun için varılmak istenen amaçların gerektirdiği yeterlikler tespit edilir; sonra öğrenciye bu yeterlikler kazandırılmaya çalışılır. Bu arada öğrencinin yeterliklerinin ölçülmesi ve amaçlara uygun olarak geliştirilmesi de önemlidir.

23 Yeterliğe Dayalı Programlar
Yeterliğe dayalı eğitim modelinde, geleneksel programların esasını oluşturan ders ve disiplin sınırlarının dışına çıkılmıştır. Yeterliğe dayalı eğitim programı, yeterlilikler etrafında düzenlendiğinden ve her bir yeterlilik için çeşitli disiplinlerle ilgili bilgi ve beceriye bir arada gereksinim duyulmaktadır. Her öğrenci, ulaşılması öngörülen yeterlilikler etrafında kendi ihtiyacına göre programı, danışmanı ile beraber hazırlar. Bu ara zaman planlaması da yapar. Bunun için programı uygulamak ve tamamlamak için gerekli olan yeterlilikleri sergilemeye hazır duruma gelmekten öğrenci sorumludur.

24 Modüler Öğretime Dayalı Program
Öğrenciye kazandırılacak davranışların işe dönük birimler halinde planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir. Her modül geçerliği belirlenmiş yeterlikleri içermelidir Modüller esnek olmalıdır Bireysel ya da küçük gruba hitap etmelidir Bireyselleştirilmiş olmalı Modüller kendi içinde bütündür Modüllerin tamamlanması, öğrencinin kendi hızına ve sorumluluğuna bağlıdır.

25 Programın dört ögesi Eğitim Felsefesi Sosyal-Konu Alanı Ne İle
Eğitim Psikolojisi

26 2005 kpss I. Niçin? II. Nasıl? III. Ne kadar?
Bu sorular, program geliştirme sürecinde hangi temel öğelerle ilgilidir? I II III. A) Hedef Değerlendirme Eğitim Durumu B) Hedef Eğitim durumu Değerlendirme C) Değerlendirme Eğitim durumu Hedef D) Eğitim durumu Hedef Değerlendirme E) Eğitim durumu Değerlendirme Hedef

27 2006 kpss

28 2006 kpss

29

30 PROGRAM GELİŞTİRMEYE GİRİŞ

31 PG’de ilk iş İHTİYAÇ ANALİZİ yapmaktır
Dinamiktir Öğeler arasında uyum Döngüseldir

32 PROGRAMIN TEMELLERİ TARİHİ Geçmişte yapılmış olan çalışmalar,
deneyimler, gelişmeler ve anlayışlar EKONOMİK Mevcut olanaklarla uyumlu, TOPLUMSAL Programlar bireyin sosyal gelişimini ve topluma uyumunu sağlamalıdır. BİREYSEL KONU ALANI FELSEFİ Programlara yön verir Hedefler oluşturulur.

33 2006 kpss

34 EĞİTİM FELSEFESİ Programlar felsefi görüşler üzerine kurulur
Amaçların tespitinde felsefeden yararlanılır Amaçlar düzene konulur Programın iç ve dış tutarlılığına bakılır Toplum ve konudan ne alınacağını belirler.

35 DAİMİCİLİK DAYANDIĞI FELSEFE AMACI EĞİTİMİN ROLÜ
PROGRAMINDAKİ ODAK NOKTA REALİZM (Gerçekçilik) Akıllı ve Üstün zekalı kişiler yetiştirmek Öğrencilerin düşünmesine yardımcı olur. Beşeri bilimler Klasik konular Edebi çözümlemeler Sabit Program Eğitim herkes için aynı ve evrenseldir ve ilkeleri değişmez Okulun görevi çocukların yeteneklerini ortaya çıkarmaktır Eğitim yaşama hazırlar Eğitim sağlam karakterli ve doğru insanlar yetiştirmelidir. Entelektüel eğitim Evrensel nitelikteki (edebiyat, felsefe, tarihi, dini) eserler okutulur. ELEŞTİRİ Klasik eserlerle sınırlamak yanlış. Değişmezlik değişmiştir

36 ESASİCİLİK DAYANDIĞI FELSEFE AMACI EĞİTİMİN ROLÜ
PROGRAMINDAKİ ODAK NOKTA İDEALİZM REALİZM Zihinsel gelişim Yetenekli kişileri eğitmek Uzmandır Geleneksel değerler Zorlama yapabilir Temel beceriler Temel Konular İnsan aklı boş bir levhadır İçerik önemlidir Öğrenme zorlama ile olur Öğrenciden çok öğretim önemlidir İlerlemeciliğe tepki olarak çıktı. Öğretim sıkı tutulmalı Öğretmen merkezlidir. ELEŞTİRİ Sosyal bilimlere gereken değer verilmemiştir Öğrencinin istemediği içeriği öğrenmesi zorlar. Bu da eleştirel düşünmeyi engellemektedir.

37 İLERLEMECİLİK DAYANDIĞI FELSEFE AMACI EĞİTİMİN ROLÜ
PROGRAMINDAKİ ODAK NOKTA PRAGMA-TİZM Demokratik ve Sosyal Yaşam Problem çözme ve bilimsel araştırmalar İlgili Programlar Hümanistlik Eğitim Radikal Eğitim Reformu Geleneksel eğitime tepki Eğitim aktif ve ilgilere göre olur Problem çözme esastır Okul yaşamın kendisidir Yarışmadan çok işbirliği vardır Eğitim demokratiktir Öğrenci aktiftir.

38 PROGRAMINDAKİ ODAK NOKTA
YENİDEN KURMACILIK DAYANDIĞI FELSEFE AMACI EĞİTİMİN ROLÜ PROGRAMINDAKİ ODAK NOKTA PRAGMATİZM (Yararcılık) Toplumu Yeniden Yapılandırmak Değişim ve reformun temsilcisidir Eğitimde Fırsat Eşitliğini Yeniden Kavramsallaşması İlerlemeciliğin devamı Eğitim, reform için araçtır ve okul yapar Sanayi toplumunda çıkmıştır Mesleki eğitime karşı çıkarlar İnsan, makinenin parçası değildir. En önemli temsilcisi J. Dewey’dir.

39 2006 kpss

40 2007 KPSS

41 2006 kpss

42 2006 kpss

43 2006 kpss

44 2005 I. İlerlemecilik II. Daimicilik III. Esasicilik
IV. Yeniden kurmacılık 1. Bu eğitim felsefelerinin en açık ve çağdaş olanından en tutucu olanına doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? I-IV-III-II II-III-IV-I III-I-II-IV IV-I-III-II IV-II-I-III

45 PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ

46 Değerlendirme İstenilen Öğretim Amaçlar Yaşantıları Tyler Modeli Birey
Toplum Eğitim Felsefesi Eğitim Psikolojisi Öğretim Yaşantıları Değerlendirme Aday amaçlar Bilgi

47 Öğretimin düzenlenmesi ve yönetilmesi
Tanner & Tanner’ın modeli Amaçlar Konular FELSEFE Öğretimin düzenlenmesi ve yönetilmesi Değerlendirme

48 Taba Modeli 1 İhtiyaçların belirlemesi 2
Amaçların belirlenmesi ve sınıflandırılması 3 İçeriğin seçimi ve düzenlenmesi 4 Öğrenme yaşantılarının seçimi ve düzenlenmesi 5 Neyi nasıl değerlendirileceğinin belirlenmesi 6 Program öğelerinin sırasını ve ilişkilerinin kontrolü

49 PROGRAM YAKLAŞIMLARI Konu Alanını Temel Alan Yaklaşım
Temel kaynak kitap, sunuş yoluyla öğretim Öğrenen Merkezli Yaklaşım Öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarına göre Sorun Merkezli Yaklaşım Birey ve toplumun sorunlarını çözmek esastır Disiplinlerarası Yaklaşım Mihver dersler buna örnektir Geniş Alanlı Yaklaşım Benzer konu ve alanların birleştirilmesidir. Sosyal bilgiler, fen bilgiler gibi

50 2007 KPSS

51 2006 kpss

52 2007 KPSS

53 Planlama İHTİYAÇ SAPTAMA Program Çalışma Gruplarının Oluşturulması
Çalışma Planı Hazırlama İHTİYAÇ SAPTAMA

54 baskı gruplarının istekleri
İHTİYAÇ SAPTAMA İhtiyaç: Toplumun beklentileri ve ihtiyaçları, bireyin ihtiyaçları, konu alanı ile ilgili ihtiyaçların neler olduğu belirlenir. Gözlenen-beklenen ARASI FARK Gelecekte ortaya çıkması olası durumlar Belli olgu ya da eğitim yaşantılarından ortaya çıkan durum baskı gruplarının istekleri

55 TEKNİKLER Delphi Tekniği / Anket Geliştirme: Ortak görüş sağlama, uzmanların görüşü Progel / Dacum Tekniği: İş ortamında iş için gerekli işlemlerin belirleme a. İş b. Beceriler c. İşlemler d. Bunlar gözden geçirilir, e. Bilgi ve beceriler ölçütlere göre sıralanır, f. İşin gerektirdiği işlemler saptanır ve g. Değerlendirilir. Meslek aAnalizi: Meslek, tanımından hareketle işlere ayrılmaktadır. Testler: Kişide aranan özelliklerin ne miktarda varolduğunu belirlemek için yapılmaktadır. Gözlem ve Görüşme: Kaynak Tarama:

56 AMAÇLARI BELİRLEME AMAÇ
HAZIRLAMA Program Çalışma Gruplarının Oluşturulması Çalışma Planı Hazırlama İHTİYAÇ SAPTAMA EĞİTİM FELSEFESİ AMAÇLAR AMAÇLARI BELİRLEME AMAÇ Eğitim-öğretim süreci sonucunda ulaşılmak istenen sonuç, düzeydir İyi vatandaş, iyi insan, iyi öğretmen vb. HEDEF Öğretim faaliyetleri ile öğrenciye kazandırılacak özelliklerdir İletişim becerilerine sahip olma Matematik dersine ilgi duyma DAVRANIŞ Öğretim hedeflerinin gözlenebilir ve ölçülebilir öğrenci tepkileridir. Yazım kurallarına uygun kompozisyon yazar. Noktalama işaretlerini gerektiği biçimde kullanır. Türkçe dersinde dikkatli olur.

57 UZAK HEDEFLER Ülkenin politik felsefesi ve en genel olarak ifade edilen Eğitim yoluyla yetiştirilmesi planlanan insan tipi belirlenir. Anayasa ve yasalarda belirlenir GENEL Uzak hedeflerin daha somut hale getirilmesidir İdeal insanın nitelikleri belirlenir. Milli Eğitimin genel amaçları, okulların amaçları gibi. ÖZEL Bir ders veya konu düzeyinde kazandırılacak özelliklerdir Gözlenebilir ve ölçülebilir nitelikte olmalıdır. Bunun en önemli nedeni de, ölçme etkinlerini düzenlemektir. YATAY BOYUT ÖZEL HEDEFLER BİLİŞSEL DUYUŞSAL PSİKO-MOTOR

58 Hedeflerin Genel Nitelikleri
Öğrencinin ne yapacağını göstermelidir (öğrenciye dönük) Bir çok davranışı aynı anda gerçekleştirebilmeli hem de tek bir özellik göstermelidir (genellik ve sınırlılık) Değişik yorumlara yol açmamalıdır (açıklık-seçiklik) İçerik, net biçimde yazılmalıdır (bir içerik ile kenetlilik) Öğrencinin ne yapacağını göstermelidir Karar vermeye rehberlik eder İçerik ve faaliyetlerin seçiminde rehberlik eder Programın geliştirilmesinde temel teşkil edecektir Toplum ve bireyin ihtiyaçlarına cevap vermelidir Gerçekleştirilebilir olmalıdır

59 Diğer taraftan Konu başlıkları hedef olamaz
Öğretmenin yapacakları veya okulun görevleri olamaz Öğrenme sürecine dönük ifadeler hedef olamaz (Öğrenci bilimsel yöntemi kullanır hedef olamaz) Bir hedefin kapsamı, diğer hedef ya da hedeflerin kapsamına girmemelidir (binişik değil bitişik olmalıdır) Hedefler arasında çelişki bulunmamalıdır

60 Konuyla bağlantılı olmalı. Öğrenciye yönelik olmalıdır.
Hedeflerde bulunması gereken özelliklere ilişkin aşağıda açıklamalar verilmiştir. Konuyla bağlantılı olmalı. Öğrenciye yönelik olmalıdır. Belirli bir davranış grubunu kapsar nitelikte geniş ve tek bir özelliğe yönelik olmalı. Herkes tarafından aynı biçimde anlaşılmalı. Bu açıklamalar hedeflerde bulunması gereken özelliklerin hangilerine aittir? I II III IV A. Davranışa dönüklük Açık seçiklik Genellik ve sınırlılık Kenetlilik B. C. D. E.

61 BİLİŞSEL ALAN Değerlen-dirme Sentez Analiz
Uygulama Kavrama Bilgi BİLİŞSEL ALAN Bilgiyi tanıma, hatırlama, onun üzerinde akıl yürütme, kavramlar, genellemeler, kuramlar.

62 Bilişsel alan DÜZEY ÖZELLİK GÖSTERGELERİ 1 BİLME Hatırlama Tanımlama
Maddenin çeşitlerini sınıflama bilgisi Türkçe de yazım kuralları bilgisi 2 KAVRAMA Çevirme, Yorumlame Öteleme, açıklama Pasif cümleleriaktif cümlelere çevrilebilme Ana fikrini çıkarabilme Okuduğu bir parçaya başlık bulma 3 UYGULAMA İlk kez Karşılaşılan bir Durumda uygulama Uygulayabilme, deneme, kullanma, çizme Bir problemi formül kullanarak çözebilme Kuralına uygun cümleler yazabilme Fen bilgisi dersinde deney yapabilme 4 ANALİZ Öğelerine ayırabilme İlişkileri belirleme Şemalaştırma inceleme Alt bölümlere ayırma Okuma parçasını bölümlerine ayırabilme Kimya dersinde maddelerin bileşenleri arasındaki ilişkiyi saptayabilme Öğretim programının öğeleri arasındaki ilişkiyi belirleyebilme 5 SENTEZ Orijinallik Özgün bir bütün Yaratma Kurallara uygun bir kompozisyon yazabilme Özgün bir şiir yazabilme 6 DEĞERLEN DİRME Yargıda bulunma Karar verme Beden eğitimi dersinde bir davranışı ölçütüne göre değerlendirebilme

63 2007 KPSS

64 2007 KPSS

65 İlgi, tutum ve değerlerle ilgili duygu ve eğilimlerden oluşmaktadır.
. Tercihler yapma Hoşlanma-hoşlanmama Sahiplenme- sahiplenmeme Kişilik Haline Getirme Örgütleme Değer Verme Tepkide Bulunma Alma Duyuşsal alan

66 Duyuşsal alan DÜZEY ÖZELLİK ÖRNEKLER 1 ALMA Farkında olma
Almaya açık olma Seçici dikkat Fen Bilgisi dersinde dikkatini konuya yöneltme Bir müzedeki eserlere dikkatle bakma Öğretmenin konuşmasını dinlemeye duyarlılık 2 TEPKİDE BULUNMA Uysallık İstekli olma Soru sormaya ve cevap vermeye istekli olma Sınıfın kurallarına uyma Konuyla ilgili tartışmalara katılma 3 DEĞER VERME Kabullenme Adanma Taktir etme Ders araçlarını korumayı taktir ediş Problem çözmeye isteklilik Bilimin rolünü takdir etme 4 ÖRGÜTLEME Değerle örgütlenmişlik Sınıf kurallarına uymaya önem verme Sınıf kurallarına uymada kararlılık Atatürk’e saygı duymada kararlılık 5 KİŞİLİK HALİNE GETİRME Nitelenmişlik Oluş Atatürkçü kişiliğe sahip oluş Ülkesini ve milletini sahip oluş Yasalara saygı duymayı alışkanlık edinmişlik

67 Devinsel alan DÜZEY ÖZELLİK ÖRNEKLER 1 UYARILMA Algılama
Bedensel hazır olma İlk yardım becerilerini izleyebilme Öğretmenin gösterdiği davranışı izleme 2 KILAVUZLUK YAPMA Uysallık İstekli olma İlk yardım becerilerini öğretmenin yardımıyla yapabilme Bir makete öğreticinin yardımıyla iğne yapabilme 3 BECERİ HALİNE GETİRME Kabullenme Adanma Taktir etme İlk yardım becerilerini yapabilme Bir hastaya iğne yapabilme Bir arabayı kullanabilme Bir deneyi yapabilme 4 DURUMA UYDURMA Örüntü Değeri Kavramsallaştırmış Değerle örgütlenmişlik Farklı bir durumdaki hastaya ilk yardım uygulayabilme Zor yol koşullarında arabayı kullanabilme Benzer özellikler taşıyan bir deneyi Balede yeni bir teknik geliştirme yapabilme 5 YARATMA Nitelenmişlik Oluş Özgün bir resim yapabilme Yeni bir konuda deney yapabilme

68 Ölçüte/Yeterliliğe Hedef Davranışların Unsurları
1. Öğrenci 2. Davranış 3. Koşul Öğrenci amacın hangi koşullarda gerçekleşeceğini bilmelidir. "Kız Meslek Lisesi Giyim Bölümü Öğrencisi, manto dikmek için kalıp seçebilir" açık değildir. "verilen beş kalıptan manto için en uygun kalıbı seçme" şeklinde yazılırsa daha açık olur. 4. Standart (Ölçüt) Öğrenme-öğretme süreci sonunda öğrencinin ulaşması beklenilen davranışın seviyesini ve derecesini tanımlar. Örnek Sorulan 20 sorunun 15'ini 20 dakikada cevaplayabilme. 100 metreyi kum sahada 14 saniyede koşabilme. Bir bluz modelinden bir saatte kalıp çıkarabilme.

69 İÇERİK DÜZENLEME İÇERİK HAZIRLAMA
Program Çalışma Gruplarının Oluşturulması Çalışma Planı Hazırlama İHTİYAÇ SAPTAMA EĞİTİM FELSEFESİ AMAÇLAR İÇERİK İÇERİK DÜZENLEME

70 İçerik Düzenleme Yaklaşımları
Doğrusal Programlama Birbiri ile ardışık sıralı, yakın ilişkili ve zorunlu ya da önkoşul öğrenmelerin ağırlıklı olduğu konuların düzenlenmesinde kullanılır. Özellikle aşamalılık özelliği taşıyan dersler için uygundur. Hayat bilgisi, sosyal bilgiler, fen bilgisinde kullanılır.

71 2. Sarmal Programlama İçeriğin doğrusal bir sıra izlenmediği, bazı konuların gerektikçe tekrar edilebildiği, esnek bir yapıya sahip yaklaşımdır. Türkçe, matematik ve yabancı dilde kullanılır.

72 3. Modüler Programlama Konuların birbirinden bağımsız düzenlendiği, esnek ve içerik arasında aşamalı bir bağ olmayan yaklaşımdır. Modüller, doğrusal ve sarmaldan yararlanarak düzenlenir. Beden eğitimi (basket, futbol, beyzbol vb.).

73 4. Piramitsel Yaklaşım İçerik, ayrıntılı ve kesin bir biçimde belirlenmiş konular bütününden oluşur. Program esnek değildir. Bilgiler karmaşık ve özel bir formata büründürülür ve konuların kapsamları giderek daraltılır. İçerik bittiğinde uzman olunur.

74 5. Çekirdek Program Ortak çekirdek konular ilk öğrenilecek konular Çekirdek program etrafında her öğrenci ilgi duyduğu ortak çekirdek alanlarda ders alabilir. fen bilgisi konuları çekirdek programla, fizik,kimya, biyoloji konuları da ilgi alanlarıyla alınır ve buna göre içerik düzenlemesi yapılır.

75 6. Konu-Ağı Proje Merkezli Program
Öğrencilere konuların yapısının bir harita gibi çıkarılıp verildiği Belirli zamanlarda nerede olmalarının söylendiği ve öğrencilerin kendi kendilerine ya da grup halinde çalışmalarına imkan tanıyan yaklaşımdır.

76 7. Sorgulama Merkezli Programlama
Öğrencilerin sorularına göre oluşturulur. Öğrencilerin sorularına ve gereksinimlerine yanıt verme gerekliliğini benimser. Özellikle ilkokul düzeyinde öğrenci soruları çok değerli bir öğrenme yaşantısı oluşturabilir.

77 İÇERİK DÜZEN. İLKELERİ İÇERİK DÜZENLEME KURALLARI Hedeflerle tutarlılık Somuttan - soyuta Basitten - karmaşığa Kolaydan – zora Güncellik Gerçeklik/süreklilik Anlamlılık Genelden- özele Bugünden-geçmişe Bilinenden-bilinmeyene Yakından-uzağa Bütün-parça-bütün Geçerlilik (Hedeflerle tutarlı olmalı) Güvenirlik (Konular birbiriyle tutarlı olmalı) Öğrenebilirlik (Öğrenme ilkelerine uygun olmalı) Tümdengelim Önkoşullu olmalı Yeni bilgi de eskilere ilişkilendirilmeli Aşamalı olmalı. Yaşama yakın olmalı. Konular ve etkinlikler birbiriyle tutarlı ve ilişkili olmalı (kaynaşıklık).

78 2007 KPSS

79 1. İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki öğretmenlerin içerik seçiminde yanıt araması gereken sorular arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? Eğitim programlarında yer alan hedefler tutarlı mı? Özel bir alanla ilgili ve güncel mi? Bilimsel açıdan doğru mu? İçerikte bulunan bilgilerin sık sık tekrarı yapılıyor mu? İyi düzenlenmiş ve sistematik mi?

80 2005 KPSS 1. Konuların ve bilgilerin, disiplinler/dersler arasında bütünleşme sağlanarak, daha işlevsel hale getirilmesini benimseyen tasarım yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir? Sarmal yaklaşım Disipliner yaklaşım Geniş alan yaklaşımı Teknolojik-bilimsel yaklaşım Konu merkezli yaklaşım

81 Belirtke Tablosu (Hedef - içerik Çizelgesi)
Hedef — içerik çizelgesi denilmektedir. Belirtke tablosunun işlevleri Hedef-içerik ilişkisini kurmak Dersin özel hedeflerinin hangilerinin daha önemli olduğunu göstermek Programın hedeflerinin niteliğini belirlemek Ölçme aracı için uygun sorular geliştirmek Eğitim durumlarını (öğrenme yaşantılarını) belirlemek

82 Eğitime ilişkin kavramlar bilgisi
Hedefler Konular Bilişsel Alan Bilgi Kavrama Uygulama Eğitime ilişkin kavramlar bilgisi Program geliştirmenin planlanmasını kavrayabilme Eğitim programına uygun plan hazırlayabilme Eğitimde Temel Kavramlar Eğitim: Formal, informal, yaygın, örgün eğitim Öğretim Öğrenme X Program Geliştirmenin Planlanması İhtiyaç belirleme Çalışma grupları Program Geliştirme Süreci ve Öğretim Planları Hedef İçerik Eğitim durumları Değerlendirme Ünitelendirilmiş yıllık plan Ders planı Belirtke Tablosu Örneği

83 2006 kpss

84 PROGRAMI DENEME VE DEĞERLENDİRME
Program Çalışma Gruplarının Oluşturulması Çalışma Planı Hazırlama İHTİYAÇ SAPTAMA EĞİTİM FELSEFESİ AMAÇLAR İÇERİK UYGULAMA PROGRAMI DENEME VE DEĞERLENDİRME

85 Programı Deneme 1 Uygulamanın Planlanması
Denemenin yapılacağı zamanı ve yeri belirlemek ve uygulamanın ön hazırlığını yapmak 2 Uygulama Okul yöneticilerin, Öğretmenlerin ve öğrencilerin belirlenmesi Tüm coğrafi bölgeleri uygun olarak temsil edecek okulların belirlenmesi Yerleşim bölgelerinin uygun temsilini sağlamak Fiziki ve teknik olanaklara uygun okulların belirlenmesi Deneyimli yöneticilerin, öğretmenlerin belirlenmesi 3 Programın Tanıtımı Denenecek programın ilgili birimlere ve kişilere tanıtımının yapılması 4 Programın Uygulanması ve Değerlendirilmesi Programın uygulanması Değerlendirme çalışmaları için bilgi toplama ( anketler, görüşmeler, gözlemler ve test uygulama) Verilerin analizi ve değerlendirme yapma

86 DEĞERLENDİRİLECEK İSE AMACA GÖRE
DEĞERLEN-DİRME Program Çalışma Gruplarının Oluşturulması Çalışma Planı Hazırlama İHTİYAÇ SAPTAMA EĞİTİM FELSEFESİ AMAÇLAR İÇERİK UYGULAMA KIYASLAYARAK DEĞERLENDİRİLECEK İSE AMACA GÖRE Norma Dayalı Değerlendirme Öğrencilerin önceki başarıları ya da diğer öğrencilerin başarısına göre Hedefe Dayalı Değerlendirme Program geliştirme çalışmasında en tutarlı olan değerlendirme türüdür. Tanılayıcı Değerlendirme Programa girişte yapılır. Biçimlendirici Değerlendirme Program sürecinde yapılan değerlendirmedir. Düzey Belirleyici Değerlendirme: Program bitirildikten sonra Program değerlendirmede en etkili olanıdır. Çünkü istenen hedefleri kazandırmadaki etkililiği belirlenir. Başarı ve yeterlilik testleri kullanılır

87 PROGRAM GELİŞTİRME DEĞERLENDİRME

88  PROGRAMI DEGERLENDİRME
PG’nin son ve tamamlayıcı halkası olarak eğitim hedeflerinin gerçekleşme derecesini tayin etme sürecidir. Program değerlendirme programın etkililiği hakkında karar verme sürecidir. Değerlendirme sonuçları program geliştirme uzmanlarına programa devam, gözden geçirme ya da yeni bir aşamaya geçme konusunda bilgi vermektedir. Bunun yanı sıra karar vermede, sonuç çıkarmada ve programla ilgili kararları bilgiye dayandırmada program geliştirme uzmanına yetki verir.

89 Değerlendirme PROGRAMIN DENENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Geliştirilen programlar en az 1 yıl süreyle pilot okullarda uygulanır. Pilot okullarda uygulanan bu programlar değerlendirilir. Değerlendirme sonuçlarına göre programlar geliştirilir. Program geliştirme çalışmaları süreklilik arz eder. Programdan dönüt alınmalıdır. Uygulayıcılar, öğretmenler olduklarından dolayı program hakkındaki fikirleri çok önemlidir. Programlardan alınacak bir diğer dönüt ise öğrenci davranışlarıdır. Programların denenmesinde şu sıra takip edilir: Uygulanmanın planlanması Deneme yapılacak okulların ve sınıfların seçilmesi. Okul yöneticisi ve öğretmenlerin seçilmesi Yönetici ve öğretmenlere programın tanıtılması Programın uygulanması Denenen programın değerlendirilmesi Programın Deneneceği Okulların Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar: Bütün coğrafi bölgeleri temsil edebilmeli (7 bölge) Yerleşim birimlerini temsil edebilmeli (kent, kırsal) Değişik yörelerdeki okulları temsil edebilmeli Gerekli alt yapı bulunmalı Okulda yeterli eleman bulunmalı. Değerlendirme

90 KPSS 2008 Değerlendirme CEVAP: C
Program değerlendirme ,eğitim programını ya da programın herhangi bir öğesini kabul etmek, değiştirmek ya da çıkarmak amacıyla çeşitli ölçme araçları kullanarak toplanan verileri programın etkililiğinin işaretçileri olan ölçütlerle karşılaştırma sürecidir. Bu açıklamaya göre program değerlendirmeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Sınıfta öğretmen tarafından yapılan ölçme ve değerlendirmedir B) Öznel kararların rapor edilmesi sürecidir. C) Programın etkililiği konusunda karar verme sürecidir. D) Eğitim programında yer alan bilgilerin yeniden düzenlenmesi sürecidir. E) Öğretmenlerin yaptığı değerlendirmelerin birleştirilerek rapor edilmesi sürecidir. CEVAP: C Değerlendirme

91 Değerlendirme DEĞERLENDİRME TÜRLERİ
Değerlendirme çeşitli şekillerde yapılmaktadır. A- Planlanışına Göre Değerlendirme: Düzenli (objektif) ve düzensiz (subjektif) değerlendirme olmak üzere ikiye ayrılır: 1. Düzenli (Objektif) Değerlendirme: Hedefler ve ölçütler nesneldir. Dolayısıyla ölçme aracının geçerliği ve güvenirliği de yüksektir. Değerlendirmenin yapılacağı yer, zaman ve kişiler önceden belirlenmiştir. 2. Düzensiz (Subjektif) Değerlendirme: Hedefler ve ölçütler özneldir, dolayısıyla da belirli değildir. Ölçme aracının geçerliği ve güvenirliği saptanmamıştır. Değerlendirmenin yapılacağı yer, zaman ve kişiler belirsiz ve gelişi güzeldir. Değerlendirme

92 B- Kıyaslama Esasına Göre Yapılan Değerlendirme
Norm dayanaklı (göreli/bağıl) ve ölçüt dayanaklı (mutlak) değerlendirme olmak üzere ikiye ayrılır: Norma Dayalı (Göreli, bağıl) Değerlendirme: Bir grup içerisindeki bireyleri sıralamak, karşılaştırmak ve bir kuruma (okula) alınacak bireyleri seçmek amacıyla kullanılır. Öğrenci başarısını değerlendirmek amacıyla yararlanılır; ancak program değerlendirmede yeterli olmaz. Ölçüt Dayalı (mutlak, hedef dayanaklı, erişiye bakılarak) Değerlendirme: Öğrencilerin gerçekleşmesi hedeflenen istendik özellikleri kazanıp kazanmadıklarını ortaya çıkarmaya yöneliktir. Programın başında öğrencilerin istenen davranışlara ne kadar sahip olduklarına bakılır. Öğrenme sonucunda öğrencilerin istenen davranışları ne kadar kazandıkları kontrol edilir. Hedeflere ulaşma ölçüt olarak alınır. Aradaki fark programın başarısını ortaya koyar. Program değerlendirmede kullanılır.

93 C- Amacına Göre Değerlendirme
Değerlendirme, amacına göre; programa girişte, süreçte ve çıkışta yapılır. 1.Tanılayıcı Değerlendirme (Diagnostic Testler): Tanıma ve yerleştirme yönelik değerlendirmedir. Öğrencilerin programa girmeden önceki bilgilerini ölçmek için programa girişte yapılır. 2.Biçimlendirici Değerlendirme (Formatif Testler): Biçimlendirmeye ve yetiştirmeye yönelik değerlendirmedir. Program süreci içerisinde öğrencilere uygulanır. Öğrencilerin, eksik yönleri tespit edilip tamamlanmaya çalışılır. Bu aşamada dönüt çok önemli bir yer tutmaktadır. Öğrencilerin yanlış öğrenmeleri ve eksikleri tespit edilip düzeltmek için yapılır. 3.Düzey Belirleyici Değerlendirme (Summatif Testler): Program sonunda öğrencilerin hangi becerileri, davranışları, bilgileri kazandığını ölçmeye yönelik yapılan değerlendirmedir. Bu testler programın eksiklerini görmek için de çok önemlidir. Bu değerlendirmede öğrencideki kritik davranışlar kontrol edilir.

94 Değerlendirme D- Türlerine Göre
1.Yetişek Tasarısına Bakarak Değerlendirme: Tasarlanan eğitim programı /yetişek çağdaş eğitim programları ilkelerine göre hazırlanıp hazırlanmadığına göre değerlendirilir. Hedeflerin kurallara uygun olup olmadığını göstermekten öteye gidemez. Yapılan değerlendirme sonucu uygulanan programın etkililik derecesine karar verilir. 2.Eğitim Ortamına Bakarak Değerlendirme: Sadece eğitim ortamı değerlendirilir. Programın uygulandığı ortamdaki öğretmen, öğrenci, idareci, okul personeli, okulun imkânları, eğitim ortamının koşullarının değerlendirilmesidir. 3.Öğrenci Başarısına Bakarak Değerlendirme: Kriter olan sene sonu sınavındaki başarının sene içindeki öğrenme yaşantılarıyla mı, yoksa başka yollarla mı edinildiği belirlenemediği için bu ölçme sadece öğrenci başarılarını ölçer. Öğrencilerin yılsonu başarılarına bakarak programın etkililiği hakkında karar verilir. Değerlendirme

95 Değerlendirme 4.Erişiye Bakarak Değerlendirme:
Öğrencinin programa girişte sahip olduğu giriş davranışları ile programdan çıkışta sahip olduğu davranışlar arasındaki farktan hareket le programın değerlendirilmesidir. 5.Öğrenmeye Bakarak Değerlendirme: Öğrencilerin öğrenme-öğretme süreci içinde kazandıkları tüm davranışlara bakılarak yapılan değerlendirmedir. İstendik ve istenmedik öğrenmeler tespit edilir. İstenilen öğrenmeler ile istenmeden gelen öğrenmeler olacağı için, bizim tam değerlendirme yapmamızı engeller. 6.Ürüne Bakarak Değerlendirme: Öğrenci-öğretmen davranışları ve hatta ortamdaki başka değişkenler de hesaba katıldığı için daha mantıklıdır. Ürünün niteliği ve ürüne etki eden tüm değişkenler değerlendirilir. En kapsamlı değerlendirme türüdür. Değerlendirme

96 Değerlendirme DEĞERLENDİRME TÜRLERİ Planlanışına Göre Değerlendirme
Düzenli Değerlendirme yeri ve zamanı bilinir. Amaç; ölçme aracı ve ölçüt önceden belirlenir. Objektif ve nesneldir. Düzensiz Öğretmen kanısına dayanır. Düzenli bir ölçme aracı ve ölçüt kullanılmaz. Öznel ve sübjektiftir. Kıyaslamaya Göre Değerlendirme Mutlak Öğrencinin eğitim programına giriş ile çıkış arasındaki başarı farkına bakılır. Hedeflere ulaşma ölçüt olarak alınır. Bağıl Bireyler birbirleri ile karşılaştırılır. Öğrencilerin değerlendirmesinde sınıf ortalaması ölçüt alınır. Amacına Göre Değerlendirme Tanılayıcı Sürecin başında yapılır. Öğrenci düzeyini ve önkoşul davranışları belirlemek için kullanılır. Biçimlendirici Süreç içerisinde yapılır. Amacı öğrenme güçlüklerini ve eksiklerini belirlemek, gerekli tedbirleri almak, koşulları değiştirmek ve geliştirmektir. Düzey Belirleyici Sürecin sonunda yapılır. Nihai kararı vermek amacıyla kullanılır. Türlerine Göre Değerlendirme (Ertürk’e Göre) Tasarı Eğitim programı uygulamaya geçmeden önce taslak olarak değerlendirilir. Her bir öğenin program geliştirme ilkelerine uygunluğu sorgulanır. Ortam Eğitim programının uygulandığı eğitim ortamı değerlendirilir. Eğitim ortamındaki tüm değişkenler sorgulanır. Başarı Hedeflere ulaşma derecesine bakılır. Sonuç değerlendirmedir. İstendik davranışların gerçekleşmesine bakılır. Erişi Öğrencinin programa girişi ile çıkışı arasındaki başarı farkına göre değerlendirilir. Öğrenme Öğrencinin süreç içindeki tüm öğrendikleri değerlendirilir. Hem istendik hem de istenmedik davranışlara bakılır. Ürün Ürünün niteliği ve ürüne etki eden tüm değişkenler değerlendirilir. Değerlendirme

97 Değerlendirme PROGRAM DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMLARI
Hedefe Dayalı (Davranışsal) Değerlendirme: Tyler tarafından geliştirilmiştir. Tyler’ a göre bir eğitim programının hedef, öğrenme yaşantıları ve değerlendirme olmak üzere üç temel öğesi bulunmaktadır. Hedefler ve öğrenme yaşantılarının etkinliğine bakılır. Deneysel araştırma yöntemlerine uygundur. Öğrenci davranışları programın başında ve sonunda kontrol edilir. Hedeflere ulaşma derecesine bakılır. Aradaki fark programın etkinlik derecesini belirtir. Tyler’ın değerlendirme modelinde; Programın hedeflerini belirleme ve sınıflama Hedefleri davranış cinsinden ifade etme Hedefe ulaşıp ulaşmadığını gösterecek durumu saptama Ölçme tekniklerini geliştirme ya da seçme Öğrencilerin davranış yeterlilikleri ile ilgili veriyi toplama Elde edilen verilerle belirlenen hedefleri karşılaştırma Davranışların kalıcılığını kontrol etmek için programın bitiminden belli bir süre sonra davranışları izleme önemli görülmektedir. KPSS’de çıkmış ve çıkma olasılığı en yüksek modellerden biridir. Değerlendirme

98 Değerlendirme Metfessel - Michael Modeli:
Programın değerlendirilmesine öğretmenler, öğrenciler, yöneticiler ve sıradan vatandaşlar katılır. Bu kişiler programın değerlendirilmesine dolaylı veya direk olarak katılırlar. Metfessel-Michael’e göre değerlendirme sürecinde; Hedefler genelden özele doğru sıralanmalı Özel hedefler programda uygulanabilir bir biçime dönüşmeli Programın etkililiğini bireyler üzerinde ölçebilecek ölçme araçları geliştirilmeli Programın uygulandığı sürece, test ve diğer uygun araçları kullanarak düzenli gözlemler yapılmalı Toplanan bilgiler analiz edilmeli Programı felsefi anlamda değerlendirebilmede kullanılabilecek standartları ve değerleri açıklamalı Genel hedefler, özel hedefler, yaşantılar ve araç-gereçlerin değerlendirmesi yapılmalıdır. Değerlendirme

99 Değerlendirme 3. Provus’un Farklar Yaklaşımı:
Provus’un modelinde beş evre vardır. 1. Tasarım 2. Oluşturma 3. Süreçler 4. Ürün-sonuç 5. Maliyet-yarar Bu evrelerde programın yeterliliği, belirlenen program standartları ile performansın karşılaştırılması suretiyle belirlenir. Aralarındaki farka bakılarak değerlendirme yapılır. Standartlar hedef olarak düşünüldüğünde Tyler’ın modeline çok benzemektedir. Değerlendirme

100 4. Stake’ nin Uygunluk – Olasılık Modeli:
Program değerlendirmeyi üç boyutta ele alır. Bunlar Girdi İşlem Çıktı dır. Değerlendirme sezgisel normlara ve göreli yargıya göre değil, düzenli değerlendirmenin temel ilkelerine göre yapılmalıdır. Tasarlanan ve gerçekleşen çıktının uygunluğuna bakılır. Tasarlananın gerçekleşip gerçekleşmediğine göre değerlendirme gerçekleşir. Değerlendirme

101 5. Stake’in İhtiyaca Cevap Verici (Tepki) Değerlendirme Modeli
Bu model sonuçlardan çok program etkinlikleri ve sürecin değerlendirilmesi ile ilgilenir. Programın etkinliği ve içeriği ile ilgili bir plan geliştirilir. Değerlendirme uzmanı; Programın öyküsünü anlatır. Özeliklerini anlatır. Müşterilerini ve personelini tanımlar. Önemli konularını ve sorunlarını belirtir. Başarılarını rapor eder. Değerlendirme

102 6. Stuftlebeam’in Bağlam , Girdi, Süreç ve Ürün Modeli:
Amaç program hakkında karar verme yetkisine kişilere bilgi vermektir. Çok kapsamlı bir program değerlendirme modelidir. Programın dört farklı aşaması değerlendirilir: 1. Bağlam 2. Girdi 3. Süreç 4. Ürün Şu dört öğe ile ilgili veriler toplanarak program hakkında karar verilir; Planlama ile ilgili kararlar. Yapılaştırma ile ilgili kararlar. Uygulama ile ilgili kararlar. Yeniden düzenleme ile ilgili kararlar. Değerlendirme

103 7. Eisner’in Eğitsel Eleştiri Değerlendirme Modeli:
Eisner’in kurduğu bu modele göre programı uzman kişiler değerlendirmelidir. Uzman değerlendiricilerin okulda neler olduğuna ilişkin elde ettikleri bilgiler veli, toplum ve kamu kuruluşlarına iletilmelidir. Diğer yaklaşımlardan farklı olarak Eisner bu modelde niteliksel incelemeye ağırlık vermiştir. Program uygulandıktan sonra programın niteliksel sonuçları ile ilgili bilgilerin elde edilmesi, bunların yorumlanması ve değerlendirilmesi gerekir. Bu modelin üç boyutu vardır: 1. Betimleme (Eğitimin niteliği ile ilgili) 2. Yorumlama 3. Değerlendirme Değerlendirme

104 SORULAR  Eğitim programı geliştirmek amacıyla kurulacak ekipte aşağıdakilerden hangisinin bulunması zorunlu değildir? (Okul yöneticisi, KPSS 2001) Eğitim programının sürekli olarak geliştirilmesi gerekmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu anlayışa uygun değildir? (Programın ilk uygulamada yüzde yüz öğrenmeyi sağlayacak etkinlikleri gerçekleştirmeyi hedeflemesi, KPSS 2001) Taba’nın program geliştirme modelinin ilk aşaması hangisidir? (İhtiyaçların saptanması KPSS 2003) Program geliştirme çalışmalarında hazırlanan programın ve öğretim materyalinin işe koşulması aşamasından sonra hangi aşama gelmektedir? (Programın ve öğretim materyalinin değerlendirilmesi, KPSS 2003) Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde program geliştirmenin öğeleri doğru olarak verilmiştir? (Hedef- içerik, eğitim durumları, sınama durumları, KPSS 2003) Aşağıdakilerden hangisi program geliştirme sürecinde kullanılan ihtiyaç saptama tekniklerinden birisi değildir? (Mikro öğretim, KPSS 2004) Hedefe dayalı değerlendirme modeli dikkate alındığında, aşağıdaki seçeneklerden hangisinde süreç doğru olarak sıralanmış tır? (Hedef belirleme-hedefleri davranışa dönüştürme-öğretimi gerçekleştirme hedeflere ulaşma düzeyini belirleme, KPSS 2003) Aşağıdakilerden hangisi programın boyutlarına bağlı değerlendirmede “hedeflerin değerlendirilmesi” boyutunda sorulacak sorulardan biri değildir? (Strateji ve yöntemler etkilimi KPSS, 2003)

105 2007 KPSS