Ders 5 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri

... konulu sunumlar: "Ders 5 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri"— Sunum transkripti:

1 Ders 5 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri
Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

2 Yaratıcı yöntemle sunum (tümevarım)
Yaratıcı yöntemle sunumda ise, ilişkili ve ilişkisiz niteliklerini, olumlu olumsuz örneklerini öğrencinin kendisinin bulması sağlanır. Açık anlatımda ise sunu ile öğrencinin sunusu yapılan kavramı daha kolay öğrenmesi sağlanır. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

3 Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret
Yaratıcı yöntem (tümevarım) üst düzey kavram öğretiminde kullanılır. 
Bu öğretim modeli öğretmenin yardımı ve rehberliğinde uygulanan çocuk merkezli bir yöntemdir.
 Çocukların, öğretmenlerin yardımı ya da rehberliği altında, kendi başlarına hareket etmeleri beklenmektedir.
  Bu nedenle bu öğretim modeli rahat bir atmosfer, farklı etkinlikler, zaman ve araçların kullanımında esneklik sunmaktadır. 

 : Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

4 6. Geleneksel yöntem • Bu öğretim sürecinde belirlenen amaç, öğrencinin değil öğretmenin amacıdır. Amaçlar, öğrencinin performansına göre değil; programda öngörülen şekilde ele alınmaktadır. Öğretmenler,  programlarının, ders kitaplarının ve dergilerin belirlediklerini amaç olarak almaktadırlar. Öğretme-öğrenme sürecinde yeterli pekiştirece yer verilmediği gözlenmektedir. Öğrencinin adım adım pekiştirilmesi olanaksızdır.

 Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

5 Öğretmenler daha çok sözel ipuçlarına yer vermektedir.
Verilen pekiştirmeler öğrenciden çok sınıfa yöneliktir ve süreklilik görülmemektedir. Öğretmenler daha çok sözel ipuçlarına yer vermektedir.
 İki boyutlu ve üç boyutlu araçlardan yeterince ve zamanında yararlanamamaktadır.
 Sınıf içi etkinliklerinde tek düze çalışmalar sürüp gitmektedir.


 Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

6 7. Basamaklandırılmış Yöntem
Yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere matematik kavram ve becerilerini kazandırmak için geliştirilen bir matematik beceri ve işlemleri öğretim modelidir. Öğretilecek matematiksel kavram ya da beceri küçük basamaklara bölünmektedir. 

 Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

7 Matematik beceri ve işlemlerin öğretiminde öğretimsel içeriğin ve materyallerin hazırlanıp sunulması için öğretmen, öğrenci ve öğretmen -  öğrenci – materyal arasında kurulan etkileşimi içeren ve 16 değişik kombinasyondan oluşan bir öğretim modelidir. Öğretim süreci gerçek nesnelerle başlamakta, resimlerle devam etmekte ve yazılı ya da sembollerle tamamlanmaktadır.
 Öğretmen – öğrenci etkileşimini, öğretmenin sunu düzeyini belirten girdi ve öğrencinin tepki düzeyini belirten çıktı davranışları oluşturmaktadır.
 Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

8 Yap : gerçek nesnelerle Göster : resimlerle Söyle : sözlü sembollerle
Her bir öğretim amacı için, öğretmenin ve öğrencinin davranışlarının açık olarak belirtilmesi gerekmektedir.
•   Öğretmen – öğrenci etkileşimi dört basamağa ayrılmıştır. Öğretmenin: 
 Yap : gerçek nesnelerle Göster : resimlerle Söyle : sözlü sembollerle Yaz : yazılı sembollerle sunu yaptığı basamaklardır.
 Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

9 devam… Öğretmenin sunusu (girdi) ve öğrenci tepkisini (çıktı) içeren 16 basamaklı, öğrenci-öğretmen etkileşiminden oluşmaktadır. Dikey ve yatay olmak üzere iki boyutu vardır. Yap Yap Göster Söyle Yaz Göster Yap Göster Söyle Yaz Söyle Yap Göster Söyle Yaz Yaz Yap Göster Söyle Yaz Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

10 Yap Basamağı Öğretmen, işlem ya da becerinin öğretimini boncuk, blok, çubuk, fasülye gibi gerçek nesneleri kullanarak yapar. Öğrenci ise sırayla; nesneleri kullanarak, resimleri ya da kartları göstererek, söyleyerek ya da yazarak uygun tepkide bulunur. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

11 Göster Basamağı Öğretmen, işlem ya da becerinin öğretimini resimli kartları kullanarak yapar. Öğrenci ise sırayla; nesneleri kullanarak, resimleri ya da kartları göstererek, söyleyerek ya da yazarak uygun tepkide bulunur. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

12 Söyle Basamağı Öğretmen, işlem ya da becerinin öğretimini sözlü olarak yapar. Öğrenci ise sırayla; nesneleri kullanarak, resimleri ya da kartları göstererek, söyleyerek ya da yazarak uygun tepkide bulunur. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

13 Yaz Basamağı Öğretmen, işlem ya da becerinin öğretimini sembolleri kullanarak ya da yazarak yapar. Öğrenci ise sırayla; nesneleri kullanarak, resimleri ya da kartları göstererek, söyleyerek ya da yazarak uygun tepkide bulunur. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

14 2’yi öğretme “yap” basamağı
yap-yap öğretmen önündeki nesnelerden 2 tanesini alır ve 2 tane kalem aldım şeklinde sözel olarak destekler. öğrenciden önündeki nesnelerden 2 tane almasını ister. yap-göster öğretmen 2 kalem alır ve öğrenciden 2 tane nesnenin olduğu resim kartını göstermesini ister. yap-söyle öğretmen 2 kalem alır ve öğrenciden  kaç tane olduğunu söylemesini ister. yap-yaz öğretmen 2 kalem alır ve öğrenciden elindeki nesne sayısını yazmasını ( ya da 2 yazmasını) ister. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

15 2’yi öğretme “göster” basamağı
göster-yap öğretmen 2 tane nesnenin olduğu resim kartını gösterir (burda 2 tane balon var). öğrenciden önündeki nesnelerden 2 tane almasını ister. göster-göster öğretmen 2 tane nesnenin olduğu resim kartını gösterir. öğrenciden 2 tane nesnenin olduğu resim kartını göstermesini ister. göster-söyle öğretmen 2 tane nesnenin olduğu resim kartını gösterir. öğrenciden kaç tane nesne olduğunu söylemesini ister. göster-yaz öğretmen 2 tane nesnenin olduğu resim kartını gösterir. öğrenciden kaç tane nesne olduğunu söylemesini ister. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

16 2’yi öğretme “söyle” basamağı
söyle-yap öğretmen, elinde ya da masada  2 top (nesne) olduğunu söyler. öğrenciden önündeki nesnelerden 2 tane almasını ister. söyle-göster öğrenciden 2 tane nesnenin olduğu resim kartını göstermesini ister. söyle-söyle öğrenciden gösterilen nesnelerin kaç tane olduğunu söylemesini ister. söyle-yaz öğrenciden elindeki nesne sayısını yazmasını ( ya da 2 yazmasını) ister. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

17 2’yi öğretme “yaz” basamağı
yaz-yap öğretmen tahtaya 2 yazar (burada 2 nesne var 2 yazıyorum). öğrenciden yazılan sayı kadar kalem almasını ister. yaz-göster öğrenciden yazılan sayı kadar nesnenin olduğu resim kartını göstermesini ister. yaz-söyle öğrenciden yazılan sayının kaç olduğunu söylemesini ister. yaz-yaz öğrenciden yazılan sayıyı (2) yazmasını ister. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

18 Kavram Öğretiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Beceri ve kavram analizi birbirine karıştırılmamalıdır !!!!!!! Zihinsel becerilerde sıra aynıdır ve basamakların yerleri kesinlikle değiştirilemez. Beceri analizinde ise basamakların yerleri zaman zaman değişebilir ve bir beceri için farklı analizler yapılabilir. Kavramlar tekli fırsat yöntemi ile değerlendirilirken beceriler hem tekli hem de çoklu fırsat yöntemi ile değerlendirilebilir. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

19 Kavram Öğretiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Kavram öğretimi, kavramın ilişkili ve ilişkisiz nitelikleri ile kavramın taksonomisini belirlemekle birlikte kavramın olumlu ve olumsuz örneklerinin sunulmasını gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte, kavramın yapısında var olan ve onu tanımlayan ilişkisiz niteliklerinin ve güçlük düzeyinin belirlenerek, örnekleri ve örnek olmayanları ile öğretim yapılır. Kavram öğretimi sürecinde dikkat edilmesi gereken birtakım noktalar yer almaktadır: Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

20 Kavram Öğretiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Öğretilecek kavramlar her ne kadar anlam olarak birbirlerine yakın olsalar da her bir kavram tek tek öğretilmelidir. Kavramlar öğretilirken, kullanılacak araçlar öğrencinin bildiği, tanıdığı araçlar olmalıdır. Öğrencinin adını ve işlevini bildiği araçlar kullanılmaya çalışılmalıdır. Araç-gereçler mümkünse sınıf içindeki materyallerden temin edilmeli, olumsuz örnekler de öğrencinin bildiği nesneler arasından seçilmelidir. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

21 Kavram Öğretiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Kavram öğretimi sırasında öğrenci gösterimin bir parçası haline getirilmemelidir. Örneğin büyük kavramını öğretiyorsunuz, “ben büyüğüm”, “sen küçüksün” gibi (Mekanda konum kavramları dışında). Kavram sunumu sırasında farklı nesnelere yer verilerek sunu yapılmalıdır. Yalnızca bir çeşit araçla sunum yapılması, yanlış öğrenmelere ve öğrencinin öğrenmekte olduğu kavramı genelleyememesine neden olabilmektedir. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

22 Kavram Öğretiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Kavramların öğretiminde, kavramın olumlu ve olumsuz çeşitlendirmek, bu yollardan birisidir. Kavramları öğretirken eş anlamlılar ya da tanımlar da kullanılabilir. Eş anlamlısı kullanılarak bir kavram öğretilmek isteniyorsa, öğrenciler kavramın eşanlamlı ifadelerinden birini biliyor olmalıdırlar. Örneğin, sandal kavramı, eş anlamlısı olan kayık sözcüğü kullanılarak öğretilmek isteniyorsa, öğrenci kayık sözcüğünü biliyor olmalıdır. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret

23 Kavram Öğretiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Yeni kavramı tanımlamak için daha uzun bir açıklama gerekiyorsa ve öğrenciler tanımda yer alan sözcükleri biliyorsa, yeni sözcüğü öğretmek için tanımlar kullanılabilir. Eğer bir sözcük, bir tanım kullanarak öğretilmek isteniyorsa, tanım basit ve açık olmalı ve sadece öğrencilerin anlamlarını bildikleri sözcükleri içermelidir. Öğrenciler, yeni bir sözcüğün anlamını açıklayan sözcükleri bilmiyorlarsa örnekler çeşitlendirilmeli, olumlu ve olumsuz örnekler kullanılmalıdır. Öğrenciler yeni sözcükle benzer anlamı olan diğer sözcüğü biliyorlarsa, sözcüğü öğretmek için eş anlamlıları kullanılabilir. Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret